diversen

205zorg & financiering > 8-2005

Vorig jaar zijn ruim veertigduizend personenoverleden als gevolg van kanker. Deze ziekte isdaarmee verantwoordelijk voor drie op de tiensterfgevallen. Het totaal aantal sterfgevallendoor kanker neemt van jaar tot jaar toe.

Wordt echter rekening gehouden met deomvang en leeftijdssamenstelling van deNederlandse bevolking, dan blijkt al jarenlangsprake te zijn van een dalende kans om doorkanker te overlijden. Bij mannen is deze daling,die medio jaren tachtig inzette, sterker geweestdan bij vrouwen. Onder vrouwen is het sterfte-risico nog steeds iets lager dan onder mannen,maar het verschil neemt af.

Kanker wordt doodsoorzaak nummer één

Gemeten naar het jaarlijks aantal sterfgevallenis longkanker, met bijna een kwart van de totalesterfte door kanker, veruit de belangrijkstedoodsoorzaak. Deze oorzaak wordt op afstandgevolgd door dikkedarmkanker (9%) en borst-kanker (8%). Onder vrouwen is longkanker alsdoodsoorzaak nu nog minder frequent danborstkanker, maar ook bij hen zal longkankerin de nabije toekomst het meest voorkomen.De sterfte door alle vormen van kanker tezamenzal, ondanks de vooruitgang die is geboekt inpreventie en therapie, in de jaren tien van dezeeeuw de rol van hart- en vaatziekten als doods-oorzaak nummer één overnemen.

Long- en slokdarmkanker

Dat de sterftekans van mannen sneller afneemtdan die van vrouwen, komt vooral door verande-ringen in het rookgedrag van enkele decenniageleden. Dat bepaalt namelijk grotendeels dehuidige omvang van longkankersterfte. Destijdsdaalde het percentage rokende mannen sterk,terwijl juist meer vrouwen begonnen te roken.In de afgelopen tien jaar is de kans om doorlongkanker te overlijden onder vrouwen dan ooksterk toegenomen. Van de tien veelvoorkomen-de vormen van kanker, is verder alleen de kansom door slokdarmkanker te overlijden toegeno-men. Het risico van deze vorm van kanker wordtvergroot door alcoholgebruik en roken.

Gunstige trend meeste overige soorten kanker

Na jaren van stagnatie is de sterfte door borst-kanker sinds medio jaren negentig duidelijkafgenomen. Deze afname is mogelijk veroor-zaakt door bredere screening en verbeterde the-rapie. Als de huidige trends doorzetten, zal hetjaarlijks aantal sterfgevallen door borstkanker alover twee jaar kleiner zijn dan het aantal sterfge-vallen onder vrouwen door longkanker. De kansom te overlijden door maagkanker is, van allebelangrijke vormen van kanker, het sterkstgedaald. Deze daling is een voortzetting van eenlangdurige trend, die rond de jaren dertig van devorige eeuw inzette. Bron: bericht CBS, 5 september 2005<

1342 sterfte door kanker licht gedaald

Maar liefst zeventig procent van de organisatiesheeft het voornemen om op korte termijn tekiezen voor een maatwerkregeling, in plaatsvan gebruik te maken van een standaardpakketaan diensten. Dit betekent voor de landelijke

arbodiensten meer omzetverlies en een krim-pend marktaandeel in de sector grote onderne-mingen. Dit blijkt uit een recente enquête vanFalke & Verbaan.

1343 zware tijden voor arbodiensten op komst

ZenF0805-cyaan.qxd 5-10-2005 13:19 Pagina 205

diversen

206 8-2005 > zorg & financiering

Het onderzoek is uitgevoerd onder 73 organisa-ties en gaat in op de liberalisering van de arbo-dienstverlening. De gemiddelde grootte van deorganisaties die hebben deelgenomen is dui-zend werknemers.De resultaten laten zien dat de wereld van dearbodienstverlening drastisch aan het verande-ren is. Organisaties brengen structurele veran-deringen aan in de wijze waarop arbodienst-verlening is vormgegeven. De algemene trend is dat organisaties meer deregie in eigen hand willen nemen. Er lijkt eengrote behoefte aan flexibiliteit en een overzich-telijke overhead. Nieuwkomers en kleine enmiddelgrote arbodiensten profiteren van dezeontwikkelingen. Ook de vraag naar detachering-

bedrijven voor zelfstandige bedrijfsartsen enandere professionals groeit. Zij spelen in op devraag naar onafhankelijk advies op meerdereterreinen. Daarnaast zijn zij vele malen flexibe-ler.In 2006 zullen veel organisaties de daad bij hetwoord voegen; veertig procent geeft aan hetcontract met de huidige arbodienst te willenopzeggen. Willen de arbodiensten hun klantenbehouden, dan lijkt de enige mogelijkheid:kosten reduceren en/of de dienstverlening zoda-nig aanpassen dat het aanbod beter aansluit bijde vragen van de klant.Bron: persbericht Falke & Verbaan, 17 augustus2005<

Het bieden van ondersteuning om te stoppenmet roken is de meest kosteneffectieve manierom hart- en vaatziekten te voorkomen. Dit steltOscar H. Franco-Durán in zijn proefschrift‘Cardiovasculaire ziektepreventie: van meta-analyses tot levensverwachting’, waarop hijeind augustus aan de Erasmus Universiteitpromoveerde.

Voor de primaire preventie van hart- en vaat-ziekten blijken statines duur en zouden niet deeerste keus moeten zijn. In de eerste plaats zouondersteuning geboden moeten worden bij hetstoppen met roken en aspirine aan personenmet een gemiddeld tot hoog risico van hart- envaatziekten.

Daarnaast heeft Franco-Durán een niet-medica-menteus alternatief ter preventie van hart- envaatziekten in plaats van het in 2003 gelanceer-de concept van de zogenoemde ‘Polypil’ ontwor-pen: de Polymaaltijd. Deze maaltijd bevat zesingrediënten (vis, pure chocolade, fruit, groen-ten, amandelen, knoflook en wijn), die in theo-rie hart- en vaatziekten met 75 procent kunnendoen dalen. Deze analyse illustreert dat voe-dingsinterventies vergelijkbare resultaten als dePolypil kunnen hebben, met waarschijnlijk min-der bijwerkingen. Bron: MedNet, 29 augustus 2005<

1344 ondersteuning stoppen met roken meest kosteneffectief

Mensen die ooit kanker hebben gehad lijken inveel opzichten op mensen met chronische aan-doeningen wat betreft hun vermoeidheid, hunmedische consumptie en hun maatschappelijkesituatie (werk en inkomen). Ex-kankerpatiën-

ten zijn op al deze aspecten beter vergelijkbaarmet chronisch zieken dan met gezonde perso-nen. Ook het gebruik van medische zorg doorex-kankerpatiënten vertoont gelijkenis met datvan groepen chronisch zieken.

1345 nivel: kanker gaat nooit meer echt over

ZenF0805-cyaan.qxd 5-10-2005 13:19 Pagina 206