Post on 11-Jan-2017
60 Uw geld 30 mei 2015 ElsEviEr 61ElsEviEr 30 mei 2015
Snelste stijgers 2013-2014Zij gingen er meer dan 2 procent op vooruit ambachtelijk broodbakker 3,35ambachtelijk banketbakker 3,35directeur it 3,00Zeilmaker 2,80technicus 2,75Slachter 2,50Behanger 2,25Schilder 2,25glaszetter 2,25Stukadoor 2,25tegelzetter 2,25manager it 2,20Schoonmaker 2,20informatieanalist 2,20 en Zij gingen erop achteruit netwerkbeheerder -1,50helpdeskmedewerker -1,00Functioneel applicatiebeheerder -0,50technisch applicatiebeheerder -0,50© elsevier Bron: Berenschot (2015)
onderzoek / Eén op de drie werknemers zat in 2014 op de nullijn, de rest kreeg hooguit een pro-centje meer. Dit blijkt uit het jaarlijks onderzoek naar functies en beloningen door Elsevier en Beren-schot. Plus: hoe toe te slaan nu het beter gaat.
joen euro bruto per jaar, tot de assistent-boekbinder met 20.000 euro bruto. De groot-verdieners bij beursgenoteerde onderne-mingen blijven buiten beschouwing. Aard en samenstelling van hun beloning wijken te veel af van die van ‘gewone’ werknemers om die op te nemen in de vergelijking.
Gemiddeld stegen de salarissen met 0,93 procent. becijfert Berenschot, dat daarmee iets lager uitkomt dan de 1,2 procent die het Centraal Bureau voor de Statistiek berekent over alle cao-lonen. Eén op de drie werk-nemers bleef steken op de ‘nullijn’. Voor een deel komt dat doordat er weinig nieuwe cao’s zijn afgesloten. Soms was er een mee-vallertje: zonder nieuwe cao kregen de cais-sière en vakkenvuller er 1,25 procent bij.
De brood- en banketbakkers waren zoge-zegd spekkopers met 3,35 procent loonsver-
hoging. Gevolgd door de directeur IT met 3 procent extra. Opmerkelijk is dat lager ICT-personeel, zoals de netwerkbeheerder en helpdeskmedewerker, juist inleverde.
Voor werknemers is de cruciale vraag: nu het kennelijk crescendo gaat met Neder-land, vang ik dan ook eens wat extra?
PeriodiekjeCarrièremakers, talenten en beloften zorgen wel voor zichzelf en de baas heeft er alle baat bij om ze vast te houden. Zo’n 80 pro-cent van de werknemers valt evenwel onder een collectieve arbeidsovereenkomst en is afhankelijk van onderhandelingen over pro-centen en van een baas die beslist of er wel of niet een periodiekje extra vanaf kan.
Wachten op dat procentje meer kan na-tuurlijk altijd, maar voor wie sneller vooruit
wil, is het nuttiger om eens goed om zich heen te kijken. Hans van der Spek en Rutger Verbeet, de Berenschot-adviseurs die de ‘loonlijst’ opstelden, signaleren vijf trends met perspectieven voor de werknemer die zijn toekomst – lees: een hoger salaris – in eigen hand wil nemen.
De eerste trend volgt uit de dynamiek van de arbeidsmarkt. Berenschot neemt een groeiende geografische variatie in beloning waar voor vergelijkbare functies. Nederland is klein, maar toch groot genoeg om ‘leuke vondsten’ te doen. Bij het woord ‘loopbaan’ of ‘succes’ staat namelijk algauw een multi-national met hoofdkantoor in de Randstad op het netvlies. Maar misschien biedt dat kleine ingenieursbureau in Twente of die succesvolle cateraar in Noord-Brabant een zelfstandiger én beter betaalde baan.
Gemini is gebleken dat de whizzkids van het eerste uur nu door verouderde kennis en hoge salariskosten onder vuur liggen. Waar fricties zijn, liggen kansen – ook weer af-hankelijk van het opleidingsniveau.
Kortom: de ambitieuze werknemer dient het vizier op ‘zijn’ arbeidsmarkt permanent en meer dan ooit scherp te stellen. Afwach-ten levert nauwelijks nog extra salaris op, maar het kan je wél je baan kosten.
Een derde trend. Jonge professionals, hbo’ers en academici, hebben nogal eens de neiging om alleen omhoog te kijken. Zeker nu iets van een juichstemming gloort over het ‘herstel’. De jurist wil aan de Zuidas wer-ken, de ingenieur bij ASML en de financieel specialist in Londen. Maar dat is niet per se de slimste strategie om op termijn ‘lekker’ te verdienen. In de advocatuur bijvoorbeeld
De tweede trend is een verdergaande dif-ferentiatie van functies. Wat is precies een ‘functie’, en wat is die niet alleen nu, maar ook morgen waard? Zo is er de hardnekkige gewoonte om categorisch over ‘de ICT’ te spreken ‘waarin je altijd werk vindt’. Het hangt er maar vanaf in welke markten be-drijven opereren, de conjunctuur, vraag en aanbod van personeel. Bij grote uitgeverijen als RELX en Kluwer lopen inmiddels meer ICT’ers rond dan traditionele redacteuren.
Andere typen bedrijven beginnen pas met het automatiseren van operationele functies of ‘off-shoren’ van de ‘backoffice’ naar India. Misschien weet een netwerkbe-heerder zijn baan zekerder bij het kleine ad-vocatenkantoor waar hij koning eenoog is, dan bij de multinationale accountantsfirma. En bij vroege automatiseerders als Cap-
Wie verdient Wat?
dat is nu met recht het zuur van 2014. Gaat het weer beter met het land en dan zien de meeste werk-nemers daarvan toch nauwelijks iets terug op hun salarisstrookje.
Gemiddeld ging de werknemer in loon-dienst er hooguit 1 procent op vooruit. Werk-gevers waren allang blij dat de economie weer wat lucht kreeg, maar zagen nog geen aanleiding om eens kwistig uit te delen.
