Aanwenden van drijfmest in wintertarwe

Mogelijkheden met BDB-net

Jan Bries & Inge Hermans

Bodemkundige Dienst van BelgiëW. de Croylaan 48

3001 HeverleeTel. 016/31.09.22Fax 016/22.42.06

Email: info@bdb.be website www.bdb.be

1. Aanwenden drijfmest in wintertarwe

2. Mogelijkheden met BDBnet

Dit demonstratieproject wordt medegefinancierd door de Europese Unie en het Departement Landbouw en Visserij

van de Vlaamse overheid, afdeling duurzame landbouwontwikkeling

In kader van demoproject:

Beheersing van het nitraatresidu in de akkerbouw:

een permanente uitdaging

Proeven in kader van LCG Landbouwcentrum granen prog.

2009

Partners:

Linter: Bodemkundige Dienst

Tongeren: Pibo Campus

Houtave: WPA, Beitem

Voorjaarstoediening drijfmest in wintertarwe

Bemestingsnormen granen:

N-totaal N-dier N-andere N-chemisch P2O5

275 170 170 175 85

Derogatie (200), groenbemester

P2O5 uit kunstmest

Dure kunstmest

Beheersen nitraatresidu

Voorjaarstoediening drijfmest in wintertarwe

STANDAARDGRONDONTLEDING

N-INDEX

MESTONTLEDING

1. Bemestingsproeven in wintertarwe

Beredeneerde bemesting

Nieuwe publicaties BDB

STANDAARDGRONDONTLEDING

Vlotte N-opname bij optimale basisbodemvruchtbaarheidP: beworteling, relatie pHK: vochthuishoudingMg: fotosynthese

Goede beworteling, structuur (pH, %C)

Richtinggevend N-advies (teelt(-rotatie), grondsoort en %C)

Draag zorg voor bodemvruchtbaarheid:bemesten op advies grondontleding!

staalname : Houtave (3 maart 2009)

Vb. Bietenblad in rekening brengen

pH-hotel

BODEMVRUCHTBAARHEIDSTOESTAND 2004 - 2007

Wegwijs in de bodemvruchtbaarheid van het Belgische akkerbouw- en weilandareaal 2004 -

2007

Akkerbouw % C

GEMEENTENIVEAU 2004 - 2007

Bron: Bodemkundige Dienst

BODEMVRUCHTBAARHEIDSTOESTAND2004-2007

Belang: pH en structuur

BODEMVRUCHTBAARHEIDSTOESTAND ’04-’07

N-INDEX

staalname : Houtave (3 maart 2009)

Voorteelt: maïs

drijfmest 10 april 2009

eerste fractie 24 maart 2009

tweede fractie 23 april 2009

derde fractie 19 mei 2009

Uitstoeling Oprichten Laatste blad

N-behoefte 90-120 170-210 280-330

0-30 x - -

30-60 xx x -

60-90 - xx x

Mineralisatie x xx xxx

N-opname zaaidatum gewasstand

Variëteit Vermogen uitstoeling

Leger-vastheid

kwaliteit

Legering xx xx

N-index Totaal N-advies Fractionering

N-INDEX

staalname : Tongeren (13 februari 2009)

Voorteelt: aardappelen

drijfmest 20 maart 2009

eerste fractie 17 maart 2009

tweede fractie 21 april 2009

derde fractie 25 mei 2009

N-INDEX

staalname : Linter (3 maart 2009)

Voorteelt: suikerbieten

drijfmest 18 maart 2009

eerste fractie 18 maart 2009

tweede fractie 20 april 2009

derde fractie 20 mei 2009

Tongeren

Varkensdrijfmes

t

Tongeren

MESTONTLEDING

Varkensdrijfmes

t

Linter

Invullen van adviesAdvies Linter: F1=68 F2=33 F3=64

20 ton VDM/ha

72 N/ha beschikbaar

over groeiseizoen

Varkensdrijfmes

t

Tongeren

MESTONTLEDING

Analyse-uitslag Beoordeling Gemiddelde samenstelling (1) pH 7.7 Droge stof 21.18 laag 82.6 Organische stof 10.34 zeer laag 55.8 Totale stikstof 5.22 tamelijk laag 8.6 Minerale stikstof 4.06 tamelijk laag 5.5 Fosfor (P2O5) 0.61 zeer laag 4.2 Kalium (K2O) 4.31 gemiddelde samenstelling 4.8 Natrium (Na2O) 1.40 gemiddelde samenstelling 1.3 Calcium (CaO) 0.47 zeer laag 3.3 Magnesium (MgO) 0.19 zeer laag 1.7

