StaandegolfrivierAfsluitdijkDeAanleidingDebelangstellingvoorfunsportenzoalssurfenenkajakkengroeitinNederland.Lekkerbuitenzijn,tespelenmetdenatuur.Defunfactorisgrootmaarookeenbetrokkenheidbijdeschoonheidvandenatuurisbelangrijk.Veelinitiatievenombijvoorbeeldhetprobleemvanplasticinhetwateroptelossenwordenopgezetdoorsurfersenkajakkers,zijzittenerletterlijktussen.ToekomstWatersportUitdeprognosesvanbureauWaterrecreatieadviesblijktdatmetnamedekomendejarenhetaantalplezierschepensterkdaaltenindekomende50jaarzelfs¾vandevloottekoopligt.Veelschepenwordennietverkochtomdatdejongegeneratieanderevormenvantijdsbestedingvindt,metnameindefunsportenzoalskitesurfen,windsurfen,golfsurfenen(wildwater)kajakken.Tot5jaarterugbleefhetaantalgolfsurfersinNederlandbeperkttotslechtsenkelehonderden.Hetaantalactievegolfsurferswordtinmiddelsgeschatop8.000tot10.000.Voorkajakkersgeldenaantallenvanenkelehonderden,alsindsdejarenzeventig.VoorkitesurfenenwindsurfenkunjeinNederlandjehartophalen,erzijngenoegplekkentevindenendewindisvaakgunstig.Voorgolfsurfersenkajakkersligtdatanders.HuidigesituatieGolfsurfenenwildwater-ensurfkajakkenkentinNederlandbeperkingen.DewindgolvenindeNoordzeezijnrommeligenlevereneenheftigesterkebrandingop.Deidealebrandingisdedeiningbrandingwaarbijmooieschonegolvenopbouwenmettussenpozenvan10tot15seconden.HelaashebbenwijdieinNederlandsporadischendanishetdrukophetwater.VoorhetwildwatervarengeldtdatNederlandookgeensnelstromenderivierenheeft.AlleenbijHardenbergishetnunogmogelijkomteoefenenopniveauI(schaalvanI-V).InZoetermeeriseenkunstmatigebaangebouwdmetzwarepompen.Doorverkeerdstaalendehogekosteningebruikisdebaanfaillietentegevaarlijkgeworden,helaashetleekzomooi.EeninvesteerderuitDubaigaatdebaanverderontwikkelentoteengrootwaterpark.Voorveelkajakkersensurfersisditnietnoodzakelijkentasthetzelfsdesfeervandesportaan.Deexploitatievraagtweldergelijkegroteinvesteringen.InRotterdamwordtnuookeensurfgolfontwikkeldmiddenindestad.Doorbezwarenvanomwonendenlijktditprojecttestranden.Hetbetekentdatgolfsurfersenwildwaterkajakkersopditmomentheelwatkilometersafrijdennaarhetbuitenlandomtelerenenteoefenen.BijvoorbeeldnaaraangelegdebaneninHohenlimburg,Plattling,AugusburgenLyonvoordekajakkersenBiaritzendeFransewestkustendeEngelseZuidkustvoordesurfers.Veelkilometersrijdenomeendagofweekendteoefenen.Noglosvandevakantiesinhetbuitenland.DeolymischeatleetdienamensNederlandinRioaandeWildwaterafvaartmeezoudoenheefteenaantoonbaredipinzijntrainingschemadoorhetsluitenvandebaaninZoetermeer.

Afbeelding 1, surf en kajak golf Plattling

HetideeaanvullendopdeVismigratierivierHetkananders,beter,goedkoperenmooier.Eenstaandegolfcreërenopgetijstroom,alsaanvullingopdeplannenvoordeVismigratierivierindeAfsluitdijk.Eenuniekesituatiediewerktophetgetij!Geenpompen,weinigonderhoudenalleswerkendmetbestaandenatuurkrachtenoptijdstippendiedoordemaanstandenstuwingvanwaterwordenbepaald.HetinkomendewatervandeVismigratierivierofeenextradoorlaatstroomtovereendrempelofstuwencreëerteenstaandegolfwaarjeopkuntsurfeneninkuntkajakken.Doorvoorbeidegroepenéénmooieoefenplektecreërendiedagelijks,zomerenwinter,openis.Hierdoorzijndekansenopeensuccesvolleoefenplekgrotervooreengroeiendgroepliefhebbers.Daarnaastishetmogelijkomwedstrijdenfreestylekajakkenensurfenteorganiseren,afhankelijkvandestroomsnelheidenhetontwerp.Demogelijkheidvoorwedstrijdenmaaktdegolfveelaantrekkelijker.