Dit blijkt uit het overzicht van 257 func-ties met bijbehorende beloning dat manage-mentadviesbureau Berenschot ook dit jaar op verzoek van Elsevier samenstelde (zie ‘Waar staat u op de loonlijst?’ op pagina 63). De lijst biedt een dwarsdoorsnede van de bedragen die werkend Nederland verdiende in 2014. Van de bestuursvoorzitter van een middelgrote onderneming met een half mil-
arthur van Leeuwen illustraties Carolyn Ridsdale
62 Uw geld 30 mei 2015 ElsEviEr 63ElsEviEr 30 mei 2015
verkLarinG van terMen en BeGriPPenFuncties: de 257 functies plus beloning zijn afkomstig uit een jaarlijks onderzoek
door Berenschot onder bedrijven en overheidsorganisaties. de bedragen zijn naar
boven afgerond op 500 euro. Het gaat om betaalde salarissen in 2014.
min = minimum. Bij lagere functies: cao-loon. Bij hogere functies: gemiddelde van
de 10 procent laagstbetaalden.
med = mediaan. middelste salaris voor de functie, de helft verdient meer,
de helft minder.
max = maximum. gemiddelde van de 10 procent bestbetaalden.
Plaats op de ranglijst de mediaan is bepalend, daarna de hoogte van het
maximumsalaris, daarna het minimumsalaris.
markt (semi)overheid markt (semi)overheid
hebben veel topkantoren drastisch moeten inkrimpen, dus kan het voor een jonge ad-vocaat weleens handiger zijn om te begin-nen bij een minder prestigieus kantoor bui-ten de Randstad. Een kantoor dat misschien 20 procent minder salaris betaalt, maar wel omkomt in het werk. Waarmee mogelijk het perspectief op een loopbaan met éigen kan-toor sneller nabij is.
De vierde trend is dat werkgevers op zoek gaan, ook binnen cao’s, naar methoden om hun beloningsbeleid flexibel af te stemmen op de beoogde toekomst. Bijvoorbeeld door het starre ‘vereist opleidingsniveau bij de functie’, gekoppeld aan een eindeloze reeks periodiekjes en treden, te verschuiven naar een eis van productiviteit die snel is aan te passen. Met als vraag: wat moet iemand na drie jaar opleveren voor de zaak, wat is zijn toegevoegde waarde?
Schrikbeeld is het verhaal van V&D, waar de directie de verliezen door een verouderde formule en bedrijfsvoering wilde bezweren met een korting op de salarissen. Van der Spek: ‘Dat is pas echt falend beleid. Eerst oogkleppen ophouden, en dan vragen om in te leveren.’ De vraag voor een alerte werk-nemer is daarmee evident: waar werk ik ei-genlijk, zijn ze hier wel goed bezig?
Dat flexibel maken van arbeidsovereen-komsten gebeurt al op een andere manier. Werknemers kosten meer dan het bedrag dat ze op hun salarisstrook zien. Niet alleen omdat de werkgever verplicht meebetaalt aan sociale verzekeringen, maar ook door de kosten van een bureau en laptop, het Nespresso-apparaat in de pantry en de ta-feltennistafel in de ‘social hub’. Wat werkne-mers zouden moeten beseffen, zeggen de Berenschot-adviseurs, is dat werkgevers –
gesteund door de nieuwe Werkkostenrege-ling – al die kosten als één som gaan zien. Ook voor de werknemer geldt dat daarmee allerlei componenten van die totaalsom on-derhandelbaar zijn – van vakantiegeld, pen-sioen, reiskosten en scholing tot aan winst-deling, bonus en opties. Opletten dus.
demotieEen vijfde trend: senioriteit boet in aan be-lang en maakt plaats voor betalen naar ‘per-formance’, voor wat iemand daadwerkelijk presteert. Begin over ‘demotie’ – betaal ou-deren minder als hun productiviteit afneemt – en er ontstaat subiet heisa. Maar inmid-dels, zo blijkt uit het jaarlijkse HR Trend- onderzoek van Berenschot, is ruim een kwart van de werkgevers daarmee al aan de slag. Nuttige kennis voor wie richting mid-life-crisis koerst: ken je waarde.
Waarom houden vakbonden dan zo hals-starrig vast aan cao’s? ‘Een doodlopende weg,’ vinden de Berenschot-adviseurs. Nu
al verschillen de wensen zo sterk binnen branches en tussen generaties, dat niemand zich nog in zo’n dwangbuis herkent. ‘Kijk naar de bouw: waarom zou iemand bij het grote noodlijdende Ballast-Nedam hetzelfde moeten verdienen als bij een kleine flore-rende aannemer?’
Nog zoiets. De ene organisatie heeft meer behoefte aan scholing van personeel dan de andere, dus zijn rigide afspraken in de cao over opleidingen weinig effectief. Voorbeeld van maatwerk: lever adv-dagen in, zo’n 0,4 procent van het salaris, en besteed dat geld aan opleidingen. Daarmee maakt de werknemer zich weerbaarder dan met een dagje luieren aan het strand.
Anticipeer, anticipeer, anticipeer – dat is de boodschap. ‘Eigenlijk moet iedere werk-nemer in loondienst zichzelf als zzp’er zien,’ stellen Van der Spek en Verbeet. Iedereen heeft het over het ‘pitchen’ van ideeën, van programma’s, projecten en business-cases. Het lijkt modieus gedoe, maar de kern is wel degelijk: verkoop jezelf. ‘Je werkgever kijkt steeds minder naar leeftijd en opleiding, en hij is er al helemaal niet op uit om jóuw in-komen op peil te houden. Hij kijkt wel naar het vermogen om snel te leren en mee te ver-anderen in het tempo van de organisatie. En vooral: naar je verdiencapaciteit.’
