MINSKE & MEAR LEEUWARDER COURANT Zaterdag 12 september 2009 21

Het Mooiste Plekje

Ruien heten de ondergrondse gangen vanAntwerpen. Een ondergrondse wandeltochtdoor ruien begint – toepasselijk - in het

Ruihuis, tussen de Antwerpse Onze-Lieve-Vrou-wenkathedraal en de Schelde. Een klein pandje,meer een loket met een trap erachter die langs eenkapstok vol rubberlaarzen voert. Die moeten aan.

In een schemerige ruimte kleden we ons om, ineen pak met een rits. Hier mogen we nog foto’smaken, verderop niet meer, vertelt de dame dieons door de tunnels gaat leiden. Iedereen krijgteen knijpkat: zo’n zaklantaarn die je steeds aanmoet drukken. Het klinkt als een kwakende eend.

Het eerste stukje gaat met een boot, door eenschemerige grot waar het naar vochtige kelderruikt, maar dan duizend keer sterker. We haddenons riolen voorgesteld, kanalen van viezigheid metglibberige loopstoepjes ernaast, maar dit zijn geenriolen. Dit waren ooit grachten voor de afwatering,de binnenvaart en de verdediging van waterstad

Antwerpen. De eerste werden in 1109 aangelegd ineen driehoek bij de kathedraal. ,,Die was nog eenkerkske’’, schetst de gids.

Het waternetwerk, dat in de open lucht lag,groeide, en de stank groeide mee. Want het werdook als stadsafvoer gebruikt, alle viezigheid kwamerin. Wie zijn poepton in de ruien leegde kreeg al inde middeleeuwen een boete. Omdat je een volleton ook als bemesting aan de boeren kon verko-pen, gebeurde dat vrij weinig. Boeren proefden hetwel eerst, om te zien of de inhoud niet met Schel-dewater aangelengd was. Smaakte het zoetig, danwas het in orde.

Hygiënisch waren de ruien niet, elke vijf jaarbrak er wel een epidemie uit. Antwerpen stimuleer-de daarom vanaf de zestiende eeuw het bouwenbovenop de ruien. In de negentiende eeuw kreeg jede grond gratis, als je de bouw zelf kon betalen. Indie eeuw raakte alles overdekt.

Tijdens de wandeling vertelt de gids dat we nu

bij een klokkentoren zijn of onder een café. On-der de Melkmarkt deelt ze mee dat het gerammel4,5 meter boven ons tramlijn 10 of 11 is. We passe-ren een ondergrondse uitgang van de CarolusBorromeuskerk.

Onder de overdekking bleef de stank. Arbei-ders hier beneden verloren soms het bewustzijnvan alle gassen, er vielen zelfs doden. Daaromgingen er net als in de mijnen kanaries mee in derui. Die zijn gevoeliger voor koolmonoxide enmethaan.

Zulke gevaren lopen wij niet, want de ruien zijnniet meer in gebruik als riool, alleen bij heel zwa-re regens. De lucht is best te harden. Maar wemoeten voorzichtig lopen en niet te veel spatten,want ,,hoe meer je ’t roert, hoe meer je ’t ruikt’’.

De gangen zijn halfrond, gemetseld. Er hangenstraatnaambordjes. De bodem gaat meestalschuil onder een laag drabbig, lobbig water vaneen centimeter of tien, twintig. Die is van hardekasseien – dat merk je als je niet goed oplet enuitglijdt. Het is een straat, met een goot erin. Erhangen lampen, soms zijn er driesprongen ofkruisingen, ratten schieten weg als we eraankomen. De fantasie slaat op hol in dit onder-gronds labyrint: dit is een andere wereld.

En dan ga je een trap op en sta je zomaar weerin het gewone Antwerpen, met verkeer, frisselucht, gebouwen en terrasjes.

