12/03/2021
Starten moestuin2, door Guy De K. 1
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
De stap naar duurzaam tuinieren
STARTEN MET MOESTUIN,
DEEL 2
door Guy De Kinder
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
Email: [email protected]
Zaaien, planten, onderhoudszorgen, teelttips.
Filmpje Tuinhier:Klik op de link, om af te spelen en het geluid te testen!
Enkele afspraken voor een vlot verloop van de online lezing:- Zet uw camera en microfoon uit!- Vragen kan je via de chatbox stellen. Zit je met een dringende vraag, klik dan op het "handje"- Heb je geen geluid? Herstart Teams en log opnieuw in. Gebruik eventueel een andere browser (De beste is Google Chrome)- Gebruik bij voorkeur een internetkabel ipv wifi.
Meer tuinplezier door zelf groenten en
kruiden te kweken!
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
DEEL I (vorige les)Grondvoorbereiding & vruchtwisseling (teeltschema). Gereedschap.Bemesten en bekalken moestuin. Gemakkelijke en moeilijke teelten.
DEEL II:Zaden, zaaien & zaaikalenderPlanten
Onderhoud en teeltzorgenNuttige tips per teelt
OVERZICHT
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
2
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaden en zaaien: soorten zaden 1Zaadvaste rassen:
Bekomen door natuurlijke bestuiving (zelf- of kruisbestuiving)
vb. bijzondere tomaten.
Geselecteerde zaden
Voordelen:
Lagere prijs
Goede oogstspreiding
Zaadwinning is mogelijk
Nadelen:
Ongelijke groei en uitzicht
Lagere productie
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
3
F1-hybriden:
Bekomen door speciale kruisingen (na inteelt)
Zeer gelijke groei en uitzicht.
Voordelen:
Hoogste productie en kwaliteit.
Soms minder schimmels
Nadelen:
Hogere aankoopprijs
Geen oogstspreiding
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaden en zaaien: zaden bewaren.Lang bewaarbare zaden:
Tomaten.Bonen, erwtenKoolgewassenRadijzen(pompoenen)
Bewaarplaats:Droog, KoelGeen temperatuur-
schommelingen.
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
4
Kort bewaarbaar:SlaSchorsenerenPaprika, peperPastinaakWortels
Kiemproef:10 zaden Vochtig keukenpapierWarm, (donker) en
vochtig houden.
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaaien onder bescherming 1Wat?
Zaaien in een serre, veranda, koude bak of binnenshuis (tomaten, paprika)
In ziektevrije (voedselarme) zaaigrond
Temperatuur en vochtigheid onder controle
Voorzaaien→buitenomstandigheden niet goed.
Voordelen:
Betere opkomst.
Snellere kieming
Vroeger oogsten
Betere plantkwaliteit Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
5 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaaien onder bescherming 2Zaaitemperatuur:
De grondtemperatuur is belangrijker dan de luchttemperatuur
Kweekbakje, miniserre, …
Warm zaaien:25°: paprika, peper (20 februari)
20-25°: Tomaten, paprika, aubergine, ananaskers (15-25 maart)
18-25°: Courgette, komkommer, pompoen (20 april -1 mei)
5 -18°: Tuinbonen/paardenbonen (januari, febr en maart)
10-15°: Struikbonen (15 mei)
Matig warm of koud zaaien: sla
Zaaigrond:
Aangekochte zaai- en stekgrond
Bevat slechts weinig meststoffen
Zeer luchtig Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
6
1 2
3 4
5 6
12/03/2021
Starten moestuin2, door Guy De K. 2
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Kweekbakje of miniserre
Filmpje zaaien tomaten (Angelo Dorny)
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
7 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaden uitzaaien onder bescherming 3Verspenen:
Zaaien in zaaibakken (perspot)
Later verspenen in:Perspotten
Bloempotjes (p9)
Kweekplaten (trays)
Verspenen = op grotere afstand zetten van zaailingen
Gebruik potgrond voorzien van meststoffen.
Kluitplanten hergroeien beter.
Verspenen: selder, sla, andijvie, tomaten, paprika, …
NIET verspenen: courgette, komkommer, pompoenen, bonen, pastinaak, wortel, schorseneer, …
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
8
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaden en zaaien: zaaien onder bescherming 5
Verspenen:
Het eerste echte blad is zichtbaar.