Leedvermaak treft bedrijven van ooit grote faam die spullen blijven produceren waarop niemand meer zit te wachten, zoals filmrolletjes of mobiele telefoons die niet zo smart zijn. Dat kan werknemers ook overko-men. Van der Spek: ‘Pas dus op dat je niet je eigen Kodak- of Nokia-verhaal wordt.’
Meer verdienen, betere baan, de kans op een mooie klapper? Daar gaat de indivi-duele werknemer helemaal zelf over. E
Waar staat u op de loonlijst? 257 functies
met bruto jaarsalaris
1 1 VooRzitteR Raad Van BestUUR middelgRote oRg. 310.500 459.000 605.500
2 2 lid Raad Van BestUUR middelgRote oRganisatie 237.500 349.000 456.000
3 3 algemeen diReCteUR middelgRote oRganisatie 183.000 263.000 309.500
4 5 diVisiediReCteUR middelgRote oRganisatie 157.000 219.000 263.000
5 4 Piloot Boeing 747 175.500 218.500 272.500
6 6 CommeRCieel diReCteUR 117.500 176.500 200.500
7 7 diReCteUR gRoot ziekenHUis 0 173.000 0
8 8 diReCteUR finanCieel-eConomisCHe zaken 113.000 154.500 188.500
9 9 diReCteUR inkooP 118.000 152.500 180.500
10 10 diReCteUR VeRkooP 103.500 149.000 178.500
11 12 diReCteUR soCiale zaken 98.500 146.500 164.000
11 PResident Hoge Raad 0 146.500 0
13 13 BURgemeesteR Van een gRote stad 0 144.500 0
13 CommissaRis Van de koning 0 144.500 0
13 ministeR 0 144.500 0
13 nationale omBUdsman 0 144.500 0
17 17 diReCteUR ReseaRCH & deVeloPment 100.000 142.000 171.000
18 18 staatsseCRetaRis 0 135.500 0
19 19 BeVelHeBBeR landstRijdkRaCHten 0 132.500 0
19 geneRaal 0 132.500 0
21 21 oPeRationeel diReCteUR 111.000 132.000 160.500
22 22 PResident geReCHtsHof 0 129.500 0
23 26 diReCteUR maRketing 103.000 128.500 159.000
24 23 diReCteUR-geneRaal ministeRie 0 127.500 0
23 seCRetaRis-geneRaal ministeRie 0 127.500 0
23 wetHoUdeR gRote stad 0 127.500 0
27 27 ConCeRnContRolleR 93.500 118.500 155.000
28 28 diReCteUR BUsiness deVeloPment 85.000 117.500 148.500
29 29 diReCteUR Beleggingen 88.000 114.500 143.500
30 32 gedePUteeRde PRoVinCie 0 113.500 0
31 30 HoogleRaaR 1 (gRote staat Van dienst) 78.000 110.500 123.000
32 31 maRketingmanageR 93.500 110.000 137.500
33 33 BUsinessUnit-manageR 89.500 107.500 147.000
34 34 BURgemeesteR Van een middelgRote stad 0 104.500 0
35 35 kantonReCHteR gRote steden 0 104.000 0
36 38 manageR zoRginstelling 86.000 103.500 127.500
37 36 lid eURoPees PaRlement 0 103.500 0
38 37 lid tweede kameR 0 102.500 0
39 42 diReCteUR it 86.000 102.000 140.000
40 39 Hoofd aRBeidsVooRwaaRden 76.500 101.500 125.000
41 40 senioR exteRn oRganisatieadViseUR 77.000 100.500 127.000
42 41 manageR kameR Van kooPHandel 0 99.500 0
43 43 Hoofd ReseaRCH & deVeloPement 73.000 99.000 122.500
44 44 tReasUReR 70.000 98.500 113.000
45 45 Hoofd Beleggingen 65.500 98.000 128.500
46 46 fisCalist 69.000 97.500 116.000
47 47 Hoofd inteRne aCCoUntantsdienst 70.500 97.000 113.000
48 48 diVisieContRolleR 86.500 96.000 126.000
49 49 PRojeCtmanageR it 66.500 95.000 118.500
50 51 manageR it 84.500 92.500 130.500
51 52 VeRkooPleideR 72.000 91.000 115.500
52 50 Regionaal koRPsCHef middelgRoot koRPs 72.500 91.000 108.500
53 53 manageR oPeRations 74.000 90.500 122.500
54 54 ContRolleR 64.000 90.000 112.000
55 55 manageR PUBliC Relations 65.500 89.500 109.500
56 56 diReCteUR VooRliCHting 75.000 87.500 102.500
57 57 Hoofd PeRsoneel en oRganisatie 68.000 87.000 117.000
58 59 senioR adViseUR it 71.000 87.000 104.000
59 58 HoogleRaaR 2 (mindeR eRVaRen dan ‘1’) 70.000 86.500 102.000
60 63 infoRmatiemanageR 0 84.000 0
61 62 jURist 64.000 83.500 99.500
62 60 kolonel 68.000 83.500 98.000
63 64 inteRn oRganisatieadViseUR 59.000 83.000 115.500
64 65 jURidisCH adViseUR 65.000 83.000 102.000
65 61 wetHoUdeR middelgRote stad 0 83.000 0
66 67 systeemaRCHiteCt 64.000 81.000 105.500
67 68 RegiomanageR 61.000 81.000 102.000
68 69 manageR inkooP 58.500 80.500 105.500
69 66 PRojeCtleideR gRoot maatsCHaPPelijk PRojeCt 67.000 80.500 94.000
70 70 Hoofd VeRkooP BUitendienst 68.500 80.000 98.500
71 71 VooRzitteR College Van BestUUR kleine sCHool 65.500 79.000 91.500
72 72 toPjoURnalist in loondienst 56.000 79.000 90.500
73 74 manageR Planning en analyse 60.000 77.000 99.000
74 75 diReCtieseCRetaRis 63.000 76.500 100.000
’14 ’13 fUnCtie min. med. max. ’14 ’13 fUnCtie min. med. max.