Door een stad dool je vanlinks naar rechts. Als hetmeezit kun je ergens om-hoog, de toren van dekathedraal op. Slechts ineen handjevol stedenkun je ook nog eens dediepte in, onder de grond(metro’s niet meegere-kend). Dat kan in Antwer-pen, op een wandeltochtdoor de glibberige riolenuit de middeleeuwen.

Tekst en foto’s Asing Walthaus

De ruienvanAntwerpen

Kapstokjes vol laarzen

De omkleedruimte

Laat iedereen meegenieten van demooiste foto van het mooiste plekjevan de afgelopen vakantie(s). Mail’m naar: bijlagen@lc.nl samen meteen korte verklaring én naam enadres. Onder vermelding van HetMooiste Plekje. Wij ruimen er inMinske & Mear een mooi plekjevoor in.

Met hun dochters Katolina en Geral-dina deden Bertus en Joukje Dijk-stra uit Ouwe Syl Rome aan. Vijfdagen zijn te kort om Rome goed tekunnen ontdekken, zegt Dijkstra.,,Van ’s morgens vroeg tot laat in deavond hebben we, met behulp vaneen uitstekend metronetwerk tocheen hoop van deze Italiaanse hoofd-stad kunnen zien. Deze nachtopna-me brengt de sfeer van Rome goedin beeld. ’s Avonds tegen elven enmet een sluitertijd van 30 secondenis de foto vanaf de Engelenbruggenomen. De Sint Pieter kerk steektmet kop en schouders boven Vati-caanstad uit.

IInn ddee rruuii

DUUR SLAPEN IN RIOOLBUISIn het Groningse Vriescheloo kun je vanaf half september de nacht doorbrengen ineen ondergrondse rioolbuis. Op camping Buitengewoon Groenhoff zijn vijftien ri-oolbuizen met een lengte van 2,5 meter en een doorsnede van 1,8 meter ingegravenen omgebouwd tot slaapplek. Prijs voor een overnachting: een nogal stevige €100per persoon. Daarvoor heb je dan een tweepersoonsbed, twee stoelen en centraleverwarming, maar geen sanitair. Daarvoor moeten gasten naar de voorzieningen opde camping.! www.buitengewoongroenhoff.nl

OOST-GRONINGENDe ‘Dag van de Regio’ op 3 oktober, is een kans Oost-Groningen en het Hoogeland teleren kennen. Ruim tweehonderd ondernemers zetten dan hun deuren open voortoeristen. Ze willen mensen kennis laten maken met het gebied. Zo konden de bezoe-kers vorig jaar een boekje laten inbinden in Stedum, een smokkelwandeling maken inBellingwolde, een boerenlunch genieten in Vriescheloo en wijn proeven in Pekela.! www.dagvanderegio.nl

NEDERLANDSE FIETSTOUR DOOR MADRIDHet Nederlandse toerbedrijf Baja Bikes heeft de succesvolle Nederlandstalige ‘stads-toeren in je moerstaal’ uitgebreid naar Madrid. Eerder startten de oprichters Eric Cas-tien en Rigtmar Brandenburg al fietstochten door Barcelona en Valencia. Hun bedrijfwordt ingehuurd door touroperators als OAD Reizen, De Jong Intra Vakanties enSunair. Per jaar loodsen ze tienduizend fietsers door de Spaanse steden.! www.bajabikesmadrid.com; www.bajabikesbarcelona.com

SNELLE TREIN HELSINKI-PETERSBURGVolgend jaar zomer moet hij gaan rijden: de hogesnelheidstrein tussen Helsinki enSint Petersburg. Onder de naam ‘Allegro’ (Italiaans voor ‘snel’) moet deze verbindingpassagiers in drie uur op hun bestemming brengen (nu vijf uur). Drie treinen per dagom te beginnen, als het goed gaat later vier. Elke trein bestaat uit zeven treinstellenen kan 350 passagiers vervoeren.! www.visitfinland.com

MobielLoopbaanGeld Jeugd RelatiesGezondheidBewegen Eten & Drinken MultimediaReizen