orgaandonatie/privacy

141zorg & financiering > 5-2008

De wachtlijst van patiënten die een orgaan-transplantatie moeten ondergaan, kan wordenbekort als organen van slechtere kwaliteit beterworden benut. Door de vergrijzing wordt deleeftijd van donoren hoger, en dat betekent datde organen die zij ter beschikking stellen vanmindere kwaliteit zijn. Op 31 december 2007stonden er in ons land 1.284 patiënten op dewachtlijst voor een orgaantransplantatie, ter-wijl niet ieder gedoneerd orgaan ook daadwer-kelijk wordt getransplanteerd. Dat meldt hetNederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.

Volgens de onderzoekers blijkt uit Europesegegevens dat bijvoorbeeld vijf procent van alleuitgenomen nieren uiteindelijk niet wordt ge-transplanteerd. ‘Gezien de wachtlijst kunnen wehet ons niet permitteren verdere uitval vandonororganen te veroorloven’, aldus de onder-zoekers, die erop hameren de manier waaropdonororganen worden bewaard aan te passenaan de eisen van deze tijd.Organen moeten goed worden bewaard na uit-name en tijdens het transport naar de transplan-tatiepatiënt. Op dit moment beperkt de ge-bruikelijke methode zich tot het uitspoelen vanbloed, koelen, en het verpakken van het orgaanin ijs. Direct nadat de donor is overleden, beginthet orgaan onder meer door gebrek aan zuurstof

af te takelen. Dat kan ertoe leiden dat organenvan mindere kwaliteit snel onbruikbaar raken.Bovendien is het merendeel van de organen af-komstig van hersendode donoren. Volgens deonderzoekers brengt dat als probleem met zichmee dat het donorweefsel daardoor immunolo-gisch wordt geactiveerd. Dit leidt na transplan-tatie tot een snellere en sterkere afweerreactie inhet lichaam van de ontvanger. Bij hartdodedonoren geldt eveneens dat de organen bescha-digd raken.De onderzoekers pleiten ervoor organen te be-waren door middel van hypotherme machinalepreservatie. Volgens deze methode worden or-ganen niet alleen gekoeld, maar wordt er ookeen zuurstofhoudende vloeistof in rondge-pompt. Dit om te voorkomen dat het gebrek aanzuurstof het orgaan aantast. Uit onderzoekblijkt dat het onmiddellijk functioneren vandonornieren na transplantatie met twintig pro-cent toeneemt als de nieren op deze manier wor-den bewaard. Dit betekent minder dialyse natransplantatie en daardoor een aanzienlijkekostenbesparing. Reden genoeg volgens deonderzoekers om de bestaande protocollen voorhet bewaren van organen te herzien en aan tepassen aan de eisen van deze tijd.Bron: NTvG, 28 maart 2008<

662 te veel donororganen niet gebruikt door verouderde bewaarmethode

> privacy

663 nza: privacy ggz-patiënt goed geborgd

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft ineen protocol met het College BeschermingPersoonsgegevens (CBP) duidelijke afsprakengemaakt met als gezamenlijk doel dat privacy-gevoelige informatie niet onterecht wordtgebruikt of op onbedoelde plekken terecht kankomen.

Sinds 1 januari 2008 werken psychotherapeutenmet diagnosebehandelingcombinaties (DBC’s).Daardoor komt op de factuur die de zorgaanbie-der naar de zorgverzekeraar stuurt, zowel denaam van de verzekerde als de diagnose testaan. Het ministerie van VWS stemt bij elkevoorgenomen beleidswijzigingen af met het

ZenF-0508 cyaan.qxd 9-5-2008 13:51 Pagina 141

patiëntenbeleid

142 5-2008 > zorg & financiering

CBP of de privacy geborgd is. Voor de wijzigingnaar het DBC-systeem is dit ook gebeurd. De Zorgverzekeringswet bepaalt dat verzeke-raars alleen onder bepaalde voorwaarden gege-vens over patiënten mogen opvragen om de-claraties te controleren. Die voorwaarden zijnvastgelegd in een door het CBP goedgekeurdegedragscode. De NZa ziet erop toe dat de verze-keraars conform deze gedragscode handelen endat zij zorgvuldig met vertrouwelijke gegevensomgaan. De goedkeuring door het CBP van degedragscode is per 5 februari 2008 verlopen,

waardoor verzekeraars op dit moment helemaalgeen medische patiëntgegevens mogen opvra-gen. De verzekeraars zijn nu zelf aan zet om eennieuwe gedragscode bij het CBP in te dienen. De privacy van ggz-patienten is gezien hetbovenstaande goed geborgd. Mochten er in detoekomst toch problemen ontstaan of verzeke-raars zich niet aan de regels houden, dan kaartde NZa dit aan bij het CBP en bepalen de instan-ties gezamenlijk of ingrijpen nodig is.Bron: NZa, 21 maart 2008<

664 zorgverzekeraars mogen patiëntgegevens niet meer rechtstreeks opvragen

Sinds kort mogen zorgverzekeraars niet langerzomaar medische patiëntgegevens opvragenom declaraties te controleren. Het CollegeBescherming Persoonsgegevens (CBP) heeftaangekondigd handhavend te gaan optreden.Wanneer ziekenhuizen toch overgaan tot ver-strekking van gegevens, kan dit een schendingvan het medisch beroepsgeheim betekenen.

Verzekeraars is het niet langer toegestaan pati-entgegevens in te zien ter controle van declara-ties, omdat zij hun eigen privacyregels nog niethebben aangepast aan de vernieuwde Zorgver-zekeringswet. Die schrijft namelijk voor dat decontrole van declaraties door middel van hetopvragen van patiëntgegevens met de nodigewaarborgen moet gebeuren. Deze horen te zijnvastgelegd in een door het CBP goedgekeurdegedragscode. Het nu voortzetten van de contro-les door zorgverzekeraars zou kunnen leiden totschending van het medisch beroepsgeheim. Het

CBP heeft Zorgverzekeraars Nederland (ZN) uit-genodigd voor een hoorzitting over het voorne-men tot handhaving.

Advies ZN

ZN heeft het CBP inmiddels gevraagd om een tij-delijke verlenging van de goedkeuring van deGedragscode Verwerking PersoonsgegevensFinanciële Instellingen en het bijbehorendeAddendum Zorgverzekeraars. Ondertussenwordt door diverse partijen hard gewerkt aaneen actualisatie van de gedragscode en bijbeho-rend Addendum. ZN heeft de zorgverzekeraarsgeadviseerd om alleen de controlestappen uit tevoeren die voorafgaan aan detailcontrole.Geadviseerd wordt om detailcontrole (zowel inhet geval van materiële controle als in het kadervan fraudeonderzoek), voorlopig alleen te doenmet uitdrukkelijke toestemming van de patiënt.Bron: NVZ, 14 maart 2008<

ZenF-0508 cyaan.qxd 9-5-2008 13:51 Pagina 142