Boerderij in Upignac, waar de vermaarde "paté de fois gras" (ganzeleverpastei) wordt vervaardigd.
Driemaandelijks Heemkundig tijdschrift
van de
Geschied- en Heemkundige
Kring Kinrooi
Jaargang 11 nr. 2 15 juni 1992
KANTOOR VAN AFGIFTE : 3640 KINROOI 2
ISSN 0774-000X
BESTUUR
Voorzitter René RAETS, Venlosestw. 368
56.50.84
Ondervoorzitter Gaby NIES, Oude Kerkstraat 36
70.15.20
Sekretaris Werner SMET, Breeërstw. 124
Penningmeester Louis BEIJNSBERGER,
Heitjesstraat 2
70.26.80
Bibliothecaris
Theo GIELEN, Breeërstw. 194
70.23.23
Leden Els REYNDERS, Maasstraat
14/1
56.46.19
Guillaume VANLOON
Zielderveld 20
70.30.44
Jef KW ASPEN, Breeërstw.
279/1
70.22.90
REDAKTIE
Donaat Snijders
Louis Beijnsberger
Wemer Smet
Martine Dryvers
RED AKTIE AD RES
Sekr./Dokumentatiecentrum
Weertersteenweg 419
3640 Kinrooi
Rek.nr. 735-2224992-91
Tel. 011/70.14.10
LAY-OUT
Martine Dryvers
Theo Gielen
DRUK
Publi Van Lee
Kinrooi
Verantwoordelijke uitgever
René Raets
Venlosesteenweg 368
3640 Kinrooi
WOORDJE VAN DE VOORZITTER
Tijdens een even indrukwekkende als sobere plechtigheid, werd ons medelid
kruisheer ROGER JANSSEN op zaterdag 4 april in de kapel van het H.
Kruiscollege te Maaseik tot priester gewijd. Najarenlang zoeken en ernstige
meditatie heeft Roger zijn weg gevonden: als priester zich in dienst stellen
van God en zijn medemensen. Zoals hij het zelf in zijn dankwoord zo mooi
uitdrukte : "vandaag is voor mij een nieuwe levensfase begonnen".
Op vrijdagavond 6 maart werd ons medelid JAN NIES tijdens een
poëzie-avond - met gedichten van hemzelf - geeërd bij het uitbrengen van
zijn eerste dichtbundel: "Hard fluweel".
Jan heeft het prozaïsche beroep van neuroloog, maar in zijn gedichten
bereikt hij ongekende poëtische hoogten. In zijn dichtbundel schrijft hij zijn
eigen emoties van zich af en laat ons deelnemen aan de gevoelens van een
kwetsbaar mens, die eveneens als wij zijn twijfels en grieven heeft, maar ons
toch de weg naar het Hogere wijst.
Ik vind het passend - als voorzitter van de Geschied- en Heemkundige Kring
- een speciaal woord te schrijven over deze twee opmerkelijke mede-leden,
uit onze eigen streek. Beiden hebben zich tot doel gesteld iets voor hun
medemensen te doen, hen cultureel en geestelijk te verheffen.
Wij mogen rustig besluiten met te zeggen dat zij behoren tot de hedendaagse
cultuurdragers van ons Maasland.
De Geschied- en Heemkundige Kring is fier hen tot zijn leden te mogen
rekenen.
René RAETS.
41
INHOUD
Woordje van de voorzitter. 41
Inhoudstafel. 42
Uit heden en verleden van Kinrooi.
- En na 280 jaar vonden zij het "Nelis" terug ! 43
- Eén en ander over den Heikantj (vervolg) 45
- Watermolen "Bij Meulder" in Molenbeersel. 46
- Een eeuw geleden ... Wat de pastoor van Geistingen noteerde voor het jaar 1892. 49
- De Geistinger koster die twintig jaar te vroeg geboren was.
- Het gebeurde meestal 's nachts, (vervolgverhaal) 50
- Uit het leven van Monseigneur Creemers (vervolg): Gevangenen van de Simba's. 52
- Een halve eeuw geleden ... 56
- Bloemlezing uit "Drost". 58
- De familie Le(e)naers van Ophoven. 60
Waat maag dèt in Godshïerenaam beteikene ?
- Woorden die onze woordenboeken niet kennen. 63
Uniek gomprojekt in Sint-Martinuskerk te Kessenich. 64
Uit de school van vroeger.
- Beulenwerk - Jan Van Mulders. 65
Oos Modeltaal
- "Ein aardbeeving ! 66
Uit onze ledenfamilie
- We melden het overlijden van :
* Dhr. Harrie Quix 67
* Mevr. Maria Baens
- Priesterwijding van E.H. Roger Janssen.
Kringwerking
Fotocollage "2 Bruggentocht" van 11/04/1992. 68
Vraag en antwoord
- 92/01 : Priester Segers J.M. 70
- 92/02 : Gedichten van Jean Close.
- 92/03 : Schilder "Windhausen".
- 92/04 : oudste bidprentje.
- 92/05 : oude nieuwjaarsbrief
- 92/06 : Zoutsmokkel.
We waren aanwezig te ... 71
Komende aktivteiten van onze kring.