eLSevier- BerenSCHot SaLariS-overziCHt 2015
Leeswijzer bij het onderzoek
op de salarisstrook mag dan een concreet bedrag staan, het is lastig om alles wat bij een inkomen hoort in harde euro’s uit te drukken. de ranglijst van 257 functies die ma-nagementadviesbureau Berenschot jaarlijks opstelt voor Elsevier, geeft een zo nauwkeurig mogelijke bena-dering van het brutojaarsalaris. daaronder vallen het vaste jaar-salaris, het collectief variabel sala-ris (zoals onder meer winstdeling) en het individueel variabel salaris (zoals bonussen). Buiten de verge-
lijking blijven aandelen- en optie-regelingen en secundaire arbeids-voorwaarden die niet in geld zijn te berekenen.
de 257 functies plus beloning zijn afkomstig uit een jaarlijkse en-quête van Berenschot onder bedrij-ven en overheidsorganisaties. Ze zijn gebaseerd op actuele gegevens, zoals de geldende collectieve ar-beidsovereenkomsten (cao’s). ver-der zijn ervaringsgegevens gebruikt uit specifieke branches. de bedra-gen zijn afgerond op 500 euro, en
Hoe iS de ranGLijSt van 257 FunCtieS Met BijBeHorende BeLoninG SaMenGeSteLd?
het gaat steeds om de in 2014 be-taalde salarissen.
Bepalend voor de plaats op de ranglijst is het ‘mediane’ salaris. eerst zijn alle salarissen van een functie op een rij gezet, vervolgens is vastgesteld wat het salaris is waar de helft boven en de helft on-der zit. dat is de mediaan. het ge-middelde zou door de uitschieters voor hogere functies de werkelijk-heid te veel vertekenen.
Links naast de mediaan staat het minimumsalaris. dat is de laag-ste tree in de cao of het gemiddelde van de 10 procent laagstbetaalden. rechts naast de mediaan staat het maximaal verdiende salaris, dat wil zeggen het gemiddelde van de 10 procent bestbetaalden. voor som-mige functies bij de overheid is
slechts één bedrag genoemd, om-dat de functie één salaris kent.
Bij diverse functies staat de om-vang van de organisatie vermeld. de directeur van een ‘middelgrote’ or-ganisatie geeft leiding aan 100 tot 500 mensen. Bij basisscholen is een school met minder dan 200 leerlin-gen klein, een school met 200 tot 400 leerlingen middelgroot, een school met 400 tot 800 leerlingen groot en een school met meer dan 800 leerlingen zeer groot.
een grote gemeente telt meer dan 375.000 inwoners, een middel-grote gemeente tussen de 40.000 en 375.000. een middelgroot poli-tiekorps telt 750 tot 3.000 volledige banen. de ‘projectleider maat-schappelijke projecten’ is iemand die grote overheidsoperaties leidt.
64 Uw geld 30 mei 2015 ElsEviEr 65ElsEviEr 30 mei 2015
markt (semi)overheid
verkLarinG van terMen en BeGriPPenFuncties: de 257 functies plus beloning zijn afkomstig uit een jaarlijks onderzoek
door Berenschot onder bedrijven en overheidsorganisaties. de bedragen zijn naar
boven afgerond op 500 euro. Het gaat om betaalde salarissen in 2014.
min = minimum. Bij lagere functies: cao-loon. Bij hogere functies: gemiddelde van
de 10 procent laagstbetaalden.
med = mediaan. middelste salaris voor de functie, de helft verdient meer,
de helft minder.
max = maximum. gemiddelde van de 10 procent bestbetaalden.
Plaats op de ranglijst de mediaan is bepalend, daarna de hoogte van het
maximumsalaris, daarna het minimumsalaris.
markt (semi)overheid markt (semi)overheid
inkoMen / Hebt u meer of minder te besteden dan uw familieleden, uw colle-ga’s, uw vrienden of uw buren? Het is de vraag die bijna iedereen bezighoudt, maar niemand durft hem te stellen. Of u veel of weinig verdient, leest u hier.
ander, gaat namelijk over onze plek op de sociale ladder. Verdienen we wel genoeg? Als de buren alweer met vakantie naar een of ander tropisch oord gaan, denken velen: waar doen ze het toch van?
Hoe hoog is úw inkomen eigenlijk, in ver-gelijking met de rest van Nederland? Hoe ‘goed’ doe je het als je zeg 58.000 euro bruto per jaar verdient? Valt dat toch wat tegen? Of is het een riant middeninkomen waar-over je niet zou moeten klagen?
Wie inkomens naast elkaar legt, moet
oppassen dat hij geen appels met peren ver-gelijkt. Statistiek is een mijnenveld. Elf vra-gen over inkomens in Nederland.
HoEvEEl vErdiEnt u EigEnlijk?
Nederlanders die het hele jaar door een in-komen genoten, verdienden in 2013 – de meest recente cijfers – gemiddeld 31.700 euro bruto, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dat is 23.600 euro netto. ‘Inkomen’ is loon uit arbeid, maar ook winst uit een bedrijf of een uitkering. Vermogen,
verdien ik eiGenLijk WeL GenoeG?
‘wat verdien jij eigenlijk?’ Die vraag bezorgt veel Nederlan-ders een ongemakkelijk ge-voel. Want ‘we’ staan interna-tionaal dan wel bekend als
open en direct, maar jan en alleman vertel-len hoeveel er maandelijks op de bankreke-ning binnenkomt, doen we niet graag.
