Merwe-Vierhavens: van Woestijn naar Goudmijn

Jan RotmansDuzan Doepel

19-01-2011

Opgave

ontwikkel een onweerstaanbare

woeste, sprankelende visie

voor de Merwe‐Vierhavens

Randvoorwaarden voor opgave

• hoogwaardige woonmilieus en innovatieve bedrijvigheid

• in Vierhavens: clean tech deltaduurzame energie, afval, materialen, water, mobiliteit

• in Merwehaven: duurzame woonmilieus5-10.000 mensen, communities, drijvende woonwijken

Context

Merwe/Vierhavens

• ca. 100 ha oppervlak [Merwehaven 46 ha; Vierhavens 54 ha]

• meeste grond in handen van HBR/OBR

• bijna geen woningen

• Merwehaven: opslag, overslag en verwerking van fruit

• Vierhavens: havengerelateerde bedrijvigheid, sap

• grenst aan Schiedam en Rotterdam-West

VIERHAVENS (SAP)

MERWEHAVEN (FRUIT)

20102010

DSA / TURIN 07.10.09 Duzan Doepel DSA: RESILIENT CITY, ROTTERDAM

Merwehaven / Vierhavens

resultante van een visie en strategie 100 jaar geleden

G.J. Jongh, directeur Gemeentewerken

rechter oever: nieuwe havens voor stukgoed (fruit, sap)

linker oever: transitohavens voor bulkgoederen (kolen)

mondiale oriëntatie (Suezkanaal en Panamakanaal)

aanleg van diepe havens (tot 10 m) voor grote zeeschepen

aanleg infrastructuur (spoorwegknooppunt, rangeerterrein)

Merwehaven / Vierhavens

Merwehaven / Vierhavenstegen de tijdsgeest in

plannen lagen al jaren klaar

was veel weerstand tegen plannen

men zag meerwaarde niet van extra havens

eerst investeerden bedrijven, daarna pas gemeente

aantal schepen verhonderdvoudigde in korte periode

Kernwaarden Merwehaven / Vierhavens

inspirerend, vrij, ruig

monumentale gebouwen met cultuurhistorische waarde

loodsen met havengerelateerde bedrijvigheid

goed bereikbaar, tussen haven en stad

prachtig uitzicht vanaf kades, waterbeleving

recreatiemogelijkheden, bv. vissen

stoer gebied voor ‘havelingen’

Ongekend uitzicht

Schaduwwaarden Merwehaven / Vierhavens

verouderde en leegstaande bedrijfsgebouwen

behoorlijk wat grond ongebruikt

leegstand geeft verloederde aanblik

verouderde infrastructuur (zeker voor fietsers en voetgangers)

verontreiniging (bodem-,water- en grond-)

negatieve associaties (straatprostitutie, uitgaansgeweld)

desolaat gebied

Negatieve associaties

DNA Merwehaven / Vierhavensgenotype = water, internationale handel, stukgoed, vitaminen

fenotype = stoer, ruig, goed bereikbaar, vrij, uitzicht, iconen

transitie van mono-functioneel naar multi-functioneel gebied

functiemenging, wonen, werken én produceren, fijnmazig

productief gebied: energie, voedsel, schoon water

sluiten van kringlopen

Toekomstvisie Merwe‐Vierhaven

2010

DOEPEL STRIJKERS / DRIFT / TILLIE 12.10.2010

8 SCENARIO’S

LOYDPIER 2.0

STADS-OASE

VRIJ-STAAT

LITTLE CHINA

WO

RST

CA

SE

BES

T C

ASE

WO

RST

CA

SE

BES

T C

ASE

WO

RST

CA

SE

BES

T C

ASE

WO

RST

CA

SE

BES

T C

ASE

Sturing• Organisch ontwikkelen.

– Geen totaalplan of blauwdruk – Ruimte openlaten voor aanpassingen en innovatieruimte creëren – Pioniers en entrepreneurs hebben voortrekkersrol

• Laten ontstaan, later selecteren. – Winnend wordt richtinggevend

• Van een stimulerende naar een kaderstellende sturing.

• Afnemende mate van sturing, later geen sturing meer nodig.

Van RUIG naar WOEST naar ONWEERSTAANBAAR

Twee toekomstbeelden

Stadsoase

Vrijstaat

Ingrediënten

• Nieuwe havelingen– Kenniswerkers / doendenkers / vakmensen (CTD)– Gemeenschappen of goudzoekers– Aansluiting stad

• Waterstad– Op water

• drijvende woonwijken• waterbus, water taxi• viskwekerij• drijvende tuinen

– Aan water (recreëren, uitzicht)– belangrijk exportproduct voor Nederland.