In opslag 20/02/09

Bij toediening 20/03/09

VarkensType mest Eenheid pH Droge

stof Org. stof

Totale N

Mine-rale N

P2O5 K2O MgO Na2O CaO

VARKENS

Varkensgier kg/1000 l 7.8 9.7 4.5 1.5 0.8 0.3 2.0 0.1 0.5 0.3

Varkensdrijfmest geen brijbakken

kg/1000 l 8.0 82.6 55.8 8.6 5.5 4.2 4.8 1.7 1.3 3.3

Varkensdrijfmest brijbakken

kg/1000 l 8.0 94.2 64.1 9.9 6.3 4.5 6.0 2.0 1.6 4.0

Zeugendrijfmest kg/1000 l 7.9 51.8 34.3 5.0 3.2 3.2 2.8 1.2 0.9 2.6

Biggendrijfmest (biggenopfok)

kg/1000 l 7.7 63.3 42.7 6.1 3.5 3.3 4.0 1.4 1.0 2.9

Dunne fractie varkensdrijfmest

kg/1000 l 8.2 27.2 15.0 5.8 4.5 0.8 4.4 0.2 1.3 0.8

Effluent na biologie

kg/1000 l 8.2 12.5 3.6 0.5 0.4 0.4 4.0 0.1 1.1 0.3

Varkensstalmest kg/1000 kg 7.5 299 230 10.7 3.6 9.2 9.0 3.6 1.6 9.4

Bron: Bodemkundige Dienst van België

Bron: mestwegwijzer

Varkensdrijfmest

Statistiek pH Droge stof

Org. stof

Totale N

Mine-rale N

P2O5 K2O MgO Na2O CaO

gemiddelde 8.0 89.6 60.7 9.6 5.6 4.3 5.3 1.8 1.5 3.6

stdafw 0.2 31.9 23.0 3.0 2.0 1.6 1.8 0.8 0.6 2.1

Q1 (25%) 7.8 70.5 46.9 7.5 4.3 3.4 4.0 1.3 1.0 2.2

Q2 (50%) 8.0 89.1 60.5 9.5 5.4 4.3 5.1 1.8 1.3 3.3

Q3 (75%) 8.1 108.4 74.2 11.6 6.7 5.2 6.4 2.4 1.8 4.5

Samenstelling en variatie voor varkensdrijfmest in kg/1000 l (praktijkstalen BDB 2005-2007)

(alle voedersystemen samen)

Bron: mestwegwijzer

Linter maart 2009

Linter maart 2009

Linter maart 2009

Tongeren maart 2009

Proefveldwerking Pibo-Campus

Drijfmestproef tarwe

1. Bemestingsproeven in wintertarwe

Proefopzet

Vrijstelling uit mest : 72: 43 30 0

Uitgevoerde bemesting Houtave

90 70 80

beh. omschrijving ton kg Nbem.

waardeF1 F2 F3 TOT

1 Getuige 0 0 0 0 0 0 02 Advies N-index zonder drijfmest 0 0 0 85 60 64 2093 Zelfde minerale gift als bij drijfmest 0 0 0 46 34 64 1444 mineraal verhoogde F1, verlaagde F3 0 0 0 109 60 40 2095 Drijfmest advies 25 131 95 46 34 64 2396 Drijfmest vertraagde vrijstelling (lage F3) 25 131 95 70 44 30 2397 Drijfmest vlotte vrijstelling (geen F1) 25 131 95 0 64 80 2398 Drijfmest late vrijstelling (geen F2) 25 131 95 64 0 80 239

