WONLeergang

onderzoeksdidactiek

vierde bijeenkomst9 januari 2018

Jan VijfhuizenMonica Wijers

Onderzoek in de actualiteit

VK 8 januari 2018

https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2018/02/handel-in-quinoa-afgelopen-vier-jaar-verdrievoudigd

NRC 1 december 2017

programma

Agenda vierde keer

1. Activiteit nav Hoofdstuk 52. Tussenstand3. Begeleiding van leerlingen bij hun onderzoek

– Filmpje– Scaffolding– Feedback

4. Feedback op eigen huiswerk5. Vooruitblik en huiswerk

Activiteit H51 – Tom, Sandra, Marijke

Tussenstand2

Koers

• Vakgerichte onderzoeksdidactiek

• We doorlopen even zes punten

Profiel – markersvakgerichte onderzoeksdidactiek

• Altijd compleet onderzoek• Leerlijn in de breedte (latitudineel)

–binnen verschillende vakken –door vakdocent

• Ambacht centraal• Belang van fase 1: Onderzoeksontwerp• Leren door doen en reflectie daarop• Leerlijn in de lengte (longitudinaal)

–toenemende complexiteit

Reflectie-opdracht

Ik neem kleine en/of grote vorderingen waar sinds het begin van de cursus, namelijk: ……….

Ik draai inmiddels mijn hand niet meer om voor: …

Ik begin me inmiddels ook af te vragen ……

Tussenreflectie groep Zuid

Vorderingen….–Beter zicht op aspecten en fasen van onderzoek en het ontwerpen van vraagstructuur (fase 1)–In begeleiding en sturing meer leerlinggericht

Draai hand niet meer om voor ….–Ontwerpen onderzoeksvraagstructuur

Vraag me af …..–Hoe dit uit te voeren in de eigen lespraktijk

Begeleiding 3

Docentrollen bij leren onderzoeken

filmpje

Kijkvraag: Wat doet de docent?

Centrum voor Onderwijs en Leren

Scaffoldingtheorie

Scaffolding: hoe?

Model met 4 stappen

1. Diagnosestrategieën (waar staat de leerling?)

2. Diagnosecheck (klopt mijn beeld van waar de leerling staat?)

3. Geven van hulp (open vragen, feedback, instructie, etc.)

4. Begripscheck (is mijn hulp aangekomen?)

Mate van controle/sturing

Mate van cognitieve complexiteit

Hattie

Feedback geven

IndividueelWat van feedback werkt voor jou (als ontvanger) goed?Wat van feedback voor jou (als ontvanger) niet?

Noteer 1 van elk op het whiteboardje

GroepInventarisatie op flap

Vuistregels leerzame feedback

De feedbackgever…….1. Weet goed aan welke eisen een taak moet voldoen, zowel inhoudelijk

als onderzoekskundig, en geeft aandacht aan beide aspecten.2. Zorgt ervoor dat de feedback specifiek en doelgericht is3. Zorgt ervoor dat feedback leerling- en leeftijdsadequaat is4. Neemt de leerling als informatiebron serieus5. Vraagt leerling naar, en benoemt zelf voortgang (ook zijwegen) en

sterke kanten van de lerende die die voortgang bevorderden6. Onderzoekt samen met de leerlingen wat de volgende stap is en hoe

die eruit ziet7. Zorgt dat de feedback aansluit bij het niveau van de leerling, maar

hem/haar ook uitdaagt8. Weet dat (specifieke, realistische en oprechte) positieve feedback

motivatie en leerrendement bevordert en gedraagt zich daarnaar

“Everybody is a genius. But if you judge a fish by its ability to climb a tree, it will live its whole life believing that it is stupid.” Albert Einstein

Feedback VANUIT de zone vannaaste ontwikkeling

Meedenken, suggereren, vragen op zo’n manier dat je

•denken ontlokt dat grensverleggend is voor de leerling. Niet de bekende weg wijzen, maar als het ware een ‘lokroep vanuit de verte’ laten horen,

•piketpaaltjes zetten in de z.v.n.o. en dan vanuit die verte de leerling uitnodigen /uitdagen om naar dat piketpaaltje op weg te gaan

Feedback op 3 vraagstructuren

1. Individueel: Beoordeel individueel de vraagstructuur die je hebt gekregen aan de hand van de criteria voor leerzame feedback.

2. Kleine groep: Bespreek jouw beoordeling met andere cursisten die dezelfde vraagstructuur hebben gekregen. Bedenk ook hoe je dit mondeling met ll gaat bespreken.

3. Plenair: wat heeft deze oefening je geleerd over het geven van feedback aan je leerlingen?

Perspectief zender-ontvanger

Ervaren lastigheden bij (schriftelijke) feedback

“Mijn leerlingen doen zo weinig met

mijn feedback.” “Leerlingen nemen al mijn feedback klakkeloos over.”

Is de feedback… begrijpelijk?… behapbaar?… acceptabel?

Is de norm bekend bij de leerling?