Ingrediënten

• Clean tech delta– Alle activiteiten rondom schone technologie– Cluster van (middel)grote bedrijven en kennisinstellingen– Rotterdam als proeftuin voor innovaties

• Trade zone– producten en kennis mede ontwikkeld door internationale bedrijven

– buitenlandse markt in BRICS-pieren

– inverse handelsmissie

• Upcycling– van oude zooi wat mooiers maken

– super(ver)werklocatie voor upcyclen materialen/ water / energie

Twee toekomstbeelden

Stadsoase

Vrijstaat

Stadsoasegebied als cooperatie

alles lijkt te kloppen

waardengemeenschappen die met elkaar wonen, werken

gezinnen en mensen die eerder stad ontvlucht zijn

zijn mede-eigenaar van het gebied

samenredzaamheid

iedereen produceert; productie ingepast in het landschap

Stadsoasegrote energiecoöperatie levert schone energie voor gebied

klimaateconomie rond schone energie, biomassa, restenergie

collectieve, productieve tuinen

binnenplaatseen die gezamenlijk zijn ingericht

zeer gemengd wonen / werken / produceren

leeflandschap, gebied in harmonie

Vrijstaatgebied dat investeringen aantrekt

“eerst geld, dan gezelligheid”

schuurt meer en klopt niet geheel

rauw en stoer

goudzoekers, pioniers

spontaan, schijnbaar ongeorganiseerd

Vrijstaatvrijbuiters en pioniers ontwikkelen het gebied stapsgewijs

pioniers uit hele wereld trekken naar dit gebied

heel productief gebied, wordt veel hergebruikt

upcyclen van elektronisch afval wordt wereldwijd verhandeld

spannend en innovatief, veel hoogbouw

rommelig, spannend gebied, stoere sfeer

SturingStadsoase VrijstaatGebied als cooperatie Gebied dat investeringen trekt“Het hele pakket" (wonen,werken,voorzieningen)

Eerst geld, dan gezellig

Sturing: werven en ruimte geven coalities/groepen

Sturing: werven en ruimte geven individuen

Sturing: gezamenlijke richting bepalen, coalities vormen

Sturing: ieder voor zich

Samenredzaamheid Survival of the fittest

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111

DENK RICHTINGEN

20108 SCENARIO’S

LOYD-PIER 2.0

STADS-OASE

VRIJ-STAAT

LITTLE CHINA

WO

RST

CA

SE

BES

T C

ASE

WO

RST

CA

SE

BES

T C

ASE

WO

RST

CA

SE

BES

T C

ASE

WO

RST

CA

SE

BES

T C

ASE

DOEPEL STRIJKERS / DRIFT / TILLIE 190111

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 TRANSFORMATIE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STURING

STADSOASE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

Stadsoasedecentrale energievoorziening

klimaateconomie rond schone energie, biomassa, restenergie

collectieve, productieve tuinen

binnenplaatseen die gezamenlijk zijn ingericht

zeer gemengd wonen / werken / produceren

leeflandschap, gebied in harmonie

PARELS ACTIVEREN

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

VERTREK ORANJE LIJN

VOEDSELBANK

JOEP VAN LIESHOUT

PARELS ACTIVEREN

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

CITRUS VEILING

MARCONISTRAAT

BRICS VERZAMELGEBOUW

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

BRICS VERZAMELGEBOUW

E.ON SLUITING

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

COLECTIEF WOON-WERK CLUSTERS

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

DSAARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

RECREATIE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

ONDERGRONDS TERUGKOOPSTATION

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

COLLECTIEF STADSLANDBOUW

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

WONEN EN WERK GEMEENSCHAPPEN

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

CTD FAIR

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

BRICS PIER

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

WATERSTAD

HAVEN HAKA TERUG

STADS VILLA’S

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

DRIJVENDE WIJK

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

RECREATIE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

VRIJSTAAT

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

Vrijstaat

Vrijstaatvrijbuiters en pioniers ontwikkelen het gebied stapsgewijs

pioniers uit hele wereld trekken naar dit gebied

heel productief gebied, wordt veel hergebruikt

upcyclen van elektronisch afval wordt wereldwijd verhandeld

spannend en innovatief, veel hoogbouw

rommelig, spannend gebied, stoere sfeer

PARELS ACTIVEREN

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

VERTREK ORANJE LIJN

VOEDSELBANK

JOEP VAN LIESHOUT

PIONIERS

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

PARELS ACTIVEREN

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

PARELS ACTIVEREN

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

PARELS ACTIVEREN

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

CITRUS VEILING

MARCONISTRAAT

MARCONIFREEZONE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

STADSLANDBOUW

CTD OUTLET

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

BIOMASSA CENTRALE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

GES

BIOMASSA CENTRALE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

CONTAINER WONINGEN

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

CONTAINER WONINGEN

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

STADSLANDBOUW

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

STADSLANDBOUW

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

RECYCLE CENTRUM

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

RECYCLE CENTRUM

ALGEN PRODUCTIE

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

BIRCS PIER

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

WATERWONINGEN

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 VRIJSTAAT

ARENA SESSIE 03 M4HAVENS 190111 STADSOASE

Vanmiddag / Vanavond

bespreking twee toekomstbeelden

aanvulling en verdieping van beelden

wat neem je mee?