Post on 13-May-2015
1
Co-productie in stedenbouwbeleid
Typische stedelijke interventies in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Promotoren: Prof. Jan Degadt Prof. Evert Lagrou, Prof. Marleen Brans
2
Situering Kader: beleidsgericht
onderzoek ‘Prospective Research for Brussels’ doctoraatsonderzoek
Disciplines: stedenbouw en beleidswetenschappen
POLIS en POLITIEKTrefwoorden: Stedenbouw, Beleidsparticipatie, Co-productie, Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Gewestelijke en Gemeentelijke Planning(verder ook Vermaatschappelijking, Professionalisering, Europawijk, Wijkcontracten)
3
Onderzoeksseminarie 151203
(3) Conclusies
(0) Toegenomen complexiteit in stedelijke ontwikkeling
(1) Co-productie in stedenbouwbeleid
(2) Brusselse types van stedelijke interventies
Algemene planning (‘comprehensive’)
Projectgeoriënteerde planning
Regionale ingrepen
Lokale ingrepen
4
Zoom op Brussel : Beleid voor ruimtelijke ontwikkeling
Compact Gewest Grens voor economie/
infrastructuur? ‘Hoofdsteden’ 19 gemeenten/ Stad Brussel Randen en breuken
Institutionele veranderingen (Dis)continuiteit in stedelijke
arena Institutionele verdichting Co-productie en
heterogeniteit(0)
PR
OB
LEE
MS
TE
LLIN
G/
HYPO
TH
ES
EN
RU
IMTE
BELEID
5
Probleemstelling: toegenomen complexiteit
(0)
PR
OB
LEE
MS
TE
LLIN
G/
HYPO
TH
ES
EN
CO-productie als uitdaging voor Brussel:- Heterogene set van betrokken partijen- Belangenconflicten- Samenhangende onderwerpen- Onderlinge afhankelijkheid van actoren
CONTEXT/ stedelijke ontwikkeling
ACTOREN/ stedelijk beleid
INSTRUMENTEN/ stedelijke sturing
STEDELIJK BEHEER en SLEUTELPROJECTEN
6
Richtinggevende vragen
(0)
PR
OB
LEE
MS
TE
LLIN
G/
HYPO
TH
ES
EN
Welke vormen van co-productie bestaan of kunnen worden ontwikkeld voor verschillende stedelijke interventies?
Hoe kan een antwoord geboden worden voor stedelijke ontwikkeling, gesteund door een professioneel en open beleid?
Hoe kan de toegenomen complexiteit van stedelijke ontwikkelingen in rekening gebracht worden?
7
Concepten
(1)
CO
NC
EPTE
N R
ON
D C
O-P
RO
DU
CTIE
Participatie: empowerment / citizen movement / bottom-up/ procesoriëntatie
Co-productie: multipliciteit van actoren / diverse relaties / focus op resultaatCO-PRODUCTIE (zie H. Fassbinder, 1995):
- alle stedelijke actoren op gelijke voet
- vrij en flexibel samenspel van partners
- openbare onderhandeling
- veelheid van actoren en onderwerpen
- rekening houden met context
8
Analyse van co-productie
(1)
CO
NC
EPTE
N R
ON
D C
O-P
RO
DU
CTIE
Facetten
Context
Actoren
Instrumenten
Complexiteit
in stedelijke onwtikkeling
Exploratieve analyse
Case-studies
- Diepte-cases
- Symptomatische cases
9
Actoren in Stedenbouw Politieke actoren/ Policy makers:
verkozen beleid en administratie, gewest en gemeenten
Maatschappelijke actoren/ Civil society:diverse belangengroepen, overkoepelend of lokaal
Markten/ Market:Economische actoren en sectoriële belangen
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
veelheid van actoren en onderwerpen
Maar: Alle stedelijke actoren op gelijke voet?Vrij en flexibel samenspel van partners? Openbare onderhandeling?