- Onze zomeruitstap brengt ons dit jaar naar het Haspengouws platteland. 74
- Open monumentendag op 13 september 1992. 75
- 1902 - 1992 "90 jaar douane Kessenich". 76
42
EN NA 280 JAAR VONDEN ZIJ HET "NELIS" TERUG !
Als in 1709 Antonius SCHEYMANS huwt met Maria NEUS woont het bruidspaar op het "Nelis" in "Kinro". Zij konden
niet vermoeden dat 80 jaar later hun achterkleinzoon Antonius, geboren in 1759, in een proces verzeild geraakte met
Digna NELISSEN. Zij beticht hem ervan de toekomstige vader te zijn van haar nog ongeboren kind. Uit onderstaand
schema blijkt dat het oude gezegde "neef en nicht vrijt licht" ook hier misschien van toepassing was.
Het "Nelis" of "Paanhuis": Tekening van de hand van Frans Costens uit de Davidsfondskalender van Kinrooi van
1983.
43
Johannes NELIS Geb. 1667 (broers)
Leonardus NELIS Geb. 1673
X 1687 met Elis. VAN HOOF X
1701 met Johanna BILIENS.
Maria NELIS Geb. 1689 Petrus NELIS
Geb. 1712
X 1709 met Ant. SCHEYMANS
Godfried SCHEYMANS Geb. 1727 X
1735 met Catharina GIELEN Leonardus NELIS Geb.
1736
X 1751 met Johanna TEE UWEN
X 1768 met Mechtildis LEYEN
Johanna TEEUWEN
Mechtildis LEYEN
Antonius SCHEYMANS Geb. 1759 contra Digna
NELISSEN Geb. 1769
Weer 200 jaar later brengen Frans Nelis uit Apeldoorn
en Jan Nelis uit Bergeyk met hun echtgenotes een
bezoek aan het "Nelis". Na drie jaar onderzoek hebben
ze eindelijk de bakermat gevonden. Zij stammen af van
Leonardus NELIS, geboren in 1673. Diens zoon
Rutgeris, geboren in 1708, huwt in 1749 en woont dat in
Schooten, het huidige Haarlem- Noord.
Rutgeris heeft nu ruim 600 nakomelingen die verspreid
wonen of gewoond hebben over heel Nederland .Vader
Leonardus heeft een boerenbedrijf gehad in Ophoven.
Zou hij dit gekregen hebben via zijn echtgenote ?
In het openbare leven speelde hij een kleine rol als
burgemeester in 1711. Hij sterft vóór 1717 want zijn
echtgenote hertrouwt in 1717 met Lambertus STEY-
VERS. Ook via zoon Petrus, geboren in 1712, is er een
verbinding met de familie Steyvers.
Johannes STEYVERS
Petrus NELIS
X in 1728 met Catharina GIELEN (=lste huw.) Gehuwd
in 1735 met Catharina GIELEN (=2de huw.)
Jacques STEYVERS Geb. 1731 Leonardus NELIS
Geb. 1736 X in 1758 met Anna Opgeeneindt
Mechtildis
LEYEN
Jan STEYVERS Geb. 1760 Digna
NELISSEN Geb. 1769
X in 1788 met Cath. GOYENS X in 1797
met Jan BORGONS
Johannes STEYVERS Geb. 1796 X in 1829 Maria
BORGONS geb. 1799
Zouden beiden geweten hebben dat zij dezelfde
overgrootmoeder hadden ?
In het schema komt Digna NELISSEN weer voor. Met
aan elk hand een onecht kind, Johanna Mechtildis uit
1790 en Johanna Catharina uit 1796, treedt zij voor het
altaar met Borgons. In 1824 herhaalt zich deze
geschiedenis. Nu trouwt Johanna Mechtildis met een
broer van haar stiefvader,nl. Herman BORGONS.
Waarmede wel bewezen is dat Jan Borgons niet de
vader is van het eerste onecht kind.
Overigens is er in het conflict met Antonius
SCHEYMANS nooit een gerechterlijke uitspraak
gedaan. De familie Borgons zal nog wel eens
onderwerp van studie worden.
Van de familie Steyvers is een kwartierstaat
voorhanden, startend in 1630 en eindigend in Geleen in
1955. Overigens onthult deze kwartierstaat niet
waarom bij de geboorten van de kinderen van
Leonardus Nelis en Johanna Billiens telkenmale een
vertegenwoordiger van de familie Steyvers als peter of
meter optreedt. Zou die relatie verband houden met het
huwelijk van Dimphna Neelen en Christianus Steyvers
in 1671 ?
In 1644 verclaert Trineker NELIS, weduwe van Jan
Nelis der jonge, dat tussen haer vaeder Jan Nelis den
Alden zaliger ende Griet Poalmans zaliger seekren
erfcoop is geschiet van seeker stuck erve tot Kinroy
gelegen in de Syenhof.
En Helena NELIS, dochter van Rut NELIS zaliger geeft
in 1642 opdracht "twe royen platsen op de Schants tot
Kinderoy gelegen te transporteren ende op te dragen
aan Koert Sligten".
Bekende namen en plaatsen uit het verleden van
Kinrooi. Echter alleen het "Nelis" lijkt overgebleven
om als bewijs voor honderden naamgenoten in
Nederland te dienen dat er tussen hen en Kinrooi een
band is.
