Starten moestuin 2. De stap naar duurzaam tuinierenZaden en zaaien: zaden bewaren. Lang bewaarbare...

12/03/2021

Starten moestuin2, door Guy De K. 1

Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be

De stap naar duurzaam tuinieren

STARTEN MET MOESTUIN,

DEEL 2

door Guy De Kinder

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

Email: [email protected]

Zaaien, planten, onderhoudszorgen, teelttips.

Filmpje Tuinhier:Klik op de link, om af te spelen en het geluid te testen!

Enkele afspraken voor een vlot verloop van de online lezing:- Zet uw camera en microfoon uit!- Vragen kan je via de chatbox stellen. Zit je met een dringende vraag, klik dan op het "handje"- Heb je geen geluid? Herstart Teams en log opnieuw in. Gebruik eventueel een andere browser (De beste is Google Chrome)- Gebruik bij voorkeur een internetkabel ipv wifi.

Meer tuinplezier door zelf groenten en

kruiden te kweken!


DEEL I (vorige les)Grondvoorbereiding & vruchtwisseling (teeltschema). Gereedschap.Bemesten en bekalken moestuin. Gemakkelijke en moeilijke teelten.

DEEL II:Zaden, zaaien & zaaikalenderPlanten

Onderhoud en teeltzorgenNuttige tips per teelt

OVERZICHT

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

2


Zaden en zaaien: soorten zaden 1Zaadvaste rassen:

Bekomen door natuurlijke bestuiving (zelf- of kruisbestuiving)

vb. bijzondere tomaten.

Geselecteerde zaden

Voordelen:

Lagere prijs

Goede oogstspreiding

Zaadwinning is mogelijk

Nadelen:

Ongelijke groei en uitzicht

Lagere productie

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

3

F1-hybriden:

Bekomen door speciale kruisingen (na inteelt)

Zeer gelijke groei en uitzicht.

Voordelen:

Hoogste productie en kwaliteit.

Soms minder schimmels

Nadelen:

Hogere aankoopprijs

Geen oogstspreiding


Zaden en zaaien: zaden bewaren.Lang bewaarbare zaden:

Tomaten.Bonen, erwtenKoolgewassenRadijzen(pompoenen)

Bewaarplaats:Droog, KoelGeen temperatuur-

schommelingen.

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

4

Kort bewaarbaar:SlaSchorsenerenPaprika, peperPastinaakWortels

Kiemproef:10 zaden Vochtig keukenpapierWarm, (donker) en

vochtig houden.


Zaaien onder bescherming 1Wat?

Zaaien in een serre, veranda, koude bak of binnenshuis (tomaten, paprika)

In ziektevrije (voedselarme) zaaigrond

Temperatuur en vochtigheid onder controle

Voorzaaien→buitenomstandigheden niet goed.

Voordelen:

Betere opkomst.

Snellere kieming

Vroeger oogsten

Betere plantkwaliteit Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

5 Vzw Tuinhier – Woodrow Wilsonplein 2 – 9000 Gent www.tuinhier.be

Zaaien onder bescherming 2Zaaitemperatuur:

De grondtemperatuur is belangrijker dan de luchttemperatuur

Kweekbakje, miniserre, …

Warm zaaien:25°: paprika, peper (20 februari)

20-25°: Tomaten, paprika, aubergine, ananaskers (15-25 maart)

18-25°: Courgette, komkommer, pompoen (20 april -1 mei)

5 -18°: Tuinbonen/paardenbonen (januari, febr en maart)

10-15°: Struikbonen (15 mei)

Matig warm of koud zaaien: sla

Zaaigrond:

Aangekochte zaaien stekgrond

Bevat slechts weinig meststoffen

Zeer luchtig Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

6

1 2

3 4

5 6

http://www.volkstuin.be/

http://www.houtwal.be/nieuwsbrieven/2016/houtwal_2016-03-01.pdf

https://youtu.be/ltD5IvO3F9U


https://drive.google.com/open?id=1DIwHp6hpa77Zx-FBizAvC7xbLy4DgcFQ





12/03/2021



Kweekbakje of miniserre

Filmpje zaaien tomaten (Angelo Dorny)

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be


Zaden uitzaaien onder bescherming 3Verspenen:

Zaaien in zaaibakken (perspot)

Later verspenen in:Perspotten

Bloempotjes (p9)

Kweekplaten (trays)

Verspenen = op grotere afstand zetten van zaailingen

Gebruik potgrond voorzien van meststoffen.

Kluitplanten hergroeien beter.

Verspenen: selder, sla, andijvie, tomaten, paprika, …

NIET verspenen: courgette, komkommer, pompoenen, bonen, pastinaak, wortel, schorseneer, …

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

8


Zaden en zaaien: zaaien onder bescherming 5

Verspenen:

Het eerste echte blad is zichtbaar.

