DE GROTE DIABETEST

Opsporing van type-2 diabetes

Eddy Foulon

ALLE DEELNEMENDE STEDEN EN GEMEENTEN MET ZELFDE STEMPEL

Apr. Eddy Foulon in samenwerking met KLAVLogo diabetes

HERKENBAAR LOGO

DRAAIBOEK

WGO:2025->330.000.000

: 5% van gezondheidskost.

Evolutie: 4% -> 10%

Prevalentie van type 2 diabetes

175

225

45

X 1OOO

Cijfers in België:

2000 – 2010: stijging met 180.000 diabetici!(vnl type-2)

Concept“diabetespreventie in Limburg”

Diabetes type 2 komt steeds vaker voor:

• - vergrijzing bevolking.• - verkeerde leefgewoontes .

- verkeerd voedingspatroon.

- te weinig beweging

- stress …..

BIJ TYPE-1 DIABETES : DIREKT HERKENBARE SYMPTOMEN

VERMAGERING

Concept“diabetespreventie in Limburg”

Probleem bij type-2 diabetes: - Patiënt voelt niets in beginstadium. - Bij diagnose kunnen reeds ernstige verwikkelingen aanwezig zijn. - Aantasting levens-kwaliteit/duur. - Kostbare jaren voor adequate therapie/aanpassing leefstijl gaan verloren.

Bij 40 – 50 jarigen:levensverwachting 10 jaar lager bij onbehandelde diabetes type-2

Concept“diabetespreventie in Limburg”

• Belangrijk: zo vlug mogelijk een gestoorde glycemie opsporen

• - Evolutie bij te laattijdig ontdekken:

Microvasculaire verwikkelingen.

Macrovasculaire verwikkelingen.

Concept“diabetespreventie in Limburg”

• Micro-en macrovasculaire stoornissen uiten zich in.

- Oogletsels

- Nierletsels

- Neuropathiën

- Cardiovasculaire stoornissen.

- Bloedvaatstoornissen onderste

onderste ledematen, amputaties

- CVA’s

MICROVASC.

MACRO.

Concept“diabetespreventie in Limburg”

DOELSTELLING:

- Risicogroep opsporen:

Oplossing:Er bestaan “risicoprofielvragen” om deze mensen tijdig op te sporen.

Concept“diabetespreventie in Limburg”

Ontdekte personen uit risicogroep:

- Doorverwijzen naar de arts.

- Arts stelt de diagnose.

- Arts start behandeling.

Eerste concrete stappen:

• Lokale gezondheidsraad (Logo).

• Plaatselijke huisartsenkring.

• Gemeente of stad: financiële ondersteuning

• Kenbaar maken actie:

- Folder

- Plaatselijke pers

- Alle hulpverleners

Concept“diabetespreventie in Limburg”(draaiboek)

Artsen uit de te screenen regio contacteren. - Persoonlijk (telefonisch of rechtstreeks

aanspreken). - Door iemand die een goede samenwerking

heeft met de artsen. - Benadrukken dat alle cijfermateriaal anoniem

blijft. - Benadrukken dat de huisarts de spilfiguur is

van het project.

Concept“diabetespreventie in Limburg”(draaiboek)

Artsen: - Vragen om gegevens bij te houden: - Aantal patiënten dat informatie vraagt aan de huisarts in verband met het project. - Aantal ontdekte diabeten. - Indeling in 3 leeftijdscategoriën. (de artsen kijgen een kaart met genummerde vakjes waarop

beide gegevens gemakkelijk kunnen worden bijgehouden) - Indien verschillende nationaliteiten: nationaliteit noteren.

Alle gegevens zijn volledig anoniem en strikt vertrouwelijk

Artsen worden opgebeld door centraal projectteam. Gegevens worden verwerkt door K.U.L.

De indeling in leeftijdsgroepen geeft een meerwaarde aan het project.

Concept“diabetespreventie in Limburg”(draaiboek)

Alle andere hulpverleners :

- Tandartsen, kinesisten, verpleging,o.c.m.w.,familiehulp…

Zoveel mogelijk persoonlijk op de hoogte brengen van het project.

- Elke hulpverlener kan in zijn “werkkring” helpen zoeken.

- Wijzen op hun belangrijke rol in het project!

