Post on 15-Aug-2020
Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie
Mogelijkheden voor paarden-sporters met een beperking
Aangepaste Paardensport
Prima in te passen!
32
Inhoudsopgave
Onderwerp pagina
Inleiding 5
1. Voor wie is de aangepaste paardensport? 6
Deverschillendepaardensportdisciplines 8 Deverschillendeniveaus 9
2. Aanbod aangepast sporten 12
KNHS 12 FPG 12 FNRS 12
3. Wedstrijden 13
Classificatieendispensatie 13
4. Tenslotte 15
Deze brochure is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over de mogelijkheden in de paardensport voor mensen met een beperking, zowel wedstrijdgericht als op recreatief niveau.
In2003tekendedeKNHSeenintentieverklaringomaandeslagtegaanmetdeintegratievanhetaangepastsportenbinnenderegulierepaardensport.Inmiddelsheeftdeaangepastesportviaderegio’seenplaatsgekregenbinnendeKNHS-structuur.ZoisdeFederatiePaardrijdenGehandicapten(FPG)aangeslotenbijdeKNHSenisdeCommissieAangepastSportenalsadviescommissievanhetKNHS-bestuuringesteld.DaarnaastzijndeKNHSRegioportefeuillehoudersAangepastSportenhetaanspreekpuntvoorallezakendiemetaangepastepaardensporttemakenhebben.MeerinformatiehieroverenoverdewedstrijdenaangepastsportenvindtuopdeKNHS-website.
IndezebrochurewildeKNHSdemogelijkhedenvoordeaangepastepaardensportvanuitzoweldeKNHS,FPGalsFNRSbelichtenensamenbrengen.Dezebrochurebeschrijftvooriedereruiter,menner,ouder,instructeur,verenigingofmanegedeverschillen,overeenkomstenenmogelijkheden.DeKNHSwilmetdezebrochurehetinstromenvansportersmeteenbeperkingindepaardensportendedoorstromingbinnendepaardensportstimuleren,zowelopwedstrijd-alsrecreatiefniveau.
54
Inleiding
Paardensport biedt voor alle beoefenaars voordelen. Bij het paardrijden gebruik je bijna alle spiergroepen. Daarnaast is paardensport een sociale sport waarbij de omgang met paard of pony centraal staat.
Het is voor vrijwel iedereen met een beperking mogelijk de paardensport te beoefenen. Afhankelijk van de aard van je beperking zijn er diverse mogelijkheden voor aanpassingen en hulpmiddelen.
Lichamelijke beperkingVoorruitersenmennersmeteenlichamelijkebeperkingzijnerdiverseaanpassingenontwikkeldvoorhetharnachement,hetrijtuigofdekleding,zoals:• Hulpmiddelenomhetop-enafstappenmogelijktemaken,bijvoorbeeldopstapperrons entilliften.• Hulpmiddelenomhetzittenophetpaardmogelijktemakenendehoudingte verbeteren,bijvoorbeeldeenaangepastzadel.• Aangepasteteugelsofleidsels.• Ondersteuningvandebeenhulpen,bijvoorbeelddooraangepastestijgbeugelsofdoor hetgebruikvaneen(extra)zweep.• Aangepasterijtuigen,bijvoorbeeldtoegankelijkvooreenrolstoel.
Verstandelijke beperkingVoorruitersmeteenverstandelijkebeperkingishetbelangrijkdatdeinstructeuromkangaanmetuiteenlopendeverstandelijkebeperkingen.Daarnaastzijnerhulpmiddelenzoalsgekleurdeteugelsdiehetmakkelijkertemakenomdezeopgelijkelengtetehoudenenletterbordeninderijbaanmetplaatjesvoorduidelijkeherkenbaarheid.
Visuele beperkingRuitersmeteenvisuelebeperkingkunnenbijhetbeoefenenvandepaardensportondersteundwordendoor:• Groteletterborden.• Callers.Eencallerisiemanddiebijeenletterinderijbaanstaatenderuitermetzijn ofhaarstemaangeeftwaareenletteris.Opdezemanierkanderuiterzichopzijn gehoororiënterenendegevraagdefigurenrijden.
Auditieve beperkingVoorruitersenmennersmeteenauditievebeperkingishetbelangrijkdatdecommunicatiemetdeinstructeurgoedverloopt.Systemenmeteenzenderenontvangerofhetgebruikvangebarentaalkunnenhieraanbijdragen.
