1
Zie de heelheidDe inclusieve samenlevingDe communicatieve route naar vitale gemeenschappen
LPB congres Amersfoort, 7 november 2013Geert Schmitz, strateeg
2
Voorstel programma
1. Welkom, wat kom je halen?2. Identiteit/tijdgeest, 3. De streep, kijken vanuit de burger of de staat4. Meervoudigheid5. Communicatieve overheid,
taalconstructie/processturing6. Communicatieve zelfsturing in gemeenschappen7. Communicatieve overheid, netwerkkwaliteiten
3
Zelfsturing in Peel en Maas
Peel en Maas, 43.000 inwoners, 11 dorpen, ruraal
Visie op zelfsturing midden jaren ’90
Zelfsturing in een notendop
De gemeenschap/het dorp/de wijk formuleert zelf de gemeenste toekomst en werkt daaraan
De gemeente en maatschappelijke partners faciliteren
4
Paul Verhaeghe, bestudeert de relatie tussen maatschappelijke veranderingen, identiteit en mentale stoornissen
"Eigenwaarde verdwijnt als niemand je nodig heeft.“
Deze wereld is hard en eenzaam. In een maatschappij waarin je zelf verantwoordelijk bent voor je succes, is het je eigen schuld als je niks bereikt. Er is geen genade voor verliezers.
Onze identiteit wordt gevormd in een constante wisselwerking met onze omgeving. Al vanaf dat we klein zijn willen we enerzijds bij de groep horen en anderzijds onze autonomie behouden. Dit zijn de twee uitersten die onze identiteit bepalen. Het ene uiterste is solidariteit en altruïsme, het andere is individualisme en egoïsme. Onder invloed van het marktdenken is onze identiteit te ver doorgeschoten naar het individualisme.
5
We moeten ons realiseren dat wij “het systeem” zijn dus wij zijn ook degene die dit kunnen veranderen.
Wij zijn allemaal neoliberaal, de vijand zit in ons denken en in ons gedrag en het is vooral daar dat er een grondige verandering moet gebeuren.
Schema tijdgeest
En hier kun je tekst plaatsen.
6 Ι
7
Crises duiden op komst nieuwe tijdgeest
Tana, Tania, sturing door overheden? ondernemers? burgers?
moderniseringsverlies
Verdamping verzorgingsstaat ideaal
Verdamping van gezag en traditie
Verdamping sociale cohesie en sociaal kapitaal
8 Ι
9
De bellen blazende overheid
Moderniseringsverlies reactie overheid => oeverloze overheid
Nieuw welzijn: burger toerusten om verstandig, gezond en productief te leven
New public management: vreemdelinge legioen van publieke taakuitvoerders van maatschappelijke partijen, marktpartijen en individuele burgers (vrijwilligers en mantelzorgers)
Nieuwe gemeenschap: genezing door leefwereld van buiten te ontwikkelen, een publieke taak met buurtmakelaars, stadsmariniers, frontliniewerkers, van buitenaf opgelegd actief burgerschap; politiek en bestuur als fabrikant van sociale verbanden
Uitdijend publiek domein! Houdbaarheidsdatum definitief voorbij.
10 Ι
11
Kijken vanuit bestuurskundig perspectief, seeing like a state
De dominantie van het overheidssysteem!
4 sferen: markt, overheid, privaat, gemeenschap
Seeing like a citizen
12
Habermas,
de kolonialisering van de leefwereld door de
systemen van markt en overheid.
13
Een liniaal om een streep te trekken tussen overheid en gemeenschap
Vakmens openbaar domein leefwereld gemeenschap
onderdaan publiek domein systeem overheid
14
Communicatieve zelfsturing als toekomstmodelKennismodel voor 21e eeuw
Filosofie van kwaliteit en waarden Sturingsinzicht als cyberdigma
Zingeving en inzichtDe creatieve mens, chatarsis
Sociale regelsystemen huidige maatschappijKennismodel van de 19e en 20e eeuw
Filosofie van gelijkheid en rechtvaardigheid Wetenschappelijke specialisaties als paradigma’s
Bekwaamheid en sociale functieDe zwijgende mens, verdwaling
Natuurlijke systemen van jeugd en verledenKennis in oudheid en middeleeuwen
Filosofie van thuis/ geborgenheid , sluiting van het systeemDe mythische geslotenheid van de identiteit
De verborgen mens, regressie
15 Ι
Communicatieve zelfsturing
Regel sturing
Autoritaire sturing
Meervoudige overheid
Probleem identificeren
Oorzaak analyseren
Oplossingen genereren
Actiesuitvoeren
Samen verwezen-
lijken
Bepalenwat nodig is
Verbeelden wat mogelijk
is
Het beste dat is
waarderen
Twee oriëntaties
Probleem Rood blauw
Perspectief groen
16
17
Objectiviteit Één realiteit Neutrale observator ‘variabelen’ Algemene kennis Meten is weten Theorie is voorstelling Oorzaak-gevolg
Inter-subjectiviteit Multiple realiteiten Mede-actor ‘processen’ Lokale context kennis Co-creatie is kennis Theorie is taal Anticipatief denken
