G e m e e n t e B l o e m e n d a a l...Kastanjebloedingsziekte kent een grillig verloop, zo zijn er...
Transcript of G e m e e n t e B l o e m e n d a a l...Kastanjebloedingsziekte kent een grillig verloop, zo zijn er...
G e m e e n t e B l o e m e n d a a l
D i r k B a k k e r l a a n
B o o m o n d e r z o e k
P r o j e c t n u m m e r : 1 7 6 5 2
P r o j e c t numm er 17652
Ond e rwe rp Boomonderzoek
L o ca t i e Dirk Bakkerlaan
Opd ra ch t g ev e r Gemeente Bloemendaal
Postbus 201
2050 AE OVERVEEN
Con t a c t p e r s o on Dhr. O. van Nispen
U i t v oe r end e
G eg ev en s u i t v o e r end e Overeind 42a
3998 JB Schalkwijk
030-6011880
www.boomtotaalzorg.nl
KvK 30098295
BTW 818691992
Opg es t e l d d oo r ing. Bert van Eck (ETT)
P r o j e c t l e i d e r H.A. van Scherpenzeel
Da t um 15-11-2017
Hand t ek en i ng
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 3
I nhou d
1 In le id ing 4
P r ob l e ems t e l l i n g 4
Doe l s t e l l i n g 4
2 Onderzoek & bev ind ingen 5
3 Conc lus ie & Adv ies 9
B i j l a ge I B oomgeg ev en s 10
B i j l a ge I I T e ken i ng boom l o ca t i e s & g eb ru i k t e b oomn r s . 11
B i j l a ge I I I F o t o ’ s 1 2
B i j l a ge IV Ond e r z o ekb eg r i p pen 26
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 4
1 I n l e i d i n g
In opdracht van de heer van Nispen van Gemeente Bloemendaal, heeft
BOOMTOTAALZORG onderzoek gedaan naar 13 volwassen Paardenkastanjes in de Dr.
Dirk Bakkerlaan in Bloemendaal.
P r o b l e e m s t e l l i n g
De reden van dit onderzoek is dat de kwaliteit van de paardenkastanjes al een aantal
jaren afneemt en dat tijdens de recente zomer-/najaarsstorm 2 volwassen kastanjes
zijn omgewaaid/afgebroken waarbij de nodige schade is ontstaan. Hierdoor is er bij de
gemeente Bloemendaal de vraag gerezen, in hoeverre de resterende
paardenkastanjes nog veilig zijn, dan wel in hoeverre is het verantwoord deze bomen
langer te handhaven, op basis van een acceptabel risico.
D o e l s t e l l i n g
De doelstelling van het onderzoek is om de gemeente te informeren en te adviseren
aangaande de mate van risico, dan wel in hoeverre er een noodzaak is om de
resterende bomen binnen korte termijn te vervangen. Dit in de wetenschap dat er
onder de aanwonenden/direct belanghebbenden zowel voorstanders- als
tegenstanders zijn om de bomen langer behouden dan wel de bomen te vervangen.
Foto 1: Luchtfoto Dr. Di rk Bakker laan
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 5
2 O n d e r z o e k & b e v i n d i n g e n
De 14 paardenkastanjes zijn visueel beoordeeld waarbij gekeken is naar de huidige
conditie, kwaliteit, toekomstverwachting, de mate van mogelijke aantasting door de
kastanjebloedingsziekte en mogelijke overige zwaktesymptomen die zouden kunnen
wijzen op verhoogd risico op stambreuk, dan wel instabiliteit.
A l g e m e e n
De Paardenkastanjes betreffen allen Aesculus hippocastanum ‘Baumannii’ –
‘Dubbelbloemige paardenkastanje’. Van deze cultivar is bekend dat ze uitermate
gevoelig zijn voor de kastanjebloedingsziekte.
Oorspronkelijk stonden in de Dr. Dirk Bakkerlaan veel meer Paardenkastanjes. In
totaal ca. 34. In de afgelopen jaren zijn herhaaldelijk bomen gekapt, als gevolg van
verregaande aantasting door kastanjebloedingsziekte. De gekapte bomen zijn
vervangen voor moeraseiken.
Het afgelopen najaar is tijdens een storm met harde windstoten één kastanjeboom
omgewaaid waarbij materiele schade is ontstaan. De boom er naast is na constatering
van een ambtenaar van afd. Groen besloten om deze kastanjeboom gecontroleerd te
vellen aangezien deze boom los was komen staan en de kans aanwezig dat deze
boom ook zo gaan omvallen .