J.C. Nelis, Bergeijck.
44
Eén en ander over den Heikantj ...
Twee bejaarde mannekes hoorde ik eens in den vorm van een gezondheidstoast bij ‘t klinken hunner glazen zeggen:
"A vous, zag Vlecke". Het is buiten kijf dat er een Vlecken bestaan heeft, die , vóór hij ‘t drinkglas aan zijn mond
bracht, tot het gezelschap den korten toast "A vous!" richtte.
"Zwarte Sjang" (=Zwarte Jan), de bekende
ulevellenkoopman geraakte op de boerenkermis in een
hevig krakeel met zijn vrouw. Juist passeerde ik met een
eenvoudig boertje den kraam, bij welke gelegenheid het
manneke die de zoetsappige woorden van beiden ook
had opgevangen, mij leukweg de daar ter plaatse veel
gebruikte zinsspeling toevoegde: "Jè, jóng, zoa geit ‘t.
Blood trèkt, zag de boor, en hai pukdje zie wief!" (=Ja,
jongen, zoo gaat ‘t. Bloed trekt, zei de boer, en hij kuste
zijn wijf).
Verder gebruikt men hier algemeen de volgende
spreekwijzen en gezegden die elders misschien niet of
althans niet zozeer het burgerrecht hebben verkregen.
Vele uitdrukkingen in "den Heikantj" gebezigd, hangen
in nauw verband met, of beter gezegd zijn in ‘t dialekt
vertaald uit het Nederlands, deze willen wij liever niet
geven. Ze zouden te veel plaatsruimte wegnemen.
Hoofdzakelijk de meest eigenaardige in "den Heikantj"
geijkte, zullen we trachten op te zoeken.
1. Hai heet ein moei wie ein sjöp.
d.w.z. hij kan praten als Brugman
2. Mie wiefke is ei vroumes wie eine Kertuze.
d.w.z. Mijn vrouwtje is sterk, gehard, kan overal
tegen. Spottenderwijze ook gebezigd voor eene
groote, zware of dikke vrouw.
3. Hai is ter duvel te slum aaf.
d.w.z. hij is bij de hand, slim.
4. Dai kan vrète wie einen heimejjer.
d.w.z. hij kan bijzonder veel eten.
5. Hai of zie heurtj te peerike inne grondj neeste.
d.w.z. hij of zij is erg gierig, niet goed geefsch.
6. Hai wètj van toet of blaós.
d.w.z. Hij weet van toeten of blazen, weet er
niets van af.
7. Hai is zoa mager es broed, d.w.z. hij
is buitengewoon mager.
8. Hai lietj zich de kiès neet vanne bötterham
numme.
d.w.z. Hij laat zich zoo licht nog niet om den
tuin leiden.
9. Det is mich ein fötskóntj. d.w.z.
een luie slordige vrouw.
10. Hai is eine giftsjieter.
d.w.z. hij kan zich bijzonder kwaad maken of
hij is kort aangeknoopt.
Gérard Krekelberg
Neeritter.
45
Watermolen bij "Meulder" in Molenbeersel.
Hendrik JANSSEN vermeldde in zijn "Aanteekeningen over Molen-Beersel" (1938) enkele bijzonderheden over de
watermolen bij "Meulder", o.a. 23 april 1531: betwistingen tussen de molenaars van Uffelsen en Beersel worden door
een notariële uitspraak beslecht.
In de gichtregisters van Neeritter zijn er nog andere vermeldingen betreffende de watermolen van Molenbeersel te
vinden:
25 januari 1548.
Lenaert aen dye Moeien of Slichten, genoemd als
momber der kinderen van zijn zuster.
Daags na Beloken Pasen 1558.
Meuwen aen die Molen off Hamers ontvangt 1/2 bunder
gemeenten in de Horstvenne.
Op jaargeding na Driekoningen 1562.
Meuwen aen die Moeien leent aen zijn broer Koest
Hamers, 100 homse gulden h 6%.
7 mei 1575.
De kinderen van Meuwen aen die Moeien, met hun
omen-mombers Jan Slichten en Jacob Rutten, lenen 250
homse guldens a 6% aen Sieveren Slichten.
21 mei 1609.
Jan Symens, geconstitueerde van Mathis Symens en
Peter Hoens zijn schoonzoon, dragen over aen Guert
Symens van Biersel, zoon van Heyn Grefkens alias
"Inghen Hei", hun heel recht en gerechtigheid (de een
vanwege de tocht, de ander vanwege de propriëteit) van
moler, huis, hof, landerijen en weiden te Molenbeersel.
Daar waren uit gestorven, Jan Symens en Heel, zijn
vrouw. De uitkoop gebeurde voor 87 gulden brabants.
21 mei 1609.
Jan Symons, geconstitueerde van Symon Symons,
burger te Antwerpen, verkoopt aen Guert (= Godfried)
Symens zijn contingent, recht en gerechtigheid van de
molen, huis, hof, land en zand, voor 375 homse gulden,
an Symons belooft Guert schadeloos te houden, voor
hetgeen Jans broer, de jonge Jan Symons zou kunnen
pretenderen.
