Boekhouden

Algemene introductie

Voorkennis?

• Wat zijn jullie ervaringen met boekhouden?– op school– in je werk

• Waarom houden we eigenlijk boek?

Boekhouden voor boerinnen

een introductie

Stap 1: We beginnen te boeren

• Onze beginnende boer stopt geld in zijn bedrijf en leent van de bank.

Stap 1: We beginnen met boeren

Eigen vermogen +/+

Lening +/+

Bankrekening +/+

Journaalpost

bank +/+Aan eigen vermogen +/+Aan lening +/+

BALANS

Stap 2: Een koe en hooi kopen

• Onze boer koopt een koe en hooi.

Stap 2: Een koe en hooi kopen

Eigen vermogen =

Lening =Bankrekening -/-

BALANS

Koe +/+

Hooi +/+

Journaalpost

koe +/+hooi +/+

AAN bank -/-

Stap 3: De koe eet hooi

• Onze koe begint hooi te eten.

Stap 3: De koe eet hooi

Eigen vermogen =

Lening =Bankrekening =

BALANS

Koe +/+

Hooi -/-

Journaalpost

koe +/+Aan hooi -/-

Stap 4: De koe geeft melk

• Vervolgens wordt onze koe gemolken

Stap 4: De koe geeft melk

Eigen vermogen =

Lening =Bankrekening =

BALANS

Koe -/-

Hooi =

Melk +/+

Journaalpost

MelkAan Koe

Stap 5: De koe maakt een vlaai

• Wat gebeurt er?• Wat is de journaalpost?

Stap 5: De koe maakt een vlaai

Eigen vermogen =

Lening =Bankrekening =

BALANS

Koe -/-

Hooi =

Melk =

Mest +/+

Wordt de koe minder waard als ie gescheten heeft?

Waarom dit voorbeeld?

• Boekhouden is blijven nadenken;• Er is een verschil tussen een bezit in de

betekenis van productiemiddel en juridisch bezit (mest);

• Van geld uitgeven word je niet armer (omzetten productiemiddel);

• Het eigen vermogen is geen pot met geld;• Veranderingen geven we weer met

journaalposten

Boekhouden en de duivel

Over 0, debet en credit

Angst voor de brandstapel

• Luca Pacioli (1445-1517).

• Een boekhouding zonder negatieve getallen, om de brandstapel te voorkomen.

• Vgl: De Indiase wiskundige Brahmagupta noemde in 628 nc negatieve getallen “schulden”.

Leverde een mooi concept op

• Pacioli bedacht het dubbel boekhouden:– Balans (foto)– Resultatenrekening (film)

• En vermeed daarbij de 0

• Door de begrippen Debet en Credit / Debiteren en Crediteren

Boekhouden met positieve getallen

BALANS

Financieringsactiviteiten•Hoe kom ik aan mijn bezit?•Schulden en eigen vermogen•Crediteren = stijging•Debiteren = daling

Debet Credit

Investeringsactiviteiten•Wat zijn mijn productiemiddelen?•Bezittingen (productiemiddelen)•Debiteren = stijging•Crediteren = daling

ResultatenrekeningProductieactiviteiten•Gemaakte kosten•Debiteren = stijging•(Crediteren = daling)

Realisatieactiviteiten•Gerealiseerde opbrengsten•Crediteren = stijging•(Debiteren = daling)

Hooivorken

• Een boer koopt 3 hooivorken van elk 5 zilverlingen. Hij betaalt contact.

• Wij denken:– Hooivorken +/+ 15– Kasgeld -/- 15

• Maar we noteren: Hooivorken 15 (bezit stijgt,

debiteren) AAN Kasgeld 15 (bezit daalt, crediteren)

De grammatica van het boekhouden

• Boekhouden is een taal.• Met een hele eenvoudige grammatica.– Als een debetrekening stijgt moeten we debiteren– Als een debetrekening daalt, moeten we crediteren

(“AAN”)– Als een creditrekening stijgt, moeten we crediteren

(“AAN”)– Als een creditrekening daalt, moeten we debiteren

• Maar onze computers denken niet in debet en credit!

Boekhouden is niet moeilijk!

• Als zij het kunnen, kunnen wij het ook!• Debiteuren / Crediteuren• Een grammatica van 4 (of 2!) regels• Een idioom van enkele honderden woorden– Debiteuren: krijg je nog geld van– Crediteuren: moet je nog betalen– Etc.