Foto 1: De omgewaaide- of afgebroken paardenkastanje Bron: Haar lems Dagb lad
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 6
K a s t a n j e b l o e d i n g s z i e k t e
Sinds 2002 is bekend dat Paardenkastanjes worden aangetast door kastanje
bloedingsziekte vanaf die periode zijn verschillende onderzoeken gedaan o.a. door
Wageningen Universiteit. Uit deze onderzoek is gebleken dat de bloedingsziekte wordt
veroorzaakt door een Pseudomonas bacterie. Symptomen van de bloedingsziekte zijn
het verschijn van bruine vlekken op de stam, op deze vlekken ontstaan bloedingen.
Na verloop van tijd sterft het bastweefsel af. De bloedingsziekte kent verschillende
stadia van enkele bloedingsvlekken tot afsterven van schorsbanen tot bovenin de
boomkroon. In geval van afgestorven bastbanen is er tevens een verhoogd risico op
secundaire aantastingen zoals bijvoorbeeld Oesterzwam. Het tak en stamhout van
ernstig aangetaste bomen wordt als gevolg van de aantasting breukgevoelig.
Kastanjebloedingsziekte kent een grillig verloop, zo zijn er bomen bekend welke jaren
licht aangetast zijn, waarna vrij plotseling de ziekte toeneemt en de boom alsnog
afsterft, daarnaast zijn er ook bomen binnen enkele jaren aangetast en afgestorven.
B e v i n d i n g e n
In bijlage I is een tabel opgenomen met boomgegevens, in bijlage II is een vergrootte
weergave opgenomen van tekening 1, in bijlage III zijn van iedere beoordeelde
kastanje 1 of meerdere foto’s opgenomen.
Alle 14 bomen zijn aangetast door de kastanje bloedingsziekte, bij 7 bomen is
geconstateerd dat bastbanen zijn afgestorven en zijn scheuren in schors- en
bastweefsel tot in de kroon waargenomen. Dit wijst op een vergevorderd aantastings-
stadium van de Kastanjebloedingsziekte.
De conditie van de bomen is beoordeeld als matig. Afhankelijk van de mate van
aantasting door bloedingsziekte of de aanwezigheid van overige verzwakkingen is de
kwaliteit en of toekomstverwachting beoordeeld als matig tot slecht.
Bij 2 bomen zijn zwammen op de wortelaanloop aangetroffen. Bij boom 6 gaat het om
aantasting door honingzwam. Van honingzwam is bekend dat deze wortelrot
veroorzaakt wat ernstige gevolgen kan hebben voor de stabiliteit van de boom.
Gelet op het huidige beeld van de conditie, mate van aantasting door de
bloedingsziekte en aantasting door zwammen, moet worden verwacht dat het verval
van kwaliteit en (sterke) afname van de toekomstverwachting zoals dit al enkele jaren
gaande is, zich zal voortzetten. Hierbij is niet uitgesloten dat het risico op stambreuk,
dan wel omwaaien van de oude paardenkastanjes in een mogelijk toenemend tempo
zal voortzetten.
Het gevolg is, dat ervan uitgegaan mag worden dat er jaarlijks 1 of meerdere bomen
uit zullen blijven vallen.
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 7
Tekening 1 Kastanjes op de Dr. D. Bakker laan
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 8
Boom
nr
Stam
Ø
Conditie Kwaliteit Toekomst
SC
HE
UR
EN
HO
LT
EN
ST
AM
VO
ET
SC
AD
E
ST
AM
SC
HA
DE
IN
RO
T
ZW
AM
_S
TA
MV
OE
T
DO
OD
_H
OU
T
OP
DR
UK
AAN
TASTING
OPMERKINGEN
1 94 Matig Matig Slecht x x Bloedings
ziekte
Afgestorven
bastbanen zijde van woning
2 93 Matig Matig Matig x x Bloedings
ziekte
Scheuren in
elleboogtakken
3 85 Matig Matig Matig x x x x Bloedings
ziekte
Onevenredig e
kroon
4 81 Matig Matig Slecht x x x Bloedings
ziekte
Afgestorven
bastbanen
woningzijde
5 97 Matig Matig Slecht x x x x Bloedings
ziekte
6 71 Matig Slecht Slecht x x x x Bloedings
ziekte
Zwam op
stamvoet en
wortels
honingzwam,
afgestorven
bastbanen
7 80 Matig Matig Matig x x x Bloedings
ziekte
8 86 Matig Matig Matig x x Bloedings
ziekte
Afgestorven
bastbanen
9 97 Matig Matig Matig x Bloedings
ziekte
Afgestorven
bastbanen
10 100 Matig Matig Matig Bloedings
ziekte
11 92 Matig Matig Matig x x Bloedings
ziekte
12 48 Matig Slecht Slecht x x x x Bloedings
ziekte
13 94 Matig Matig Matig x Bloedings
ziekte
14 86 Matig Matig Matig x Bloedings ziekte
Tabel 1 beknopte weergave bevindingen
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 9
3 C o n c l u s i e & A d v i e s
C o n c l u s i e
Rekening houden dat er jaarlijks 1 of meerdere bomen zullen uitvallen, dan wel
vervangen moeten worden.
