Psychosociale aspecten van subfertiliteit
Dr Chris Verhaak, klinisch psycholoog UMC St Radboud Medische Psychologie
psychosociale aspecten van subfertiliteit
subfertiliteit emotionele gevolgen
Emotionele problemen subfertiliteit
Psychosociale aspecten van subfertiliteit
• Patiënt centraal: multidimensionele bron van stress
• Samenwerken: psychosociale zorg van huisarts, verpleegkundige tot psycholoog
• Deskundigheidsbevordering: inzicht geeft controle
1 ste jaar
Behandelen vs
niet behand
elen
Licht invasiev
e behand
eling
Invasieve
behandeling
Na behandeling:
stil verlang
en
Na behandeling:
nieuwe doelen
Subfertiliteit als proces
Patiënt centraal: multidisciplinaire bron van stress
Omgeving:
familie - vrienden - collega’s
Behandeling: spuiten – plannen in dagelijks leven -
praten met artsen – beslissingen nemen
Partner:partnerrelatie - verschillende motivatie -
seksualiteit - intimiteit Toekomst: keuzes voor
werk – woonsituatie –
adoptie? – acceptatie –
nieuwe doelen
Paar met vruchtbaarheids-
probleem
Emotionele reactie
• Spanning
• Onzekerheid
• Machteloosheid
• Verlies
Angst
Depressie
Beloop emotionele reactie
voor aanvang na IVF 1 eind IVF 6 maanden later 4 jaar later30
32
34
36
38
40
42
44
mannen ns mannen s vrouwen ns vrouwen s
Aard emotionele reactie
• Angst
• Somberheid > rouw
• Geen herstel in 6 maanden na IVF
Emotionele problemen > subfertiliteit
• Meer uitval uit behandeling
• Meer lifestyle problematiek
• Mogelijk negatief effect op endocrine/ immunologische processen
• Meer kans op complicaties zwangerschap
Subfertiliteit > emotionele problemen
• Meer werkverzuim: 50% meer verzuim
• Meer kans op depressie > uitval arbeidsproces
Psychische klachten bij aanvang
Psychische klachten in voorgeschiedenis
Sterke focus op de kinderwens
Gebrek aan sociale steun
Wie is at riks?
Lange termijn: Aanpassing aan kinderloosheid
Actief proberen zwanger te worden 12%
Passief verlangen naar een kind 38%
Adoptie 13%
Nieuwe doelen 33%
Emotionele problemen en aanpassing aan kinderloosheid 4 jaar na behandeling
Series130
32
34
36
38
40
42
44
46
nieuwe doelen passief verlangen actieve behandeling adoptie
Samenwerken
Triage mbt psychosociale problematiek
PersoonlijkheidsStoornissen: 10%
Subklinische problematiek: 20%
Geen psychische problematiek: 70%
Triage
Huisarts, IVF-arts, gynaecoloog, diëtist, apotheker, verpleegkundige
Maatschappelijk Werk
Psycholoogpsychiater
Stand van zaken psychosociale zorg voor paren in NL
• Beschikbaarheid zorg wisselt
• Invulling zorg wisselt
• Streven naar meer uniformiteit in NL
• Streven naar consensus over optimale psychosociale zorg; richtlijn ontwikkeling
• Participatie in multidisciplinaire richtlijn
Deskundigheidsbevordering
Deskundigheidsbevordering
• Inzicht in emotionele belasting van subfertiliteit en kinderloosheid
• Inzicht in communiceren en emotieverwerking
• Inzicht in mensen at risk
• Inzicht in verwijzingsmogelijkheden/ intercollegiaal advies
over behandeling
We hebben een slechte
relatie
Angst, boosheid
Ineffectieve communicatie
Hoort bij normale relatie
stabiel
Effectieve communicatie
Verschil van mening over behandeling
Maatschappelijk werk/ psycholoog
• Herkennen thematiek subfertiliteit en kinderloosheid:
• Onzekerheid
• Verlies/ rouw
• Keuzes maken/ stoppen/ afscheid nemen
• Partnerrelatie
• Levensloop perspectief
Cognitieve gedragstherapie voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen
• Stress management• Relaxatie• Symptoom herkenning• Palliatie/ ontspanning
• Uitdagen van gedachten rond onvruchtbaarheids• Identificeren van helpende en niet helpende gedachten• Relaties tusesn denken voelen doen• Veranderen betekenis van kinderloosheid
• Verbeteren sociale steun• Grenzen stellen• Communiceren met de partner• Communiceren met familie, vrienden en collega’s• Communiceren met behandelaars
Samen beter voor het paar met
vruchtbaarheidsproblemen
Top Related