VMBO EN HAVO/VWO 1 EN 2 NU T/M 2 APRIL 2018

KIJKWIJZER

GONZÁLEZ, PICASSO & VRIENDEN

2

HOE HET WERKT...

 Neem je telefoon mee om foto’s te maken (zonder flits).

  Per zaal zijn er opdrachten te doen. Op de plattegrond staat het nummer van de opdracht op de juiste plek.

 Woorden met een * staan in de begrippenlijst uitgelegd.

 Werk tenminste 8 opdrachten helemaal uit. Je kan zelf kiezen welke.

  In het museum mag je alleen met potlood schrijven. Een clipboard kun je lenen bij de informatiebalie.

 Op de tentoonstelling mag je nergens aankomen.

WAT GA JE ZIEN :De tentoonstelling heet González, Picasso en vrienden. González ontwikkelde zich als kunstenaar door zijn vriendschappen met andere kunstenaars, die begin 20e eeuw in Parijs woonden. Kunstenaars als Picasso (1881-1973), Gargallo (1881-1934) en Brancusi (1876-1957). Op de tentoonstelling zie je originele beelden, schilderijen en tekeningen van deze beroemde kunstenaars en wordt de ontwikkeling in het werk van Julio González zichtbaar gemaakt.

WIE IS GONZÁLEZ ? Julio González (1876- 1942) was een beeldhouwer uit Catalonië, Spanje. Die achtergrond speelde een belangrijke rol in zijn werk. Voor hij kunstenaar werd, was hij metaalbewerker en goud- en zilversmid, hij kon technisch met alle metaalsoorten overweg.

González was de eerste kunstenaar die beelden uit ijzer maakte, dit deed hij op een niet-ambachtelijke* manier, als een kunstenaar. Zijn beeldtaal werd steeds abstracter* maar bleef figuratief*. Naast beelden, maakte González tekeningen en schilderijen.

3

PLATTEGROND

89

10

11

1

START

Welkom in het atelier van Julio González.Voor je zie je stukken metaal uitgestald, die op verschillende manieren door González zijn bewerkt. Bekijk ze en zoek:

 Een stuk metaal dat gelast is  Een stuk metaal bewerkt met spijkers  Een gevouwen plaat metaal

Gevonden? Maak een foto!

Rechts in de zaal, zie je gereedschap uit het atelier van González. Speciaal gereedschap voor de metaalbewerker. Herken je sommigen? Zoek en kruis aan:

¨ Klem ¨ Moker¨ Tang

¨ Aambeeld¨ Handboor¨ Drijfhamer

¨ Juwelierszaag

GONZÁLEZ, PICASSO & VRIENDEN

1

234

4

4

5

6 7

TIP Zoek het op met de gratis wifi

4

2

In deze zaal zie je twee bekende beelden van González: Cactusman 1 en 2 uit 1939.

In het oeuvre van González speelt het thema oorlog een belangrijke rol. Deze twee cactusmannen staan symbool voor de Spaanse Burgeroorlog, die duurde van 1936 tot 1939. In 1939 kwam dictator Franco in Spanje aan de macht. Hij onderdrukte het volk met zijn fascistische regime. Hij verbood de eigen taal (Catalaans) en andere regionale culturele uitingen.

Bedenk waarom González, als vrij kunstenaar, tegen het dictoriale regime was. Leg het uit in je eigen woorden:

De beelden zijn half mens, half cactus.Waarom zou González een cactusmens als symbool gebruiken? Waar zou een cactus voor kunnen staan? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk, kruis aan welke je de beste vindt:

¨ Een cactus is onverzettelijk (net als het Spaanse volk)¨  Een cactus is een overlever in moeilijke omstandigheden

(want hij heeft weinig water nodig bij droogte)¨ Een cactus beschermt zichzelf (door zijn stekels)¨ Een cactus is een plant die veel voorkomt in Spanje¨  In Spanje wordt een cactus traditioneel gebruikt om

kwade geesten te weren

5

Traditioneel gezien maakten beeldhouwers een beeld uit één stuk. González deed dat bij deze beelden anders. Hoe heeft González de Cactusmannen opgebouwd?