9 november 1626.
Jan aenghen Meulen koopt 53 roeden land è 29 stuiver
brabants per roede van Jaek Gheren alias "Inghen
Segge".
22 maart 1629.
Jan op den Heuvel alias "aen dy Muelen" koopt 106
roeden in de Zegge ü 35 stuiver brabants per roede.
28 maart 1643.
Thoenes aen die Moeien releveert en verkoopt zijn
ouders goed "aengen Broeck", Manestraat. Dit is
Broker - nu Kinrooi.
10 juli 1648.
Jan Simons verkoopt aan zijn broer Tijs Simons, zijn
1/6 deel van de watermolen in Molenbeersel. Prijs: 90
gulden.
4 juni 1699.
Jenne Cleynen, weduwe Jan Aengenmuelen van
Molenbeersel verkoopt aan haar zoon Jan
Aengenmuelen, vrecht land in de Zegstraat.
8 oktober 1699.
Jan Aengenmuelen koop zekere erven, land en wei,
gelegen in de "Hegge"
10 november 1701.
Thys Hoeven (Hoven) verkoopt aan de grondheren van
het domkapittel in Luik "het moeien" te Molenbeersel.
17 november 1712.
Genadige grondheren als tegenwoordige eigenaars der
molen, Convent van O.L. Vrouw, Maaseik, vorige
eigenaar (en molenaar ?)
46
47
48
Een eeuw geleden...
Wat de pastoor van Geistingen noteerde voor het jaar 1892.
Mgr. Rutten, groot-vicaris, heeft bij gelegenheid van zijn vijfentwintig jaar priesterschap het koor van de kerk met
fraaie muurschilderingen laten versieren. Het werk werd uitgevoerd door Muermans van Roermond.
(Dit is het opgeplakt schilderwerk dat onder pastoor Jan Aelbers is opgeruimd.)
Dit jaar hebben de inwoners van Geystingen een
verzoekschrift naar de regeering opgezonden op hunne
scheiding van Ophoven te bekomen en de inrichting
der parochie (hier is het dorp bedoeld) als
onafhankelijke gemeente.
De zaak zal eerst in het jaar 1893 uitgemaakt worden.
(Dit is bij de alleroudste mensen nog een bekend
verhaal...)
(Oud-senator Mathieu Rutten heeft er zich al mee
bezig gehouden en wij hopen dat ooit te publiceren. Er
is heel wat geschrijf en gewrijf aan te pas gekomen
vooraleer deze poging definitief mislukte..)
Den 12 december hebben de paters Redemptoristen
Deckers en De groot eene vernieuwing der Missie van
verleden jaar geopend. De oefeningen hebben tien
dagen geduurd en hebben even als verleden jaar de
heilzaamste vruchten voortgebracht.
De Geistinger koster die twintig jaar te vroeg geboren was ...
De jonge pastoor Overman schrijft met kennelijk
plezier in het parochieregister in 1905:
"Dezen zomer is de kerk verlicht met acetylene-gas
volgens een stelsel van den Eerw. Heer Delvoie Emile,
rector der Zusters Ursulinnen te Wuust-Herck (dat is
Herk de Stad). De gehele inrichting kost 400,- fr.
Toen de koster, een 76-jarige het licht zag, riep hij
verwonderd-begeesterd uit: "Ik ben twintig jaar te
vroeg op de wereld gekomen".
Sommigen menschen duchten wat gevaar, de vrouw
van den koster zeide tot haar man: "Jap, als meneer
pastoor het licht aansteekt moet ge maar ver genoeg van
hem af gaan staan".
"Jap (Jasper) Snijders was in zijn tijd een zeer bekende
dorpsfiguur).
49
Het gebeurde meestal s' nachts • • •
Smokkelkist NJ.73-02.
Weer nijdig geklop, nu tegen het vensterraam. Chêl en
Jef keken elkaar veelbetekenend aan. Onbewust
dachten beiden hetzelfde: "Dat is de Luitenant, dat is
een blad!" Pier de mulder stond op. "Wie mag dat nu
nog zijn ?" mompelde hij in zichzelf. Zo laat en in zulk
hels weer...
Weer werd er geklopt en Chêl meende dat hij ook
hoorde roepen. Allen luisterden. Ja, er werd wel
degelijk geroepen. Jef herkende de stem van "den
Engel", ‘t Is "den Engel", Chêl! Als door een veer
bewogen vloog Jef recht naar de deur en trok die open.
In de lichtvlek voor het deurgat stond "den Engel". Hij
zat nog op de fiets, met één voet op de grond." Allez,
mannen, rap!" De Hollanders zijn ons komen
verwittigen. Zij hebben op een auto geschoten die door
hun stopteken reed. De radiator moet kapot zijn en de
auto is ”‘t Beis" op gesukkeld. Haast u, we moeten gaan
zien. Chêl was intussen bijgekomen. "Goed, Engel, we
zijn zo daar. We zullen naar het kantoor komen.