Concept“diabetespreventie in Limburg”(draaiboek)

Alle hulpverleners :doelstelling:

- Als elke hulpverlener in zijn “werkkring”

met de screeningsfolder werkt dan

krijgen we een “overlapping” van de

ganse regio.

- Zo komt de ganse bevolking van de

regio aan de beurt.

- Hulpverleners sturen terug door naar huisarts.

Concept“diabetespreventie in Limburg”(draaiboek)

Artsen,hulpverleners:

- Brief met de volledige uitleg van het

project.

- Tijdstip: een 14 dagen voor de start van

het project.

- Verschillende brief voor arts/hulpverlener

(voorbeelden in starterspakket)

Naar de bevolking toe.

• “Risicoprofielvragen”:

eenvoudig uitgelegd in folder.

• Ingedeeld in drie leeftijdscategorieën.

• Indien een of twee maal ja (ngl lft):

- patiënt doorverwijzen naar arts.

FOLDERS KUNNEN AAN DE BUITENKANT VAN HET GEMEENTELIJK INFOBLAD BEVESTIGD WORDEN ( GEEN VERZENDKOSTEN)

INDELING IN LEEFTIJDSGROEPEN:ANDER RISICOPROFIEL

C. Baan: Type 2 diabetes is an important health problem.

Standardised Prevalence The Netherlands 2000

Source: website National Inst. Public Health

IGT:Impaired Glucose Tolerantie > 140 mg/dl - < 200 mg/dl

FASE 2

FASE 3

Gemeente moet tekst aanpassen

Logo van de gemeente mag.

>25: risico op diabetes. Indien androïde obesitas. >30:cardiovasculaire verwikkelingen.

BMI-tabel op folder

Vanaf BMI 25: bijkomende risicofactor ontwikkeling syndroom X

Bij androide obesitas: vanaf BMI >25 risico op diabetes – hypertensie - lipidenstoornissen

Combinatie van 3 + 4: vanaf BMI > 25 ,grotere kans op diabetes

TAILLE HEUP VERHOUDING (WHR)

Taille –Heup Verhouding

BMI-klassen: OBESITAS

Mogelijkheid in % om type 2 diabetes te ontwikkelen (periode 13,5 Jaar)

15,2

9,1 9,1

9,1

0,5

0,5

0,5

2,9

2,9

2

1

3

1

2

3

Verspreiding folder

• Per post(infoblad) naar elk huisgezin.

- 1/3: prullenmand.

- 1/3: gelezen maar niets mee gedaan.

- 1/3: doet iets nuttig met de folder.Besluit: de folder moet “herhaald worden” Folder onder “affichevorm” Via hulpverleners blijven benadrukken.

Werkinstrument: folder

.

• De folder komt terug onder de vorm van een affiche.

- wachtkamer dokter,tandarts,……

- vragen worden getoond tijdens het

“wachten”.

Concept“diabetespreventie in Limburg”

Rol gezondheidshelpers:

- Screeningsvragen uitleggen aan patiënt.

(verstaanbaar maken voor iedereen).

- Doorverwijzen naar de arts indien nodig

- Wijzen op het belang van vroegtijdig

ontdekken!.

Verspreiding folder (vervolg)

Vaststelling: hulpverleners hebben het te druk met hun eigen praktijk.

Andere kanalen opzoeken. Media inschakelen.

- Kranten…

- TV-Limburg

- Lokale TV-stations..

- Lokale tijdschriften…

Verspreiding folder (“animator”)

Via zoveel mogelijk kanalen.Folder verstaanbaar maken voor iedereen. “Vrijwilligers “ die willen helpen screenen

motiveren. - Rode kruis - Mensen die zich spontaan aanbieden. - Mensen met diabetes, of leden van

een diabetes vereniging……..

Ondersteuning diabetesscreening

• Centraal projectteam: - kan hulp bieden lokaal. - personen beschikbaar voor - kleine presentatie over het project - uitleg medische achtergrond. - hulp bij voorstelling aan de gemeente ……………

Ondersteuning diabetesscreening

• Website: www.klav.be/diabetest.

- resultaten

- deelnemende gemeenten

- allerlei informatie over het project.

- plaatselijke contactpersonen.

………………..

Screening.

• Screenen gerechtvaardigd enkel in het kader van een globale aanpak van de gezondheidsproblemen.(bloeddruk,lipiden,leefstijl…)

1. Risicofactoren verminderen. (PREVENTIEF)

2. Gekende diabetici beter opvolgen(onderhoud)

(1) +(2): minstens even belangrijk als vroegtijdig opsporen van asymptomatische diabetici.

Globale aanpak (preventief)

Aangepaste levensstijl:

- meer lichaamsbeweging.

- lichaamsgewicht onder controle.

- evenwichtige voeding

- minder stress.Vermindering risicofactoren:

- alcohol, tabak ….

(risicofactoren voor type 2 diabetes = zelfde als voor hart-en vaataandoeningen)

Opvolging (onderhoud)

Blijvende controle door huisarts.Medicatiebewaking:

- 40 % non-compliance.

- Nevenwerkingen.

- Interacties….

Frequentie screeningsonderzoek

- Glycemie binnen normale waarden ( < 110mg/dl): - onderzoek om de drie jaar. - Indien afwijking (IFG of IGT) - of > 65j, - of voorgeschiedenis zwangerschapsdiabetes: - test jaarlijks herhalen.

1998 In België: 6,7% van het budget voor gezondheidszorg

(per jaar)

GEMIDDELDE WINST PER PATIËNT PER JAAR: € 2000.

PRIMAIRE C.V.PREVENTIEPRIMAIRE C.V.PREVENTIE= = Leefstijladviezen roken,voeding, Leefstijladviezen roken,voeding,

bewegingbeweging Is voor IEDEREEN belangrijk, Is voor IEDEREEN belangrijk, ook voor wie door de diabetest NIET ook voor wie door de diabetest NIET

verontrust is. verontrust is. HOE? = HOE? =

Projecten in de Lokale Projecten in de Lokale GezondheidsraadGezondheidsraad

ABC modellen voor Begeleiding van ABC modellen voor Begeleiding van gedragsverandering in de praktijken gedragsverandering in de praktijken

13/09/04 Hans Bamelis, Logo-arts

ABC-model voor begeleiding van ABC-model voor begeleiding van gedragsveranderinggedragsverandering

Roken Roken Gezonde voedingGezonde voedingBewegingBeweging En andereEn andere

Procesbegeleiding via een fase-model Procesbegeleiding via een fase-model bij herhaalde consulten bij herhaalde consulten

13/09/04 Hans Bamelis, Logo-arts

PRIMAIRE C.V.PREVENTIEPRIMAIRE C.V.PREVENTIE= leefstijladviezen roken, voeding en = leefstijladviezen roken, voeding en

bewegen bewegen

Is voor IEDEREEN belangrijk, Is voor IEDEREEN belangrijk, ook voor wie door de diabetest WEL ook voor wie door de diabetest WEL

verontrust is, maar GEEN verhoogde verontrust is, maar GEEN verhoogde glycemie heeft glycemie heeft

HOE? Globale HOE? Globale “risicostratificatie”“risicostratificatie”

MOGELIJK MIDDEL ? Met de Logo-Hartmap. MOGELIJK MIDDEL ? Met de Logo-Hartmap.

13/09/04 Hans Bamelis , Logo-arts

LOGO-HARTMAP LOGO-HARTMAP ==

MIDDEL VOOR MIDDEL VOOR PRAKTIJKONDERSTEUNINGPRAKTIJKONDERSTEUNING

IN CARDIOVASCULAIRE IN CARDIOVASCULAIRE RISICOSTRATIFICATIERISICOSTRATIFICATIE

13/09/04 Hans Bamelis, Logo-arts

““PRAKTIJKONDERSTEUNING”PRAKTIJKONDERSTEUNING”

Hoe geven we de CV Hoe geven we de CV risicostratificatie en adviezen rond risicostratificatie en adviezen rond voeding, beweging, roken een plaats voeding, beweging, roken een plaats in de dagelijkse praktijk? in de dagelijkse praktijk?

13/09/04 Hans Bamelis, Logo-arts

SECUNDAIRE PREVENTIESECUNDAIRE PREVENTIE

= = Kwaliteitsvolle aanpak van personen Kwaliteitsvolle aanpak van personen met een verhoogde glycemiemet een verhoogde glycemie

Mogelijke Ondersteuning: Mogelijke Ondersteuning: Map LGR Genk = gegevensbundelingMap LGR Genk = gegevensbundeling Logo-Hartmap = cv risicostratificatie.Logo-Hartmap = cv risicostratificatie.

13/09/04 Hans Bamelis, Logo-arts