Taal constructie Cognitieve constructie
18
Cognitieve constructie: Taalconstructie:
Resultaatsturing Producten en
projecten Werkprocessen Managerial
Processturing relationeel kent praktijken gelijkwaardig
19
Actieve werkprincipes bij taalconstructie
Constructionistisch principe: “in-de-maak”relationeel
Principe van simultaniteit: ‘vragen’ werkt relationeel Anticipatorisch principe: toekomst trekt relationeel Relationele principe: mensen maken elkaar relationeel Positieve principe: succes ‘werkt’
waarderend Poëtisch principe: open creativiteit
waarderend Narratief principe: kracht van verhalen
waarderend
20
Competenties in het communicatieve deel Essentie is te begrijpen dat er een
fundamenteel verschil is tussen het je communicatief verhouden met een gedeelde verantwoordelijkheid (groen)en de resultaatverantwoordelijkheid al of niet met betrokkenheid van derden (rood en blauw)
Uit kenmerken van taalconstructie volgen de competenties, relationeel en waarderend
Waarderend onderzoeken geeft grondslagen voor deze competenties
21
Type 1: Dorp eigenaar
Type 2: Dorp eigenaar
+ gemeente/maatschappelijke partners
Type 3: Gemeente/mp eigenaar + dorp
Type 4: Gemeente/mp eigenaar
idee voorbereiding uitvoering evaluatie
ZELFSTURING / DIALOOG
kad
ers g
em
een
te
interactief
visie
dorp
Op
en
baar
dom
ein
Pu
blie
k d
om
ein
Communicatieve route naar vitale gemeenschappen
Eigenaarschap
Type 4: Overheid eigenaar (paspoort)
Type 2: Dorp eigenaar + partners (dorpshuis)
Type 3: Overheid eigenaar + dorp (verkeer)
Type 1: Dorp eigenaar (carnavalswagen, kermis)
23
Gemeenschapsontwikkeling door, van en in de leefwereld d.m.v.. taalconstructie,
ProcessturingOp overeenstemming gerichte communicatieDiscover – Dream – Design - Destiny
1 Vaststelle
nWaar wil je meer van
2 VertellenWat is er al
3VerbeeldenWat is mogelijk
Dromen
4Vernieuwen
Hoe ziet gewenste
toekomst eruitConstrueren
5Verwezenlijke
nHoe doe je het
2525
BETROKKENMHEID EN VERTROUWEN
AFHANKELIJK
26%
AFWIJZEND (disconnected) (afzijdig)
31%
AFWACHTEND (Wait and see)
23%
AKTIEVE
20%
BETROKKENHEID
VERTROUWEN
WERK AAN VERTROUWEN
26
De communicatieve overheid en netwerkvoorwaarden
1. Vertrouwen2. Ruimte 3. Loslaten4. Visie5. Regie 6. Veranderende rollen7. Nieuwe competenties8. Synchroniciteit9. Dialoog 10. Leiderschap11. Celebreren en waarderen
28
Afronding gesprek
VRAGEN
Dialoog
Dialoog bestaat uit twee woorden dia en logos, wat betekent een stroom van betekenis.
Een dialoog is reflectief en genererend.
In een dialoog wordt gebruik gemaakt van vier praktijken:
luisteren, het principe van participatie, respecteren, het principe van samenhang, mening opschorten, het principe van
bewustzijn, spreken, het principe van ontvouwen.
Waarderende grondhouding
Gaat uit van het positieve, in iedere organisatie zijn er elementen die goed werken
Successen uit het verleden geven mensen houvast te bewegen richting een onbekende toekomst
Door vragen te stellen [ onderzoeken] richten we de aandacht van mensen
geeft ruimte aan ontdekken, aan dromen en waarmaken
zoekt naar de verbinding tussen een groep mensen, gaat uit van het relationele
30
31
Waarom werkt een waarderende grondhouding?
werkt toe naar een gemeenschappelijke ambitie (i.p.v. aan een probleem), voortbouwend op de aanwezige kwaliteiten en successen.
mobiliseert reeds aanwezige kennis en contacten over “best practices” i.p.v. te attenderen op een gemis.
stimuleert conversaties die ertoe doen en mensen die een verschil willen maken.
zoekt de duurzaamheid van de verandering in sterkere relationele verbindingen en in bewust taalgebruik.
32
Relationele Praktijken van hoge kwaliteit
Open, concrete persoonlijke communicatie Verschillen kunnen getoetst worden Gedeeld eigenaarschap van taak of project Wederkerigheid in de interactie Wederzijds ‘lonend resultaat’ Partijen geven elkaar energie Duurzame resultaten en ‘leren’.
33
AI benadering schept gezamenlijke toekomst:
Brengt nieuw organiseer-paradigma in praktijk Steunt op nieuw kennis-paradigma en dus
verruimde wetenschapsopvatting Vertrekt toch van ‘common sense’, expliciteert
‘gezond verstand’ Verhoogt kans op relationele praktijk van hoge
kwaliteit ‘Vragende uitnodiging’ tot co-creatie van
toekomst: “Art of asking generative questions” Is eerder ‘filosofie’ dan ‘methode’.
Top Related