Meervoudige beperkingRuitersmeteenzwaarderemeervoudigebeperkingkunnenonderbegeleidingvaneendeskundigeinstructeurenineengoedaangepasteomgevinglerenpaardrijden.Voorwieondankshulpmiddelennietopeenpaardkanzittenbestaatbijeenaantalmanegesdemogelijkheidvanhuifbedrijden.Hierbijlopentweepaardenondereenstalenframe.Overderuggenvandepaardeniseendoekgespannenwaaropderuiterligt.
1. Voor wie is de aangepaste paardensport?
76
DressuurDressuuriseenvandemeestpopulairedisciplinesbinnendepaardensport.SamenmetspringeneneventingisheteenvandedrieOlympischepaardensportdisciplines.Bijdressuurwedstrijdenwordtgekekennaardematevangymnastiseringenbeheersingvanhetpaard.
WedstrijdenDressuurwedstrijdenwordenverredenineenrijbaandieisvoorzienvanletters.Afhankelijkvanhetniveauisderijbaan20x40meterof20x60meter.Tijdensdewedstrijdenrijdeneenruitereneenpaardeenproefdiebestaatuitverschillendeoefeningen.DezeproevenzijntevindeninhetdressuurproevenboekjeenzijnonderverdeeldindeniveausB(Beginner),L(Licht),M(Midden),Z(Zwaar)enZZ(DubbelZwaar).Doordelettersdielangsderijbaanstaan,weetderuiterwaardeoefeningenuitgevoerdmoetenworden.Eenjurybeoordeeltofdeoefeninggoedisuitgevoerdengeefthiervooreencijfervariërendvan0tot10.Decijfersvandeverschillendeoefeningenbijelkaaropgeteldgevenhetresultaatvaneenproef.
De verschillende niveaus
Paardensport op therapeutische basisPaardensportkanalstherapiewordeningezetalsonderdeelvanhetbehandelprogramma.Debegeleidingwordtverzorgddoorgediplomeerdetherapeutenmetalsspecialisatiehetgebruikvanhetpaard.PaardrijdenopFPG-manegesheeftprimairalsdoelrecreatieftezijn.DeFPGbevordertookdetherapeutischeaspectenvanhetpaardrijden.VoortherapeutischevormenvanpaardensportverwijzenwejenaarFPG-manegesdiesamenwerkenmetrevalidatiecentraenzelfstandigetherapeuten,ofnaartherapeutenEquineAssistedTherapyenEquitherapie.
Recreatieve paardensport DeKNHSheeftvoorderecreatievepaardensporterverschillendeproducten,zoalsdedigitaleruiterroutes.Alsrecreatievepaardensporterkunjelesnemenbijeenverenigingofeenmanege.
De verschillende paardensportdisciplines
KNHS DisciplinesBijdeKNHSzijnachtpaardensportdisciplinesondergebracht:dressuur,springen,eventing,endurance,mennen,aangespannensport,voltigeenreining.
FEI Para Equestrian DisciplinesDeinternationalehippischesportbond(FEI)erkentdressuurenmennenalsParaEquestriandisciplines.Hiervoorzijnwedstrijdreglementenopgesteld.
MennenDedisciplinemennenbestaatuitdrieonderdelen:dressuur,vaardigheidensamengesteldmennen.Erkanwordengeredenmeteenenkelspan,tweespan,tandemofvierspan,zowelmetpony’salsmetpaarden.
DressuurwedstrijdenBijdedressuurwedstrijdenwordter,netalsbijdedressuuronderhetzadel,eenproefgeredenindeklasseB(Beginner),L(Licht),M(Midden),Z(Zwaar)enZZ(DubbelZwaar).
VaardigheidswedstrijdenBijdevaardigheidswedstrijdenisereenparcoursuitgezetdatisafgebakendmetoranjeplastickegels.Opiederekegelligteenballetje.Demennermoetzijnspandoorditparcourssturen,zonderdeballetjesvandekegelsterijden.Eengoedetestopgehoorzaamheidvanhetpaardendestuurmanskunstvandemenner!VaardigheidswedstrijdenkunnengeredenwordenindeklasseB(Beginner),L(Licht),M(Midden)enZ(Zwaar).
Samengestelde menwedstrijdenEensamengesteldemenwedstrijdbestaatuitdrieproeven:eendressuurproef,eenmarathoneneenvaardigheidsproef.Demarathonbestaatuiteenwegparcourseneenaantalhindernissen.Vooralwaterhindernissenzorgenvoorveelspektakel!Deregulieresamengesteldemenwedstrijdenzijningedeeldindeklassen1,2,3en4.
