DeMorgen. ZATERDAG 29/08/2015

Kliklijn over zwartwerk: (te) veel kans op ruis Anoniem meldpunt sociale fraude krijgt tegenkanting

DOMINIQUE SOENENS

Ondanks alle protest wordt het nieuwemeldpunt voor zwartwerk dan tochanoniem. Maar het meldpunt krijgt om nog andere redenen tegenkanting. ‘Veelklachten komen er uit wraak of jaloezie.Dat is tijdverlies voor de inspectie.’

Vanaf 1 oktober komt er een online anoniemmeldpunt voor zwartwerk. Daar kan elke burgeriedereen aangeven die knoeit met uitkeringen,liegt over zijn domicilie of andere vormen vansociale fraude pleegt. Wie een aangifte wil doen,moet zijn naam en e-mailadres opgeven. Maareen valse naam en een vals e-mailadres opgevenis makkelijk, wat het meldpunt in de praktijk zo goed als anoniem maakt. En dat is tegen eeneerdere belofte in van Bart Tommelein (OpenVld), staatssecretaris voor de bestrijding van soci-ale fraude.

“Mensen kunnen altijd foefelen als ze dat wil-len, ook als ze een e-ID-lezer gebruiken, maarhet meldpunt is voor alle duidelijkheid niet ano-niem”, weerlegt MargotNeyskens, woordvoerster vande staatssecretaris. “Alleen ishet in de praktijk niet mak-kelijk om te achterhalen watde werkelijke identiteit isvan een klager. Onze eerstebekommernis is nog altijdnagaan of de klacht gegrondis of niet. Maar voor alleduidelijkheid:een anoniemeklacht kanwel naar het

gerecht doorverwezen worden. “We krijgen vandaag al heel wat meldingen

binnen, via verschillende kanalen. Ook bij onskomen er veel meldingen binnen. De bedoelingis om die samen te brengen in één meldpunt,zodat de sociale inspectie beter kan werken.”

Op de in praktijk anonieme kliklijn is er heelwat kritiek. Vergelijkingen met het vroegereOostblok, waar burgers aangemoedigd werdenom elkaar te verklikken, zijn om evidente rede-nen niet van de lucht. Maar critici hebben hetniet alleen over het creëren van wantrouwen tus-sen burgers.

De vraag rijst ook hoe efficiënt zo’n anoniemmeldpunt is. De Bijzondere Belastinginspectie(BBI) krijgt vandaag al heel wat anonieme mel-dingen van fiscale fraude, zegt (geschorst) direc-teur Karel Anthonissen. “De grote helft daarvanwordt meteen verticaal geklasseerd. In totaal isslechts 5 procent ervan bruikbaar, schat ik. Hetis zo – en dat is ook logisch – dat klachten die niet

anoniem zijn, meestal meer gegrond zijn.“Zo’n kliklijn zou positief zijn als er klokken-

luiders zijn die echte wantoestanden aanklagen.Maar als het gaat om banaliteiten zoals de Poolsekuisvrouw van de buurman, lijkt het me niet zopositief. Mijn ervaring leert me dat je als inspectiemoet vechten om grote fraude aan te pakken.Met een kliklijn pak je de grote vissen niet.”

Ook advocaat Jan Tuerlinckx, gespecialiseerdin onder meer fiscale fraude, heeft ernstigebezwaren. “Bij fiscale fraude zie je dat mensenvaak maar een deel van de waarheid kennen, derest er bij fantaseren, en op basis daarvan eenklacht indienen. Dat is tijdverlies voor de admi-nistratie. In plaats daarvan zou de overheid veelbeter investeren in een goed georganiseerd con-trolesysteem. Met een kliklijn hol je alleen maarvan de ene individuele klacht naar de ander, inplaats van structureel te werken.”

Recht om te weten

Tuerlinckx ziet nog een ander, principieel pro-bleem met een kliklijn. “In een rechtsstaat moetje weten wie er een klacht tegen jou indient. Datis nodig om je te kunnen verdedigen. In de prak-tijk worden veel klachten ingediend uit wraak ofjaloezie. In crisistijd zijn mensen meer geneigdom te verklikken. Het is niet bon ton om vandaagzo’n kliklijn aan te vechten.”

