Content genererende archivarissen

Post on 07-May-2015

972 views 0 download

description

Content genererende archivarissen. Hun identiteit, individualiteit en betrouwbaarheid (Theo Thomassen, studiedag Archief 2.0, 27 oktober 2008)

Transcript of Content genererende archivarissen

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

1

Over verandering gesproken …

Content genererende archivarissen.Hun identiteit, individualiteit en betrouwbaarheid

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

2

Eric Ketelaar op de DIVA-lijst:

• In on line publicaties van inventarissen gaat soms wat mis

• Auteurs moeten worden vermeld (auteursrecht)

• Aangebrachte veranderingen moeten worden verantwoord (beroepscode).

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

3

Ivo Zandhuis

• Geen authentieke inventarissen maar archiefontsluiting!

• Zeer weinigen willen weten hoe de ontsluiting tot stand is gekomen

• Niemand zit op precieze conversie te wachten• Men wil toegang tot het archief in heldere,

moderne taal• Originele inventarissen? In de bibliotheek!

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

4

Luud de Brouwer

• Het hele versiebeheer van inventarissen is een non-discussie.

• Voor 99% van de onderzoekers heeft dat geen zin. Waarom besteden we zoveel tijd aan het naar de zin maken van een hele kleine groep mensen?

• De archivaris moet kennis over het archief bij de onderzoekers halen (wiki’s).

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

5

Wat houdt auteurschap in?

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

6

Auteur en intellectueel eigendom

• Band tussen de maker en zijn schepping

• Exploitatierecht, meestal in handen van uitgevers of opdrachtgevers

• Controle op integriteit en verspreiding

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

7

Auteur zijn is geld verdienen!

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

8

Auteurschap en verantwoording

• Wie zijn naam onder een tekst zet neemt voor de inhoud van die tekst verantwoordelijkheid

• Kan er rekenschap over afleggen

• Verwijst gebruikers naar de herkomst en de geschiedenis van de tekst

• Geeft gebruikers de mogelijkheid naar hun bronnen te verwijzen

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

9

Auteurschap, reputatie en autoriteit

• De naam van de auteur is zijn reputatie

• Zijn naam verwijst naar een oeuvre en een biografie

• Zijn naam is verbonden aan een instituut, een tijdschrift, een stroming

• Zijn naam is met de bijbehorende context een indicatie van kwaliteit

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

10

Auteurschap:het centrale probleembij kenniscommunities

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

11

Wiki’s, auteurschap en betrouwbare kennis

• Wiki: platform waar leden van een community gezamenlijk webdocumenten maken en bewerken

• Content is user generated

• Gericht op de specifieke belangstelling van de leden (WikiTravel, Second Life Wiki)

• Knowledge bases (Wikipedia)

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

12

Wikipedia

• On line encyclopedie met o.m. 2.600.000 artikelen in het Engels en 486.000 artikelen in het Nederlands

• Geschreven door duizenden vrijwilligers

• Die allemaal mogen schrijven wat ze willen

• En die fungeert als kennisbron en leeromgeving (geen onderzoeksomgeving)

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

13

Sterke punten Wikipedia

• Zeer veel mensen activeren en ontwikkelen hun kennis en die van anderen

• Zeer veel mensen krijgen toegang tot kennis waar ze anders geen toegang tot hadden gekregen

• De enorme kennisbank wordt voortdurend uitgebreid, verbeterd en geactualiseerd

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

14

Zwakste punt Wikipedia

• Artikelen geschreven en gewijzigd door experts, deskundige amateurs, kwaadwillende vandalen en goedwillende onbenullen

• Auteurs maken zich niet bekend.• Auteurs hebben geen controle over hun teksten.• Gebruikers weten niet welk gezag zij aan welke

informatie moeten toekennen.• Veel goede artikelen, maar ondanks controle en

overleg ook veel slechte.

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

15

Andrew Keen

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

16

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

17

Het internet (en vooral Wikipedia) is:

• Het toneel van onwetendheid, middelmatigheid, egoïsme en slechte smaak;

• Het podium voor ongeremde zelfexpressie, digitaal narcisme en digitale masturbatie;

• Een uitlaatklep voor de gratuite, ranzige, gestoorde en paranoïde meningen van halfanalfabeten

• De plek waar beroemde experts worden verdrongen door anonieme amateurs

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

18

Larry Sanger

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

19

Antwoord: Citizendium

• Betrouwbaarheid staat voorop.• Iedereen die bijdraagt moet zijn naam

vermelden.• Kwaliteit is niet hetzelfde als populariteit• Goedgekeurde artikelen worden niet zo maar

veranderd.• Experts houden op afstand toezicht: A project

devoted to knowledge ought to give special inducements to people who make it their life's work to know things.

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

20

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

21

Antwoord: Google Knol

• De auteur staat centraal: knowing who wrote what will significantly help users make better use of web content.

• De auteur is expert.