98
Paardensport in wedstrijdverbandRuitersmeteenbeperkingkunnendeelnemenaandereguliereKNHS-wedstrijdsport,eventueelmetgebruikmakingvaneenaanpassingofeenhulpmiddel.Jekuntookdeelnemenaannationalewedstrijdeninhetaangepastsporten.JemoetwellidzijnvaneenbijdeKNHSaangeslotenverenigingenjemoeteenstartkaartaanvragen.
Mennersmeteenbeperkingdieineengradezijningedeeld,kunnenmeteenenkel-oftweespandeelnemenaanregulierewedstrijden.Indedressuurendemarathonwordtjeprestatiedoormiddelvaneenscore-keyverrekendenindevaardigheidwordtergewerktmetaangepastetijden.Alsjenietbentingedeeldineengradekunjeookdeelnemenaanregulierewedstrijden,eventueelgebruikmakendvaneenhulpmiddel.Zie ook het hoofdstuk classificatie op pagina 13.
Alsjealsruiterofmennerbijeenmanegerijdt,kunjeeenmanegestartkaartaanvragen.MetdezemanegestartkaartmagjeindelagereklassenvanderegulierewedstrijdsportopKNHS-wedstrijdenstarten.OpverschillendeFPGenFNRS-ruitersportcentrawordenonderlingewedstrijdenofproevendagengeorganiseerdwaaraanjekuntdeelnemen.
InternationaalAlsjeinternationaalwiltstarten,kunjejeviadeKNHSinschrijvenvoorinternationalewedstrijdeninhetaangepastsporten.
TopsportVoordedisciplinesdressuurenmennenheeftdeKNHSA-enB-kadersingesteldwaarjealsruiterofmennerinopgenomenkuntwordenalsjeaandeeisenvoldoet.DeKNHSheefteenbondscoachaangepastsportenvoordedressuureneriseenchefd’equipevoorhetaangepastmennen.DezeKNHS-functionarissenbegeleidenjealsjeineenkaderzit,observerenjetijdensobservatiewedstrijdenenzebeslissenmeeoverjeeventueleuitzendingnaarWereldkampioenschappenenParalympischeSpelen.Alsjeinaanmerkingwiltkomenvooropnameineenkadermoetjeeerstuitkomenindewedstrijdsportvanhetaangepastsportenenmoetjeaandeprestatie-eisenvoldoen.
Paralympische SpelenDeParalympischeSpelenzijnhetbelangrijkstesportevenementvoortopsportersmeteenlichamelijkeen/ofvisuelebeperking.DeParalympischeSpelenwordeniederevierjaargehoudeninhetzelfdegastlandendezelfdestadalswaardeOlympischeSpelenplaatsvinden.Erzijnzowelzomer-alswinterspelen.Paardensport(dressuur)iséénvandeparalympischesporttakken.SelectievoorenuitzendingnaardeParalympischeSpelenvoordepaardensportverlooptviadeKNHS.
1110
Special OlympicsSpecialOlympicsiseenwereldwijdeorganisatiediesportvoormensenmeteenverstandelijkebeperkingorganiseert.DeOlympischesportenwordenbeoefenddoorsportersvanalleleeftijdenenniveaus.Doortesportenkrijgenmensenmeteenverstandelijkebeperkingeenbetereconditie,meerzelfvertrouwenenwordenzijgerespecteerddoorhunfamilie,vriendenenpubliek.Iederesporterkanopzijnofhaarniveaumeedoen.Paardrijdeniseenbijzonderesportvoormensenmeteenverstandelijkebeperking.Doortelerenomgaanmetenhetaansturenvaneenpaardkaneensporterveelzelfvertrouwenopbouwen.DatisprecieswatSpecialOlympicswilbereiken.VoordeSpecialOlympicsgeldtgeenkwalificatievoordeelname.Verenigingenofmanegeskunnenzichopgevenvoordeelnameenerwordtdoorlotingbepaaldwiemagdeelnemen.
Je kunt er als paardensporter voor kiezen om deel te nemen aan reguliere KNHS-wedstrijden, maar je kunt er ook voor kiezen om uit te komen in de zogenaamde ‘grade’ proeven voor het aangepast sporten. Deze proeven zijn specifiek opgesteld voor ruiters met een beperking, er nemen geen valide ruiters deel.