Nieuwsgierig zijn de meesten wel. De vraag of we meer of minder hebben dan een
Fleuriëtte van de velde
75 73 seCtoR PeRsoneelsCHef 60.000 76.000 99.000
76 76 Hoofd teCHnisCHe dienst 65.000 76.000 91.000
77 77 PRojeCtleideR it 59.000 75.000 99.000
78 80 Hoofd administRatie 58.000 74.000 97.000
79 79 seRViCemanageR 54.000 73.500 99.500
80 78 Hoofd oPleidingen 56.000 73.500 95.500
81 82 faCility-manageR 61.000 73.500 93.000
82 81 exteRn oRganisatieadViseUR 52.000 73.000 101.000
83 83 manageR logistiek 61.000 72.000 96.000
84 84 seCtoRHoofd Politie zwaRe CRiminaliteit 58.500 71.000 83.000
85 86 infoRmatiemanageR 56.000 70.500 77.500
86 85 aCCoUntmanageR 50.500 70.000 90.000
87 87 Hoofd maRktondeRzoek 52.000 68.500 89.000
88 88 manageR integRale kwaliteitszoRg 55.000 68.500 85.500
89 90 Hoofd BedRijfslaBoRatoRiUm 49.500 68.000 88.500
90 91 Hoofd inkooP 58.500 68.000 83.000
89 Hoofd PeRsoneel & oRganisatie Politie 58.500 68.000 83.000
92 92 PRoCes-teCHniCUs 59.000 67.500 84.500
93 95 infoRmatieanalist 49.500 66.000 87.000
94 94 Hoofd PRodUCtie 56.000 66.000 83.000
95 93 RijksaCCoUntant 52.000 66.000 78.000
96 96 PRojeCtleideR 52.500 65.000 88.000
97 97 ReseaRCHeR / ondeRzoekeR 49.000 65.000 87.000
98 98 Hoofd VeRkooP Binnendienst 55.500 65.000 83.500
99 100 exPoRt manageR 48.500 63.500 79.500
100 99 adViseUR aRBo 58.000 63.500 77.500
101 101 dataBase-BeHeeRdeR 58.000 63.000 72.500
102 102 PRojeCtadViseUR it 56.500 62.500 85.500
103 105 leRaaR eeRstegRaads VooRtgezet ondeRwijs 35.000 62.500 70.000
104 103 PRodUCtmanageR 53.000 62.000 80.500
105 104 manageR kwaliteit 44.000 62.000 80.000
106 106 majooR 50.500 60.500 71.000
107 107 gRiffieR Van een geReCHtsHof 55.500 60.500 70.500
108 110 systeemontweRPeR 51.500 60.000 81.000
’14 ’13 fUnCtie min. med. max. ’14 ’13 fUnCtie min. med. max.
109 108 fUnCtioneel aPPliCatieBeHeeRdeR 53.000 59.500 77.000
110 111 Hoofd Planning/weRkVooRBeReiding 47.500 59.500 76.500
111 113 teamleideR PRodUCtie / waCHtCHef 49.000 59.500 75.500
112 109 UniVeRsitaiR doCent 55.500 59.500 71.000
113 112 wetgeVingsjURist 47.000 59.000 69.500
114 114 inkoPeR 47.500 58.500 73.500
115 115 CommeRCieel -teCHnisCH medeweRkeR BUitendienst 48.500 58.000 76.500
116 117 joURnalist dagBlad 47.500 57.500 69.000
117 116 teamleideR salaRisadministRatie 43.000 57.000 72.000
118 118 CHef BoekHoUding 47.000 56.500 70.000
119 119 VeRtegenwooRdigeR 45.500 55.500 72.000
120 120 PRogRammeUR 39.500 53.500 68.500
121 123 seRViCe-engineeR 48.500 52.500 72.500
122 121 PeRsVooRliCHteR 40.000 52.500 61.500
121 PUBlieksVooRliCHteR 40.000 52.500 61.500
124 124 oPleidingsfUnCtionaRis 46.000 52.000 68.000
125 126 diReCteUR middelgRote BasissCHool 38.000 52.000 60.500
126 125 maRktondeRzoekeR 38.000 51.500 64.500
127 129 leRaaR BVe 41.500 51.500 61.000
128 128 manageR sales PRomotion 37.500 51.000 63.000
129 127 teCHnisCH aPPliCatieBeHeeRdeR 37.500 51.000 57.500
130 130 diReCtieseCRetaResse 35.000 50.000 65.500
131 133 CHef weRkPlaats 37.500 49.500 56.500
’14 ’13 fUnCtie min. med. max.
Stijging salaris van 2013 naar 2014 (in procent)
gemiddeLd totaaL 0,93
overheid 0,29
top 1,54
directie 1,40
management 1,11
hoger Kader 1,15
middenKader 0,80
FaciLitieS, diStriButie, LogiStieK 1,14
perSoneeL, organiSatie, StaF 0,79
productie & ontwiKKeLing 1,24
commercie 1,18
Financiën 1,13
it 1,28
© elsevier Bron: Berenschot (2015)
66 Uw geld 30 mei 2015 ElsEviEr 67ElsEviEr 30 mei 2015
markt (semi)overheid markt (semi)overheidmarkt (semi)overheid
verkLarinG van terMen en BeGriPPenFuncties: de 257 functies plus beloning zijn afkomstig uit een jaarlijks onderzoek
door Berenschot onder bedrijven en overheidsorganisaties. de bedragen zijn naar
boven afgerond op 500 euro. Het gaat om betaalde salarissen in 2014.
min = minimum. Bij lagere functies: cao-loon. Bij hogere functies: gemiddelde van
de 10 procent laagstbetaalden.
med = mediaan. middelste salaris voor de functie, de helft verdient meer,
de helft minder.
max = maximum. gemiddelde van de 10 procent bestbetaalden.