Zaailingen losmaken met een stokje

Zaailingen voorzichtig uit elkaar halen

Enkel met de zaadlobben vastnemen

Verwijder kleinere of misgroeide zaailingen

Kiemblaadjes boven de grond

Putje maken met stokje en wortels erin laten zakken. Plantputje voorzichtig dichtmaken.

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be


Zaden en zaaien: zaaien in openlucht 1

Altijd terplaatse op rijen zaaien:Wortelen, pastinaak, witloof, Radijzen, rammenasHebben een penvormige wortel en zijn moeilijk of niet te verspenen

Meestal terplaatse op rijen zaaien:StruikbonenGroenlof, (= suikerij of suikerbrood) → ook voorzaaienRoodlof (Radicchio Rosso)rode biet & chioggia biet, snijbiet of warmoes

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

10



Op een zaaibed om later te planten:

Deze kunnen ook binnen voor gezaaid worden.

Herfst- en winterprei

Koolgewassen

Selder

Stengelajuin

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be



Grond van een zaaibed opwarmen:

Wacht tot het warmer wordt.

Maak de grond twee dagen op voorhand los met een cultivator

Bedek gedurende 5 dagen de grond met zwarte folie

Plaats 5 dagen voor het zaaien een kleine plastiek tunnel over het zaaibed.

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

12

7 8

9 10

11 12


https://www.youtube.com/watch?v=ocAJzaJofXo

http://fruitabc.blogspot.be/2014/03/bijzondere-tomaten-zaaien-kas-of.html






12/03/2021



Zaden en zaaien: zaaimethoden 1

Zaaivoren (= zaaien in rijen)Naast een hofkoordMet een hak, stok of spade een voortje makenNiet te diep (1 tot 2 x)Zaden afdekken met mengsel van zand (1/2) en potgrond/zaaigrond (1/2).Is na de opkomst gemakkelijk om te schoffelen.Geeft een verzorgde indruk.

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be



Pleksgewijs zaaien:

Grote zaden (erwten en bonen) op een vaste afstand uitleggen

Soms zaden per twee uitleggen: pastinaak,

Schorseneer

Wortel

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

14



Zaden afdekken:

Grote zaden met de hark afdekken

Kleine zaden voorzichtig met de hark of met de handen toedekken

Eventueel de zaaivoortjes afdekken met (oude) zaaigrond

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be


Zaden en zaaien: uitdunnen 1

Waarom uitdunnen?

Om alle planten goed te laten uitgroeien.

Voor dikkere knolgewassen

Gezondere groei

Grotere bladeren: snijbiet, spinazie, …

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

16

Wanneer?

Zo vroeg mogelijk

Vanaf het eerste echte blad na de twee kiemblaadjes te zien is.

(Wortels dunnen bij winderig of fris weer)


Uitplanten: planttijdstipVoorbereiding:

Planten op voorhand water geven.

Plantbed klaar maken

Plantgoed afharden als het onder bescherming gekweekt werd

Weer?

In geen te natte grond.

Koude gevoelig: bataat, yacon, tomaten, paprika, butternut, andijvie, groenlof, …

Op een bewolkte, droge en windstille dag.

Eventueel afdekken met groeidoek/ vliesdoek.

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be


Gemakkelijke teelten.Erg gemakkelijk:

Amsoi (mosterdkool)

Erwten en tuinbonen: zaai feb/maart

Radijzen: zaai maart-mei of zaai in aug.

Rucola/notensla: zaai mrt.-aug.

Struikbonen, staakbonen: zaai mei

Courgette, pompoen: zaai 20 april en half juni

Rode biet & chioggia bieten: zaai mei-juli

Nieuw-Zeelandse spinazie: zaai mei

(Sla: zaai april - augustus)

Schorseneren: zaai april-mei

Snijbiet/warmoes: zaai april -juli

Stengelajuin: zaai: april - juni

Suikerij of groenlof: zaai of plant 20 juni-20 juli

Suikermaïs: zaai mei

Yacon en bataat: planten 20 mei

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

18

Doorlevende groenten:

Aardbeien

Aardpeer

Asperge

Rabarber

13 14

15 16

17 18







12/03/2021



Moeilijke teelten.

Moeilijk te telen groenten:

Wortels (wortelvlieg) → insectengaas!

Tomaten, aardappels (aardappelplaag, plaagtolerant)

Paprika, peper (soms niet warm genoeg)

Komkommer (meeldauw)

Prei, ajuin (schimmels en insecten)

Koolgewassen (knolvoet, koolvlieg, rupsen)

Spinazie (vroegtijdig opschieten, onvoldoende N)

Witloof (te stikstofrijke grond)

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be


Teelt van rucola (notensla)Zaaien:

In openlucht vanaf ½ februari (mrt.) tot september

In rijen (op 15/20 cm) of breedwerpig zaaien

Zaaidiepte: ca 0,5 cm

Bij hoge temperatuur: snellere bloei en minder fijne smaak

Meerdere keren kleine hoeveelheid zaaien

Op perceel van koolgewassen zaaien

Oogsten:

Drie tot vijf weken na het zaaien

Enkel jonge bladeren. Ook bloemen zijn eetbaar.