DRIJFMESTHOUTAVE

1. Bemestingsproeven in wintertarwe

Opbrengst

Toedieningswijze : zodebemester navelstreng sleepslang

Proefveldwerking Pibo-Campus

Drijfmestgift 18m³/ha op 20.03.09

Object

Drijfmestkg

werkzame N/ha

1e fractiekg N/ha 17.03.09

2e fractiekg N/ha 21.04.09

3e fractiekg N/ha 25.05.09

Controle 0 0 0 0

Advies N-index zonder drijfmest 66 42 61

Zelfde minerale gift als bij drijfmest toediening

34 34 29

Drijfmest advies 72 35 0 62

Drijfmest vertraagde vrijstelling 72 34 34 29

Drijfmest vlotte vrijstelling 72 0 35 62

Drijfmest late vrijstelling MAX N 72 53 32 42

Proefveldwerking Pibo-Campus

Drijfmestproef tarwe

kg/ha% t.o.v. advies

Verschil bem. – advies kg/ha

Reststikstof kg/ha

Controle 10.613 93,7 - 717 22,5

Advies N-index zonder drijfmest

11.329 100,0 0 26,6

Zelfde minerale gift als bij drijfmest toediening

10.976 96,9 - 353 53,4

Drijfmest advies 10.839 95,7 - 491 21,6

Drijfmest Vertraagde vrijstelling

10.900 96,2 - 430 51,7

Drijfmest vlotte vrijstelling 10.981 96,9 - 348 26,4

Drijfmest Late vrijstelling MAX N

10.906 96,3 - 423 18,2

1. Bemestingsproeven in wintertarwe

Nitraatresidu bij oogst, kg N/ha 0-90 cm

Vroegere proefveldervaringen

BESLUIT

Opbrengstverhoging door N-bemesting in wintertarwe sterk afhankelijk van N-index perceel

Toepassing van drijfmest in wintertarwe is meerwaarde

- respecteren bemestingsnormen

- kostenbesparing aan meststoffen

- zelfde tarweopbrengst is mogelijk

- geen of beperkte invloed op nitraatresidu

Let op: - vermijd structuurschade

- ken bemestingswaarde drijfmest

1. Bemestingsproeven in wintertarwe

een mijlpaal

in de communicatie

met onze landbouwers

Voorstelling van het internetplatform voor de gegevensuitwisseling tussen

de land- en tuinbouwer en de Bodemkundige Dienst

2. Mogelijkheden met BDBnet

aanvraag staalname

inlichtingen stalen en percelen

staalname

analyse- en adviesverslagen

voorlichtingsvergaderingen

aanvraag informatie...

artikels

contacten staalnemer, voorlichter BDBnet

COMMUNICATIE BDB – KLANTEN

www.BDB.be

BDBnet

COMMUNICATIEPLATFORM KLANTEN - BDB

Wat is BDBnet?

• Gelanceerd begin 2008 Module Bemestingsplan

• Internet communicatieplatform BDBInformatie-uitwisseling Klanten <-> BDBVia de nieuwe website van de BDB

• Gebruiksvriendelijke web-toepassingen

COMMUNICATIEPLATFORM KLANTEN - BDB

BDBnet: doel

De klant toelaten om• toegang te hebben tot zijn BDB-data• zelf gegevens te registreren:

Bvb. perceelsregistratie, teeltregistratie, ...

• BDB- en eigen data te gebruiken voor berekeningen en andere nuttige toepassingen:Bvb. bemestingsplan

• staalnames, analyses, adviezen on-line aan te vragen en op te volgen

• te beschikken over andere nuttige tools:Bvb. organische-stofbeheer, irrigatiesturing

COMMUNICATIEPLATFORM KLANTEN - BDB

BDBnet : iets voor u?

• Voor wie:– Klanten BDB: land- en tuinbouwers,…– Voorlichters– Scholen– …

COMMUNICATIEPLATFORM KLANTEN - BDB

BDBnet: toegang

• Aanmelding BDBnet :– Gebruikersnaam– Wachtwoord

• Registratie BDBnet: – Bestaande BDB-klanten:

