Post on 18-Oct-2020
1
VROLIJKE VRIENDEN
Kinderen sociale vaardigheden leren door middel van spel
An CoetsiersKinderpsychologe/gedragstherapeut
De Praatdoos
SOCIALE VAARDIGHEDEN
Bewust zijn van je gedrag
Goed luisteren
Wederkerigheid
Goede observeren
Non verbale communicatie
Verbale communicatie
Inleven in anderen
Zelfbeheersing
Samenspelen
Ruzies kunnen oplossen
Gevoelens uiten
Omgaan met verschillen
…
VANUIT WELKE ERVARING
Eigen praktijkVrolijke vrienden cursusEigen kinderenAndere kinderen
Gesprekken met ouders/begeleiders/leerkrachten
…
KINDEREN MET GEBREK AAN …
Assertiviteit (‘laat je niet doen!’)Inlevingsvermogen (‘zou jij dat leuk vinden als ik …, hoe denk je dat … zich nu voelt)Emotieherkenning (‘je ziet toch dat ze dat niet leuk vinden’)Impulscontrole (‘ doe toch niet zo’)…
POSITIEF OUDERSCHAP: FOCUS OP …
AanlerenBeurt afwachtenOnderhandelen over ruzie maken
Goed reageren op vals spelenAssertief antwoorden bij pesten
Verschil plagen/pesten/ruzie makenGoed reageren als je boos wordt tijdens het spelHelpende gedachten bij verlies
AflerenSlaan, roepen
UitsluitenPesten
VERZET TEGEN “ RIDICULE” REGELS
Je moet met iedereen spelen
Iedereen mag meespelen
Samen spelen, samen delen
Verdraagzaam
Respect voor elkaar
Zou jij het leuk vinden als…
Hier pesten we niet
Spelen is belangrijker dan winnen
…
2
ONTWIKKELING VAN SOCIALE
VAARDIGHEDEN
PEUTERS
Egocentrischrekening houden met anderen -
Delen -
Kunnen niet wachten/stoppenNaast elkaar spelen
KLEUTERS
EgocentrischInschatten wat effect van hun gedrag is –
Inschatten hoe iemand zich dan zal voelen –
pas ten vroegste op 6 jaar
Interesse in leeftijdsgenoten, in samenspelen ->
Verplaatsen in de ander
Anders zijn
Spelletjes met regels spelen (5 jr)Wachten
Omgaan met frustratie bij competitie
Zelfbeheersing
Afspraken volgen.
7 NIVEAUS VAN SPELEN
1. Alleen bezig zijn2. Nabijheid van anderen verdragen3. Parallelle activiteiten4. Delen van materiaal/parallelle activiteiten5. Zich aan beurtrol houden
6. Andere eenvoudige spelregels volgen7. Plezier hebben in het samen iets doen
LAGERE SCHOOL
Verschillen worden meer zichtbaarNadenken over zichzelf (kwaliteiten, beperkingen, uiterlijk, gevoelens,…)Samenspelen met uitdagingen
Ruzies
AgressieOpkomen voor mening
Rekening houden met anderenKunnen zich inleven (!)Vaste en hechte vriendschappen
Gedrag (tot 7 jr.)
Vertrouwen (8-10 jr.)
Psychologische kenmerken (vanaf 11 jr.)
Eind lagere school: evenwicht erbij horen en anders zijn
3
CONCLUSIES
Samenspelen moeilijk voor 6 jaar.
Ruzies en niet tegen verlies kunnen n°in lagere school
OMGAAN MET RUZIE MAKEN
Belangrijke oefenmomentenEmoties reguleren
Onderhandelen
Goed maken
Opkomen voor zichzelf
Niet verbieden maar grenzen stellenScheldwoorden
Ik vind het niet leuk dat je de regels niet volgtIk speel niet meer mee Ik ben boos op jou
GeweldAfkoelen
Verwacht niet snel een effect
Benoem het probleem en vraag naar oplossingen
Jullie willen beide beginnen, hoe zouden we dit nu kunnen oplossen
De oudsten moeten niet altijd de ‘wijste’ zijn en de jongsten moeten niet altijd hun zin krijgen.
KINDEREN HELPEN BIJ OMGAAN MET
VERLIES
Mee leven: Het is wel erg!Weglopen helpt tegen de boosheidOm te winnen beter opnieuw proberenIedereen heeft sterktes en dingen die moeilijker gaanAfkoelen is oke!
SOCIALE VAARDIGHEDEN
STIMULEREN
4
1. PRATEN EN LUISTEREN
PRATEN EN LUISTEREN
Tijd nemenExtra vragen stellen: focus op gedrag en niet op kindGeen adviezen
Niet minimaliserenAanmoedigen
(herhalen, knikken, hm hm zeggen)Gevoelens erkennenEmotionele woordenschat
Gevoelens van anderen en effect van gedrag op anderen te verwoorden
Eigen emoties tonen en verwoordenEventueel dan pas oplossing bedenken
VoorbeeldenJe zult wel heel teleurgesteld zijnDaar werd je vast verdrietig vanJe zult wel trots zijn op jezelfIk kan me goed voorstellen dat je kwaad bentIk denk dat je je nu… voelt omdat ….Als ik jou was dan zou ik me … voelenJe doet me verdriet als je steeds zo tegen mij schreeuwtIk voel me erg opgelucht nu we daar eens over kunnen praten hebben
Het verhaal van de tomatenplant ….
