Post on 20-Feb-2016
description
ACTief op weg met Acceptance and
Commitment Therapy
Tinne Deboel
OPZ Geel – 21 juni 2013
Contact met “Nu”
Duidelijke Waarden
Toegewijde actie
Observerende zelf
Cognitieve defusie
Acceptatie
Psychologische Flexibiliteit
Psychologische flexibiliteit
Visie in de maatschappij
Lijden is iets slecht, dat moet weg, mag niet, is een stoornis, vraagt behandeling
Hoe reageren mensen op deze klachten?
Een normale menselijke reactie:
COPINGSTRATEGIEËN
proberen er mee om te gaan, onze klachten weg te krijgen, ons te ontspannen, er niet aan te denken,…
De hongerige tijger
Wat zegt ACT? Pijn hoort bij het menselijk leven.
Iedereen kent gedachten en gevoelens die hij/zij onaangenaam vindt
Niemand wordt graag geconfronteerd met deze gedachten en gevoelens.
MAAR… hoe meer je strijdt met jouw gedachten en jouw gevoelens, hoe minder ruimte je hebt om te ‘leven’.
Even ervaren…
Kunnen we onze gedachten controleren?
Even ervaren…
Lukt dit?
Of moest je toch steeds aan appeltaart denken?
Wat zegt ACT? Misschien is het probleem niet dat we
(onaangename) gedachten en gevoelens hebben…
Het is normaal dat we onze onaangename ervaringen proberen te controleren
Maar misschien is dit willen controleren van onze gedachten en gevoelens juist het probleem…
Vermijding van “Nu”
Onduidelijke Waarden
Vermijding van actie, Impulsiviteit
Zelf als Inhoud
Cognitieve fusie
Experiëntiële vermijding
Psychologische Inflexibiliteit
Maar… werkt experiëntiële vermijding wel? niet altijd (bv. te gespannen)
niet lang (bv. ik ben terug gespannen zodra ik niet meer naar luide muziek kan luisteren en terug gewoon op de afdeling moet zijn).
het geeft soms nog een extra probleem erbij (bv. verslaving aan kalmerende medicatie)
Creatieve hopeloosheid
Misschien is vechten tegen onze onaangename gedachten/gevoelens en deze willen controleren hopeloos.
Niet de persoon is hopeloos, maar manier waarop hij/zij tot nu toe is omgegaan met problemen werkt niet voldoende en is misschien hopeloos….
Wat dan wel?Contact met “Nu”
Duidelijke Waarden
Toegewijde actie
Observerende zelf
Cognitieve defusie
Acceptatie
Psychologische Flexibiliteit
Voorwaarde: Bereidheid
Bereid zijn... om je gevoelens, gedachten en
herinneringen niet te proberen controleren...
Maar deze toe te laten en te ervaren zoals ze zijn (ook al zijn ze onaangenaam)
Wat zegt ACT?
Bereidheid betekent dat we plaats maken om onze gevoelens en gedachten te ervaren zoals ze zijn…
met als doel een waardevol leven te leven
Waarom zijn gedachten zo’n probleem?
Het probleem met gedachten:
Geen controle over gedachten
Letterlijk nemen van gedachten
Vermijding van “Nu”
Onduidelijke Waarden
Vermijding van actie, Impulsiviteit
Zelf als Inhoud
Cognitieve fusie
Experiëntiële vermijding
Psychologische Inflexibiliteit
Wat zegt ACT?
Een gedachte hebben is iets anders als ze geloven
Afstand creëeren tussen je gedachten en datgene waarnaar ze verwijzen
Contact met “Nu”
Duidelijke Waarden
Toegewijde actie
Observerende zelf
Cognitieve defusie
Acceptatie
Psychologische Flexibiliteit
Even stilstaan…
IK BEN IEMAND …
Ons verstand interpreteert voortdurend de wereld.
Maakt de wereld voorspelbaar en begrijpbaar.
Ik ben iemand die…
Vormen een zelfbeeld = een vaststaand feit
Vermijding van “Nu”
Onduidelijke Waarden
Vermijding van actie, Impulsiviteit
Zelf als Inhoud
Cognitieve fusie
Experiëntiële vermijding
Psychologische Inflexibiliteit
Wat zegt ACT?
Probleem: Fusie met ons “zelf-als-inhoud”
We zien onszelf louter als onze gedachten, gevoelens en herinneringen. Het is een vaststaand feit “dat we zo zijn”
Wat dan wel?Contact met “Nu”
Duidelijke Waarden
Toegewijde actie
Observerende zelf
Cognitieve defusie
Acceptatie
Psychologische Flexibiliteit
Even stilstaan…
Even stilstaan
De buurman en zijn hond
Vermijding van “Nu”
Onduidelijke Waarden
Vermijding van actie, Impulsiviteit
Zelf als Inhoud
Cognitieve fusie
Experiëntiële vermijding
Psychologische Inflexibiliteit
Wat dan wel?Contact met “Nu”
Duidelijke Waarden
Toegewijde actie
Observerende zelf
Cognitieve defusie
Acceptatie
Psychologische Flexibiliteit
Even stilstaan…
Stel je voor dat je 80 bent en terugkijkt op je leven…
Vermijding van “Nu”
Onduidelijke Waarden
Vermijding van actie, Impulsiviteit
Zelf als Inhoud
Cognitieve fusie
Experiëntiële vermijding
Psychologische Inflexibiliteit
Een waarde is als een vuurtoren in de verte. Het gidst je door het slechts weer…
Wat dan wel?Contact met “Nu”
Duidelijke Waarden
Toegewijde actie
Observerende zelf
Cognitieve defusie
Acceptatie
Psychologische Flexibiliteit
Duidelijke waarden Waarden concretiseren
Welk terrein is het belangrijkste om mee aan het werk te gaan?
Zinvolle doelen formuleren
Doelen omzetten in actieplannen
Vermijding van “Nu”
Onduidelijke Waarden
Vermijding van actie, Impulsiviteit
Zelf als Inhoud
Cognitieve fusie
Experiëntiële vermijding
Psychologische Inflexibiliteit
Wat dan wel?Contact met “Nu”
Duidelijke Waarden
Toegewijde actie
Observerende zelf
Cognitieve defusie
Acceptatie
Psychologische Flexibiliteit
Meer lezen? Acceptance and Commitment Therapie:
veranderingen door mindfulness, het proces en de praktijk. Hayes, Strosahl,& Wilson, (2012)
Leer ACT! Vaardigheden voor therapeuten. Luoma, Hayes, & Walser, (2009)
Acceptance and commitment Therapie: een praktische inleiding voor hulpverleners. A-Tjak & De Groot, (2008)
De klappen van het leven. Harris, (2012) Het leven is geen feest. Rokx, (2011)