Zonder dralen verdween "den Engel" weer in de
duisternis. Chêl en Jef schoten naar de kachel, grepen er
hun kapotjas en revolver en kropen zo haastig mogelijk
weer in hun jas. Zonder verdere uitleg of dank ging het
in looppas naar de "schop". Vlug op de fiets en naar het
kantoor der douanen. Zij hoorden niet eens meer hoe
Pier de mulder hen nog nariep: "Goede nacht, mannen
en veel succes !" Aan het kantoor had "den Engel" al
een mitraillette klaargelegd. Onderwijl deze door Chêl
werd vastgemaakt op de fiets, gaf "den Engel" verdere
uitleg. Het moest in de richting van "het Broek" zijn.
De mannen voelden de wind en de regen niet meer
terwijl zij in grote haast naar "het Broek" reden. Als
voorzorgsmaatregel waren de lichten op de fietsen
gedoofd. Aan de weilanden werden de rijwielen
achteloos neergeworpen en ging het verder in looppas.
Er werd niet gekeken naar het natte gras of de modder.
Al vlug had Chêl natte voeten, maar hij werd het niet
eens gewaar van de inspanning. Onder het lopen werd
afgesproken naar de grens te gaan zien of er sporen
zouden zijn. En inderdaad zij vonden sporen, en ook een
groete verse olievlek. Er was geen twijfel mogelijk, hier
was de buit gepasseerd.
"Hij kan niet ver hier vandaan zijn", fluisterde Jef. Want
aan die vlek te zien heeft hij ook nog zijn oliekarter
kapot. Zij hielden de lichtbronnen van hun
lampen zoveel mogelijk met de hand bedekt en volgden
dan het spoor. Aan het kruispunt wachtte hen een
ontgoocheling. Hier liep het spoor in de warboel van
door de boerenkarren gemaakte sporen dood. Zij
moesten willens nillens zoveel mogelijk licht maken.
Dat was evenwel te veel. Verderaf klonk opeens het
knerpend geluid van de starter van een auto. Dan het
moeilijk aanslaan van een motor. Eén ogenblik stonden
zij als van de hand Gods geslagen en deden als op
commando hun lampen uit. Het duurde maar een
lichtflits lang, dan begonnen zij een wilde renloop.
Chêl herinnerde zich veel later dat hij achter zich
gevloek hoorde.
Het was "den Engel" die in de gracht was gegleden. Jef
nam de leiding en ontstak zijn lamp. Nog sneller ging
het toen.
De anderen holden lijk opgejaagde dieren achter het
lichtspoor van Jef s lamp aan. Duidelijker en duidelijker
hoorden ze nu het weigerend brommen van de
50
motor. Plots scheurde een heldere lichtstreep ginds voor
hen in de donkere nacht. En daar zagen zij het, een auto
begon te rijden in de veldweg voor hen. Zij zagen het
aan het op en neer bewegen van de lichtbundels, hoe hij
door de kuilen letterlijk voortkroop lijk een
aangeschoten stuk wild. Ons trio stond stil,
ontmoedigd.
Ginds verdween de smokkelkist naar de grote weg toe.
Tenslotte verdween, ze tussen de huizen ginder ver.
Tegen de donkere regenwolken bleven nog even zijn
lichtstrepen, dan niets meer. Ver weg over Kessenich,
het wegsterven van de laatste flarden motorgeronk.
Toen eenzame stilte, die enkel nog gebroken werd door
de steeds aanhoudende wind. Onze mannen stonden
sprakeloos. "Den Engel" loste een geweldige
"Godver...", die weg galmde van uit de donkerte der
Meersen.
Maar onze Jef herwon als eerste zijn kalmte. "Kom aan
mannen, wij vinden hem wel. Zulke grote averij kan op
korte tijd niet hersteld worden. Kom, we gaan op zoek
!" Het water in de plassen pletste onder hun voeten. Zij
voelden het zweet op hun vel. De zware kapotjas werd
nu echt een belemmering. Hier en daar lieten ze hun
zaklampen aanflitsen deels om de weg te houden en
anderzijds om het achtergelaten oliespoor te kunnen
volgen. Het spoor van de wielen was maar vaag.
Slechts hier en daar was een duidelijke afdruk te
onderscheiden.
Alleen het vermoeden dat de auto niet ver kon zijn hield
de zenuwen van ons trio op zenith. Het wit-gele
lichtoog van de torenklok op de klok van Thom, zag
daar diep beneden naar het moeizaam gestrompel en
gewoel van onze mannen. De bomen en struiken
hoorden het gehijg van hun adem. Een uil wierp een
ijselijke kreet, die opgeslorpt werd door de wind, in het
nachtelijk duister.
Chêl, Jef en den Engel hadden alle moeite van de
wereld om op de been te blijven en te vorderen naar de
richting van de eerste huizen.
Uiterste inspanningen werden geleverd tegen de
natuurelementen, om een paar ogenblikken tijd te
kunnen winnen. Een paar seconden misschien, die
achteraf noodlottig konden zijn. In hun
onderbewustzijn voelden zij het aan, die auto kan niet
ver weg zijn, die moet ergens hersteld worden. Dat
moeten wij trachten te beletten. De smokkelaars zullen
de goederen misschien proberen over te laden of ergens
weg te bergen.
Vooraleer zulks kan gebeuren, moeten wij hebben
toegeslaan...