TechniekEenideekanzijnomaanvullendopdevismigratieriviereenextraaftakkingtemakenofeenafzonderlijkeextradoorlaat.HetwaterstroomtmetopkomendwaternaarhetIJsselmeerenmetdeebstroomweerterug.Zodanigdatjetweekeerkuntgenietenopdegolf.Indeextraaftakkingkomteenkunstmatigedrempelofeenvariabelestuwdienietbovenwateruitkomtendusgeenblokkadeisvoorvissen.Hetzouookmogelijkzijnomeenmeertjevoltelatenlopeneneenmeganischestuwopentezettennaareentweedemeertje.Hetenemeertjelooptleeginhetvolgendemeertjeenzorgtvooreenstroomversnelling.Eenstuwbeperktwelweerdedoorgangvoorvissen.Verschillendeoptieskunnendoordeskundigenwordenontworpen.EenlangereriviermetmeerderekeerwaterszoalsinHohenlimburgisookmogelijk,eenrivierisimmersnooiteenrechtkanaal.Dekeerwaterszijnweerrustplekkenvoorvissen.

Devismigratierivierlaat,volgensdegegevensopdesitevanDeNieuweAfsluitdijk,bijvloed400.000m3enbijeb800.000m3door,meteensnelheidtussende20en40m3/sec.Doordegeleidelijkheidvanhetgetijiservooriederniveaueenmomentomteoefenen.Hetontwerpvandestaandegolfrivierzaldestroomsnelheidendehoogtevandegolfbepalen,dezemoetzohoogmogelijkzijnvoordegolfenzogeschiktmogelijkvoorvissen.Degetallenzijnnogzonderstuwingvanzee-ofIJsselmeerwatermetnoordenofoostenwind,

Afbeelding 2, Kajak en surf golf bij Plattling

Afbeelding 3 Eisbach surfgolf in Munchen

deverschillenwordendanhoger,maarwordenookgedemptdoorhetontwerpvandevismigratierivieromverziltingtevoorkomenvanuitzee.

Uiteindelijktaktdestaandegolfrivierweeraanopdevismigratie.Belangrijkisdatdetijddiehetwateronderwegisvoorbeiderivierengelijkis.Opdiemanierisdestaandegolfeenaanvullingopdevismigratie.Vissenzullenindezevormmetdestroommeezwemmen,naeenpaaruurkenterthettij.Deverwachtingisdatheteffectvansurfersenkajakkersopvissentrekminimaalis.Decombinatietusseneennatuurprojecteneenspeelplekvoormensenzalvermoedelijkeenzwaardererolspelenopdebesluitvorming.Afbeelding 4 Wildwater baan bij Sault-Brénaz (Lyon), tussen twee rivierarmen van verschillende hoogte.

NodigWatisernodig:Hetideeisnog‘slechts’eenidee.Diversepuntenvragennogantwoordenzoals:-Hoekandestroomsnelheidzohoogmogelijkworden?-Welkontwerpishetmeestideaalvoorvisseneneengolf?-Waarsluithetideeaanopdevismigratierivierenhoeoverbruggenwedeverschillen?-Hoepassenwehetideetoeindevastgesteldeplanologischedocumenten?-Deskundigekajakkersensurferskunneninputleverenoverdestaandegolf,anderekennisisnognoodzakelijk.Wieisnodigenhoeorganiserenwehetproject?

Afbeelding 5 Hohenlimburg in aanleg en Hohnelimburg gereed.

KortomHetideehoudtin:

• Hetontwikkelenvaneenstaandegolfdiegoedkoopinexploitatieis,diewerktmetdekrachtvanhetgetijenmeehelptindevismigratieindeAfsluitdijk.

• EenideedataansluitopeenbehoeftevaneengroeiendegroepmensendieineigenlandkunnenoefenenendateenvoorbeeldkanzijninEuropavoorkajakkersensurfersuithetbuitenland.

• EenaanvullingopdetoerismeambitievanhetprojectDeNieuweAfsluitdijkmeteenduidelijkeverbindingnaarhetvismigratieproject.

• EeniconischprojectinEuropa.Albert-JanZijlstra,KeerwaterAdvies,Harlingen29september2016