Zaailingen losmaken met een stokje
Zaailingen voorzichtig uit elkaar halen
Enkel met de zaadlobben vastnemen
Verwijder kleinere of misgroeide zaailingen
Kiemblaadjes boven de grond
Putje maken met stokje en wortels erin laten zakken. Plantputje voorzichtig dichtmaken.
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
9 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaden en zaaien: zaaien in openlucht 1
Altijd terplaatse op rijen zaaien:Wortelen, pastinaak, witloof, Radijzen, rammenasHebben een penvormige wortel en zijn moeilijk of niet te verspenen
Meestal terplaatse op rijen zaaien:StruikbonenGroenlof, (= suikerij of suikerbrood) → ook voorzaaienRoodlof (Radicchio Rosso)rode biet & chioggia biet, snijbiet of warmoes
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
10
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaden en zaaien: zaaien in openlucht 2
Op een zaaibed om later te planten:
Deze kunnen ook binnen voor gezaaid worden.
Herfst- en winterprei
Koolgewassen
Selder
Stengelajuin
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
11 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaden en zaaien: zaaien in openlucht 4
Grond van een zaaibed opwarmen:
Wacht tot het warmer wordt.
Maak de grond twee dagen op voorhand los met een cultivator
Bedek gedurende 5 dagen de grond met zwarte folie
Plaats 5 dagen voor het zaaien een kleine plastiek tunnel over het zaaibed.
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
12
7 8
9 10
11 12
12/03/2021
Starten moestuin2, door Guy De K. 3
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaden en zaaien: zaaimethoden 1
Zaaivoren (= zaaien in rijen)Naast een hofkoordMet een hak, stok of spade een voortje makenNiet te diep (1 tot 2 x)Zaden afdekken met mengsel van zand (1/2) en potgrond/zaaigrond (1/2).Is na de opkomst gemakkelijk om te schoffelen.Geeft een verzorgde indruk.
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
13 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaden en zaaien: zaaimethoden 3
Pleksgewijs zaaien:
Grote zaden (erwten en bonen) op een vaste afstand uitleggen
Soms zaden per twee uitleggen: pastinaak,
Schorseneer
Wortel
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
14
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaden en zaaien: zaaimethoden 6
Zaden afdekken:
Grote zaden met de hark afdekken
Kleine zaden voorzichtig met de hark of met de handen toedekken
Eventueel de zaaivoortjes afdekken met (oude) zaaigrond
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
15 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Zaden en zaaien: uitdunnen 1
Waarom uitdunnen?
Om alle planten goed te laten uitgroeien.
Voor dikkere knolgewassen
Gezondere groei
Grotere bladeren: snijbiet, spinazie, …
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
16
Wanneer?
Zo vroeg mogelijk
Vanaf het eerste echte blad na de twee kiemblaadjes te zien is.
(Wortels dunnen bij winderig of fris weer)
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Uitplanten: planttijdstipVoorbereiding:
Planten op voorhand water geven.
Plantbed klaar maken
Plantgoed afharden als het onder bescherming gekweekt werd
Weer?
In geen te natte grond.
Koude gevoelig: bataat, yacon, tomaten, paprika, butternut, andijvie, groenlof, …
Op een bewolkte, droge en windstille dag.
Eventueel afdekken met groeidoek/ vliesdoek.
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
17 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Gemakkelijke teelten.Erg gemakkelijk:
Amsoi (mosterdkool)
Erwten en tuinbonen: zaai feb/maart
Radijzen: zaai maart-mei of zaai in aug.
Rucola/notensla: zaai mrt.-aug.
Struikbonen, staakbonen: zaai mei
Courgette, pompoen: zaai 20 april en half juni
Rode biet & chioggia bieten: zaai mei-juli
Nieuw-Zeelandse spinazie: zaai mei
(Sla: zaai april - augustus)
Schorseneren: zaai april-mei
Snijbiet/warmoes: zaai april -juli
Stengelajuin: zaai: april - juni
Suikerij of groenlof: zaai of plant 20 juni-20 juli
Suikermaïs: zaai mei
Yacon en bataat: planten 20 mei
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
18
Doorlevende groenten:
Aardbeien
Aardpeer
Asperge
Rabarber
13 14
15 16
17 18
12/03/2021
Starten moestuin2, door Guy De K. 4
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Moeilijke teelten.