10
Diverse instrumenten van Stedenbouw Nationale kaderwet van 1962
Vervangen door Gewestelijke Stedenbouwordonnantie BXL 1991
Gewestplan ‘79 kent opvolging in Gewestelijke Ontwikkelingsplannen en Gewestelijke Bestemmingsplannen
Gemeentelijke planning: GemOP’s en BBP’s
Stedenbouwkundige Vergunningendoor gemachtigde ambtenaren (bestuur RO, gewest)
Premies, subsidies, stedenbouwkundige lasten Lokale ingrepen (URBAN, OBJECTIVE II, PAP, etc.) Acties en onderzoek
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
11
Types van stedelijke interventie
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
‘comprehensive planning’
‘projectoriented planning’
Gewestelijk/ bovenlokaal
Gewestelijk Ontwikkelingsplan (GewOP) Gewestelijk Bestemmingsplan (GBP)
Sites van regionaal belang, hefboomgebieden
Gemeentelijk/ Lokaal
Gemeentelijke ontwikkelings-plannen (GemOP)
Wijkcontracten, initiatiefwijken URBAN, Interreg Prioritaire actie- programma’s
12
‘Comprehensive Planning’Voor Gewestelijke Ontwikkelingsplannen, Gewestelijke Bestemmingsplannen en Gemeentelijke Ontwikkelingsplannen:
gefaseerde ontwikkeling en gestructureerde co-productie openbaar onderzoek
bezwaarschriften, afwijking mits motivering interventie van overlegcommissies (op gewestelijk niveau de GOC)
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
13
Co-productie in stedenbouw?
timing en bekendmaking van openbaar onderzoek efficiëntie van bezwaarschriften inbreng van overlegcommissies
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
14
‘Projectoriented planning’
Regionaal (Gewestelijk en van hogere orde )
Lokaal (Gemeentelijk en kleinere schaal)
Sites van Regionaal Belang Hefboomgebieden
Wijkcontracten en initieatiefwijken URBAN, Interreg I I Prioritaire actieprogramma’s
(a) Analyse van de Europwijk (b) Analyse van wijkcontracten
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
15
(a) Sites van Regionaal Belang
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
GeWOP, Kaart 3: Hefboomgebieden
Zuid
Kanaal
Kruidtuin
Gulden Vlies
Thurn en Taxis
Erasmus
Vorst
Europa
Schaarbeek-vorming
Militair Hospitaal
Heizel
16
(a) Sites van Regionaal Belang: EUROPAWIJK
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
17
Co-productiein Stedenbouw?
Wel diverse kortlopende initiatieven: Samenwerking onder minister
De Saeger (‘72) Ronde Tafel Maalbeek (S. Moureau ‘73) Comité de Suivi (‘98) Task Force Brussels-Europe (‘00)
Geen structurele, continue co-productie bij de ontwikkeling van ‘hefboomgebieden’ en sites van regionaal belang
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
18
Focus OmbudsplanNiet MASTER maar OMBUDSplan: globaal
stedenbouwkundig concept voor de Europese wijk in Brussel
Innovatief potentieel?inwoners en bezoekers Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Europa
- alle stedelijke actoren op gelijke voet?
- vrij en flexibel samenspel van partners
- openbare onderhandeling
- veelheid van actoren en onderwerpen
- rekening houden met context
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
19
(b) Lokale Interventies(2
) TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
URBAN, Interreg, Objectief II, Four cities Wijkcontracten, Initiatiefwijken SIF wijkfiches studie van kansarmoede en achtergestelde buurten
Voorstel studiedag VRP/ O2:
Fragmentatie als antwoord op fragmentatie?
The hyperlocal?