Meerdere keren oogsten

Gezaaid in aug./sept. → oogsten tot het voorjaar (Mits zachte winter) G

uy

De

Kin

der

–w

ww

.ho

utw

al.b

e

20


Groenlof (suikerbrood) en roodlof 2Zaaien of planten:

In openlucht vanaf 21 juni tot 21 juli.

In goed aangezakte, licht vochtige grond.

In rijen zaaien of planten. (Rijafstand 30 cm). Zaaidiepte: 1 cm

In twee of drie keer zaaien (= oogstspreiding)

Te vroege zaai (koude) → vroegtijdig opschieten. (Eventueel voorzaaien)

Op perceel van bladgroenten.

Niet te veel bemesten!

Na opkomst uitdunnen en eventueel verplanten (30 x 35 cm).

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be


Teelt van amsoi (mosterdkool, bladkool)

Zaaien maart→oktober

Oogsten in april-mei

Bloemen en zaden laten vormen

Volgende oogst van de nieuwe zaailingen 1 maand later.

Weerstaat ook de winterkoude.

Gebruik: jonge blaadjes in sla, oudere bladeren in de wok met andere stoofgroenten.

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

22


Teelt van tuinbonen (lab-, paardenbonen) 1

Zaaien in potjes januari →maart. Zaaidiepte 3-6 cm.

Zaaien in volle grond maart (of in oktober)

Uitplanten potteelt in maart-april. Plantafstand: 15 (20) x 60 cm

Beschermen tegen vogelvraat.

Oogsten in juni (jonge peulen)

Opletten voor bladluizen -> vooral bij de late zaai (april - mei) → lava- of basaltmeel …

Goed gedroogde zaden in de diepvries bewaren (bonenkever)

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be


Teelt van courgette 1Zaaien:

In openlucht vanaf einde mei tot einde juni. (1-1,5 m afstand)

Bij voorkeur “voor zaaien” in potten (p9 of 1 liter pot) met zaaigrond (20°C): 15 april, einde mei en 22-30 juni. (Warme serre of binnenshuis)

Veel warmte en weinig water nodig bij de kieming!

Zaai afdekken met gaatjesplastiek of vliesdoek (Bij lage RV zitten de zaadlobben bijeen)

Indien de grond te nat of te koud is → geen kieming!Raadpleeg een degelijk en praktisch moestuinboek: “Groente en Fruit Encyclopedie” G

uy

De

Kin

der

–w

ww

.ho

utw

al.b

e

24

19 20

21 22

23 24





http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/groente-en-fruit-encyclopedie/





12/03/2021



Teelt van courgette 2Uitplanten:

Op humusrijke, niet te natte grond

Best op geperforeerde zwarte plastiek (warm) met T-tape er onder)

Geen vruchtafwisseling met komkommers of pompoenen.

Vanaf half mei (vorstgevoelig!) tot 15 juli

Plantafstand 1 x 1,2 (1,5) meter

Voor een goede bestuiving minstens twee planten. (Twee personen)

Plantdiepte tot iets onder de kiemblaadjes.

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be


Teelt van courgette 3

Oogsten:

6 weken na het zaaien

In jonge toestand oogsten →meer opbrengst!

Vruchtlengte 15-30 cm

Afsnijden met een lang steeltje

Half volgroeide vruchten zijn niet goed bestoven.

Groente en Fruit Encyclopedie

Blz 113 over courgette

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

26


Teelt van tuinbonen (lab-, paardenbonen) 2

http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/tuinboon-nu-zaaien-in-potjes/

http://www.bolster.nl/groenten/peulvruchten/tuinboon+ratio++vicia+faba

Filmpje: http://vimeo.com/61282460

Groente en Fruit Encyclopedie(Luc Dedeene & Guy De Kinder)

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be


Vaste groenten in m² tuin (1)

Eén keer zaaien of planten en vele jaren makkelijk moestuin-plezier. 3 rijen en 6 kolommen (18 vakken).Bron "de nieuwe tuin".

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

28

Eeuwig moes

Slangen-look

Brave hendrik

Bronzen venkel Molsla

Roomse kervel

Asperge ZuringZee-venkel Artisjok

Bies-look Zeekool

RabarberSchorse-neer

Groene venkel

Turkseraket

Welsh oninon

Aspergebroccoli ‘Nine-Star’


Eenjarige groenten in m² tuin (2)

Nateelten: tuinboon, groenlof, spruiten/rapen, groenbemester, prei, winterpostelein

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

29

VRUCHTGEWASSEN BLADGROENTEN KOOLGEWASSEN WORTELGEWASSEN

Aardbei(doordr.)