Moeilijk te telen groenten:
Wortels (wortelvlieg) → insectengaas!
Tomaten, aardappels (aardappelplaag, plaagtolerant)
Paprika, peper (soms niet warm genoeg)
Komkommer (meeldauw)
Prei, ajuin (schimmels en insecten)
Koolgewassen (knolvoet, koolvlieg, rupsen)
Spinazie (vroegtijdig opschieten, onvoldoende N)
Witloof (te stikstofrijke grond)
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
19 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Teelt van rucola (notensla)Zaaien:
In openlucht vanaf ½ februari (mrt.) tot september
In rijen (op 15/20 cm) of breedwerpig zaaien
Zaaidiepte: ca 0,5 cm
Bij hoge temperatuur: snellere bloei en minder fijne smaak
Meerdere keren kleine hoeveelheid zaaien
Op perceel van koolgewassen zaaien
Oogsten:
Drie tot vijf weken na het zaaien
Enkel jonge bladeren. Ook bloemen zijn eetbaar.
Meerdere keren oogsten
Gezaaid in aug./sept. → oogsten tot het voorjaar (Mits zachte winter) G
uy
De
Kin
der
–w
ww
.ho
utw
al.b
e
20
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Groenlof (suikerbrood) en roodlof 2Zaaien of planten:
In openlucht vanaf 21 juni tot 21 juli.
In goed aangezakte, licht vochtige grond.
In rijen zaaien of planten. (Rijafstand 30 cm). Zaaidiepte: 1 cm
In twee of drie keer zaaien (= oogstspreiding)
Te vroege zaai (koude) → vroegtijdig opschieten. (Eventueel voorzaaien)
Op perceel van bladgroenten.
Niet te veel bemesten!
Na opkomst uitdunnen en eventueel verplanten (30 x 35 cm).
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
21 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Teelt van amsoi (mosterdkool, bladkool)
Zaaien maart→oktober
Oogsten in april-mei
Bloemen en zaden laten vormen
Volgende oogst van de nieuwe zaailingen 1 maand later.
Weerstaat ook de winterkoude.
Gebruik: jonge blaadjes in sla, oudere bladeren in de wok met andere stoofgroenten.
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
22
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Teelt van tuinbonen (lab-, paardenbonen) 1
Zaaien in potjes januari →maart. Zaaidiepte 3-6 cm.
Zaaien in volle grond maart (of in oktober)
Uitplanten potteelt in maart-april. Plantafstand: 15 (20) x 60 cm
Beschermen tegen vogelvraat.
Oogsten in juni (jonge peulen)
Opletten voor bladluizen -> vooral bij de late zaai (april - mei) → lava- of basaltmeel …
Goed gedroogde zaden in de diepvries bewaren (bonenkever)
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
23 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Teelt van courgette 1Zaaien:
In openlucht vanaf einde mei tot einde juni. (1-1,5 m afstand)
Bij voorkeur “voor zaaien” in potten (p9 of 1 liter pot) met zaaigrond (20°C): 15 april, einde mei en 22-30 juni. (Warme serre of binnenshuis)
Veel warmte en weinig water nodig bij de kieming!
Zaai afdekken met gaatjesplastiek of vliesdoek (Bij lage RV zitten de zaadlobben bijeen)
Indien de grond te nat of te koud is → geen kieming!Raadpleeg een degelijk en praktisch moestuinboek: “Groente en Fruit Encyclopedie” G
uy
De
Kin
der
–w
ww
.ho
utw
al.b
e
24
19 20
21 22
23 24
12/03/2021
Starten moestuin2, door Guy De K. 5
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Teelt van courgette 2Uitplanten:
Op humusrijke, niet te natte grond
Best op geperforeerde zwarte plastiek (warm) met T-tape er onder)
Geen vruchtafwisseling met komkommers of pompoenen.
Vanaf half mei (vorstgevoelig!) tot 15 juli
Plantafstand 1 x 1,2 (1,5) meter
Voor een goede bestuiving minstens twee planten. (Twee personen)
Plantdiepte tot iets onder de kiemblaadjes.
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
25 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Teelt van courgette 3
Oogsten:
6 weken na het zaaien
In jonge toestand oogsten →meer opbrengst!