Wanneer Jef en Chêl later in gepeins of in vertelling de
gebeurtenissen van die nacht weer ophaalden, bleef
voor hen die strompeltocht door "het Broek" als een
mistige sfeer in hun geesten zweven.
Wat er juist gebeurde op die ogenblikken kon geen van
beiden nog juist vertellen. Het was zelfs zo, dat zij niet
eens hadden gevoeld dat het had opgehouden met
regenen. Zij zagen alleen maar de ontstellende ravage
van sporen welke deze nachtelijke tocht had
achtergelaten op hun kleding, slijk tot halverwege hun
lichaam...
Terug op de verharde weg, aan de eerste huizen van het
dorp, pletste bij iedere stap het water in hun schoenen.
Zij schonken er geen aandacht aan en namen weer hun
rijwielen op de plaats waar ze werden achtergelaten.
In het licht van de lantaarns zagen zij voor hen op het
wegdek, dwars door "koeienstront" en alles heen, twee
evenwijdige strepen. De wielsporen van de gevluchte
auto. Er was geen twijfel mogelijk, want hier en daar
zag men een heldere veelkleurige olievlek er tussen in.
Olievlekken op de nattigheid uiteengelopen als ka-
potgevallen eieren.
Onze mannen zagen nu niets anders meer. Zij zagen
alleen dit duidelijk spoor en bleven het volgen. Opeens
draaiden de twee handlijnen naar links. Automatisch
hield Jef halte. Hier was de wagen afgedraaid, dat kon
niet anders. Allen wisten dat dit de weg was naar een
boerenhof. Weer werden de rijwielen aan de kant gezet.
Langzaam slopen ze naar het erf toe. De bandensporen
verdwenen door het hek naar de schuurpoort toe. Men
zag duidelijk licht door de spleten van de dakpannen
schijnen. Jef hoorde ook gedempte stemmen en deed
met de hand even teken om stil te zijn. Hun harten
bonsden tot in hun keel. Behoedzaam slopen zij
naderbij. Chêl voorop, met de mitraillette in aanslag...
Aan de schuurpoort hielden zij in. Duidelijk zagen zij
nu, door de spleten van de oude poort, het licht naar
buiten priemen. Weer hoorden zij stemmen. Het was
gemompel en leek onverstaanbaar. Men kon echter drie
verschillende tonen onderscheiden. Dus waren er
minstens drie personen aanwezig.
Opeens tinkelde iets daar binnen: metaal op metaal. Dat
deed de maat overlopen. Met een sprong was "den
Engel" aan de poort en rukte eraan uit alle macht.
Binnen een wild gerammel aan een deur en een holder
de bolder geklauw. Slechts een onderdeel van een
seconde was er nog licht. In dat licht zagen de douaniers
de schokbreker van een auto glinsteren. Heel even
waren er achter in de schuur nog wat door elkaar
gelopen geluiden. Dan, stilte...
Chêl sprong binnen, in de schijn van Jef’s lamp de
mitraillette in aanslag.
(wordt vervolgd)
51
Uit het leven van ... Monseigneur CREEMERS
Gevangenen van de Simba's
Toen de Monseigneur in augustus van het jaar 1964 vertrok voor de laatste conciliezitting te Rome, kwamen kort erna
de Simba's (=opstandelingen die rebelleerden tegen het centrale gezag).
Ze maakten het tot een uitgeplunderd gebied met ontzaglijke materiële en morele schade.
31 missionarissen werden er gevangen genomen en na lange gijzelingen gedood.
Gevangen in Buta.
Op 19 december 1964 vertrekken de gijzelaars van
Bondo naar Buta.
Zij mogen alleen een deken en een hoofdkussen
meenemen. Vervolgens worden ze vlug naar de
vrachtwagen gejaagd onder het oog van gewapende
soldaten.
Bij valavond rijden ze Buta binnen na praktisch niets
gegeten te hebben. De zwarte bisschop van Buta en
kolonel Augustin wachten hen op. De eerste nacht
brengen de mannen door deels in het huis van de
Broeders Maristen en deels in het huis van de
Norbertijnen van Tongerlo, die enige weken tevoren
werden bevrijd.
De zusters vonden een onderkomen aan de overkant
van de weg in het klooster van de zusters van Berlaar.
Het nieuws over het oprukken van het nationale leger
onder leiding van blanke huurlingen in de richting
van Buta, brengt paniek onder de Simba's en een
gedrukte stemming over de gevangen missionarissen.
Hoe zal het aflopen ?
Mgr. Creemers tijdens de conciliezittingen in Rome.
52
Een vreselijke zondag in mei 1965
29 mei 1965 : daags vóór de executie
Het nationale leger rukt op en is op 131 km van Buta.
Rond 18.30 uur brengen dol geworden Simba's de
blanke zusters naar het missiehuis van de paters en
broeders, die reeds drie aan drie op de grond neerzitten,
beroofd van alle voorwerpen zoals brillen en horloges.
De ganse groep van blanken wordt opgeleid naar het
politiecommissariaat en opgesloten voor de nacht. Na
twee pijnlijke inspekties wordt rond middernacht de
zwarte bisschop binnengeleid onder beschuldiging "de
gijzelaars beschermd te hebben en aan het nationale
leger inlichtingen verstrekt te hebben langs een
radiopost".
