NRC Handelsblad Vrijdag 21 september 2012

10 Binnenland

Door Hille TakkenUtrecht. „Ze noemen mij MisterNobody”, zegt Ambrose Ongwen te-gen een groep voetballende jongerenin de Utrechtse wijk Ondiep. „Ikkreeg die naam van jonge Keniaansekrijgers toen ik hun vertelde: ‘Nie-mand zal het roven van vee stoppen.Niemand zal jullie vrede brengen.Jullie zullen het zelf moeten doen.’”Ongwen, een grote Keniaan van eenjaar of zestig, wist het dodelijke ge-weld in het onrustige grensgebiedvan zijn land met Oeganda en Zuid-Soedan in te dammen. Hij overtuig-de de veehouders die er met geweldelkaars koeien roofden, hun wapensneer te leggen. Hij liet de strijdersvoetballen in plaats van vechten, zo-dat ze evengoed als held thuiskwa-men. Door dat succes geniet hij nuzelf een soort heldenstatus.

Deze week is de consultant in con-flictmanagement, zoals hij zichzelfomschrijft, in Utrecht om te pratenmet jongerenwerkers. Zijn bezoekkan beschouwd worden als een soortomgekeerde ontwikkelingshulp.

Ongwen, die toen hij jong wasmissionaris wilde worden, spreektvol zelfvertrouwen over de rol die hijin Nederland denkt te kunnen spe-len. „Ontwikkelingshulp is niet al-leen een stroom geld. Het gaat ookom kennis en ervaring, en ja, wat datbetreft kan ik zeker iets bijdragen.Mijn suggestie zou bijvoorbeeld zijnom positiever te kijken naar lastigejongeren. Stigmatiseer je ze als cri-minelen, dan gaat dat tegenwerken.Kijk liever naar wat ze wel kunnen.”

Carin Boersma, woordvoerder vande organisatie die het bezoek vanOngwen mogelijk heeft gemaakt,

formuleert het zo: „M a a t s ch a p p e l ij -ke vraagstukken in Nederland doensoms denken aan die in ontwikke-lingslanden. Ook jongeren in achter-standswijken hier worden verleid totcriminele activiteiten omdat ze daar-mee een heldenstatus verwerven.”Boersma denkt bovendien dat Ne-derland kan leren van landen waar,door een afwezige of falende over-heid, veel meer creatieve oplossingenuit de maatschappij zelf moeten ko-men. „Dat is des te interessanter nuNederland te maken heeft met een

terugtrekkende overheid”, zegt zij.De Utrechtse jongerenwerkers die

naar Ongwen zijn komen luisteren,vuren gretig vragen af. Hebben Keni-aanse krijgers te maken met verschil-lende religies? („Nee, en ze sprekenook dezelfde taal.”) Was het hun keu-ze om geen overheid bij het oplossenvan de problemen te betrekken?(„Nee, er was geen functionerendeoverheid.”) En verder: drinken Keni-aanse krijgers ook alcohol? („Nee, eris geen bar te vinden in hun regio. Zekunnen het wel zelf brouwen, maardat is te lastig omdat ze rondtrek-ken.”) Maar ze kauwen wel qat, toch?

(„Nee, ze denken alleen aan de koei-en die ze willen behouden en de koei-en die ze erbij willen. Zonder koeienkunnen ze niet overleven. Ze willendus scherp blijven en daar kunnen zegeen drugs bij gebruiken.”)

Door het Utrechtse Ondiep lopengeen koeien en in het Keniaansegrensgebied spelen drugs en alcoholgeen rol. Toch zijn er ook overeen-komsten tussen de beide werkvel-den, benadrukt Ongwen. „Wij wer-ken met jongeren die een plekje in desamenleving willen, die erkenning

zoeken voor wat ze kunnen en beves-tiging van wie ze zijn.”

Na hun gesprek wandelen Ong-wen en de jongerenwerkers door debuurt. Eerst langs een nieuwe hang-plek met een dak en stalen stoeltjes –volgens de toelichting van een jonge-renwerker ‘hufterproof’. Vervolgensloopt het gezelschap langs een speel-tuin waar het zo goed gaat dat de ge-meente onlangs het cameratoezichtheeft opgeschort, langs een ‘z wa r t es ch o o l ’, en het Cruyff Court. Daarvoetballen ze een potje met een paarenthousiaste jongens en vertelt Am-brose Ongwen ook hun over zijn ach-tergrond en ideeën.