Wat drukken de Cactusmannen voor jou uit?

Cactusman 1

Cactusman 2

Als je weet dat ook de Cactusmannen geïnspireerd zijn door de wanhoop van het volk onder het regime van Franco, zoals op dit plaatje, drukken ze dan iets anders uit, of blijft het hetzelfde?

Cactusman 1 Cactusman 2

6

Bekijk de schetsen aan de muur en vergelijk ze met de beelden. Benoem 3 verschillen tussen een beeld en een schets.

1.

2.

3.

Laat je inspireren door deze twee Cactusmannen. Bedenk een heftige emotie en probeer dit te verbeelden.

De Cactusmannen zijn late beelden van Julio González. Op zijn 50ste ontwikkelde hij zich tot een autonoom kunstenaar met een abstractere beeldtaal. Zoals gezegd was hij eerder een metaalbewerker, een ambachtsman. Dit verschil zie je in de volgende zaal.

BOUW HET BEELD op uit losse vormen en

gebruik je fantasie!

TIPkijk ook naar de schetsen aan de wand voor inspiratie!

7

3 González leerde smeden en solderen van zijn vader die edelsmid was. Hij maakte decoratieve* voorwerpen en toegepaste kunst*.

Kijk rond en noem een voorbeeld van toegepaste kunst* gemaakt door González.

Kies nu een decoratief* object, geïnspireerd door de natuur.Maak er een foto van en vergelijk deze met de foto’s hieronder. Welke lijkt het meest?

Omcirkel de beeldaspecten* die horen bij het door jou gekozen werk van González.

Vertel in je eigen woorden het verschil tussen deze voorwerpen en de Cactusmannetjes die je eerder zag.

DAHLIA

TULP VIOOLROOS

DAHLIAPASSIEBLOEM

VLAK

RUIMTELIJK

GEOMETRISCH

ORGANISCHFIGURATIEF

ABSTRACT

GESTILEERDGEDETAILLEERD

2D

3D

8

4In het werk van González komt vaak de boerenvrouw voor. Het gaat niet om de gelijkenis, het is dus geen portret. De boerenvrouw staat symbool voor het simpele leven van het Catalaanse (Spaanse) volk. Ze heet ‘La Montserrat’, naar de beschermheilige van Catalonië.

In deze zaal is ze rustig afgebeeld of met kind. Als González haar schreeuwend afbeeldt wat beeldt hij dan uit? Wat wil hij daarmee uitdrukken, denk je?

Hier gebruikt González een andere techniek om beelden van ijzer te maken. Hij snijdt de beeltenis in een metalen plaat. De andere keer snijdt hij het beeld helemaal uit en zet hij het op een sokkel*. Zoek van beiden een voorbeeld en schrijf de titel op.

1.

2.

8

Hier gebruikt González een andere techniek om beelden van ijzer te maken. Hij snijdt de beeltenis in een metalen plaat. De andere keer snijdt hij het beeld helemaal uit en zet hij het op een schrijf de titel op.

1.

2.

9

5

In deze zaal zie je hoe González van een ambachtsman veranderde in een avantgardistisch* kunstenaar. González woonde in Parijs, net als vriend en beroemd kunstenaar Picasso. Picasso leerde González om te zoeken naar een eigen abstracte beeldtaal.

En González leerde Picasso de technieken om beelden van metaal te maken.Op de foto zie je Picasso met een beeld dat geïnspireerd is door González. Het is ook uit losse vormen opgebouwd en gelast.Zoek het beeld in deze zaal. Teken enkele vormen na die je ziet in het beeld.

Je ziet hier een kubistisch schilderij van Picasso. Lezende vrouw met korset, is de titel. Er is vorm door vlakken, het lijkt een constructie. Teken in de afbeelding hiernaast wat ontbreekt.

¨ geometrisch ¨ organisch ¨ geometrisch ¨ organisch ¨ geometrisch ¨ organisch

10

6

7 GRETA GARBONog een vriend van González: kunstenaar Gargallo

Zie jij welk kunstwerk geïnspireerd is op de beroemde actrice Greta Garbo?

En welke is een portret van een torero (een stierenvechter)?