Deze ontkent door de overste der paters en de bisschop
kan gaan.
De priesters geven allen de absolutie want ze
vermoeden het ergste.
's Morgens geeft kolonel Makondo vanuit Titulé
telefonisch bevel "alle mannelijke gijzelaars van Buta te
doden en de Zusters in de brousse te ontvoeren".
Even later zal een tweede telefonisch bevel aan de
Simba's luiden : "Verstopt U in de brousse met wapens
en munitie en wacht op mijn terugkeer uit Kaïro, waar
ik hulp ga zoeken".
Kolonel Makondo omringd door "onze"
missionarissen.
Er wordt getracht om de moord te verhinderen door
middel van de telefoon en verzoekschriften die per
vliegtuig boven Buta worden uitgestrooid.
Maar alles was vergeefse moeite !
In de voormiddag ontvingen alle gijzelaars te drinken.
Rond 10.00 uur vernemen de zwarte bisschop en de
inlandse zusters het doodsbevel door een Kongolese
majoor. Hun smeekbeden halen niets uit, maar maken
die rebel nog woester.
Rond 11.00 uur worden de Paters en Broeders
gescheiden van de blanke Zusters, vrouwen en
kinderen: deze worden in een ander lokaal opgesloten
om in de nacht ontvoerd te worden tot hun uiteindelijke
wonderbare bevrijding op 26 juni 1965.
Rond 16.00 uur komen Simba's met koorden en stokken
voorbij het lokaal van de Zusters en roepen "We gaan nu
met de Paters beginnen...".
Rond 17.00 uur is een Portugese vrouw getuige hoe de
bende Simba's tierend het politiebureel bestormt en de
missionarissen naar buiten drijft.
Deze zijn blootvoets, zonder toog en worden ruw
behandeld.
Een ziekenoppasser van het hospitaal zou later getuigen
hoe de missionarissen op de oever van de Rubi-rivier in
rijen worden opgesteld en onder luid getier met lansen,
knuppels en hakmessen werden vermoord.
Rond 18.30 uur trokken de Simba's weg en verstopten
zich in de brousse.
Van de lijken, waarover de wateren van de Rubi zich
ontfermden, werd er geen enkel teruggevonden.
Het nieuws schokte de beschaafde wereld. Het werd
geblokletterd in de kranten en door radio en televisie
wereldkundig gemaakt.
In België, Nederland en elders liepen de kerken vol
met gelovigen, die gingen bidden voor de slachtoffers
van Buta.
53
54
In 1967, nog vóórdat zijn bisdom van de rebellen
gezuiverd was, meende Monseigneur Creemers de
eerste te moeten zijn om terug te keren.
Deze reis moet voor hem, die zo moeilijk bloed en
tranen kon zien, een ontzettend offer geweest zijn. Dit
gebeuren heeft hem méér aangegrepen dan iemand kon
vermoeden: de teleurgang zien van wat eens een
bloeiend missiegebied was.
De stroom van terugkerende vluchtelingen, de
leeggeplunderde missieposten, de uitgebrande of
ingevallen dorpjes, de uitgeputte bevolking met totaal
gemis aan zowel geneeskundige als geestelijke hulp.
Men zou het als de vernietiging van zijn eens gekozen
ideaal kunnen zien.
Met veel weemoed in het hart, stil bij de plaats waar de
dierbare confraters vermoord werden.
Gedenksteen van de vermoorde paters in Zaïre.
Martine DRYVERS
(wordt vervolgd)
55
Een halve eeuw geleden • • •
Onder de titel "Herinnering aan een onaangenaam bezoek" verscheen al eens een Duitse tekst uit een soldatenblad
van 12 mei 1940. Tien mei was het begin van een allesbehalve kort en ... aangenaam bezoek, inderdaad.
De herinnering aan vier jaar oorlogsellende, groot en klein, is in menig opzicht nog gebleven bij de wat ouderen
onder ons. Ze kwamen "zomaar" over de Maas en door het O o binnengewandeld. Vonden bij ons geen Belgische
soldaten op hun pad: dat staat ook in de tekst en het is waar. Wel vernielingen en door ons leger opgeblazen bruggen,
aan de Spaanjerd, de twee op de Steenweg en zo verderop.
In diezelfde vroege morgen bleven Belgische soldaten dood in een Molenbeersels Fortje: daar komen wij nog eens
uitgebreider op terug.
In zijn werk "Ge höbtj den oorlog neet gewonne " heeft Thieu van Pitje onder andere ook Jan Dirkx aan het woord
gelaten met zijn belevenissen dicht bij dat Oo, bij zijn ouders huis: "Wij waren de Geistingenaren welke de eerste
Duitsers zagen (p. 15-17). Die waren wantrouwig toen, maar korrekt en zelfs bijna vriendelijk... Want zij waren toen
aan 't WINNEN".
Door datzelfde Oo en ruim vier jaar later wisten we ze weer aftrekken.
Niet zo vriendelijk meer, neen zeker niet, want toen waren ze zwaar op de terugtocht. We wilden U hierbij kort dat
"himmelhochjauchsend" bericht laten lezen van ene Horst Hohensee : Hochstimmung bei den Truppen enzovoorts.