Eikenbladsla, rucola Boerenkool Bataat

Paprika, peper SnijbietBroccoli, koolrabi Rode biet

Komkommer Groenlof Struikboon Chioggia biet

courgette Peterselie BasilicumTijm ofwel munt (pot)


Bladgroenten ‘s winters in de serre.

Groenlof/suikerbrood, snijbiet, selder, peterselie, rucola. Foto febr

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

30

25 26

27 28

29 30




https://www.facebook.com/groenteninfo?fref=ts



http://www.bolster.nl/groenten/peulvruchten/tuinboon+ratio++vicia+faba

http://vimeo.com/61282460






12/03/2021



Geen lege moestuin in maart!

Snijbiet, tuinbonen en schorseneren

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be


Vroege plaagtolerante aardappelsVoorkiemen: vanaf half januari-februari (10-18°C)

Planten: maart – april. Afstand 70 x 35 cm; diepte 5-10 cm.

Oogsten: 80-100 dagen na het planten.

Plaagtolerant: Vitabella *, Alouette (*, R), Connect, Bionica, Carolus, Triplo en Levante. Prijs is ca 5,5 €/kg.

Maat 28/40 → ca 30-40 knollen/kg.

Gekeurd plantgoed bij o.a. Vanderwal (NL)

Tien tips voor primeuraardappelen: groenteninfo

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

32

* = Lekkerste smaak


ZAAIKALENDER 1


ZAAIKALENDER 2

Zaaikalender (GDK, pdf)


ZAAI

-

KAL

EN-

DER

3


Filmpjes

Tuinbonen zaaien: http://vimeo.com/61282460

Tuinbonen van zaaien tot planten: http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/tuinboon-nu-zaaien-in-potjes/

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

36

Schaf je NU een degelijk moestuinboek aan! De Groente en Fruit Encyclopedie, auteurs Luc Dedeeneen Guy De Kinderhttp://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/groente-en-fruit-encyclopedie/

31 32

33 34

35 36



https://www.zaadhandelvanderwal.nl/nl/shop/biologisch-geteelde-pootaardappelen

https://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/tien-tips-voor-primeuraardappelen/

https://www.plantaardig.com/groenteninfo/aardappel_handleiding.htm


https://drive.google.com/open?id=1I9EAXhrYANijIUneUKyvbaxy6JGnBA8i


https://drive.google.com/open?id=1I9EAXhrYANijIUneUKyvbaxy6JGnBA8i



http://vimeo.com/61282460



12/03/2021



Teelt van bataat (zoete aardappel)

ABC

def

ABC:

xyz

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

37

1. Moederknollen ingepot op 3 febr (‘Orleans’, ‘Tainung 65’, Witte Ecohoeve)

2. Moederknol op water (groentewinkel)

3. Eerste stekken op 25 febr genomen. Na 7 dagen wortels. (Tainung 65)

4. Stekken van 4 maart met bescherming tegen verwelking.

5. Uitplanten na half mei (35 x 75 cm). Oogsten rond half oktober.


Slot: Vragen?

Groente en fruit Encyclopedie

Website: www.houtwal.be en fruitabc.blogspot.be

Nieuwsbrief downloaden en

inschrijven.

Sociale media: (Facebook, …):

FB (Fruitliefhebbers), FB Tuinhier, FB-Tuinhier Prov.O.Vl. en twitter

Gu

y D

e K

ind

er–

ww

w.h

ou

twal

.be

38

Samenvatting

37 38



http://www.houtwal.be/vakartikels/boekbesprekingen/fruitencyclopedie.htm

http://www.houtwal.be/vakartikels/boekbesprekingen/fruitencyclopedie.htm

http://www.houtwal.be/

http://fruitabc.blogspot.be/

http://www.houtwal.be/nieuwsbrieven/2021/houtwal_2021-03-01.pdf

http://ymlp.com/signup.php?id=gemjbqegmgj

https://www.facebook.com/groups/Frans.N/

https://www.facebook.com/Tuinhier/

https://www.facebook.com/groups/624010857631282/

http://twitter.com/gdekinder

mailto:[email protected]

https://drive.google.com/open?id=1DIwHp6hpa77Zx-FBizAvC7xbLy4DgcFQ

Starten moestuin 2. De stap naar duurzaam tuinierenZaden en zaaien: zaden bewaren. Lang bewaarbare...

Documents

Transcript of Starten moestuin 2. De stap naar duurzaam tuinierenZaden en zaaien: zaden bewaren. Lang bewaarbare...