Vruchtlengte 15-30 cm
Afsnijden met een lang steeltje
Half volgroeide vruchten zijn niet goed bestoven.
Groente en Fruit Encyclopedie
Blz 113 over courgette
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
26
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Teelt van tuinbonen (lab-, paardenbonen) 2
http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/tuinboon-nu-zaaien-in-potjes/
http://www.bolster.nl/groenten/peulvruchten/tuinboon+ratio++vicia+faba
Filmpje: http://vimeo.com/61282460
Groente en Fruit Encyclopedie(Luc Dedeene & Guy De Kinder)
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
27 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Vaste groenten in m² tuin (1)
Eén keer zaaien of planten en vele jaren makkelijk moestuin-plezier. 3 rijen en 6 kolommen (18 vakken).Bron "de nieuwe tuin".
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
28
Eeuwig moes
Slangen-look
Brave hendrik
Bronzen venkel Molsla
Roomse kervel
Asperge ZuringZee-venkel Artisjok
Bies-look Zeekool
RabarberSchorse-neer
Groene venkel
Turkseraket
Welsh oninon
Aspergebroccoli ‘Nine-Star’
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Eenjarige groenten in m² tuin (2)
Nateelten: tuinboon, groenlof, spruiten/rapen, groenbemester, prei, winterpostelein
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
29
VRUCHTGEWASSEN BLADGROENTEN KOOLGEWASSEN WORTELGEWASSEN
Aardbei(doordr.)
Eikenbladsla, rucola Boerenkool Bataat
Paprika, peper SnijbietBroccoli, koolrabi Rode biet
Komkommer Groenlof Struikboon Chioggia biet
courgette Peterselie BasilicumTijm ofwel munt (pot)
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Bladgroenten ‘s winters in de serre.
Groenlof/suikerbrood, snijbiet, selder, peterselie, rucola. Foto febr
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
30
25 26
27 28
29 30
12/03/2021
Starten moestuin2, door Guy De K. 6
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Geen lege moestuin in maart!
Snijbiet, tuinbonen en schorseneren
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
31 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Vroege plaagtolerante aardappelsVoorkiemen: vanaf half januari-februari (10-18°C)
Planten: maart – april. Afstand 70 x 35 cm; diepte 5-10 cm.
Oogsten: 80-100 dagen na het planten.
Plaagtolerant: Vitabella *, Alouette (*, R), Connect, Bionica, Carolus, Triplo en Levante. Prijs is ca 5,5 €/kg.
Maat 28/40 → ca 30-40 knollen/kg.
Gekeurd plantgoed bij o.a. Vanderwal (NL)
Tien tips voor primeuraardappelen: groenteninfo
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
32
* = Lekkerste smaak
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
ZAAIKALENDER 1
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
ZAAIKALENDER 2
Zaaikalender (GDK, pdf)
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
ZAAI
-
KAL
EN-
DER
3
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Filmpjes
Tuinbonen zaaien: http://vimeo.com/61282460
Tuinbonen van zaaien tot planten: http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/tuinboon-nu-zaaien-in-potjes/
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
36
Schaf je NU een degelijk moestuinboek aan! De Groente en Fruit Encyclopedie, auteurs Luc Dedeeneen Guy De Kinderhttp://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/groente-en-fruit-encyclopedie/
31 32
33 34
35 36
12/03/2021
Starten moestuin2, door Guy De K. 7
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Teelt van bataat (zoete aardappel)
ABC
def
ABC:
xyz
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
37
1. Moederknollen ingepot op 3 febr (‘Orleans’, ‘Tainung 65’, Witte Ecohoeve)
2. Moederknol op water (groentewinkel)
3. Eerste stekken op 25 febr genomen. Na 7 dagen wortels. (Tainung 65)
4. Stekken van 4 maart met bescherming tegen verwelking.
5. Uitplanten na half mei (35 x 75 cm). Oogsten rond half oktober.
Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be
Slot: Vragen?
Groente en fruit Encyclopedie
Website: www.houtwal.be en fruitabc.blogspot.be
Nieuwsbrief downloaden en
inschrijven.
Sociale media: (Facebook, …):
FB (Fruitliefhebbers), FB Tuinhier, FB-Tuinhier Prov.O.Vl. en twitter
Gu
y D
e K
ind
er–
ww
w.h
ou
twal
.be
38
Samenvatting
37 38
Top Related