20
(b) Lokale Interventies:WIJKCONTRACTEN
Zie ook Kaart 3, GewOP
Gebieden voor versterkte ontwikkeling van de huisvesting
Zeven Generaties Contracten
in de gemeentes BXL, MLB, AND, SG, Vorst, SJTN, SchBK, ELS
(naast verschillende initiatiefwijken)
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
21
Algemene Wijkvergadering Plaatselijke Commissie voor Geïntegreerde
Ontwikkeling Openbare onderzoeken Coördinatoren (technisch, algemeen, sociaal)
Co-productie in Stedenbouw?
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
22
Heterogeniteit van ‘stadsgebruikers’: wie komt aan bod?
Vraagstuk van expertise:dezelfde taal spreken?
Coördinatie van het project:Opvolging, bemiddeling, blijvende alertheid
Focus Brabant-Groen
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
23
Projecten vergelekenType interventie
Sites van regionaal belang
Wijkcontracten
Voorbeeld Europwijk, Turn & Taxis, Heizel, etc.
Houwaert Bossuet, Dauwwijk, Maritiem, etc.
Achtergrond GewOP kaart 2: hefboomgebied, Aparte studies, case per case
GewOP kaart 3: Ruimtes voor de versterkte aanleg van de huisvesting EN Ordonnantie
Duur van de ontwikkeling
Lange termijn 4 jaar (tot maximaal 7 jaar)
Actoren Regionaal, federaal,
in mindere mate de gemeente
Gemeente, Gewest en veelheid van lokale actoren
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
24
Projecten vergelekenType interventie Sites van regionaal
belang Wijkcontracten
Comprehensief of project- gebonden?
Projectgebonden
sequenties en parallelle circuits
Projectgebonden,
integratie van verschillende luiken
Ruimtelijke Ontwikkeling
Kantoren en infrastructuur, impact voor het hele gewest
Huisvesting en publieke ruimte, vooral lokale impact
Sociale problematiek
Dualisering van de stad, veiligheidsvraagstukken, identiteit van de stad (het land)
Tewerkstelling, opleiding, sociale cohesie, identiteit van de wijk
Controle - veelheid van actoren en ontwikkelingen
- grootschalig en lange termijn: inwerken van externe factoren
- overheidsingrijpen kan relatief goed gepland worden,
- samenwerking met private sector vaak problematisch
(2)
TO
ELI
CH
TIN
G E
MPIR
ISC
H G
ED
EE
LTE
25
ConcluderendCo-productie in het stedenbouwbeleid van BXL een antwoord voor tendensen van vermaatschappelijking EN professionalisering?
Co-productie beantwoordend aan de heterogeniteit van de stedelijke gebruikers in Brussel?
Door co-productie een meer adequate beleidsvoering voor complexe vraagstukken mogelijk?
(3
) C
ON
CLU
SIE
26 (3
) C
ON
CLU
SIEF H T Y G Y H L P M Z R D C V R T G G O C V R XE G H K L C X D R T D I A L O O G X S K L F T JG O M B J O P S Z E F H K L V V X S R H D K M UQ D R I X G U I L M P G Q A Z E C M I L I E U AB G H M D G H J Z C T H K O P R S D N X V G H KA E E G Y U I K L O M W Z E F L G H F H Y U K OA M E W F T H J U I K H H Y T E G T R H J K L PR E G I O N A A L - B E L A N G A A A R A U R TF E F J Z P P J G D F F D S Z E R T S G V C S QA N R K S F G H Y M O B I L I T E I T R T N U IA T E C E R T C X D E O F G T Y H J U U I K L ID E T O F R C O - P R O D U C T I E C W S D G JA Z E N E B R L T A Y M U R I O P Q T S D F G HS E C T O R A L D R F G G B B P G H U G Y U J KC V B R F A R A E T S E F A E F G U U I O L K JA F G A