Plaats op de ranglijst de mediaan is bepalend, daarna de hoogte van het
maximumsalaris, daarna het minimumsalaris.
markt (semi)overheid
©ELSEVIER BRON: CBS, 2013
... en wat ze kunnen uitgevenGemiddeld netto-inkomen huishoudens
x 1.000 huishoudens
x 1.000 euro
0
100
200
300
400
500
<-6
>-10
0
-2-
04-
610
-12
16-1
822
-24
28-3
034
-36
40-4
246
-48
52-5
458
-60
64-6
670
-72
76-7
882
-84
88-9
094
-96
©ELSEVIER BRON: CBS, 2013
Wat Nederlanders verdienenBrutojaarinkomen
minder dan -5 -5-0 0-5
5-10 10-15 15-20 20-25 25-30 30-35 35-40 40-45 45-50 50-55 55-60 60-65 65-70 70-75 75-80 80-85 85-90 90-95
95-100100-200
200 en meer
x 1.000 euro x 1.000 19 21 401 1.040 1.191 1.427 1.034 918 813 729 680 598 497 391 319 260 219177 150 118 97 80
385 51
©ELSEVIER BRON: CBS, 2013
Flinke verschillenBrutojaarinkomen
x 1.000 euro
15 tot 20
20 tot 25
25 tot 30
30 tot 35
35 tot 40
40 tot 45
45 tot 50
50 tot 55
55 tot 60
60 tot 65
65 tot 70
70 tot 75
75 tot 80
80 tot 85
85 jaar of ouder
0 10 20 30 40 50 60
mannenvrouwen
zoals een eigen huis, telt niet mee; een erfe-nis wel. Opvallend: 0,5 procent had een ne-gatief inkomen. Dat zijn niet allemaal bij-standsontvangers met schulden, maar ook vaak ondernemers die verlies leden. Ruim één op de drie Nederlanders had een inko-men tot 20.000 euro bruto. Onder hen veel parttimers. Bijna een kwart zat tussen de 20.000 en 35.000 euro en een kwart kreeg meer dan 50.000 euro bruto.
HoEvEEl vErdiEnEn Er mEEr dan EEn ton?
Niet veel. Het is eenzaam aan de top. Zo’n 3,7 procent, 436.000 Nederlanders, had in 2013 een inkomen van meer dan 100.000 euro bruto. Nog veel minder van hen, 51.000, hadden een inkomen van meer dan 2 ton. Driekwart van deze groep werkte in loondienst of was di-recteur-grootaandeelhouder, bijna een kwart zelfstandige.
waarom vErdiEnEn vrouwEn
mindEr dan mannEn?
Omdat ze massaal in deeltijd werken en per uur minder be-taald krijgen, zegt het CBS. Ge-
middeld was het bruto-inkomen van man-nen in 2013 40 procent hoger dan dat van vrouwen. Mannen verdienden gemiddeld ruim 39.600 euro bruto, vrouwen iets meer dan 23.500 euro. Slechts één op de zes à ze-ven topinkomens (boven 1 ton) kwam in 2013 terecht bij een vrouw. De verschillen zijn het grootst als mannen en vrouwen tus-sen de 30 en de 50 zijn: de periode dat veel vrouwen minder werken om kinderen te krijgen en voor hen te zorgen. Een man van 45 verdiende in 2013 gemiddeld 50.500
bruto, een vrouw 28.400 euro. Dat vrouwen per uur minder betaald krijgen, komt ook door hun voorkeur voor lager betaalde be-roepen, zoals in de zorg. vErtElt HEt individuEEl inkomEn wEl HEt
HElE vErHaal? vEEl mEnsEn lEvEn samEn
Dat is waar. Het CBS berekent daarom ook wat het huishoudinkomen is. Uitkeringen als kinderbijslag en huurtoeslag worden bij huishoudens meegeteld. Gemiddeld was het inkomen van een huishouden in 2013 57.900 bruto – netto 33.600 euro. Persoon-lijke inkomens zeggen weinig over wat huis-houdens echt te besteden hebben. Een man met een bruto-inkomen van 80.000 euro heeft misschien een niet-werkende vrouw en kinderen die hij moet onderhouden. Twee echtgenoten die allebei 50.000 euro verdienen, hebben samen meer. Er is nog een verschil: omdat zij individueel worden aangeslagen voor de inkomstenbelasting, betalen zij niet het toptarief van 52 procent, dat begint bij 57.586 euro. De man met het inkomen van 80.000 euro betaalt dat wel.
zijn Er grotE inkomEnsvErscHillEn tussEn
allEEnstaandEn En gEzinnEn?
Zeker. Nettohuishoudinkomens, zo blijkt uit
de cijfers, verschillen sterk. Het inkomen van een echtpaar met kinderen was in 2013 gemiddeld 49.000 euro, en dat van een al-leenstaande 19.000 euro. Dat verschil lijkt groter dan het is. Want het maakt natuurlijk wel uit of je je inkomen alleen zelf nodig hebt of ook voor een gezin.
vErdiEnEn mEnsEn in dE randstad mEEr dan
EldErs in nEdErland?
Ja. De gemeenten met gemiddeld de hoog-ste nettohuishoudinkomens, zegt het CBS, liggen vooral in Noord-Holland, Zuid-Hol-land en Utrecht. In 2013 zaten de inwoners van Rozendaal er het warmst bij: daar was het gemiddelde huishoudinkomen 38.000 euro, ruim 15.000 euro meer dan landelijk. In de top-10 stonden ook Bloemendaal, Wassenaar, Blaricum en Oegstgeest. Het ‘slechtst’ af waren inwoners van het Gro-ningse Pekela: daar was het huishoudinko-men gemiddeld 19.900 euro.
Politici PratEn vaak ovEr ‘dE middEninko-
mEns’. ovEr wiE gaat HEt dan?
WNL-presentatrice Eva Jinek bestempelde in 2012 in een gesprek met PvdA-leider Die-derik Samsom inkomens boven de 150.000 euro bruto als ‘hogere middeninkomens’.
166 164 Politieagent B 29.500 39.000 47.000
167 167 milieUdeskUndige 34.000 39.000 46.000
168 168 medeweRkeR inkooP 31.500 38.500 47.000
169 169 ontweRPeR/ tekenaaR 33.000 38.500 44.000
170 170 gRafisCH ontweRPeR 31.500 37.500 43.500
171 171 CHef-kok middelgRoot RestaURant 33.500 37.500 43.000
172 172 tweede lUitenant 30.500 35.500 41.500
173 173 keURmeesteR 30.500 34.500 40.500
174 174 PRomoVendUs 29.500 34.500 37.500
175 175 tReinmaCHinist 32.000 34.000 40.000
176 176 BedRijfsVeRPleegkUndige 32.000 34.000 39.000
177 177 ondeRzoekeR in oPleiding 29.000 34.000 37.000
178 178 dRUkweRkVeRkoPeR 31.000 33.500 39.500
179 181 filiaalHoUdeR middelgRoot BedRijf 31.500 33.500 37.000
180 179 BUsCHaUffeUR 31.500 33.000 39.500
181 184 laBoRant / analist 28.000 33.000 39.500
182 180 doCUmentalist RijksoVeRHeid 29.500 33.000 38.500
183 183 administRateUR 26.000 33.000 36.500
184 182 BewakeR 26.500 32.500 36.500
185 185 seCRetaResse 27.500 32.000 37.000
186 186 seRgeant 26.000 31.500 36.000
187 187 gRafisCH VoRmgeVeR 27.000 30.500 35.500
188 189 elektRomonteUR 25.000 30.500 34.500
189 188 aRCHiefBeHeeRdeR 26.500 30.000 35.500
190 190 taxiCHaUffeUR 23.500 29.500 34.000
191 195 stUkadooR 25.500 29.500 33.000
192 191 BoUwVakkeR 23.500 29.500 33.000
193 193 HoVenieR 22.000 29.500 33.000
194 194 ondeRHoUdsmonteUR 25.500 29.500 32.500
195 192 illUstRatoR 24.500 29.000 34.000
196 197 aUtomonteUR 24.500 29.000 31.500
197 202 teCHniCUs 22.000 28.500 34.000
198 196 timmeRman 23.500 28.500 33.000
199 198 toneelmeesteR 23.500 28.500 33.000
200 200 PoRtieR 23.000 28.000 36.500
201 208 dokteRsassistent 22.000 28.000 34.000
202 203 BoekBindeR 21.000 28.000 32.500
203 204 fotogRaaf dagBlad 22.500 28.000 32.000
204 199 elektRiCiën 22.500 28.000 31.500
205 206 lasseR 24.500 28.000 30.500
206 207 dRUkkeR 23.000 28.000 30.000
207 201 aRRestantenBewakeR 21.500 27.500 34.500
208 205 VRaCHtwagenCHaUffeUR 21.000 27.500 31.000
209 212 amBaCHtelijk BRoodBakkeR 23.500 27.500 30.000
210 210 oPeRatoR it 21.500 27.000 32.000
211 211 aUtosPUiteR 21.500 27.000 31.500
’14 ’13 fUnCtie min. med. max. ’14 ’13 fUnCtie min. med. max.
132 135 BedRijfseConomisCH medeweRkeR 37.500 49.000 65.000
133 134 teamleideR CRediteURenadministRatie 43.000 49.000 62.000
134 131 netweRkBeHeeRdeR 39.000 49.000 62.000
135 141 teCHnisCH ontweRPeR 36.000 49.000 61.000
136 137 CHef magazijn en exPeditie 41.500 49.000 58.500
137 138 ContRoleleideR 35.500 49.000 58.000
138 132 HelPdeskmedeweRkeR 35.500 49.000 55.500
139 139 ConstRUCteUR 42.500 48.500 62.500
140 136 PeRsoneelsfUnCtionaRis 40.000 48.500 60.000
141 143 medeweRkeR ContRolling 37.500 48.000 62.000
142 140 HaRdwaRe-sPeCialist 37.500 48.000 60.500
143 142 HoofdUitVoeRdeR 42.000 48.000 56.500
144 144 jURist aRBeidszaken 37.000 47.000 56.000
145 145 oPleidingsadViseUR infoRmatiCa 33.000 46.500 68.500
146 147 diReCtie kleine BasissCHool 36.500 46.000 53.500
147 146 ReCHteR in oPleiding 34.500 46.000 53.500
148 149 PlanneR it 39.500 46.000 52.000
149 150 medeweRkeR PeRsoneelszaken 38.000 45.000 60.000
150 151 teamleideR VeRkooPondeRsteUning 37.000 45.000 56.500
151 152 teamleideR telefonisCHe VeRkooP 34.000 45.000 55.500
152 153 teamleideR klantenseRViCe 41.000 45.000 53.000
153 148 kaPitein defensie 42.500 45.000 52.500
154 154 leRaaR tweedegRaads VooRtgezet ondeRwijs 34.500 45.000 52.500
155 155 HaRdwaRe-BeHeeRdeR 37.500 43.500 51.000
156 156 ReClameCHef 33.500 43.500 50.000
157 157 testeR it 34.500 42.000 49.500
158 158 offiCemanageR 31.000 41.500 50.500
159 160 medeweRkeR logistiek 32.500 40.500 47.500
160 159 RedaCteUR 33.000 40.000 47.500
161 161 maRketingassistent 35.500 40.000 45.500
162 162 oPeRationeel ondeRzoekeR / ContRoleUR 33.500 39.500 49.500
163 163 medeweRkeR PUBliC Relations 32.000 39.500 48.500
164 165 leRaaR BasissCHool 32.000 39.500 46.000
165 166 medeweRkeR kwaliteitsdienst 37.000 39.000 47.000
’14 ’13 fUnCtie min. med. max. ’14 ’13 fUnCtie min. med. max.
68 Uw geld 30 mei 2015 ElsEviEr
markt (semi)overheid markt (semi)overheid
©ELSEVIER BRON: CBS, 2013
Rozendaal het rijkstGemeenten met hoogste gemiddelde huishoudinkomen
RozendaalBloemendaal
WassenaarLaren (NH)
BlaricumNaarden
HeemstedeOegstgeest
De BiltWestvoorne
Landelijk
38.500 euro 38.000 36.500 36.100 36.000 33.100 32.900 31.600 30.000 29.80024.200
Velen lachten haar uit, maar een officiële definitie van ‘mid-deninkomen’ bestaat niet, net zo min als van ‘lage’ en ‘hoge’ inkomens. En gaat het dan over huishoudens of individuele in-komens? Het CBS stelt dat je om tot een indeling te komen de laagste en de bovenste 30 procent van de brutohuishou-dinkomens zou kunnen uitslui-ten. Dan zijn middeninkomens alles tussen de 35.000 en 70.000 euro bruto.
wat is EEn modaal inkomEn
dan?
De overheid gebruikt vaak het begrip ‘modaal inkomen’. Dat is het meest voorkomende individuele inkomen en dus niet hetzelfde als een middeninkomen. Het Centraal Planbureau heeft het modale inko-men (voor mensen in loondienst) dit jaar vastgesteld op 35.500 euro bruto per jaar. Ter vergelijking: iemand die het minimum-loon verdient, ontvangt 19.500 euro bruto.
Het modale inkomen is voor de overheid een maatstaf om inkomenseffecten van be-leid te meten. Voor veel burgers is het een handig hulpmiddel om inkomens in te de-
len. De vuistregel: één tot twee keer modaal (35.500 tot 71.000 euro) is een middeninko-men, twee tot drie keer modaal (71.000 tot 106.500 euro) een hoger inkomen en meer dan drie keer modaal een topinkomen.
waarom is HEt vErscHil tussEn bruto- En
nEtto-inkomEns zo groot?
Omdat Nederlanders naarmate ze meer ver-dienen, meer belasting betalen. Iedereen betaalt bovendien sociale premies, die wor-den ingehouden op loon en uitkering. Tot een inkomen van 19.822 euro bedraagt het
tarief 36,5 procent, maar vanaf van 57.586 euro bedraagt het tarief 52 procent.
wat is minimaal nodig om rond tE komEn?
Veelgebruikt is de lage-inkomensgrens van het CBS. Die gaat in 2015 uit van 1.010 euro netto per maand (zo’n 12.000 euro per jaar) voor een alleenstaande en 1.900 euro per maand voor een gezin met twee kinderen (22.800 euro per jaar). Enkele jaren geleden gaf 40 procent van de mensen met zo’n in-komen aan daar moeilijk van rond te kun-nen komen. De rest lukte dat wel.
nEmEn dE inkomEnsvErscHillEn toE?
Nee. De ongelijkheid was hier tussen 2001 en 2012 stabiel, concludeert de OESO, de club van rijke landen. Een veelgebruikte methode om inkomens te vergelijken, is de Gini-index. Die geeft op een schaal van 0 tot 1 de ongelijkheid in inkomen weer. Nul is to-taal gelijk, 1 totaal ongelijk. Volgens de OESO heeft Nederland een Gini-index van 0,28, lager dan het gemiddelde van 0,32. Het CBS en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid noemen inkomensverschil-len hier klein vergeleken met andere lan-den. Dat komt vooral doordat de overheid sterk herverdeelt, oftewel: nivelleert. E
212 209 tekenaaR 22.000 27.000 31.000
213 213 disCjoCkey in Vaste dienst 22.000 26.500 31.000
214 219 amBaCHtelijk BanketBakkeR 23.000 26.000 30.500
215 217 sCHildeR 22.000 26.000 30.000
216 214 gRafisCH tekenaaR 21.500 26.000 30.000
217 218 glaszetteR 20.500 26.000 30.000
218 215 medeweRkeR klantenseRViCe 21.500 26.000 28.500
219 216 litHogRaaf 21.000 25.500 30.000
220 220 BoekHoUdeR 19.500 25.500 30.000
221 222 winkelslageR 21.500 25.500 29.500
222 221 VUilnisman 24.500 25.000 29.500
223 223 metselaaR 20.500 25.000 29.000
224 224 ReCePtionist 20.000 25.000 29.000
225 227 aPk-keURmeesteR 21.500 25.000 28.500
226 228 BeHangeR 19.000 25.000 28.000
227 229 tegelzetteR 20.000 25.000 27.000
228 230 zeilmakeR 21.500 25.000 26.000
229 225 BaRkeePeR 20.500 24.500 28.500
230 226 koeRieR 20.000 24.500 28.500
231 233 ConCiëRge 21.000 24.000 28.000
232 234 slaCHteR 19.500 24.000 28.000
233 235 datatyPist 19.000 24.000 28.000
234 231 BoekdRUkkeR 19.500 23.500 28.500
235 231 HeftRUCkCHaUffeUR 19.500 23.500 28.000
236 238 dagBladoPmakeR 19.000 23.500 27.500
237 236 filmmonteUR 19.500 23.500 27.000
235 HandgRaVeUR 19.500 23.500 27.000
239 240 sPUiteR 20.500 23.500 25.000
240 242 tReinstewaRd 21.000 23.000 28.000
241 239 oBeR 20.000 23.000 28.000
242 243 kaPPeR 19.500 23.000 27.000
243 241 loodgieteR 18.000 23.000 24.500
244 248 naaisteR 21.000 22.500 26.000
245 244 BetonVleCHteR 19.500 22.500 26.000
246 245 Bode 20.000 22.500 25.000
247 246 soldaat 16.000 22.000 28.000
248 247 wegweRkeR 20.000 22.000 26.000
249 250 sCHoonmakeR 21.000 22.000 25.500
250 249 BaliemedeweRkeR 19.000 22.000 25.500
251 251 afwasseR 20.000 21.000 25.000
252 252 assistent-dRUkkeR 19.000 21.000 24.500
253 254 toURleadeR 19.500 21.000 24.000
254 253 stRatenmakeR 18.500 21.000 23.000
255 255 CaissièRe 20.000 20.500 24.000
255 VakkenVUlleR 20.000 20.500 24.000
257 257 assistent-BoekBindeR 19.000 20.000 23.500
’14 ’13 fUnCtie min. med. max. ’14 ’13 fUnCtie min. med. max.