De Marokkaans-Nederlandse jon-gerenwerker Soufian Lamdaghri (30)ziet weinig in het idee van omgekeer-de ontwikkelingshulp. „De verschil-len tussen Nederland en Kenia zijnwel erg groot, en volgens mij zijn wijveel verder met talentontwikke-ling .”

Zijn Turks-Nederlandse collegaEmin Yilmaz (42) is wel onder de in-druk van het werken met schaarsemiddelen. „Zij werken veel breder,ook aan alternatieve inkomsten-bronnen voor jongeren. Vergelekendaarmee zijn wij verwend. Wij kijkenvoor ieder probleem naar de over-heid en doen niets aan maatschappij-opbouw. Zolang we lastige jongerenvan de straat houden, doen we hethier al goed genoeg.”

Na vrede in Kenia rust in OndiepOok Nederland krijgtontwikkelingshulp. Zo lerenjongerenwerkers in Utrechtvan Ambrose Ongwen,die geweld in Oost-Afrikaterugdrong .

Omgekeerde ontwikkelingshulp: een Afrikaanse consultant in Utrecht

De Keniaan Ambrose Ongwen helpt Nederlandse opbouwwerkers. In Kenia liet hij strijders voetballen in plaats van vechten. Foto Evelyne Jacq

‘Ook jongeren in achterstandswijken wordencrimineel omdat het ze een heldenstatus geeft’

Door onze correspondentAmsterdam. Buurtregisseurs heb-ben veel te weinig tijd voor de bewo-ners van hun buurt. Dat komt door-dat er continu een beroep op henwordt gedaan door de politie, de ge-meente en andere instanties. Datblijkt uit onderzoek waarop sociolo-ge Barbara van Caem van de VrijeUniversiteit in Amsterdam vandaagpromoveert.

Van Caem onderzocht in veertienmulticulturele buurten in Amster-dam de effectiviteit van buurtregis-seurs. Die zijn sinds 2000 verant-woordelijk voor de veiligheid en leef-baarheid in de buurten. Amsterdamheeft de wijkagenten vervangen door

tweehonderd buurtregisseurs, meteen hogere opleiding en hogererang .

Sociologe Van Caem interviewdebuurtregisseurs, buurtbewoners enandere betrokkenen om te achterha-len of het doel – de politie dichter bijde burgers brengen – wordt bereikt.Volgens Van Caem lukt dat maar tendele. „Burgers weten de buurtregis-seur vaak goed te vinden. Hun pro-blemen en vragen kunnen ze bij hemof haar kwijt. Maar omgekeerd komtde buurtregisseur er niet aan toe aldie problemen op te lossen en allevragen te beantwoorden.” Daardoorzijn burgers steeds minder geneigdom hun problemen te melden of mee

te werken aan oplossingen.Te vaak wordt de buurtregisseur

ingeschakeld door de politie, de ge-meente en instanties als de GGD enwoningcorporaties, zegt Van Caem.De buurtregisseur is daarom vaakeen doorgeefluik van informatie overbewoners of aan bewoners. Dat kostveel tijd, wat ten koste gaat van hetwerkelijke contact tussen buurtre-gisseurs en bewoners.

Buurtregisseurs staan er vaak al-leen voor, ontdekte Van Caem. „Debuurtregisseur kan niet alle proble-men in zijn eentje oplossen. Hulpvan de rest van de politieorganisatieis noodzakelijk, maar die heeft vaakandere prioriteiten. Daarnaast heb-

ben leidinggevenden bij de politieweinig aandacht voor het betrekkenvan burgers bij oplossingen.”

De buurtregisseur gaat zo ten on-der aan zijn eigen succes, zegt VanCaem. „Laagdrempeligheid van depolitie is goed. Maar het takenpakketvan de buurtregisseur is te groot ge-worden.” De sociologe vindt daaromdat er moet worden afgestapt van hetideaalbeeld dat de buurtregisseur opgrote schaal burgers bij politiewerkbetrekt. Ze pleit voor „buurtregiemet mate” waarbij buurtregisseurswerken in kleine samenwerkingsver-banden tussen een zeer beperkt aan-tal actieve bewoners en andere be-trokkenen in de buurt.