H L C B S I Z B E N F G H J R K U I O LR T Y C S D F O C C D I E - Z E R P T H J K O LS D F T X F T R V I E E R G E W O P T Y U K Z RC G H Y U I K A X P S D E O F Y T A Z S D F G HV G H Y F D Z T J A T Y U V J R I S O X D K O PJ L P S E R G I X T S R T E X D D F U I O L W ZC T O P T J K V W I E B A R S J O P R A S X R BW R T G J O P E W E A Z E N X D R E O W J O D PO N P X E R B P W Z H U I A W E R W U S E R C IO M N J K L A L X D F V N N R Y J I N X E F H OD R G J W E T A S K F O R C E X S R D U F G Y JX D F R T V U N I K L B X E C R T Y - J I L O MH U L P M W Z N E K F R G Y H G C T T G A Y Z FX E R F G T H I N C L U S I V E P L A N N I N GO P J F E S F N G M T Y H J O W L J B F S A D BW X E R G B H G C L S R G H J E R G L B R T J PC R T G H J K L O L G T H J K S W G E M O P E RK O P L W E R G J G U I K O P T M X S D R G H K
F H T Y G Y H L P M Z R D C V R T G G O C V R XE G H K L C X D R T D I A L O O G X S K L F T J
G O M B J O P S Z E F H K L V V X S R H D K M UQ D R I X G U I L M P G Q A Z E C M I L I E U A
B G H M D G H J Z C T H K O P R S D N X V G H KA E E G Y U I K L O M W Z E F L G H F H Y U K OA M E W F T H J U I K H H Y T E G T R H J K L P
R E G I O N A A L - B E L A N G A A A R A U R TF E F J Z P P J G D F F D S Z E R T S G V C S QA N R K S F G H Y M O B I L I T E I T R T N U IA T E C E R T C X D E O F G T Y H J U U I K L ID E T O F R C O - P R O D U C T I E C W S D G JA Z E N E B R L T A Y M U R I O P Q T S D F G HS E C T O R A L D R F G G B B P G H U G Y U J KC V B R F A R A E T S E F A E F G U U I O L K JA F G A H L C B S I Z B E N F G H J R K U I O LR T Y C S D F O C C D I E - Z E R P T H J K O LS D F T X F T R V I E E R G E W O P T Y U K Z RC G H Y U I K A X P S D E O F Y T A Z S D F G HV G H Y F D Z T J A T Y U V J R I S O X D K O PJ L P S E R G I X T S R T E X D D F U I O L W ZC T O P T J K V W I E B A R S J O P R A S X R BW R T G J O P E W E A Z E N X D R E O W J O D PO N P X E R B P W Z H U I A W E R W U S E R C IO M N J K L A L X D F V N N R Y J I N X E F H OD R G J W E T A S K F O R C E X S R D U F G Y JX D F R T V U N I K L B X E C R T Y - J I L O MH U L P M W Z N E K F R G Y H G C T T G A Y Z FX E R F G T H I N C L U S I V E P L A N N I N GO P J F E S F N G M T Y H J O W L J B F S A D BW X E R G B H G C L S R G H J E R G L B R T J PC R T G H J K L O L G T H J K S W G E M O P E RK O P L W E R G J G U I K O P T M X S D R G H K
Co-productie?Co-productie?
27
Onderzoeksseminarie 151203Dep. Architectuur Sint Lucas
Onderzoeker: Annette Kuhk, annette.kuhk@archb.sintlucas.wenk.beContact adres: Hogeschool voor Wetenschap en Kunst
Departement Architectuur Sint-Lucas Paleizenstraat 65-67, B-1030 Brussel Tel. 0032-2-242.00.00, Fax 0032-2-245.14.04
Onderzoek: Co-production in urban planning: Metropolitan Governance in Brussels Capital Region,
Het onderzoek is financieel gedragen door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in het kader van 'Prospective Research for Brussels'.Promotoren: Prof. Jan Degadt, Katholieke Universiteit Brussel en Prof. Evert Lagrou, Departement Architectuur, Sint-Lucas
28
Co-productie in stedenbouwbeleid
Typische stedelijke interventies in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest