Uitgevoerde onderzoeken.

2013:

In dit jaar is door Tree-O-Logic, een boomtechnisch

onderzoeks- en adviesburo uit Harskamp, een nader

onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de groeiplaats.

Tevens is de toekomstverwachting van de bomen bepaald.

Conclusie:

Storende lagen in bodem bestaande uit ‘zinksintels’.

Groot deel van de bomen heeft een verminderde tot sterk

verminderde toekomstverwachting.

Uitgevoerde onderzoeken.

2015:

In dit jaar is door Algemene Bomendienst Limburg een nader onderzoek

uitgevoerd naar de kwaliteit van de groeiplaats.

• Er zijn in totaal 40 grondmonsters aselectief genomen op verschillende

locaties in de laan.

De grondmonsters zijn geanalyseerd door een laboratorium.

• Er zijn in totaal 50 bladmonsters aselectief genomen op diverse hoogten

van verschillende bomen in de laan.

De monsters zijn geanalyseerd door een laboratorium.

• De toekomstverwachting van de bomen bepaald.

Conclusie groeiplaatsonderzoek 2015.

• De gemeten indringingsweerstand van de grond is hoog. De metingen variëren van 2 Mpa tot

hoger dan 4 Mpa.

Boomwortels zijn niet in staat om lengtegroei te ontwikkelen in grond met een

indringingsweerstand van meer dan 3 Mpa.

• Aan de zijde van de sportvelden wordt de verdichting veroorzaakt door een laag sintels, de

indringingsweerstand bedraagt > 4 Mpa. De sintels bevinden zich op een diepte vanaf 30

centimeter variërend tot 40-50 centimeter. Onder de laag sintels bevindt zich een laag klei.

Conclusie groeiplaatsonderzoek 2015.

• Aan de zijde van de akkers en het crematorium, wordt de verdichting veroorzaakt door een laag

klei. Deze bevindt zich op een diepte vanaf 30 centimeter tot 110 centimeter en dieper.

• Geconstateerd is dat meerdere bomen symptomen vertonen van de kastanjebloedingsziekte

(KBZ).

Conclusie grondmonsteronderzoek 2015.

• De grondmonsters zijn verdeelt in bodemprofiel 1 (sportveldzijde) en bodemprofiel 2 (akkerzijde).

Resultaten analyse:

• Het organisch stofgehalte bedraagt 0,4 tot 0,9%. Dit is zeer laag, 6,8% is optimaal voor het geslacht Aesculus.

• De pH-waarde van de grond bedraagt 7,4. Dit is zeer hoog, 5,5 is optimaal voor het geslacht Aesculus.

• Het zuurstofvermogen van de bodem varieert van matig tot goed. Bodemprofiel 1 heeft een waarde van 160 en bodemprofiel 2 heeft een waarde van 280. Een waarde van 275 is optimaal voor het zuurstofverbruik in de bodem.

• De waarde van opneembaar zink varieert van 770 bij bodemprofiel 1 tot 180 bij bodemprofiel 2. Een waarde van 25 is optimaal in de bodem.

• Het gehalte aan belangrijke mineralen en spoorelementen is laag.

• Het zinkgehalte van het blad is hoog, circa 4 x bovenkant streefwaarde. Een hoog zinkgehalte verhindert opname van andere elementen.

Uitgevoerde onderzoeken.

2016:

In dit jaar is in het kader van de algemene zorgplicht een reguliere visuele

boomveiligheidscontrole door Tree-O-Logic uitgevoerd.

Conclusie:

• 33 bomen hebben een slechte conditie of zijn dood.

• 76 bomen hebben een matige conditie.

• 116 bomen hebben een redelijke conditie.

• 3 bomen hebben een goede conditie.

Onderzoeksmethoden.

2017:

In dit jaar is in het kader van de algemene zorgplicht een reguliere

visuele boomveiligheidscontrole door Algemene Bomendienst Limburg

uitgevoerd.

Conclusie:

• 21 bomen hebben een slechte conditie.

• 174 bomen hebben een matige conditie.

• 8 bomen hebben een redelijke conditie.

Kastanjebloedingsziekte (KBZ).

• In 2002 werd voor het eerst in Nederland een onbekende ziekte in

paardenkastanjebomen geconstateerd.

