HUMANISME EN RENAISSANCEGeschiedenis

MIDDELEEUWEN

God staat centraal Kerk bepaald cultuur en leven Mens was ondergeschikt aan kerkelijke

voorschriften en voor alles wat hij nodig had kon hij bij de Kerk terecht

Eigen onderzoek en zelfstandig denken werd de kop ingedrukt

Mensen werden dom gehouden…

AFLATEN

Kwijtschelding van straffen, zonden

HEILIG ROOMSE RIJK IN 1550

Italiëin de 15de eeuw

DE MEDICI

Rijke familie Actief in het

bankwezen Bestuur van Florence

(Firenze) Invloed op kunst en

cultuur in Florence

HUMANISTEN

HUMANISME

Besef tot een nieuw tijdperk te horen Afkeer van verleden van de voorgaande

eeuwen Humanisten noemden dit de middeleeuwen Oudheid was de toonaangevende norm voor

alle levenssferen

Een nieuw mensbeeld Verschuiving van het thecentrisme naar het

antropocentrisme

HUMANISME

Umanista = Leraar in de klassieke talen Aanvankelijk werden de Griekse en

Romeinse teksten gewoon klakkeloos overgenomen

Later stonden de humanisten kritischer tegenover de oudheid

Niets werd nog blind aanvaard op gezag van anderen, zij wilden alles zelf onderzoeken (waarnemen en experimenteren)

FRANCESCO PETRARCA

1304 - 1374 Italiaanse geleerde en dichter Grondlegger van het humanisme

WERELDBEELD

NICOLAAS COPERNICUS

1473 - 1543 Pools sterrenkundige Bewijst dat de zon het

centrum is, dus niet de aarde zoals lang werd beweerd

NICOLAAS COPERNICUS

Zijn idee werd door de kerk afgewezen

Waarom? Volgens het stelsel van Copernicus was

de aarde helemaal niet het belangrijkste deel van het heelal, maar slechts een klein onderdeel hiervan…

Dat ging tegen het geloof in.

JOHANNES KEPLER

Duits astronoom Bewijst dat de planeten niet in cirkels

rond de zon draaien maar in ellipsvormige banen.

GERARDUS MERCATOR

Vlaamse cartograaf, instrumentenmaker en graveur

De Ptolemaus van zijn tijd

HOMO UNIVERSALIS

Ideaal van de humanist

Universele mens Atletisch lichaam Scherp verstand Bekwaamheid op veel

gebieden, met name in de kunsten

LEONARDO DA VINCI

Beroemde architect, uitvinder, ingenieur, filosoof, natuurkundige, scheikundige, anatomist, beeldhouwer, schrijver, schilder en componist

Genie, grote voorbeeld van de Homo Universalis

LEONARDO DA VINCI - KUNST

LEONARDO DA VINCI - WETENSCHAPPEN

LEONARDO DA VINCI - WETENSCHAPPEN

LEONARDO DA VINCI

Veel van zijn uitvindingen werden nagemaakt en werken

LEONARDO DA VINCI

Da Vincihttp://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20051031_davinci01

Oorlogsmachinehttp://www.youtube.com/watch?v=u3befMiZK7s&feature=fvwrel

ANDREAS VESALIUS

Vlaamse arts en anatoom

Eén van de grondleggers van de anatomie

Lijfarts van keizer Karel V en zijn zoon Filips II

BOEKDRUKKUNST

Johannes Gutenberg 1397 - 1468

KRUISTOCHTEN

Verovering en bescherming van Jeruzalem

BYZANTIJNSE RIJK / OOST-ROMEINSE RIJK

BYZANTIJNSE RIJK / OOST-ROMEINSE RIJK

ONTSTAAN RENAISSANCE

Politieke factoren Kruistochten Val van het Oost-Romeinse rijk

Gevolg Griekse teksten komen terug onder de

aandacht Veel geleerden en wetenschappers

vluchten naar Europa

ONTSTAAN RENAISSANCE

Culturele factoren In Italië waren veel resten van de

Romeinse beschaving terug te vinden

Gevolg Interesse voor de oudheid herleefd

ONTSTAAN RENAISSANCE

Economische factoren Ontstaan nieuwe elite van rijke burgers

door de uitbreiding van de handel (Bv.: De Medici)

Gevolg Zij steunden kunstenaars

Onderscheid in de kunstgeschiedenis tussen:

‘Briljante’ oudheid ‘Donkere’ middeleeuwen

RENAISSANCE

Afgeleid van het Italiaanse woord ‘rinascita’ dat staat voor wedergeboorte

De renaissance is de wedergeboorte van de klassieke oudheid

Firenze werd o.l.v. de familie de Medici het culturele centrum in de 15de eeuw(kunstenaars: Donatello en Boticelli)

Later verschuift het zwaartepunt zich naar Rome (kunstenaars: Raffael en Michelangelo)

ARCHITECTUUR

Firenze

FLORENCE, EEN NIEUW ATHENE

PALAZZO FARNESE IN ROME, ANTONIO SANGALLO (1483-1546)

PALAZZO RUCELLAI IN FLORENCE (1446)

KOEPEL VAN DE DOM VAN FIRENZE, BRUNELLESCHI (1418-1436)

KOEPEL VAN HET PANTHEON IN ROME, GEBOUWD TUSSEN 118 - 125

SANTA MARIA NOVELLA IN FLORENCE, VOORGEVEL GEBOUWD DOOR ALBERTI IN 1470

GOTISCHE BOUWSTIJLKenmerk: Verticale lijnMen wil zo hoog mogelijk bouwen en zo dicht mogelijk bij god staan.

KENMERKEN ARCHITECTUUR RENAISSANCE

Antieke bouwelementen Zuilen Fronton (driehoekig vlak dat de gevel

bekroont) Koepel (Pantheon) Sierlijst

Overzichtelijke ordening: evenwicht, symmetrie

Weinig versiering Horizontale lijn

BEELDHOUWKUNST

Middeleeuwse beeldhouwkunst

Piëta van Michelangelo

BEELDHOUWKUNST

David van Donatello (ca. 1444)

David van Michelangelo

BEELDHOUWKUNST

Kenmerken Losstaande beelden Realistisch Levendig, i.p.v. statisch

(Middeleeuwen) Invloed van de oudheid

SCHILDERKUNST

PERSPECTIEF - VLUCHTPUNTENDe Heilige Drieëenheid. Masaccio

FrescoSanta Maria Novella, Florence

PERSPECTIEF - VLUCHTPUNTEN

DE SCHOOL VAN ATHENE, RAFFAEL

MASSACIO

IDEALE STAD, PIERO DELLA FRANCESCA

MONA LISA, DA VINCI

SCHILDERKUNST

Kenmerken Perspectief Gebruik van vluchtlijnen Symmetrisch

Onderwerp: Thema’s uit de klassieke oudheid Figuren: Geïdealiseerd lichaam, koele en

afstandelijke figuren Ook landschappen en portretten

SIMULATIE

ATELIER

FILMFRAGMENT

Kunst in de renaissancehttp://

www.youtube.com/watch?v=iiBscBSIiHU