Feedback ophuiswerk

4

Waar staan we? • Onderzoeksthema kiezen eigen vak & laagste klas

(bijeenkomst 1 & 2)Oefening: Zelf vraagstructuur uitwerken (bijeenkomst 1 & 2) met werkplan (bijeenkomst 2 & 3)

• Open onderzoekstaak voor leerlingen uitwerken met begeleidingsplan (bijeenkomst 3 & 4) en beoordelingsmodel(bijeenkomst 5)

• Onderzoekstaak laten uitvoeren door lln (die volledige cyclusdoorlopen) doorlopen en dit begeleiden (januari-maart)

• Werken aan product: verslag/presentatie (bijeenkomst 5&6)

Huiswerk was:

Ontwerp de onderzoeksopdracht voor je leerlingen. Licht daarbij het volgende toe:

– Hoe je zorgt dat het een goed leeronderzoek voor llnwordt– Hoe complex je de onderzoekstaak wilt maken (gebruik schema uit H3)– Wat je deels ‘weggeeft’ en wat je aan lln zelf overlaat (H5)

Maak een werkplan passend bij een vraagstructuur die de leerling zou kunnen bedenken in het kader van de opdracht.

Bevindingen huiswerk

• Vraagstructuren goed doordacht en steeds verder aangescherpt. NB vergeet spelregels niet!

• Oriëntatiefase meest concreet uitgewerkt. • Sommige opdrachten bijna klaar voor gebruik. Bij veel nog

een flinke slag te maken. Oa. leerlingmateriaal• Planning in de tijd (lessen) is bij bijna iedereen aanwezig.• Een goed werkplan (wie doet wat wanneer) vanuit een

taakanalyse op basis van onderzoeksplan ontbreekt vaak.• Onderbouwing/toelichting op keuzes wat betreft sturing en

begeleiding (begeleidingsplan) is er bij de meesten slechts ‘in aanzet’. Vaak niet specifiek genoeg of onvolledig.- De (onderzoekskundige) doelen ontbreken vaak.- Waar/hoe/wanneer in het leertraject (verschillende fasen) geef

je begeleiding en feedback en hoe organiseer je dat? - Wat geef je weg (in elke fase) en wat doen de lln zelf?

Eindopdracht leergang Onderzoeksdidactiek

Activiteit:•Kies een onderzoeksthema en een klas/groepje (bij voorkeur in de laagste klas waar je aan lesgeeft)

•Maak het onderzoeksthema je eigen door daarbinnen er zelf ten minste één vraagstructuur met bijpassend werkplan uit te werken

•Werk een open onderzoekstaak uit (omschrijving voor leerlingen) en een bijpassend begeleidingsplan (met voornemens over hoe je leerlingen aan het denken zet en hoe je het leerrendement en eindproduct beoordeelt)

•Begeleid de uitvoering van de onderzoekstaak, waarbij leerlingen een complete onderzoekscyclus doorlopen binnen het eigen vak

Looptijd uitvoering onderzoekstaak: januari - maart

Product (volgende keer meer details)VerslagPitch

Aan de slag

Individueel• Bekijk de persoonlijke feedback• Kun je verder? Noteer vragen & knelpunten mbt de vormgeving en uitvoering van het ll-onderzoek (ook navvorige activiteiten)

In tweetallen• Wissel vragen en knelpunten kort uit, kun je elkaar helpen?

• Kies een focus: de kern van de problemen; het meest urgente probleem

inventarisatie• Bedenk tips of oplossingsrichtingen daarbij -> op flap

Vooruitblik

Bijeenkomst 5 over Beoordelen

Eureka hoofdstuk 6

1. Wat beoordeel je precies?2. Hoe beoordelen?

Uitgangspunten voor een beoordelingsmodel

• Informatief voor deleerlingen• Werkbaar voor dedocent• Flexibel:aan te passen aan complexiteit vandeonderzoekstaak en deaard vanhetonderzoek• Relatie met‘spelregels goed onderzoek• Afgeleid vaneindexameneisen – teruggeredeneerdnaar behapbare complexiteit• Bevat een overall-criterium:dehechtheid vanhetbouwwerk,alle onderdelen moeten naadloos opelkaar aansluiten.

Thuiswerk voor 5e keer 8 februari1. Lees hoofdstuk 6 uit Eureka! (over beoordelen).

2. Werk verder aan de eindopdracht ‘de onderzoekstaak voor leerlingen’ (en/of de uitvoering). Verwerk de feedback. Geef leerlingmateriaalen toelichting en begeleidingsplan verder vorm.

3. Ontwerp een eigen beoordelingsmodel passend bij je onderzoeksopdracht. Of pas een bestaand beoordelingsmodel aan na het lezen van Eureka!. Geef ook een toelichting!

4. Geef schriftelijke feedback op een stuk werk van een leerling. Of: maak een opname van een begeleidingsgesprek met een groepje leerlingen. Neem dit mee naar de bijeenkomst.

Uitwerkingvan2en3uiterlijk26/1opsturenaanJanenMonica

Houvast bij huiswerk

- Generiek beoordelingsmodel in Eureka H6, p.98 en verder

- Lesmaterialen voor natuurwetenschappelijke vakken: het leren en beoordelen van onderzoek a.h.v. de spelregels (Van der Jagt, 2012):http://dare.ubvu.vu.nl/handle/1871/38422Kies in linkermenu: rubrics zelfevaluatie instrument

- Voorbeeld uit PLG Twente/Windesheim (komt in mail of op site)