5
2. TIPS UIT SOVA TRAINING
ONDERWERPEN
Iemand leren kennen
Hoe vraag je of je mee mag spelen/wat doe je als je niet mee mag spelen?
Ik wil iets anders spelen dan jij, wat nu?
Spelen met spelregels, hoe pak je dat aan?
Hoe kunnen we zelf goed NEE zeggen als we iets niet fijn vinden?
Ruzie maken, plagen, pesten… wat doe ik er aan?
1. HOE KAN IK IEMAND LEREN KENNEN
De andere aankijkenJe naam vertellen: Hallo, ik ben…De naam van iemand anders vragen: En wie ben jij?Praatje maken: hobby, school, sport, gezin, tv programma’sGoed luisteren naar wat de andere te vertellen heeft
2. HOE VRAAG JE OF JE MEE MAG
SPELEN? WAT ALS HET NIET MAG ?
Bij gaan staan en kijkenDe naam van iemand zeggenVragen of je mee mag doenLuisteren naar het antwoord:
Ja, zeg dat je het leuk vindt
Nee, vraag waarom niet?Probeer oplossing te bedenken (volgende spel?)
Nee: zeg dat je het jammer vindt en loop dan stevig weg.
6
3. IK WIL IETS ANDERS SPELEN DAN JIJ , WAT NU?
3 oplossingenOm de beurt de zin van de ander doen
Samen iets nieuws bedenken
Toegeven
4. SPELEN MET SPELREGELS , HOE PAK JE
DAT AAN ?
Spelregels afsprekenKiezen welke pionAfspreken wie er mag beginnenVrolijke wolk rond verliezen
Jammer, volgende keer misschien!
REAGEREN OP VALS SPELEN :
5. HOE KUNNEN WE ‘NEE’ ZEGGEN ALS
WE IETS NIET FIJN VINDEN?
Ik zeg NEE/STOPNiet te luid/niet te zachtIk vertel waarom ik het niet wil
6. RUZIE MAKEN , PLAGEN , PESTEN… WAT
DOE IK ER AAN .
Verschillen lerenAntipestplan
7
VRAAG 1
Jelle heeft een gele trui aan. Anneke noemt hem een eend.A. Ruzie
B. Plagen
C. Pesten
VRAAG 2
Bij het zwemmen verstopt Jan elke week de handdoek van MiekeA. Ruzie
B. Plagen
C. Pesten
VRAAG 3
Joris valt over de schooltas van Mieke. Hij is kwaad en gooit ze een paar meter verder. Mieke scheldt hem uitA. Ruzie
B. Plagen
C. Pesten
VRAAG 4
David wordt opgewacht aan de schoolpoort door 3 kinderen van de andere klas. Ze nemen zijn rugzak en gooien alles eruit op straat. Enkele kinderen van zijn klas lachen hem uit. David blijft gewoon staan.A. Ruzie
B. Plagen
C. Pesten
VRAAG 5
Anneke heeft een nieuwe pop gekregen voor haar verjaardag. Frederik heeft er niet beter op gevonden dan de kleren ervan uit te trekken. Als de kat met het mutsje van de pop in huis rondhuppelt, weet Anneke natuurlijk wat er gebeurd is. A. Ruzie
B. Plagen
C. Pesten
PLAGEN RUZIE MAKEN PESTEN
�Onschuldig
�Kort en sporadisch
�Gelijke machtsverhouding
�Wisselend slachtoffer
�1 tegen 1
�Geplaagde blijft in groep
�Weinig nadelige gevolgen, voor zichzelf opkomen
�Vlug vergeten
8
PLAGEN RUZIE MAKEN PESTEN
�Onschuldig
�Kort en sporadisch
�Gelijke machtsverhouding
�Wisselend slachtoffer
�1 tegen 1
�Geplaagde blijft in groep
�Weinig nadelige gevolgen, voor zichzelf opkomen
�Vlug vergeten
�Meningen worden op hevige en emotionelewijze uitgelegd
�Meestal verzoening
�Niet automatisch het einde van de vriendschap
�Geen verstoord evenwicht
PLAGEN RUZIE MAKEN PESTEN
�Onschuldig
�Kort en sporadisch
�Gelijke machtsverhouding
�Wisselend slachtoffer
�1 tegen 1
�Geplaagde blijft in groep
�Weinig nadelige gevolgen, voor zichzelf opkomen
�Vlug vergeten
�Meningen worden op hevige en emotionelewijze uitgelegd
�Meestal verzoening
�Niet automatisch het einde van de vriendschap
�Geen verstoord evenwicht
�Met voorbedachten rade, bewust
�Systematisch, langere periode
�Ongelijke macht
�Hetzelfde slachtoffer
�Groep tegen individu
�Isolatie van slachtoffer
�Zware gevolgen, niet meer voor zichzelf opkomen
�Moeilijk herstel
3.TIPS VOOR THUIS
1. VoorbeeldfunctieWaarden en normen
Praten over gevoelens
Reactie op verschillen tussen mensen
Hoe conflicten oplossen
Leren uitstellen en verlangen
2. Rollenspel!Zelfbewustzijn
Sociaal bewustzijn
Gevoelens en empathie
3. LezenVoorlezen en praten over verhaal
Strips
Krant4.SPELEN
9
GOED LUISTEREN EN KIJKEN COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN
ZELFBEWUSTZIJN EN ZELFBEHEERSING SOLITAIRE SPELLEN
COÖPERATIEVE SPELLEN PERSPECTIEFNEMINGSVAARDIGHEDEN
10