HUMANISME EN RENAISSANCEGeschiedenis
MIDDELEEUWEN
God staat centraal Kerk bepaald cultuur en leven Mens was ondergeschikt aan kerkelijke
voorschriften en voor alles wat hij nodig had kon hij bij de Kerk terecht
Eigen onderzoek en zelfstandig denken werd de kop ingedrukt
Mensen werden dom gehouden…
AFLATEN
Kwijtschelding van straffen, zonden
HEILIG ROOMSE RIJK IN 1550
Italiëin de 15de eeuw
DE MEDICI
Rijke familie Actief in het
bankwezen Bestuur van Florence
(Firenze) Invloed op kunst en
cultuur in Florence
HUMANISTEN
HUMANISME
Besef tot een nieuw tijdperk te horen Afkeer van verleden van de voorgaande
eeuwen Humanisten noemden dit de middeleeuwen Oudheid was de toonaangevende norm voor
alle levenssferen
Een nieuw mensbeeld Verschuiving van het thecentrisme naar het
antropocentrisme
HUMANISME
Umanista = Leraar in de klassieke talen Aanvankelijk werden de Griekse en
Romeinse teksten gewoon klakkeloos overgenomen
Later stonden de humanisten kritischer tegenover de oudheid
Niets werd nog blind aanvaard op gezag van anderen, zij wilden alles zelf onderzoeken (waarnemen en experimenteren)
FRANCESCO PETRARCA
1304 - 1374 Italiaanse geleerde en dichter Grondlegger van het humanisme
WERELDBEELD
NICOLAAS COPERNICUS
1473 - 1543 Pools sterrenkundige Bewijst dat de zon het
centrum is, dus niet de aarde zoals lang werd beweerd
NICOLAAS COPERNICUS
Zijn idee werd door de kerk afgewezen
Waarom? Volgens het stelsel van Copernicus was
de aarde helemaal niet het belangrijkste deel van het heelal, maar slechts een klein onderdeel hiervan…
Dat ging tegen het geloof in.
JOHANNES KEPLER
Duits astronoom Bewijst dat de planeten niet in cirkels
rond de zon draaien maar in ellipsvormige banen.
GERARDUS MERCATOR
Vlaamse cartograaf, instrumentenmaker en graveur
De Ptolemaus van zijn tijd
HOMO UNIVERSALIS
Ideaal van de humanist
Universele mens Atletisch lichaam Scherp verstand Bekwaamheid op veel
gebieden, met name in de kunsten
LEONARDO DA VINCI
Beroemde architect, uitvinder, ingenieur, filosoof, natuurkundige, scheikundige, anatomist, beeldhouwer, schrijver, schilder en componist
Genie, grote voorbeeld van de Homo Universalis
LEONARDO DA VINCI - KUNST
LEONARDO DA VINCI - WETENSCHAPPEN
LEONARDO DA VINCI - WETENSCHAPPEN
LEONARDO DA VINCI
Veel van zijn uitvindingen werden nagemaakt en werken
LEONARDO DA VINCI
Da Vincihttp://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20051031_davinci01
Oorlogsmachinehttp://www.youtube.com/watch?v=u3befMiZK7s&feature=fvwrel
ANDREAS VESALIUS
Vlaamse arts en anatoom
Eén van de grondleggers van de anatomie
Lijfarts van keizer Karel V en zijn zoon Filips II
BOEKDRUKKUNST
Johannes Gutenberg 1397 - 1468
KRUISTOCHTEN
Verovering en bescherming van Jeruzalem
BYZANTIJNSE RIJK / OOST-ROMEINSE RIJK
BYZANTIJNSE RIJK / OOST-ROMEINSE RIJK
ONTSTAAN RENAISSANCE
Politieke factoren Kruistochten Val van het Oost-Romeinse rijk
Gevolg Griekse teksten komen terug onder de
aandacht Veel geleerden en wetenschappers
vluchten naar Europa
ONTSTAAN RENAISSANCE
Culturele factoren In Italië waren veel resten van de
Romeinse beschaving terug te vinden
Gevolg Interesse voor de oudheid herleefd
ONTSTAAN RENAISSANCE
Economische factoren Ontstaan nieuwe elite van rijke burgers
door de uitbreiding van de handel (Bv.: De Medici)
Gevolg Zij steunden kunstenaars
Onderscheid in de kunstgeschiedenis tussen:
‘Briljante’ oudheid ‘Donkere’ middeleeuwen
RENAISSANCE
Afgeleid van het Italiaanse woord ‘rinascita’ dat staat voor wedergeboorte
De renaissance is de wedergeboorte van de klassieke oudheid
Firenze werd o.l.v. de familie de Medici het culturele centrum in de 15de eeuw(kunstenaars: Donatello en Boticelli)
Later verschuift het zwaartepunt zich naar Rome (kunstenaars: Raffael en Michelangelo)
ARCHITECTUUR
Firenze
FLORENCE, EEN NIEUW ATHENE
PALAZZO FARNESE IN ROME, ANTONIO SANGALLO (1483-1546)
PALAZZO RUCELLAI IN FLORENCE (1446)
KOEPEL VAN DE DOM VAN FIRENZE, BRUNELLESCHI (1418-1436)
KOEPEL VAN HET PANTHEON IN ROME, GEBOUWD TUSSEN 118 - 125
SANTA MARIA NOVELLA IN FLORENCE, VOORGEVEL GEBOUWD DOOR ALBERTI IN 1470
GOTISCHE BOUWSTIJLKenmerk: Verticale lijnMen wil zo hoog mogelijk bouwen en zo dicht mogelijk bij god staan.
KENMERKEN ARCHITECTUUR RENAISSANCE
Antieke bouwelementen Zuilen Fronton (driehoekig vlak dat de gevel
bekroont) Koepel (Pantheon) Sierlijst
Overzichtelijke ordening: evenwicht, symmetrie
Weinig versiering Horizontale lijn
BEELDHOUWKUNST
Middeleeuwse beeldhouwkunst
Piëta van Michelangelo
BEELDHOUWKUNST
David van Donatello (ca. 1444)
David van Michelangelo
BEELDHOUWKUNST
Kenmerken Losstaande beelden Realistisch Levendig, i.p.v. statisch
(Middeleeuwen) Invloed van de oudheid
SCHILDERKUNST
PERSPECTIEF - VLUCHTPUNTENDe Heilige Drieëenheid. Masaccio
FrescoSanta Maria Novella, Florence
PERSPECTIEF - VLUCHTPUNTEN
DE SCHOOL VAN ATHENE, RAFFAEL
MASSACIO
IDEALE STAD, PIERO DELLA FRANCESCA
MONA LISA, DA VINCI
SCHILDERKUNST
Kenmerken Perspectief Gebruik van vluchtlijnen Symmetrisch
Onderwerp: Thema’s uit de klassieke oudheid Figuren: Geïdealiseerd lichaam, koele en
afstandelijke figuren Ook landschappen en portretten
SIMULATIE
ATELIER
FILMFRAGMENT
Kunst in de renaissancehttp://
www.youtube.com/watch?v=iiBscBSIiHU