• koppeling klantnummer• controle klantnummer

– Nieuwe klanten:• naam- en adresgegevens

COMMUNICATIEPLATFORM KLANTEN - BDB

BDBnet: raadplegen verslagen

Piet De Boer

BDBnet: staalname-aanvragen

BDBnet: Opvolgen stalen

BDBnet: Bemestingsplan

• Internettoepassing• Volgende stap na bemestingsadvies• Rekening houden met

bemestingsnormen• Opstellen van bemestingsplannen

– Akkerbouw– Grasland

• Bijhouden van bemestingsregister• Op perceelsniveau

BDBnet: Bemestingsplan

BDBnet

Aanmelden BDBnet

Bodemanalyses, mestanalyses

Registreren perceelsgegevens

Bemestingsnormen

Bemestingsadviezen

Berekening meststofdosissen

Opstellen bemestingsplannen

gegevensuitwisseling

nitraatvoorraadvoorjaar

nitraatresidu(1/10 - 15/11)

oogst

organischebemesting

mineralebemesting

N-mineralisatievoorjaar

N-mineralisatienajaar

vrijstellinguit oogstresten

organischebemestingvervluchtiging en

denitrificatie

N-opnamedoor gewas

N-opname doorgroenbemester

N-uitspoeling N-uitspoeling

en denitrificatie

BDB-net

Bemestingsplannen opstellen

BDBnet: voor een verfijnde bemesting

Perceelsgegevens:- Perceelnummer- Bodemtype- Ligging- Oppervlakte

Teeltgegevens:- Teelt- Seizoen- Voorziene zaai-/plantdatum

Bemestingsadviezen:- N-index- standaard

Bemestingsnormen, ifv:- MAP-gebied- Bemestingsregime- Fosfaatverzadiging- Beheerovereenkomst- Derogatie

Mestanalyses:- Samenstelling - Werkzame samenstelling

Opstellen bemestingsplannen

2. BDBnet-Bemestingsplan

BDBnet: voor een verfijnde bemestingWerkwijze:1. Perceelsregistratie

2. BDBnet-Bemestingsplan

BDBnet: voor een verfijnde bemesting

2. BDBnet-Bemestingsplan

BDBnet: voor een verfijnde bemestingWerkwijze:1. Perceelsregistratie2. Koppeling bodemanalyses aan percelen

2. BDBnet-Bemestingsplan

BDBnet: voor een verfijnde bemesting

2. BDBnet-Bemestingsplan

BDBnet: voor een verfijnde bemestingWerkwijze:1. Perceelsregistratie2. Koppeling bodemanalyses aan percelen3. Bepaling van de bemestingsbehoeften:

- advies wordt automatisch ingelezen:- op basis van de gekoppelde bodemanalyses- i.f.v. perceel, teeltseizoen en voorziene teelt

2. BDBnet-Bemestingsplan

BDBnet: voor een verfijnde bemesting

2. BDBnet-Bemestingsplan

BDBnet: voor een verfijnde bemestingWerkwijze:1. Perceelsregistratie2. Koppeling bodemanalyses aan percelen3. Bepaling van de bemestingsbehoeften:

- advies wordt automatisch ingelezen:- op basis van de gekoppelde bodemanalyses- i.f.v. perceel, teeltseizoen en voorziene teelt

4. Bepaling van de bemestingsnormen: - automatisch ingelezen op basis van:

- perceelsgegevens (MAP-gebied, regime, bodemtype)- teeltgroep- eventuele derogatie of beheerovereenkomst.

2. BDBnet-Bemestingsplan

BDBnet: voor een verfijnde bemesting

2. BDBnet-Bemestingsplan

BDBnet: voor een verfijnde bemestingWerkwijze:1. Perceelsregistratie2. Koppeling bodemanalyses aan percelen3. Bepaling van de bemestingsbehoeften:

- advies wordt automatisch ingelezen:- op basis van de gekoppelde bodemanalyses- i.f.v. perceel, teeltseizoen en voorziene teelt

4. Bepaling van de bemestingsnormen: - automatisch ingelezen op basis van:

- perceelsgegevens (MAP-gebied, regime, bodemtype)- teeltgroep- eventuele derogatie of beheerovereenkomst.

