Korsakov centrum
Slingedael
Jan W. Wijnia specialist ouderengeneeskunde
Rotterdam Geen belangenconflict, geen contact met bedrijven
Vroege herkenning WKS
Medisch Contact Cover fotografie Jan Lankeveld
Vroege herkenning WKS
Ontwikkeling Wernicke-Korsakov syndroom
(mentale + motore verschijnselen)
Symptoompresentatie in begin: delier
Lichamelijke gevolgen: infecties
Enkele valkuilen in diagnostiek
Valkuilen
In de presentatie van klachten rekening houden met mogelijke
problemen t.a.v. uiten en inschatten van de hulpvraag:
• Gevaar van vertraging in diagnostiek bij arts en patiënt
• Klachten worden door patiënt aan vroegere ziekten gekoppeld, probleem m.b.t. overzicht over situatie
• Klachten worden door arts opgevat als ‘lokaal’ probleem
• Informatieverlies tijdens/na consult, geen continuïteit
• Medewerking onderzoek beperkt of fragmentarisch
• Relatief late symptomen als ‘eerste’ opgemerkt
• ‘Wilsbekwame patiënt’ zelf verantwoordelijk
J.W. Wijnia
Bij hoeveel patiënten (%) met Korsakov waren er t.a.v. recent alcoholgebruik concrete gegevens…
N = 73 patiënten
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
%
Aantal opnames van de patiënt
( laatste opname = Korsakov-diagnose )
Infecties
Infecties => meer thiamine gebruik Thiaminegebrek => infecties Aanwezigheid van infecties (50%):
longontsteking, urineweginfecties, bloed-vergiftiging/ sepsis, abces, empyeem
Thiamine deficiency and its prevention and control in major emergencies World Health Organization, 1999
Klassieke Wernicke
Wernicke encephalopathie, hersenaandoening
En = in; Ceph = kop; pathos = aandoening
1. Verwardheid, delier
2. Loopstoornis, coördinatie: ataxie
3. Oogbewegingsstoornissen,
ophthalmoplegie / nystagmus
Klassieke Wernicke
Escourolle & Poirier 1977
Gestoorde oogbewegingen
Oosterhuis HJ. Neurologisch oefenboek. Uitg. Bunge. 1981.
Opdracht naar links te kijken
Verbetering na therapie
Oosterhuis HJ. Neurologisch oefenboek. Uitg. Bunge. 1981.
Casuïstiek (1) • Dhr A, 60 jaar, SEH ziekenhuis / neurologie, collaps • Voorgeschiedenis: 2-3 flessen wijn per dag, jenever • Glasgow Coma Schaal 12/15: ogen open bij aanspreken, lokaliseert pijn, reageert verward; sufheid, slaperigheid • Ligt op bed, het onderzoek is moeilijk • Verwaarloosd, vitamine B1=25 nmol/l [L]
Symptomen dag 1: sufheid
J.W. Wijnia
Casus vervolg • Wisselende aandacht, snel afgeleid • Enige dysartrie, licht woordvindingsstoornissen • Desoriëntatie, geheugenstoornissen • Kantoor naast busstation, aan het werk • Gedachtegang moeilijk te volgen • Confabulaties • Coöperatief, stemming g.b.
Symptomen dag 16: delier in remissie
J.W. Wijnia
Casus vervolg
• Wisselende symptomen
• Toename eind van de dag
• Met name wisselende aandacht
• Genoemde geheugenstoornissen
• Doofheid voeten
Symptomen dag 24: aandacht
J.W. Wijnia
Wernicke-Korsakov syndroom
J.W.Wijnia, Slingedael, 2013
- Coma
- Gezond
- Delier
- Cognitie
- Slaperig
K o r s a k o v
W e r n i c k e
verloop in de tijd
Delier = Wernicke
Onduidelijke spraak
• woorden worden ongearticuleerd uitgesproken
• gedeeltelijk weggelaten, lopen in elkaar over
Gestoorde aandacht • aandacht zakt weg ( ↓ vasthoudendheid )
• versterkt afleidbaar ( ↑ waakzaamheid )
Beloop met wisselingen
jww
Delier = Wernicke
Delirium as a clue to diagnosis and pathogenesis of Wernicke-Korsakoff syndrome (WKS)
J.W. Wijnia & E. Oudman
European Journal of Neurology (2013)
Mobiliteit/ collaps
J.W.Wijnia, Slingedael, 2013
- Coma
- Gezond
- Delier
- Ernstig cognitief
- Somnolent
K o r s a k o v
W e r n i c k e
Mobiliteit
J.W.Wijnia, Slingedael, 2013
- Coma
- Gezond
- Delier
- Ernstig cognitief
- Somnolent
K o r s a k o v
W e r n i c k e
Mobiliteit
J.W.Wijnia, Slingedael, 2013
- Coma
- Gezond
- Delier
- Ernstig cognitief
- Somnolent
K o r s a k o v
W e r n i c k e
Beloop
J.W.Wijnia, Slingedael, 2013
- Coma
- Gezond
- Delier
- Ernstig cognitief
- Somnolent
K o r s a k o v
W e r n i c k e
Dementie
Vroegdiagnostiek WKS
J.W.Wijnia, Slingedael, 2013
• Aanwezigheid van een delier
• Aanwezigheid van infecties (50%):
longontsteking, urineweginfectie, bloedvergiftiging/ sepsis, abcessen, empyeem
• Niet kunnen lopen/ collaps
Dank voor uw aandacht
Loopstoornissen
J.W.Wijnia, Slingedael, 2013
• Alcohol intoxicatie
• Alcoholische myopathie (spierzwakte bovenbenen)
• Alcoholische polyneuropathie (zenuw beschadiging, dove of prikkelende voeten)
• Hersenstambeschadiging (centrale pontiene
myelinolyse)
• Wernicke-encefalopathie
• Hersenbloeding (subduraal hematoom)
• Cerebellaire atrofie
Top Related