Wat staatssecretaris Tommelein vindt van dekritiek? “Het kan zijn dat een deel van de mel-dingen die binnen komen niet bruikbaar zijn”,zegt zijn woordvoerster. “Maar we zullen hetmeldpunt na een jaar sowieso moeten evalueren.Hoe efficiënt is het en hoeveel bruikbare meldin-gen zijn er? Daar zullen we tegen dan een zichtop hebben, terwijl dat er vandaag helemaal nietis door de versnippering van de meldingen.”

‘Het kan zijn dat een deel

van de meldingen

niet bruikbaar zijn. Maar nu

zijn ze te veel versnipperd’

KABINET STAATSSECRETARIS

VOOR FRAUDEBESTRIJDING

BART TOMMELEIN (OPEN VLD)

Ashley Madison-opristapt op na derde lekOprichter Noel Bidermanneemt ontslag als CEO vanAvid Life Media (ALM), het bedrijf dat overspelsiteAshley Madison uitbaat. Dedruk werd onhoudbaarnadat er voor de derde keergehackte data was gelekt.

In juli werden de gegevens gesto-len van ruim 37 miljoen ledenvan de datingsite voor getrouwdekoppels. Als de Canadese eigen-aar ALM de website niet van hetweb zou halen, dreigden de hac-kers de gegevens publiek temaken. Nadat ze vorige week altwee keer persoonlijke data overgebruikers van de website heb-ben gelekt, volgde even later eenderde lading gegevens.

Dat lek heeft ook de opge-stapte Noel Biderman in nauweschoentjes gebracht. Degetrouwde Biderman blijft ont-kennen, maar gelekte e-mailssuggereren dat ook hij zijn echt-genote bedrogen heeft via dewebsite.

Met het lek is het vertrouwen

in Ashley Madisozoek. Temeer ombetalende dienst amee een gebruikervens volledig en laten verwijderen

Bij de gelekteook gegevens vanvolle 17 euro haddzich uit de datahalen. Daarnaasvoor de hack aangebruikers en oCanadese politie etwee zelfmoorden

Aantal leden?

Intussen duiken evraagtekens op oaantal leden. Volgzijn het er bijna 40uit de gelekte daerg veel valse, enmalige profielen baandeel vrouwelijschromelijk oversberichten van hetde 37 miljoen ledeover gelekt is, zittting 5.5 miljoen v

► Ook Noel Biderman zou de overspelsite gebruikt

I n n o v a t i n g D i g i t a l C o n t e n t

De Morgen 29/08/2015, bladzijden 10 & 11All rights reserved. Gebruik and reproductieenkel mits toelating van de uitgevervia De Morgen

10 DeMorgen.ZATERDAG 29/08/2015

Hilde Crevits (CD&V) legt nadruk op gelijke kansenDe minister

Slot

Vanaf hun geboorte gaan sommige leerlingen steevast een bankachteruit. Door armoede, de achterstandswijk waarin ze opgroeienof hun afkomst. De Morgen volgde hen de afgelopen vier dagen en trok van de taalarme kleuter in het Antwerpse Oud-Berchemnaar de onbemiddelde student in het Limburgse Diepenbeek.

e heeft geen handrem. Vandaag niet, maar ook alsleerling niet. “Soms had ik wel problemen opschool, maar dat kwam dan vooral omdat ik tussen mijn vijftiende en zeventiende last had vanweltschmerz. Als het schooljaar opnieuw begon,slaakte ik geen kreet van extreme vreugde, maarik heb er ook geen grote trauma’s aan overgehou-den. Ik was aanwezig in de klas. Sommige lerarenzagen dat graag en waardeerden mij daarvoor,anderen hadden het daar wat moeilijker mee.”

Nu staat Crevits voor haar tweede schooljaarals minister van Onderwijs. De grote dossiers –van scholenbouw en de lerarenloopbaan tot de modernisering van het secundair onderwijs – naderen een cruciale fase. De tijdvan verkennen is definitief voorbij. En dat beseftze zelf maar al te goed. “Ze zeggen altijd dat het onderwijs een tanker is. Maar die tanker begintvan onderuit in beweging te komen. Zo moethet ook. Ik zal samen met leerlingen, ouders,leraren, werk nemers en werkgevers hervormenof het zal niet gebeuren.”

Gelijke kansen zullen daarbij een rol spelen.

Hoe heeft u de verhalen van de kansarme

kinderen in deze krant beleefd?

