Post on 04-Aug-2015
5 De aardrotatie
Zenit ASO p 62 – 66
1.Schijnbeweging en werkelijkheid
2.De gevolgen van de aardrotatie
3.Het meten van ruimte en tijd op aarde
1. Schijnbeweging en werkelijkheid
2. De gevolgen van de aardrotatie
3. Het meten van ruimte en tijd op aarde
Alle sterren lijken een gelijkaardige cirkel te maken rond een vast punt aan de hemel. De ster die (nu) het dichtst bij dat punt zichtbaar is = Polaris
De sterren bewegen, maar staan vrij stil t.o.v. de aardrotatie! De aarde roteert van W O:
N. halfrond = tegenwijzerszinZ. halfrond = wijzerszin in 1 etmaal rond:
1. Schijnbeweging en werkelijkheid
2. De gevolgen van de aardrotatie
3. Het meten van ruimte en tijd op aarde
sterrendag – zonnedag – maandag 23h56’04” – 24h – 24h50’
1. Schijnbeweging en werkelijkheid
2. De gevolgen van de aardrotatie
3. Het meten van ruimte en tijd op aarde
Tijdens de afkoelingsfase werd de aarde afgeplat aan de polen: ellipsoïde geoïde
1. Schijnbeweging en werkelijkheid
2. De gevolgen van de aardrotatie
3. Het meten van ruimte en tijd op aarde
Afwisseling dag - nacht
Merk op:De rotatie-as van de aarde maakt een hoek van 23°27’ met het ecclipticavlak
1. Schijnbeweging en werkelijkheid
2. De gevolgen van de aardrotatie
3. Het meten van ruimte en tijd op aarde
Afwisseling dag - nacht
Dagboog = boog vd zon boven de horizonZonshoogte = hoek van de zon boven de horizonMax zonshoogte = culminatiehoogte
middag
1. Schijnbeweging en werkelijkheid
2. De gevolgen van de aardrotatie
3. Het meten van ruimte en tijd op aarde
Afbuiging winden
De rotatiesnelheid ~ breedtegraad:evenaar: 40 000 km
/24 h = 1666 km/h België (50°NB) 1071 km/h (Noord)pool 0 km/h
Geen gevoelswaarneming, atmosfeer draait mee!Maar…
1. Schijnbeweging en werkelijkheid
2. De gevolgen van de aardrotatie
3. Het meten van ruimte en tijd op aarde
Afbuiging winden
Wind naar de polen heeft een grotere rotatiesnelheid dan de aankomstzone afbuiging naar O
Wind naar evenaar heeft een kleinere rotatiesnelheid dan de aankomstzone afbuiging naar W Corioliskracht of Corioliseffect
1. Schijnbeweging en werkelijkheid
2. De gevolgen van de aardrotatie
3. Het meten van ruimte en tijd op aarde
Afbuiging winden
op N. halfrond: afwijking naar rechts;
op Z. halfrond:afwijking naar links
1. Schijnbeweging en werkelijkheid
2. De gevolgen van de aardrotatie
3. Het meten van ruimte en tijd op aarde
Plaatsbepaling referentiekader:
rotatiebaan = parallel of breedtecirkel grootste = evenaar
halve cirkels van pool tot pool = meridiaan nulmeridiaan = Greenwich (afspraak)
1. Schijnbeweging en werkelijkheid
2. De gevolgen van de aardrotatie
3. Het meten van ruimte en tijd op aarde
Plaatsbepaling referentiekader:
Plaats = kruising van meridiaan en breedtecirkel aangegeven met breedtegraad (hoek tussen evenaarsvlak en breedtecirkel)
(boven evenaar = NB; onder evenaar = ZB)en lengtegraad (hoek tussen nulmeridiaan en meridiaan)
(ten Oosten = OL; ten Westen = WL)
1. Schijnbeweging en werkelijkheid
2. De gevolgen van de aardrotatie
3. Het meten van ruimte en tijd op aarde
Tijdsverschil:
Meridiaan = alle punten die op hetzelfde moment de zon in de culminatiehoogte hebben (12u00 zonnetijd)
OL loopt voor; WL loopt achter
Andere meridianen hebben dan een andere tijd: 360° ~ 24 h = 1440’ tss 2 graadmerid. 4’
tijdsverschil
Alleen al in België geeft dat een tijdsverschil van 15’= niet handig! tijdzones (afspraak)
1. Schijnbeweging en werkelijkheid
2. De gevolgen van de aardrotatie
3. Het meten van ruimte en tijd op aarde
Tijdzones:
Datumgrens