Classificatie en dispensatieInhetaangepastsportenwordtzowelnationaalalsinternationaalgewerktmetclassificatie.Jemagalsruiterofmennermeteenbeperkingaltijduitkomenopderegulierewedstrijden.Alsjemeteenhulpmiddelofaanpassingwiltdeelnemenaanregulierewedstrijdenofalsjewiltdeelnemenaanwedstrijdenvoordeaanpastepaardensport,moetjeeenclassificatiekeuringaanvragen.DezekeuringwordtgeorganiseerddoorGehandicaptensportNederland.
Doormiddelvaneenclassificatiekeuringwordtbeoordeeldofjevoldoetaandeminimalehandicapeis.DeKNHSvolgthierinderegelgevingvandeFEI,deinternationalehippischesportbond.Alsjenietvoldoetaandeminimalehandicapeis,magjealleenuitkomenopregulierewedstrijden.Jekuntdaneenpasaanvragendievergelijkbaarismetdeclassificatiepas.Opdezepasstaandehulpmiddelenvermelddiezijntoegestaanomdeeltemogennemenaanderegulierewedstrijden(dispensatie).Declassificatieisvoordesportergbelangrijkomeeneerlijkecompetitietebevorderenentewaarborgen.Ruitersenmennersmetvergelijkbaremogelijkhedenindesportkomenhierdoorindezelfdegradeuit.Erwordtopdeclassificatiepasinderegelgeendispensatiegegevenomoefeningenandersofnietuittevoeren,omdatditnietgoedtebeoordelenisdooreenjury.
Alsjewelvoldoetaandeminimalehandicapeis,magjedeelnemenaanzowelregulierewedstrijdenalsaanwedstrijdenvooraangepastepaardensport.Jewordtingedeeldineenbepaaldegradediedematevanjebeperkingendemogelijkhedenbinnenjesporttakaangeeft.Alsjewiltuitkomenineenanderedisciplinedandressuurofmennenofjehebteenanderedaneenlichamelijkeofvisuelebeperking,kunjebijdeKNHSdispensatieaanvragen.
De KNHS, FPG en FNRS hebben elk een eigen aanbod op het gebied van aangepast sporten. Sporters die een eigen paard hebben nemen veelal via een KNHS-vereniging deel aan de paardensport, terwijl FPG of FNRS ruitersportcentra paarden ter beschikking stellen voor de sport.
Koninklijke Nederlandse Hippische SportfederatieDeKNHSisdeoverkoepelendeorganisatievoordepaardensportinNederlandenismetruim160.000ledenéénvandegroteresportbondenvanNederland.DeKNHSiseenvereniging,diedepaardensportprofessioneelenpro-actiefbevordert.Recreantenenwedstrijdsporterskunnenhunsporthierdoorzooptimaalmogelijkbeoefenen.Uitgangspuntishetwelzijnvanendeverantwoordeomgangmetpaardenpony.DeaangepastewedstrijdsportheefteenplaatsbinnendestructuurvandeKNHSopdezelfdemanieralsderegulierewedstrijdsportenisdaarmeevollediggeïntegreerdbinnendeKNHS.NaastwedstrijdenaangepastsportenheeftdeKNHSeengrootaanbodaanregulierewedstrijdenwaarookruitersmeteenbeperkingaankunnendeelnemen.
Federatie Paardrijden Gehandicapten DeFPGheeftalsdoelstellinghetpaardrijdendoormensenmeteenbeperkingtebevorderen,dekwaliteitdaarvantebewakenendaarbijdebelangenvanderuitersmeteenbeperkingtebehartigen.LedenvandeFPGzijnstichtingenenverenigingeninNederland,diezonderwinstoogmerkpaardrijdendoormensenmeteenbeperkingmogelijkmaken,deelsineigenmaneges,deelsingewonemanegebedrijven.Vandeongeveer6.000ruitersheefthetmerendeeleenverstandelijkeofmeervoudigebeperking;zijrijdenveelalrecreatiefen/ofmeteentherapeutischdoel.BijeenaantalFPGmanegeswordtooklesgegeveninhetmennenofinvoltige.Sinds2007isdeFPGaangeslotenbijdeKNHS.DeFPGheefthaareigenbestuurenadministratie.ErwordtmetdeKNHSsamengewerktophetgebiedvanopleidingenvoorinstructeursenophetgebiedvancommunicatie.
Federatie van Nederlandse RuitersportcentraDeFNRSisdebrancheorganisatievooraangeslotenFNRS-ruitersportcentra.Ongeveer50FNRS-ruitersportcentrahebbeneensamenwerkingsverbandmeteenFPG-vereniging.OpverschillendeandereFNRS-ruitersportcentraishetmogelijkvoorruitersmeteen(lichte)beperkingdeeltenemenaanderegulieremanegelessen.JekuntcontactopnemenmeteenFNRS-ruitersportcentrumomtekijkenofzijjoualssportereenplaatskunnenbieden.