• De auteur controleert en past aan

• Anderen kunnen bijdragen via ratings en commentaren

• (Veel artikelen van Wikipedia naar Knol)

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

22

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

23

Antwoord: Wikipedia Trust

• Tool die de betrouwbaarheid van bijdragen meet en oranje kleurt op basis van de reputatie van de auteurs

• Auteurs krijgen meer reputatiewaarde als hun bijdragen niet worden aangepast

• Auteurs krijgen minder reputatiewaarde als veranderingen die zij hebben aangebracht ongedaan worden gemaakt

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

24

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

25

Auteurschap en archieven: nieuwe

inzichten

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

26

Michel Foucault

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

27

Qu'est-ce qu'un auteur ?• Schept niet zelfstandig een oorspronkelijk

en onveranderlijk document (romantiek)

• Eigent zich het werk toe van voorgangers en maakt er nieuw werk van

• Zijn naam verwijst naar een tekst, maar ook naar een traditie, naar zijn versie van de waarheid, maar ook naar de context daarvan, naar het discours waarin hij staat

• Auteurschap is collectief auteurschap

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

28

De klassieke archiefvormer als auteur

• Het bestuur of een van zijn functionarissen als de exclusieve vormer van statisch geworden archief

• Eenduidige relatie tussen auteur en tekst

• Auteurschap van oudsher gerespecteerd: respect de fonds, herkomst- en bestemmingsbeginsel

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

29

Web 2.0: auteurschap op de schop

• Teksten worden complex, dynamisch en sociaal

• Archiefvorming door wisselende actoren in tijdelijke netwerken

• Auteurschap meer gedefinieerd vanuit het verhaal dan vanuit de bouwstoffen

• De community als archiefvormer en auteur

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

30

De archivaris als auteur - archiefvormer

• “Views on appraisal ultimately reflect deeply held beliefs about professional identity -- about whether archivists’ role is primarily as record producers or primarily as record consumer, whether archivists are part of the corporate authorship-creator process or part of the consumer-interpreter process.” Brian Brothman 2002

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

31

Archivaris als auteur - archiefbewerker

• “Through the process of selection of information for inclusion and choice of access points, archivists reveal and conceal, making finding aids political statements.” Elizabeth Yakel 2002

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

32

De archivaris als auteur - codeur

• “The distributed networked environment has also resulted in distributed authorship. Now two separate archivists can claim authorship: one for the creation of the original analog finding aid and another for the second order representation, the EAD encoded version of the finding aid. Interestingly, the second order author may be more visible. Elizabeth Yakel 2002

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

33

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

34

De archivaris als auteur - codeur

• ”The encoder is often not just an encoder. The encoder is also an author who adds his or her perspective into the collection beyond the process of encoding strictly defined.” Beth Yakel 2002

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

35

De archivaris als auteur - publicist

• Remedialisering is recontextualisering is betekenisverandering

• Een gedigitaliseerde bron is een nieuwe bron

• Ansichtkaarten verliezen hun achterkanten

• Wie verantwoordt?

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

36

Auteursnaam is context

• Een toegang ontleent zijn gezag in de eerste plaats aan de auteur.

• Auteursnamen moeten worden vermeld; toevoeging van korte biografieën en colofons is aan te bevelen.

• Likert Papers: namen van bewerkers geven een intellectuele traditie aan: Powers, 1975; Michelson, 1982; Williams, 1990; Brostoff 1995. Yakel 2002.

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

37

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

38

Auteurs in

digitale

onderzoeksomgevingen

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

39

Internet: het ideaal?

• Basis van globale samenwerking?

• Basis van globale democratie?

• Basis van globale wetenschap?

• Basis van globale samenwerking?

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

40

Internet en de toekomst

• Verscheidenheid aan communities: doel, schaal etc.

• Identiteit definieren en bewaken

• Toegangseisen: leden moeten zich bekend maken

• Betrouwbaarheid door sociale controle binnen de groep

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

41

Auteurschap en authenticiteit

• Authenticiteit: verschuiving van document, via proces naar verhaal

• Auteurschrap is eigendom van je eigen verhaal, over jezelf over een ander

• Auteurschap is identiteit: je bent het verhaal dat je over jezelf vertelt, als individu of als groep

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

42

Communities en professionaliteit

• Professionaliteit in communities of interest en in comunities of practice

• In communities of interest: kennis van methoden en technieken gericht op niet-professionals in de groep

• In communities of practice: kennis van de discipline gericht op mede-professionals

• Voor beiden: digitale werkplaatsen en digitale winkels

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

43

Wiki’s voor archivarissen?

• Archieven bewerken in communities of practice en inhoudelijk ontsluiten in communities of interest

• Verantwoordings- en autorisatiesystemen gebruiken als bijvoorbeeld bij Wikipedia

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

44

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

45

Tenslotte

• Verantwoordingsplicht mag niet afhankelijk worden gesteld van de veronderstelde wensen van het publiek

• The context is all: inventarissen, toegangen en gidsen (Bijlsma, Van Riemsdijk, Thomassen) integraal op het web

• Archivarissen mogen zich niet op de wil van de massa’s beroepen

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

46

Theodoor van Riemsdijk

theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch

47

Wetenschappelijke

opinies

worden niet geteld

maar gewogen

Van Riemsdijk 1893