Post on 13-May-2015
1
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De Zon
2
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De zon
• Wat is er te zien op de zon?• De zon van binnen• De levensloop van de zon• Zonsverduisteringen en corona• Hoe bekijk je de zon?• Het waarnemen van de zon• De rotatie van de zon• De zon op internet
3
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
Wat is er te zien op de zon?Randverzwakking
4
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
Wat is er te zien op de zon?Zonnevlekken
5
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
Wat is er te zien op de zon?Zonnevlekken: 11-jarige cyclus
6
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
Wat is er te zien op de zon?Granulatie
7
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De zon van binnen
8
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De zon van binnenDe kern
• 200.000 km diameter• 15 miljoen graden• Druk: 150x die op Aarde• Kernfusie
9
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De zon van binnenDe kern: kernfusie
Vier H kernen versmelten tot een He kern
10
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De zon van binnenDe mantel
• Stralingstransportzone• Convectiezone• Convectie en rotatie zorgen voor magnetisch veld• Grillig magnetisch veld, zonnevlekken zijn polen
11
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De zon van binnenDe fotosfeer
• Zichtbare buitenkant• Ca. 600 km dik• Zichtbare verschijnselen• Temperatuur 6000 graden
12
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De zon van binnenDe chromosfeer
• 5000 km dik• Onderkant corona• ijl gas• 10.000 graden• Te zien bij totale
zonsverduistering• Protuberansen / filamenten
13
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De zon van binnenDe corona
• ijle atmosfeer van de zon• Strekt zich miljoenen kilometers
uit• Miljoenen graden• Zichtbaar licht, radiostraling,
röntgenstraling• Constante deeltjesstroom:
zonnewind
14
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De zon van binnenDe corona: invloed op de Aarde
• Coronale massa-ejecties• Noorderlicht
15
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De levensloop van de zonProtosterren
• Ontstaan uit een grote gaswolk• Verdichtingen in de wolk groeien
uit tot sterren• Protoster wordt steeds heter en
gaat stralen in zichtbaar licht• Druk en temperatuur zo hoog
dat kernfusie mogelijk is• Planeten kunnen ontstaan uit
stof en gas dat om ster draait
16
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De levensloop van de zonRode reus
• H raakt op• Zwaartekracht gaat zon
samenpersen• Energie wordt opgewekt, zon
zwelt op tot Rode reus• He fuseert tot C• Buitenlagen worden
weggeblazen: planetaire nevel
17
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
Zonsverduisteringen en coronaWat is een zonsverduistering?
18
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
Zonsverduisteringen en coronaTijdens de verduistering
• Corona• Protuberansen
19
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
Zonsverduisteringen en coronaEen gelukkig toeval
• Maan is 400x zo klein als zon• Staat 400x zo dichtbij• Toevallig past maan precies
voor zon en kunnen wij corona en protuberansen zien
20
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
Hoe bekijk je de zon?Het “blote” oog
Kijk nooit direct in de zon!
Niet gebruiken:• Beroet glas• Cd’s• Belichte zwart-wit negatieven
Wel veilig:• Lasglas vanaf nummer 14• Eclipsbrilletje (solar screen)
21
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
Hoe bekijk je de zon?Projecteer de zon
• Niet door de verrekijker of telescoop kijken
• Niet te lang achter elkaar projecteren
• Sommige oculairen zijn minder geschikt
22
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
Hoe bekijk je de zon?Zonnefilters
• Gebruik nooit een oculairzonnefilter!
• Gebruik objectiefzonnefilter van:– Solar screen / AstroSolar folie
– Glas met speciale coating
23
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
Het waarnemen van de zon
• Granulatie• Zonnevlekken en
vlekkengroepen• Fakkelvelden• De zon fotograferen
24
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
Het waarnemen van de zon
• Venus- en Mercuriusovergangen
• Groene flits• Zonsverduisteringen• Bijzonnen en halo’s
25
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De rotatie van de zon
• Je kunt rotatie waarnemen door verschuiven van zonnevlekken
• Draait rond evenaar sneller dan aan de polen: differentiële rotatie
26
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon
De zon op internet
• http://www.michielb.nl/od95/kaft_nl.htm• http://www.zonsverduistering.nl• http://www.spaceweather.com• http://www.poollicht.nl• http://umbra.nascom.nasa.gov/images/• http://sohowww.nascom.nasa.gov/• http://ulysses.jpl.nasa.gov/• http://dot.astro.uu.nl• http://www.astro.uiuc.edu/~kaler/sow/sowlist.html• www.astronieuws.nl
27
Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde
De Zon