Door de ernstige aantasting van de bloedingsziekte neemt de kwaliteit van het hout
af, met als gevolg een toename van breukrisico. Tijdens harde wind neemt daarmee
ook de kans op stambreuk toe. Dit zal mogelijk de oorzaak geweest zijn van het
afbreken/omwaaien van de twee bomen in het afgelopen najaar.
Door het grillige verloop van de bloedingsziekte is de breukvastheid en of
levensverwachting van de bomen lastig in te schatten. Wat vaststaat is dat het proces
(in deze mate) onomkeerbaar is. Wanneer de trend van de afgelopen jaren doorzet
zullen jaarlijks 1 – 2 bomen vervangen moeten worden, mogelijk zelfs meer.
Daarnaast kan het zijn dat een enkele paardenkastanje mogelijk nog 5 jaar of langer
te handhaven is.
A d v i e s
Rekening houdend met:
- Het verhoogde risico op breuk
- Veiligheid voor de omgeving en aansprakelijkheid
- De verhoogde beheerkosten, met daarbij de beperkte levensverwachting
Adviseren wij om de paardenkastanjes binnen afzienbare tijd te kappen en te
vervangen voor nieuwe bomen. Immers bij een volgend geval van omwaaien of
stambreuk waarbij materiele schade of letsel ontstaat, kan de gemeente Bloemendal
zich niet meer beroepen dat dit geval van een onvoorzienbare ‘overmacht’ betreft.
K a n d e l a b e r e n
Het eventueel sterk innemen van alle gesteltakken (kandelaberen) van de
paardenkastanjes, zodanig dat tenminste 80% van het oorspronkelijke kroonvolume
wordt weggenomen, lijkt ons niet realistisch. Dit gelet op het vrijwel geheel
wegnemen van de bestaande boom- en vooral, kroonvorm waardoor er naast relatief
hoge kosten gemaakt moeten worden het straatbeeld als verloren is te beschouwen
én dergelijk gesnoeide paardenkastanjes, aangetast door de bloedingsziekte, een
verhoogde kans hebben op versneld afsterven waardoor de bomen dan alsnog gekapt
en vervangen moeten worden. Indien het zou gaan om een stam- of stamstuk wat
van bijzondere waarde is voor de omgeving zou hiervoor nog een uitzondering
mogelijk zijn. Zij het dat ook in dat geval de stam- of stamstuk binnen enkele jaren
gekapt zal moeten worden.
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 10
B i j l a g e I B o o m g e g e v e n s
Boom
nr
BOOM SRT Stam
Ø
Conditie Kwaliteit Toekomst Boom
hoogte
SC
HE
EFS
TA
ND
SC
HE
UR
EN
HO
LT
EN
ST
AM
VO
ET
SC
HA
DE
ST
AM
SC
HA
DE
KR
OO
NS
CH
AD
E
IN
RO
T
HO
UT
BO
OR
DE
RS
ZW
AM
ZW
AM
_S
TA
MV
ZW
AM
_S
TA
M
ZW
AM
_K
RO
ON
DO
OD
_H
OU
T
PLA
KO
KS
EL
ST
AM
SC
HO
T
WO
RT
ELO
PS
LA
G
TA
KK
EN
OP
DR
UK
SP
EC
HT
EN
GA
T
ME
ER
VO
UD
IG
E
TO
PP
EN
UIT
SC
HE
UR
EN
DE
TA
KK
EN
TO
RS
IE
KW
IJN
EN
DE
BO
OM
ON
EV
EN
RE
DIG
E
KR
OO
N
AAN
TASTING
OPMERKINGEN
1 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
94 Matig Matig Slecht 12-15 x x Bloedings
ziekte
Afgestorven
bastbanen zijde
van woning
2 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
93 Matig Matig Matig 12-15 x x Bloedings
ziekte
Scheuren in
elleboogtakken
3 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
85 Matig Matig Matig 12-15 x x x x Bloedings
ziekte
Onevenredig e
kroon
4 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
81 Matig Matig Slecht 12-15 x x x Bloedings
ziekte
Afgestorven
bastbanen
woningzijde
5 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
97 Matig Matig Slecht 12-15 x x x x Bloedings
ziekte
6 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
71 Matig Slecht Slecht 12 -15 x x x x Bloedings
ziekte
Zwam op
stamvoet en
wortels
honingzwam,
afgestorven
bastbanen
7 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
80 Matig Matig Matig 12-15 x x x Bloedings
ziekte
8 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
86 Matig Matig Matig 12-15 x x Bloedings
ziekte
Afgestorven
bastbanen
9 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
97 Matig Matig Matig 12-15 x Bloedings
ziekte
Afgestorven
bastbanen
10 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
100 Matig Matig Matig 12-15 Bloedings
ziekte
11 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
92 Matig Matig Matig 12-15 x x Bloedings
ziekte
12 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
48 Matig Slecht Slecht 12-15 x x x x Bloedings
ziekte
13 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
94 Matig Matig Matig 12-15 x Bloedings
ziekte
14 Aesculus
hippocastanum
‘Baumanii’
86 Matig Matig Matig 12-15 x Bloedings
ziekte
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 11
B i j l a g e I I T e k e n i n g b o o m l o c a t i e s & g e b r u i k t e b o o m n r s .