5. Invullen van geplande bemestingen:- invullen van geplande datum, meststof en dosis- berekening dosissen en bepaling toegediende

voedingselementen: automatisch inlezen mestsamenstelling

- berekenen van balans t.o.v. bemestingsbehoefte- berekenen van balans t.o.v. bemestingsnormen

2. BDBnet-Bemestingsplan

BDBnet: voor een verfijnde bemesting

2. BDBnet-Bemestingsplan

Bemestingplan Datum plan: 1/02/2008Perceel: Achter de schuur EPR-nr: 123456Teeltseizoen: 2008 grondsoort: leemVoorteelt: wintertarwe oppervlakte: 10 ha

Teelt: suikerbietengeplande zaaidatum: 1/04/2008

toevoer werkzame voedingselementenDatum Meststof Dosis N P2O5 K2O MgO Na2OAdvies (codenr. advies) 135 150 310 50 3011/03/2008 runderstalmest 15000 kg/ha 39 26 71 17 716/03/2008 chloorkali 675 kg/ha 0 0 270 0 10129/03/2008 superfosfaat 110 kg/ha 0 20 0 0 0

5/04/2008 ammoniumnitraat 350 kg/ha 95 0 0 0 0Totaal werkzaam toegediend: 133 46 341 17 108(Resterend) advies: 2 104 -31 33 -78

Toevoer totale voedingselementenDatum Meststof Dosis N-tot N-dier N-org N-kunst P-tot P-kunstNormen 220 170 170 150 80 2011/03/2008 runderstalmest 15000 kg/ha 125 125 0 0 44 016/03/2008 chloorkali 675 kg/ha 0 0 0 0 0 029/03/2008 superfosfaat 110 kg/ha 0 0 0 0 20 20

5/04/2008 ammoniumnitraat 350 kg/ha 95 0 0 95 0 0Totaal toegediend: 219 125 0 95 63 20(Overschot op) norm: 1 46 170 56 17 0

MAP-gebied: Kwetsbare zone Water MAP-regime: algemeenFosfaatverzadigd: neen Fosfaatbindend vermogen: niet van toepassingGrondsoortgroep: andere Teeltgroep: suikerbietenBeheerovereenkomst: geen Derogatie: geen

2. BDBnet-Bemestingsplan

Bemestingplan Datum plan: 1/02/2008Perceel: Achter de schuur EPR-nr: 123456Teeltseizoen: 2008 grondsoort: leemVoorteelt: wintertarwe oppervlakte: 10 ha

Teelt: suikerbietengeplande zaaidatum: 1/04/2008

BDBnet: voor een verfijnde bemesting

2. BDBnet-Bemestingsplan

toevoer werkzame voedingselementenDatum Meststof Dosis N P2O5 K2O MgO Na2OAdvies (codenr. advies) 135 150 310 50 3011/03/2008 runderstalmest 15000 kg/ha 39 26 71 17 716/03/2008 chloorkali 675 kg/ha 0 0 270 0 10129/03/2008 superfosfaat 110 kg/ha 0 20 0 0 0

5/04/2008 ammoniumnitraat 350 kg/ha 95 0 0 0 0Totaal werkzaam toegediend: 133 46 341 17 108(Resterend) advies: 2 104 -31 33 -78

BDBnet: voor een verfijnde bemesting

2. BDBnet-Bemestingsplan

Toevoer totale voedingselementenDatum Meststof Dosis N-tot N-dier N-org N-kunst P-tot P-kunstNormen 220 170 170 150 80 2011/03/2008 runderstalmest 15000 kg/ha 125 125 0 0 44 016/03/2008 chloorkali 675 kg/ha 0 0 0 0 0 029/03/2008 superfosfaat 110 kg/ha 0 0 0 0 20 20

5/04/2008 ammoniumnitraat 350 kg/ha 95 0 0 95 0 0Totaal toegediend: 219 125 0 95 63 20(Overschot op) norm: 1 46 170 56 17 0

MAP-gebied: Kwetsbare zone Water MAP-regime: algemeenFosfaatverzadigd: neen Fosfaatbindend vermogen: niet van toepassingGrondsoortgroep: andere Teeltgroep: suikerbietenBeheerovereenkomst: geen Derogatie: geen

BDBnet: voor een verfijnde bemesting

2. BDBnet-Bemestingsplan

Meer info:Wenst u ook bemestingsplannen op te stellen met BDBnet-Bemestingsplan?

Stuur dan een mail naar info@bdb.be

Vermeld hierbij de volgende gegevens: aanvraag login en paswoord

voor BDBnet-Bemestingsplannaam, klantnummer, adres en telefoonnummer

BDBnet: voor een verfijnde bemesting

2. BDBnet-Bemestingsplan