Inmiddels groeit de wereldeconomie weer in een tempo van circa 4% per jaar, maar de spreiding is groot. In de groep industrielan-den laten met name de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk een relatief hoog groeitempo zien. In de eurozone, daarentegen, is het herstel nog verre van overtuigend. Ook in Japan vertraagt de

economische groei alweer, alle beleidsins-panningen ten spijt. De Verenigde Staten zullen ook in 2015 een van de best presterende industrielanden zijn, voor wat betreft economische groei, de arbeids-markt én de overheids�nanciën. Ook de eurozone zal in 2015 naar verwachting economische groei laten aantekenen.

Dit herstel wordt gesteund, of beter gezegd: minder gehinderd, vanuit het begrotingsbeleid. Dat is over het geheel minder restrictief dan de afgelopen jaren het geval was. Desondanks blijft Europa het zorgenkind van de wereldeconomie.

De aandacht op de �nanciële markten is verschoven naar een eventuele rentever-hoging door de Fed. Als we ervan uitgaan dat de Fed zich ervan wil verzekeren dat het economische herstel robuust genoeg is om hogere rentes te kunnen weerstaan, dan zal zij pas op zijn vroegst tegen het eind van 2015 de rente verhogen. De ECB heeft het afgelopen jaar opnieuw diverse

taboes doorbroken om het fragiele economische herstel te steunen en de disin�atoire tendensen te stuiten. Omdat de in�atie in het afgelopen jaar voortdurend achter bleef bij de projecties en de in�atieverwachtingen voor de middellange termijn scherp daalden, is de ECB gedurende de tweede helft van 2014 steeds meer onder druk komen te staan om

aanvullende maatregelen te nemen. Daarom is de toevlucht tot grootschalige balansvergroting via de aankoop van staatspapier (QE) inmiddels een bijna onvermijdelijk scenario geworden. Tenzij zich in de komende maanden een klein economisch wonder voltrekt.

De economische groeiverwachtingen voorNederland zijn in onze Visie op 2015 dehoogste van de afgelopen vier jaar. Wevoorzien voor 2015 een verdubbeling vande economische groei. De werkloosheiddaalt, het besteedbare inkomen vanhuishoudens neemt voor het tweede jaarop rij toe en het herstel op de woningmarktzet door. Daardoor wordt de economischegroei in 2015 iets minder afhankelijk van deuitvoer en voorzien wij naast een toenamevan de bedrijfsinvesteringen eindelijk ookweer eens een stijging van de particuliereconsumptie en de woninginvesteringen. Het economische herstel zal in 2015 daarom ook in de op het binnenland gerichte sectoren, zoals de bouw, de detailhandel en de horeca duidelijk voelbaar zijn, en dientengevolge ook op dearbeidsmarkt. Voor de economische toekomst van Nederland is het van groot belang dat het kabinet in 2015 serieuze stappen zet op weg naar een nieuw belastingstelsel.

Herstel eurozone is nog geen aanleiding voor uitbundig optimisme

Kerncijfers eurozone

Neemt de ECB het stokje over van de Fed?

Nederland: Beter maar niet goed genoeg

Visie op 2015

Europa: toekomstige koploper of eeuwige achterblijver?

%

1,5

0,5

-0,5

-1,5

-2,5

BBP-volume kwartaal op kwartaal verandering

Nederlands BBP-volume, seizoensgecorrigeerd, werkelijke ontwikkeling en Rabobank voorspelling

Jaar-op-jaar mutatie in %

115

110

105

100

5

4

3

2

1

0

-1

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

3,5

3,0

2,5

2,0

1,5

1,0

%

INFLATIE

WERKLOOSHEID

BRUTO BINNENLANDS PRODUCT Jaar-op-jaar mutatie

2015

2015

-2¼%

¾ %

6¼%

PRIVATE INVESTERINGEN

PARTICULIERE CONSUMPTIE

INVOER

OVERHEIDSBESTEDINGEN - ½

BRUTO BINNENLANDS PRODUCT 1½ 1

55¼ UITVOER 5

1¼%

11¼%

¾%

INFLATIE

WERKLOOSHEID

BEGROTINGSTEKORT OVERHEID

Meer weten? Kijk op www.rabobank.com/economie

Reëel BBP

index index

110

108

106

104

102

100

98

96

94

92

90

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Verenigd Koninkrijk

EurozoneJapan

5-jaars in�atieswap 5-jaar vooruit

6-10 jaar vooruit in�atie verwachting Consensus

ECB Survey of Professional forecasters, in�atieverwachting 5 jaar vooruit

Verenigde Staten110

108

106

104

102

100

98

96

94

92

90

2011 2012 2013 2014

€€ €

€€ €

€€€