Enkele vingeroefeningen

om te kijken of we het snappen

Geld op de bank krijgen

• Alex Willems heeft een briljant plan. Hij begint het bedrijf “Maxima”, een webshop met virtuele feestartikelen.

• Alex stopt zelf 15.000 euro in zijn bedrijf.• Zijn moeder gelooft in hem, en leent zijn

bedrijf 5.000 euro.• Door de goede contacten met zijn broer, leent

de bank van zijn broer hem 10.000 euro.

Wat voor activiteiten zijn het?

• Eigen geld erin?– Financieringsactiviteit

• Lening van zijn moeder?– Financieringsactiviteit

• Lening van de bank?– Financieringsactiviteit

• Geld op de bank storten?– Investeringsactiviteit

Geld op de bank krijgen

BALANSDebet Credit

Resultatenrekening

Eigen vermogen 15.000Lening moeder 5.000Banklening 10.000

Bank 30.000

Geld op de bank krijgen

Journaalpost

Bank 30.000@ Eigen vermogen 15.000@ Lening moeder 5.000@ Banklening 10.000

telling 30.000 30.000

Investeren in productiemiddelen

• Alex koopt 3.000 virtuele oranje feesthoedjes. Die hoedjes kosten 1 euro per stuk. Omdat hij nog niet bekend is bij de leverancier, moet hij meteen betalen per Ideal.

• De virtuele hoedjes worden na betaling meteen geleverd (ze zijn immers virtueel).

Wat voor activiteiten zijn het?

• Het aanschaffen van hoedjes– Investeringsactiviteit (vooraad productiemiddelen

“hoedjes” neemt toe)• Het betalen van de hoedjes– Desinvesteringsactiviteit (voorraad

productiemiddelen “geld op de bankrekening” neemt af)

Investeren in productiemiddelen

BALANSDebet Credit

Resultatenrekening

Eigen vermogen 15.000Lening moeder 5.000Banklening 10.000

Bank 27.000

Voorraad hoedjes 3.000

Investeren in productiemiddelen

Journaalpost

Voorraad hoedjes 3.000@ Bank 3.000

Uitgaven en kosten

• Maxima heeft 3.000 betaald voor de hoedjes (uitgave)

• Maar Maxima is niet armer geworden! (er zijn geen kosten)

• Maxima heeft alleen het ene productiemiddel (geld op de rekening) omgezet in een ander productiemiddel (hoedjes die verkocht kunnen worden).

Kosten maken

• Alex’ bedrijf Maxima heeft nu wel hoedjes die het wil verkopen, maar tot Alex verbazing komt er geen klant.

• Alex is misschien wel een beetje dom.• Maar gelukkig komt er hulp: Winfried Witjes • Winfried wil promotie maken op zijn site voor

1.000 euro.

Kosten maken

• Het bedrijf Maxima betaalt Winfried 1.000 euro voor het maken van reclame voor de hoedjes op Facebook.

Wat voor activiteiten zijn het?

• Het maken van reclamekosten– Productieactiviteit

• Het betalen van Winfried– Negatieve investering

Kosten maken

BALANSDebet Credit

Resultatenrekening

Eigen vermogen 14.000Lening moeder 5.000Banklening 10.000

Bank 26.000

Voorraad hoedjes 3.000

Reclamekosten 1.000 Verlies 1.000

Kosten maken

Journaalpost

Reclamekosten 1.000@ Bank 1.000

Verkopen

• Door de actie van Winfried verkoopt Maxima 2.000 hoedjes voor de prijs van 2 euro per stuk.

• Alle betalingen voor het virtuele hoedje gebeuren weer direct via Ideal.

• De hoedjes worden virtueel geleverd.

Wat voor activiteiten zijn het?

• Verkopen– Realisatie-activiteit

• Ontvangen betaling– Investeringsactiviteit (bankrekening stijgt)

• Leveren van de hoedjes– Desinvesteringsactiviteit (voorraad hoedjes daalt)

• Verkopen van de hoedjes– Productieactiviteit (opofferen van het

productiemiddel hoedjes)

Verkopen

BALANSDebet Credit

Resultatenrekening

Eigen vermogen 16.000Lening moeder 5.000Banklening 10.000

Bank 30.000

Voorraad hoedjes 1.000

Reclamekosten 1.000

Inkoopwaarde 2.000

Opbrengst verkopen 4.000

Winst 1.000

Verkopen

JournaalpostBank 4.000

@ Opbrengst verkopen 4.000Inkoopwaarde 2.000

@ Voorraad 2.000