Je ziet hier twee werken van Julio González en een beeld van Brancusi, een beroemde beeldhouwer en vriend.

Bekijk de verschillende beelden in deze zaal. Ga op zoek naar een beeld dat:

  gesoldeerd is (verschillende stukken zijn aan elkaar gemaakt)

  met ijzerdraad gemaakt is

  van metaalplaat is

LET OOK EENS OPde schaduwen die

meedoen met het beeld!

TIPMaak een foto

Benoem een verschil: Benoem een verschil:

Benoem een verschil:

Welk woord hoort bij welk werk? Zet het nummer erbij.

1. MASSIEF 2. HOL 3. PLAT

11

8

9

González beheerste het ijzer zo goed, dat hij het kon laten dansen. In deze zaal zie je hoe hij beelden maakte die lijken te bewegen, te dansen. Bedenk waarom het bijzonder is dat een ijzeren beeld lijkt te bewegen.

González maakte veel tekeningen, voor hij zijn beelden maakte. Hier zie je enkele tekeningen. De gezichten zijn weergegeven in vormen. Probeer ook eens op die manier een gezicht te tekenen.

12

10

González heeft veel kleine beelden gemaakt, maar hier staan zijn grotere sculpturen. Je kan ze van alle kanten bekijken door er omheen te lopen. De beelden hebben geen voorkant of achterkant. Kies een werk uit, loop er omheen en kies drie standpunten* voor een foto.

Beantwoord de volgende vragen over het beeld dat je hebt gekozen:

 Is het beeld figuratief of abstract of allebei?

 Als het iets voorstelt, wat zie jij erin?

 Is dat aan alle kanten hetzelfde?

González zoekt ‘harmonie* in tegenstellingen’. Die gedachte zie je ook terug in deze beelden. Welke tegenstellingen• horen bij elkaar?

LICHAAMBESTAANDE VORMEN

TRADITIEMATERIE

AMBACHTSMANLEERLING

DE CATALAAN

MEESTERAVANTGARDIST

RUIMTEZELFBEDACHTE VORMEN

GEESTDE WERELDBURGER

VERNIEUWING

13

11Dit is de laatste zaal van de tentoonstelling. Hier komt nogmaals La Montserrat voor van González.

Picasso maakte ook een beroemd schilderij met hetzelfde thema: de wanhoop van het volk door de oorlog en het fascistische regime van Franco. Het schilderij heet Guernica. Er hangen originele schetsen van Guernica van Picasso in deze zaal.

Het motief* van het schilderij staat symbool voor de kunstenaar González.Welk motief?

Welke kleur heeft het motief?

Waarom zou Picasso dat gedaan hebben?

Bedenk wat het motief te maken heeft met de culturele achtergrond van beide kunstenaars.

Bekijk Guernica. Omcirkel enkele vormen op het plaatje (zoals handen of gezichten) die je terugziet in het werk van González in deze zaal.

Picasso schilderde dit eerbetoon aan zijn vriend González toen deze stierf. Hoe heet de voorstelling die Picasso schilderde? ¨ portret ¨ stilleven ¨ landschap ¨ zelfportret

14

BEGRIPPENLIJST

Abstract kunst die niet de werkelijkheid herkenbaar weergeeft

Ambachtelijk op een traditionele manier gemaakt, niet in een fabriek

Avantgardistisch experimenteel, anders, niet volgens een traditie

Figuratief kunst met een herkenbare voorstelling, zoals een landschap of portret

Decoratief ter versiering

Harmonie evenwicht

Motief onderwerp in het schilderij

Sokkel voetstuk van een standbeeld

Standpunt gezichtspunt, een punt van waar je naar iets kijkt

Toegepaste kunst kunstvoorwerp met een toepassing; een gebruiksfunctie

JULIO GONZÁLEZ:

"Het is hoog tijd dat ijzer ophoudt een moordwapen te zijn. Moge dit materiaal doordringen tot het domein der kunst en door vredelievende kunstenaarshanden gehamerd en gesmeed worden!"

1515

© Gemeentemuseum Den HaagAfdeling Educatie, 2017

Tekst: Iris BeljaarsVormgeving: afdeling Foto &Vorm