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 12
B i j l a g e I I I F o t o ’ s
B o o m n r : 1
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 13
B o o m n r : 2
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 14
B o o m n r : 3
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 15
B o o m n r : 4
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 16
B o o m n r : 5
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 17
B o o m n r : 6
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 18
B o o m n r : 7
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 19
B o o m n r : 8
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 20
B o o m n r : 9
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 21
B o o m n r : 1 0
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 22
B o o m n r : 1 1
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 23
B o o m n r : 1 2
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 24
B o o m n r : 1 3
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 25
B o o m n r : 1 4
17652 GEMEENTE BLOEMENDAAL BOOMONDERZOEK DIRK BAKKERLAAN 26
B i j l a g e I V O n d e r z o e k b e g r i p p e n
C o n d i t i e
De conditie is beoordeeld volgens de kronenstructuur van Dr. A. Roloff, hierbij is
gelet op de scheutlengte ontwikkeling en vorming van dood hout. De conditie is in
de volgende klassen ingedeeld:
0
1
2
3
0 N o r m a a l / G o e d
De conditie is goed. Op middellange termijn (10 tot 15 jaar) worden geen problemen verwacht.
1 V e r m i n d e r d / R e d e l i j k De conditie is verminderd, maar op korte termijn (< 5 jaar) worden ten aanzien van de fysiologische toestand
van de boom geen problemen verwacht. 2 S t e r k v e r m i n d e r d / M a t i g De conditie is duidelijk verminderd. De fysiologische toestand van de boom is slecht, maar herstel van de boom is eventueel mogelijk.
3 Z e e r s l e c h t / S l e c h t De conditie en toekomstverwachting van de boom is minimaal. De mechanische en/of fysiologische toestand van de boom is dusdanig slecht dat ‘herstel’ van de
boom niet of nauwelijks mogelijk is.
K w a l i t e i t
De kwaliteit is gebaseerd op de huidige conditie, mechanische opbouw en stabiliteit
van de bomen. De bomen zijn in hun geheel visueel beoordeeld hierbij is gelet op
mogelijke afwijkingen, aantastingen en verzwakkingen, welke kenbaar worden
gemaakt door uitwendige symptomen. De kwaliteit is ingedeeld in G o e d /
R e d e l i j k / M a t i g / S l e c h t .
T o e k o m s t v e r w a c h t i n g
De toekomstverwachting is gebaseerd op de boomsoort, leeftijd,
omgevingsfactoren en mogelijke afwijkingen, aantastingen en/of verzwakkingen
van de boom.
De indeling is als volgt
G o e d ten aanzien van de mechanische e/o fysiologische toestand van de boom, worden binnen een termijn van >15 jaar geen problemen verwacht.
R e d e l i j k ten aanzien van de mechanische e/o fysiologische toestand van de boom wordt binnen een termijn van 10-15 jaar geen problemen verwacht.
M a t i g de mechanische en/of fysiologische toestand van de boom is duidelijk verminderd, verwacht mag worden dat herstel van de boom eventueel mogelijk
is. S l e c h t de mechanische en/of fysiologische toestand van de boom is minimaal of nihil,
verwacht wordt dat ‘herstel’ van de boom niet of nauwelijks mogelijk is.