• Sinds 2005 is bekend dat de ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie,

Pseudomonas syringae pv. aesculi.

• In 2006 was ongeveer 40% van de Nederlandse paardenkastanjes door KBZ

aangetast. In enkele gemeenten is het ziektepercentage sindsdien opgelopen tot

70%.

• Uit infectieproeven is gebleken dat vooral Aesculus hippocastanum en Aesculus x

carnea gevoelig zijn voor de bacterieziekte.

• KBZ is een terminale ziekte en kent een progressief verloop.

• Directe bestrijding van KBZ is zeer moeilijk, zo niet onmogelijk.

Kastanjebloedingsziekte (KBZ).

In diverse gemeenten in Nederland, o.a. in Den Haag, Dordrecht, Maastricht,

Wijchen, Wijk bij Duurstede zijn sinds 2005 onderzoeken uitgevoerd om de

ziekte te bestrijden.

Een van de problemen hierbij is het ogenschijnlijk herstellen van

paardenkastanjes.

Uit het meerjarig monitoren van paardenkastanjebomen met de

kastanjebloedingsziekte blijkt dat bomen die symptomen vertonen van fase 1

of 2 het daaropvolgende controle moment minder of geen symptomen

vertonen. Dit kan worden opgevat als herstel. Echter wordt de schors met

behulp van een mes verwijderd, blijkt het achterliggende weefsel nog volop

aangetast.

Kastanjebloedingsziekte (KBZ).

• Sinds 2012 voert Wageningen Universiteit een onderzoek uit naar

warmtebehandeling als middel tegen de ziekte.

De bacterie wordt door dit procedé gedood en de boom kan de aantasting

overgroeien.

Echter is dit geen garantie voor de toekomst. De bacterie verdwijnt niet definitief; hij

kan weer nieuwe infecties in de boom veroorzaken.

Duidelijke resultaten worden pas over vijf jaar uit de praktijkproeven verwacht. De

resultaten in het laboratorium zijn goed, echter kunnen in de natuur bacteriën ook via

andere wegen voor besmettingen zorgen.

KBZ aantastingsfasen.

Fase 0, geen aantasting.

Een paardenkastanje die zich in fase 0 bevindt levert met betrekking tot de KBZ geen risico op voor de

gebruiksomgeving van de boom.

Fase 1, geringe aantasting:

• Er verschijnen kleine, roestbruine vlekken op de stam waaruit puntsgewijs druppels oranje, stroperige vloeistof

druipt.

• De vlekken breiden zich geleidelijk uit. Bij het aansnijden wordt de cambiumnecrose onder deze vlekken zichtbaar.

Bloedingsplekken. Onderliggend bastweefsel (mozaïek).

KBZ aantastingsfasen.

Fase 2, matige aantasting:

• De vlekken breiden zich uit op de stam en zijn zichtbaar op meerdere plekken op gesteltakken. Bloedingsvlekken

over 30% tot 50% van de omtrek van de gesteltakken en/of stam.

• De bladbezetting is verminderd, de bladgrootte is kleiner, het blad is verkleurd.

• Er ontstaan scheuren in de bast. Rondom de scheuren droogt het cambiumweefsel uit en sterft af. De conditie van

de boom vermindert.

Uitbreiding aantal plekken. Korstvorming door het indrogen van de plekken.

KBZ aantastingsfasen.

Fase 3, ernstige aantasting:

• De bast scheurt op de ernstig aangetaste plekken verder open.

• Afstervend bastweefsel over meer dan 40% van de omtrek van de gesteltakken en/of stam.

• Bomen met een redelijke conditie, vormen wondreactieweefsel dat echter opnieuw geïnfecteerd kan raken.

• De bladbezetting is verminderd, de bladgrootte is kleiner, het blad is verkleurd.

• De conditie van de boom vermindert verder.

Bastscheuren zonder wondreactieweefsel. Vruchtlichamen van schimmelsoort (Pholiota aurivella).

KBZ aantastingsfasen.

• Op ernstig aangetaste bomen groeien vruchtlichamen van zwakteparasieten zoals Flammulina velutipes

(Ned: gewoon fluweelpootje), Pholiota aurivella (Ned: goudvliesbundelzwam) en Pleurotus ostreatus

(Ned: oesterzwam).