“Ik werd er stil van. Het geeft me ook een grootverantwoordelijkheidsgevoel. Ik besef dat dekerntaak van het onderwijs lesgeven is, maarwe mogen niet blind zijn voor het dagelijkseleven van leerlingen en hoe dat het leren beïnvloedt. Het zorgt er ook voor dat ik naaronszelf, de beleidsmakers en politici, kijk.

“Kun je geloven dat er wordt gesproken vansterke en zwakke leerlingen in het masterplanvan mijn voorganger (sp.a’er Pascal Smet, RA)?En dat dat sterk wordt verbonden met cogni-tieve capaciteiten en dat een leerling die sterk isin praktische zaken als zwak wordt gezien? Datis totaal verkeerd en als wij, politici, dat niet

Z

Ecrin, Selim, Kimberley en Mike kregen haar stil. De kansarme kinderen en jongeren die in deze krantgetuigden, blijven in de gedachten van minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V). ‘We mogen niet blind zijn voor het dagelijkse leven vanleerlingen en hoe dat het leren beïnvloedt.’

REMY AMKREUTZ

beseffen, dan heeft een modernisering geenenkel nut. We moeten naar een nieuwe woordenschat. Elk kind heeft een talent.”

Taalachterstand maakt vaak dat zij hun

talenten moeizamer kunnen ontwikkelen.

Moet er niet meer plaats komen voor de

thuistaal op school?

“Op kleuterscholen die ik in het Brusselse hebbezocht, maakten ze bij groepswerkjes duo’svan Nederlandstalige en anderstalige leerlin-gen, zodat het taalgevoel werd gestimuleerd.Laat ik duidelijk zijn: onze onderwijstaal is hetNederlands. Kennis daarvan is cruciaal, ook omhun toekomstkansen veilig te stellen. Maar datneemt niet weg dat een andere taal als een hefboom kan werken en dat de scholen creatiefmogen zijn in hun omgang daarmee.”

Hoe kunnen we voorkomen dat de extreem

kansarmen, tien procent van alle leerlingen,

haast automatisch op een lager niveau

terechtkomen?

“We moeten starten vanuit de basishouding datpraktisch en cognitief sterke leerlingen anderetalenten hebben. Met de eerste graad in het secundair onderwijs is niet veel mis. Eigenlijk is

die nu al breed opgevat. Problematisch is weldat veel scholen het aanbod afstemmen op destudierichtingen in de bovenbouw. Een leerlingdie in een technische school begint, zou na tweejaar zonder problemen alle keuzes moeten kunnen maken. Nu zien we bijvoorbeeld dat desprong van een technisch instituut naar een college groot is.

“Daarbij is de B-stroom (bestemd voor leerlingen met leerachterstand of minder theoretische vaardigheden, RA)mismeesterd.Ooit was het de bedoeling dat een meerderheidvan deze kinderen zouden aanpikken in het tso,kso of aso. Nu zien we dat zij vooral terecht -komen in het beroeps onderwijs of het buiten -gewoon secundair onderwijs. De switch naarboven wordt veel te weinig gemaakt. Ook moeten de drie attesten op het middelbaar doenwaarvoor ze dienen. Zo blijven nogal wat leerlingen met een B-attest zitten, terwijl datattest juist heroriënterend is bedoeld.”

Wat betekent dat concreet?

“Te veel jongeren met een B-attest blijven zitten,terwijl uit internationaal onderzoek blijkt datdit lang niet altijd zinvol is. We gaan het attestnu terugbrengen tot het oorspronkelijke doel,namelijk heroriënteren. Alleen als de klassen-raad er in uitzonderlijke gevallen mee akkoordgaat, moet een jaar overdoen met een B-attestnog mogelijk zijn.”

Maar dat is slechts een van de elementen van

de modernisering van het secundair.

“We hebben de studierichtingen, alle 256,gescreend. Leerlingen in de derde graad moeten weten of hun richting hen voorbereidtop verder studeren of de arbeidsmarkt. Daarbijgeloof ik niet dat een richting even goed kanvoorbereiden op beide uitwegen. We moeten

het aantal studierichtingen hoe dan ook reduceren en naar een continuüm gaan, waarbij arbeidsmarktgerichte richtingen endoorstroomrichtingen die voorbereiden op hethoger onderwijs naast elkaar staan. Als we datdoen, vervalt de noodzaak om de schotten tussen de onderwijsvormen (het huidige aso, tso,kso en bso, RA) te behouden. Op 1 september2018 starten we met het secundair onderwijsvan de toekomst.”