1312
2. Aanbod aangepast sporten 3. Wedstrijden
15
Voor meer informatie kun je terecht bij de KNHS Regioportefeuillehouders Aangepast Sporten. Kijk op www.knhs.nl voor onder andere het nieuws, de wedstrijdkalender en de diverse taken en contactgegevens van de Regioportefeuillehouders.
Meer informatieVragen?Stuureene-mailnaarinfo@knhs.nlo.v.v.AandachtsfunctionarisAangepastSporten
Classificatie:GehandicaptensportNederland:www.gehandicaptensport.nl
FederatiePaardrijdenGehandicapten:www.verenigingfpg.nl
FederatievanNederlandseRuitersportcentra:www.fnrs.nl
Internationalewedstrijden®lementenFEI(internationalehippischesportbond):www.horsesport.org
4. Tenslotte
Colofon
UitgaveKoninklijkeNederlandseHippischeSportfederatieDeBeek125Postbus3040,3850CAERMELOtelefoon0577-408200www.knhs.nl
1edrukjuni2008
SamenstellingJessicaVenhorst(KNHS)
RedactieKNHSafdelingMarketing&Communicatie
Fotografie ArndBronkhorstHansFeijth,H2FfotografieManegezonderDrempelsJackMarks
VormgevingInterfaceCommunicatie,Ede
Bronnenwww.knhs.nlwww.gehandicaptensport.nlwww.fnrs.nlwww.verenigingfpg.nl
Volg onderstaand schema om te zien of je een classificatiekeuring nodig hebt.
Hebje(ruiter/menner)eenbeperkingdieniettijdelijkis(zoalsbijv.botbreuk)enwiljeuitkomenindewedstrijdsport?
NeeEenclassificatiekeuringaanvragenisnietnodig.Ruitersmeteentijdelijkebeperking(i.v.m.eenblessure)kunnenviadeKNHSeentijdelijkedispensatieaanvragenombijvoorbeeldzonderhandschoenentemogenrijden.
Ja
Hebjeeenlichamelijkeofvisuelebeperking?
Ja
Wiljeuitkomenindedressuurofmensport?
Ja
Wiljeuitkomeninhetaangepastsporten?(gradeproeven)
Ja
NeeAlleenvoorruitersmeteenlichamelijkeofvisuelebeperkingheeftdeFEIeengradeindelingontwikkeldeniseenclassificatiekeuringmogelijk.DispensatieaanvragenkanbijdeKNHSindienjeeenhulpmiddelnodighebtominderegulierewedstrijdsportuittekomen.DeCommissieAangepastSportenadviseertdeKNHSovertoekennenvandispensaties.
NeeConformhetFEIreglementwordtopditmomentalleenmetclassificatiegewerktvoordepaardensportdisciplinesDressuurenMennen.Classifierspaardensportzijnhiervooropgeleid.Indienjewiltdeelnemenaandewedstrijdsportineenanderepaardensportdisciplineenhetgebruikvaneenhulpmiddelvanwegejebeperkingnodigis,kuntjedispensatieaanvragenbijdeKNHS.DeCommissieAangepastSportenadviseertdeKNHSoverhettoekennenvandispensaties.
Wiljeinderegulieresportgebruikmakenvaneenaanpassing/hulpmiddel?
NeeClassificatiekeuringisnietnodig,jekuntzonderhulpmiddelteallentijdedeelnemenaandeklassewaarinjestartgerechtigdbent.
JemoetjeviaGehandicaptensportNederlandaanmeldenvooreenclassificatiekeuring.1) Indienjevoldoetaandeminimalehandicapeiswordjeautomatischingedeeldineengrade. Jekrijgteenclassificatiepaswaaropdehulpmiddelen/aanpassingenstaanvermelddiejetijdens dewedstrijdenmaggebruiken.Dezehulpmiddelenzijnzowelopwedstrijdenvanhetaangepast sportenalsopreguliereKNHSwedstrijdengeldig.2)Indienjenietvoldoetaandeminimalehandicapeisbeoordeeltdeclassifierofenzoja welkhulpmiddelofwelkeaanpassingjemaggebruikeninderegulierewedstrijdsport.Deze hulpmiddelenwordenvermeldopeenpasdievergelijkbaarismetdeclassificatiepasmaardie alleengeldigisopreguliereKNHSwedstrijden.
Nee
Ja
Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie
www.knhs.nl