Afbeeldingen KBZ Pisartlaan 2015-2017.

Oorzaken voortijdig bruin verkleuren van de bladeren.

Cameraria ohridella (Ned: kastanjemineermot).

Er kunnen tot 3 generaties per jaar voorkomen.

De vrouwtjes leggen elk zo'n 20-30 eitjes af op de bovenzijde van het blad en komen na ongeveer 10 dagen uit.

De jonge larven eten zich een weg in het blad. Vervolgens eten ze zich door het bladweefsel waarbij ze gangen

vormen. De larven zijn ongeveer 1,5 mm lang en hebben opvallende, diep ingesneden segmenten. Ze zijn geelgroen

van kleur.

Bij een gevorderde aantasting overlappen mijngangen elkaar waardoor een groot deel van het blad volledig bruin

verkleurt. De mineermot overwintert als pop in de afgevallen bladeren.

Oorzaken voortijdig bruin verkleuren van de bladeren.

Bladvlekkenziekte ( Guignardia aesculi).

Bladvlekkenziekte wordt veroorzaakt door de schimmelsoort Guignardia aesculi.

De schimmel overwintert op de afgevallen bladeren en infecteert van hieruit in het voorjaar de boom.

Vanuit de infectieplaats ontstaat een bruine verkleuring van het blad. Deze necrose is vaak begrensd door een gele

ring.

De aantasting is niet elk jaar even groot. Tijdens warme droge zomers is de aantasting vaak minder groot dan bij

koele en natte zomers.

Een schade waarmee Guignardia aesculi vaak wordt verward is schade door de paardekastanjemineermot.

Het meest eenvoudige kenmerk om beide uit elkaar te houden is dat de larven van de mineermot netjes tussen de

bladnerven in vreten. De bladnerven blijven intact. De schimmel groeit echter ongestoord over de bladnerf heen.

Resumé.

Wortels nemen water met daarin opgeloste mineralen en zouten (meststoffen) op. Alleen de actieve punt van een

wortel neemt water en de meststoffen op. Om voldoende opname volume te hebben moeten wortels dus steeds door

kunnen groeien.

Om te kunnen groeien is brandstof nodig. Deze wordt door middel van koolstofassimilatie (fotosynthese) gevormd uit

koolstofdioxide en water.

Dit proces vindt plaats onder invloed van zonlicht en door chlorofyl (bladgroenkorrels) in het blad van de bomen.

Tijdens dit proces wordt glucose (suikers) en zuurstof gevormd. De glucose dient als bouwsteen voor andere

organische verbindingen (zoals cellulose), of als brandstof.

Er is dus een balans tussen ondergrondse en bovengrondse delen. Het is een symbiose, het ene deel kan niet zonder

het andere deel en beide delen vullen elkaar aan. Indien in een van de delen een stagnatie optreedt heeft dit

rechtstreekse gevolgen voor het andere deel.

Zo ontstaat een neerwaartse groeispiraal:

• Door de beperkte ondergrondse groeiruimte neemt de groei en de conditie van de bomen af.

• Door de beperking in het doorwortelbaar bodemvolume is de mogelijkheid tot wateropname gereduceerd.

Dit lijdt bij droge periodes tot een verdere afname van de groei en de conditie.

• Minder water betekent minder productie van glucose.

Minder glucose betekent minder brandstof en bouwstof nodig voor groei.

• De groei neemt verder af in zowel de ondergrondse en bovengrondse delen.

• De weerstand tegen fytopathogenen (ziekteverwekkers in planten) neemt ook af.

• Indien een boom wordt aangetast door fytopathogenen, zullen deze zich sneller kunnen verspreiden.

• Hierdoor neemt de conditie en groei van de bomen nog verder af.

Door de combinatie van de matige conditie van de bomen, de aantasting door kastanjebloedingsziekte, het

progressieve verloop van de kastanjebloedingsziekte en de matige kwaliteit van de ondergrondse groeiruimte

is de toekomstverwachting van de bomen in de allee matig tot slecht.

Bedankt voor uw aandacht.

• Zijn er nog vragen?