Dat is al over drie jaar. Is dat niet te snel?

“Als de matrix, waarin de nieuwe studie -richtingen die gericht zijn op de arbeidsmarktof het hoger onderwijs een plaats zullen krijgen,in juni 2016 klaar is – en dat gaat wel lukken, kunnen we in september 2018 starten. Het aantal studierichtingen reduceren is ook haalbaar, omdat we de resultaten van de screening hebben. Natuurlijk moeten we deeindtermen, de kennis en vaardigheden waarover een leerling moet beschikken, van heteerste jaar tegen 2018 ook gedefinieerd hebben.Aangezien dit najaar het debat daarover zalstarten, acht ik dat doenbaar.”

‘Ik zal samen

met leerlingen, ouders,

leraren, werk nemers

en werkgevers hervormen

of het zal niet gebeuren’

‘Alleen als de klassenraad

er in uitzonderlijke gevallen

mee akkoord gaat,

moet een jaar overdoen

met een B-attest

nog mogelijk zijn’

‘Elk kind heeft een talent’

► ‘Ik werd stil van de verhalen van de kansarme kinderen. Het geeft me ook een groot verantwoordelijkheidsgevoel.’

© STEFAAN TEMMERMAN

DeMorgen. ZATERDAG 29/08/2015 11

Kliklijn over zwartwerk: (te) veel kans op ruis Anoniem meldpunt sociale fraude krijgt tegenkanting

DOMINIQUE SOENENS

Ondanks alle protest wordt het nieuwemeldpunt voor zwartwerk dan tochanoniem. Maar het meldpunt krijgt om nog andere redenen tegenkanting. ‘Veelklachten komen er uit wraak of jaloezie.Dat is tijdverlies voor de inspectie.’

Vanaf 1 oktober komt er een online anoniemmeldpunt voor zwartwerk. Daar kan elke burgeriedereen aangeven die knoeit met uitkeringen,liegt over zijn domicilie of andere vormen vansociale fraude pleegt. Wie een aangifte wil doen,moet zijn naam en e-mailadres opgeven. Maareen valse naam en een vals e-mailadres opgevenis makkelijk, wat het meldpunt in de praktijk zo goed als anoniem maakt. En dat is tegen eeneerdere belofte in van Bart Tommelein (OpenVld), staatssecretaris voor de bestrijding van soci-ale fraude.

“Mensen kunnen altijd foefelen als ze dat wil-len, ook als ze een e-ID-lezer gebruiken, maarhet meldpunt is voor alle duidelijkheid niet ano-niem”, weerlegt MargotNeyskens, woordvoerster vande staatssecretaris. “Alleen ishet in de praktijk niet mak-kelijk om te achterhalen watde werkelijke identiteit isvan een klager. Onze eerstebekommernis is nog altijdnagaan of de klacht gegrondis of niet. Maar voor alleduidelijkheid:een anoniemeklacht kanwel naar het

gerecht doorverwezen worden. “We krijgen vandaag al heel wat meldingen

binnen, via verschillende kanalen. Ook bij onskomen er veel meldingen binnen. De bedoelingis om die samen te brengen in één meldpunt,zodat de sociale inspectie beter kan werken.”

Op de in praktijk anonieme kliklijn is er heelwat kritiek. Vergelijkingen met het vroegereOostblok, waar burgers aangemoedigd werdenom elkaar te verklikken, zijn om evidente rede-nen niet van de lucht. Maar critici hebben hetniet alleen over het creëren van wantrouwen tus-sen burgers.

De vraag rijst ook hoe efficiënt zo’n anoniemmeldpunt is. De Bijzondere Belastinginspectie(BBI) krijgt vandaag al heel wat anonieme mel-dingen van fiscale fraude, zegt (geschorst) direc-teur Karel Anthonissen. “De grote helft daarvanwordt meteen verticaal geklasseerd. In totaal isslechts 5 procent ervan bruikbaar, schat ik. Hetis zo – en dat is ook logisch – dat klachten die niet

anoniem zijn, meestal meer gegrond zijn.“Zo’n kliklijn zou positief zijn als er klokken-

luiders zijn die echte wantoestanden aanklagen.Maar als het gaat om banaliteiten zoals de Poolsekuisvrouw van de buurman, lijkt het me niet zopositief. Mijn ervaring leert me dat je als inspectiemoet vechten om grote fraude aan te pakken.Met een kliklijn pak je de grote vissen niet.”