Buurtregisseur te druk voor de buurt Leiden sluit tijdelijkMinerva om veiligheidLeiden. Burgemeester Henri Lenfe-rink van Leiden heeft besloten om hetpand dat gebruikt wordt door stu-dentenvereniging Minerva vanafvandaag twee weken te sluiten. Dezeperiode dient het bestuur van Miner-va te gebruiken om een veiligheids-plan op te stellen en om de brandvei-ligheid van het pand in orde te ma-ken. Deze maatregel is het gevolg vanhet uitbreken van een brand in denacht van 15 september. Een groep le-den stak vuurwerk in het pand af,waardoor meubels en gordijnen inbrand vlogen. Onder de vijfhonderdaanwezigen brak paniek uit. Politieen brandweer ontruimden vervol-gens het pand. Lenferink noemt dehandelwijze van de studenten „vol-strekt onverantwoord”. (NRC)

Talen blijven apart opLeidse universiteitLeiden. De Leidse universiteit blijftde opleidingen Frans, Duits en Itali-aans aanbieden als zelfstandige stu-dies. Eerder dit jaar werd bekend datde faculteit Geesteswetenschappenvan plan was de studies samen te voe-gen in een brede bacheloropleiding:taal, cultuur en media. Daarover ont-stond veel commotie. Betrokkenenvreesden voor achteruitgang van hetniveau van de afgestudeerden. De-caan Wim van den Doel zegt in hetLeidse universiteitsblad Mare dat destaven van de diverse opleidingen inde toekomst wel beter moeten sa-menwerken. „We willen de mogelijk-heid verkennen om docenten uit tewisselen, of colleges samen te stellendie geschikt zijn voor meerdere stu-d i e s. ” Er vallen geen gedwongen ont-slagen, aldus de decaan. (NRC)

Medeverdachte vanBadr Hari weer in celAmsterdam. Een medeverdachtevan vechtsporter Badr Hari die begindeze maand op vrije voeten kwam,moet weer worden opgesloten. Datheeft het gerechtshof in Amsterdamgisteren besloten. De 34-jarige Fer-hat Y. uit Eindhoven zou net als Hariondernemer Koen Everink tijdenseen dancefeest hebben mishandeld.Begin deze maand besloot de recht-bank dat Y. de behandeling van zijnzaak buiten de cel mocht afwachten.Op basis van onder meer afgeluister-de telefoongesprekken vindt het hofdat er echter voldoende reden is deman langer vast te zetten. Y. mag nunog dertig dagen worden vastgehou-den. Hari zit sinds eind juli in de cel.Hij heeft een gedeeltelijke bekente-nis afgelegd. (Novum)

Vergeten graven SS’ersbij kamp WesterborkWesterbork. In de buurt van hetkamp Westerbork zijn bij bodem-onderzoek enkele graven ontdektvan vermoedelijk NSB’ers en SS’e r s.Dat maakte HerinneringscentrumKamp Westerbork vandaag bekend.De resten werden gevonden op eenbegraafplaats in het bos die vorigeweek is ontdekt. Het was al jaren be-kend dat er een begraafplaats moestzijn, maar de exacte locatie was onbe-kend. De NSB’ers en NederlandseS S’ers werden na de oorlog in hetkamp vastgezet en tussen 1945 en1947 anoniem in het bos begraven.Ze worden na identificatie elders be-graven. (NRC)

Verdachte van brandenboerderijen weer vastAssen. De 39-jarige verdachte vaneen aantal boerderijbranden in Dren-the is opnieuw opgepakt, op verden-king van betrokkenheid bij eenbrand in een rietgedekte va k a n t i e w o -ning in Hooghalen, vorige maand.Dat bevestigde justitie in Assen van-ochtend. De vrouw zat in mei al kortetijd vast in verband met een reeks on-opgeloste branden in Aa en Hunze,Tynaarlo en Midden-Drenthe. Voorbrandstichtingen in Flevoland enDrenthe werd ze tweemaal eerderveroordeeld, tot gevangenisstraf entbs. De vrouw krijgt nog steeds bege-leiding van hulpverleners. (NRC)