Ook advocaat Jan Tuerlinckx, gespecialiseerdin onder meer fiscale fraude, heeft ernstigebezwaren. “Bij fiscale fraude zie je dat mensenvaak maar een deel van de waarheid kennen, derest er bij fantaseren, en op basis daarvan eenklacht indienen. Dat is tijdverlies voor de admi-nistratie. In plaats daarvan zou de overheid veelbeter investeren in een goed georganiseerd con-trolesysteem. Met een kliklijn hol je alleen maarvan de ene individuele klacht naar de ander, inplaats van structureel te werken.”

Recht om te weten

Tuerlinckx ziet nog een ander, principieel pro-bleem met een kliklijn. “In een rechtsstaat moetje weten wie er een klacht tegen jou indient. Datis nodig om je te kunnen verdedigen. In de prak-tijk worden veel klachten ingediend uit wraak ofjaloezie. In crisistijd zijn mensen meer geneigdom te verklikken. Het is niet bon ton om vandaagzo’n kliklijn aan te vechten.”

Wat staatssecretaris Tommelein vindt van dekritiek? “Het kan zijn dat een deel van de mel-dingen die binnen komen niet bruikbaar zijn”,zegt zijn woordvoerster. “Maar we zullen hetmeldpunt na een jaar sowieso moeten evalueren.Hoe efficiënt is het en hoeveel bruikbare meldin-gen zijn er? Daar zullen we tegen dan een zichtop hebben, terwijl dat er vandaag helemaal nietis door de versnippering van de meldingen.”

‘Het kan zijn dat een deel

van de meldingen

niet bruikbaar zijn. Maar nu

zijn ze te veel versnipperd’

KABINET STAATSSECRETARIS

VOOR FRAUDEBESTRIJDING

BART TOMMELEIN (OPEN VLD)

Ashley Madison-oprichterstapt op na derde lekOprichter Noel Bidermanneemt ontslag als CEO vanAvid Life Media (ALM), het bedrijf dat overspelsiteAshley Madison uitbaat. Dedruk werd onhoudbaarnadat er voor de derde keergehackte data was gelekt.

In juli werden de gegevens gesto-len van ruim 37 miljoen ledenvan de datingsite voor getrouwdekoppels. Als de Canadese eigen-aar ALM de website niet van hetweb zou halen, dreigden de hac-kers de gegevens publiek temaken. Nadat ze vorige week altwee keer persoonlijke data overgebruikers van de website heb-ben gelekt, volgde even later eenderde lading gegevens.

Dat lek heeft ook de opge-stapte Noel Biderman in nauweschoentjes gebracht. Degetrouwde Biderman blijft ont-kennen, maar gelekte e-mailssuggereren dat ook hij zijn echt-genote bedrogen heeft via dewebsite.

Met het lek is het vertrouwen

in Ashley Madison uiteraard verzoek. Temeer omdat de site eenbetalende dienst aanbiedt waar-mee een gebruiker de eigen gege-vens volledig en voorgoed kanlaten verwijderen van de site.

Bij de gelekte data stondenook gegevens van mensen die devolle 17 euro hadden betaald omzich uit de database te latenhalen. Daarnaast is het bedrijfvoor de hack aangeklaagd doorgebruikers en onderzoekt deCanadese politie een link tussentwee zelfmoorden en het datalek.

Aantal leden?

Intussen duiken er steeds meervraagtekens op over het hogeaantal leden. Volgens de websitezijn het er bijna 40 miljoen, maaruit de gelekte data blijkt dat ererg veel valse, en wellicht een-malige profielen bij zijn. Ook hetaandeel vrouwelijke leden wordtschromelijk overschat, ondanksberichten van het bedrijf. Onderde 37 miljoen leden waar de dataover gelekt is, zitten naar schat-ting 5.5 miljoen vrouwen. (AF)

► Ook Noel Biderman zou de overspelsite gebruikt hebben.

© R

EU

TE

RS