Of Horst Hohensee in 1944 nog leefde weet ik niet: goede kans van niet intussen. Moest het toch zo zijn dan zal hij
waarschijnlijk niets meer te melden hebben gehad. Een sombere gedenkdag voor ons in ieder geval. Ook voor
"Ophorfen", wat de man wel niet goed lezen kon. Het was misschien ook een Oost-Pruis.
D.SNIJDERS.
56
U\
Bloemlezing uit Drost
De laatste jaren zijn steeds meer personen bezig met genealogische opzoekingen. Eén van de voornaamste bronnen
zijn de parochieregisters, vermits die bij gehouden werden vanaf einde 1500.
Maar, zoals iedere bezoeker reeds heeft kunnen vaststellen, en wat hier in het tijdschrift door voorbeelden gestaafd
werd, ging men nogal tamelijk slordig om met de schrijfwijze van sommige familienamen.
Omdat in vroegere jaren een identiteitskaart, reispas of trouwboekje nog niet in de mode waren, werden de
familienamen vooral op het gehoor neergeschreven. Welke veranderingen dat geeft kan men zien aan onder staande
families. (Let vooral op de schrijfwijze van zowel de mannelijke als vrouwelijke familienaam !)
58
Mogen we U er op attent maken dat de volledige reeks van het Drost-archief inmiddels gekopieerd en
ingebonden kan geraadpleegd worden in ons dokumentatiecentrum. Hierbij gaat onze welgemeende dank uit
naar de Kruisheren van Maaseik en naar onze erevoorzitter E.H. D. Snijders die ons dit kostbaar materiaal
bereidwillig hebben uitgeleend.
59
De familie Le(e)naers van Ophoven.
In Maaseik en omstreken treffen we verschillende schrijfwijzen aan voor de stam Le(e)naers o.a. Lenaerts, Leenders,
Lennarts, Lenerts en Linders.
Meestal betreft het een smedengeslacht waarvan de leden reeds eeuwen terug als hoefsmid gevestigd waren te
Maaseik. In archiefstukken van die stad uit 1659 staat te lezen: "Lenart Lenerts der Smeet aen d’Eyckerpoorte huis
binnen de stad moeshoff buiten de Eyckerpoorte gelegen".
In 1754 koopt "Lenart Lenaerts een huis in de Bleu-
merstraat genaamd "Den Bock naast de Valk."
In zoverre we hebben kunnen nagaan gebeurde het
tweemaal dat een lid van deze Leenaers-stam in
Ophoven terecht kwam om hier als hoefsmid zijn
boterham te verdienen. Een eerste maal in 1735 met
"Heyliger Leenaers" en een tweede maal rond 1900
met "Antoon (Toontje) Leenders". Deze laatste was
wel te Rotem geboren, maar zijn vader was afkomstig
van Maaseik. In deze bijdrage beperken we ons tot de
eerste Ophoven-tak Leenaers die leefde tijdens de
18de en de 19de eeuw.
Als stamvader noteren we de in 1709 te Maaseik
geboren "Helger Leenaers" die in 1735 het eerste van
zijn drie huwelijken in Ophoven afsloot. Hij woonde
in het "Roockhuijs", gelegen in de nabijheid van de
kerk.
Meteen willen we wijzen op de verschillende
schrijfwijzen van zijn voornaam: Helger, Heyliger,
Hilaire of Tossanus.
HEYLIGER LEENAERS.
Geboren te Maaseik op 31 oogst 1709 Overleden te
Ophoven op 14 december 1774.
Zoon van Leonard en van Elisabeth Anna
GARDENEERS.
Hij was driemaal gehuwd:
1. Op 20/02/1735 met Joanne PEETERS (Overleden
op 15/01/1738)
2. Op 06/04/1739 met Anna FASTRE:
9 kinderen werden uit dit huwelijk geboren, allen te
Ophoven:
1. Theodoor : geboren op 16/04/1740
2. Simon : geboren op 06/10/1741
3. Anna Gertrudis : geboren op 20/10/1743
4. Maria Elisabeth : geboren op 22/10/1745
5. Johanna Catharina : geboren op 18/09/1747
6. Theodoor : geboren op 13/03/1749
Hij huwde op 20/02/1770 met Joanna Op Mun
necom van Heel. Ze woonden in 1796 in het Leu en hij
was smid van beroep. Hij overleed op 27/02/1801 te
Ophoven.
7. Maria Elisabeth : geboren op 03/02/1751
8. Anna Mechtildis : geboren in 1754 Overle-
den op 08/11/1803
9. Leonardus : geboren op 05/09/1754. -
+ 07/12/1807.
Hij werkte sedert 1776 als smid te Thom. Uit zijn
eerste huwelijk met Maria GIELEN waren er drie
kinderen:
A. Marie-Anne LEENAERS: geboren te Thom,
huwde op 31-jarige leeftijd met Pieter-Mathijs
KLERKX, landbouwer te Ophoven. Ze overleed hier
op 25 augustus 1869.
B. Joannes Heyliger LEENAERS: geboren te
Thom op 08/04/1797. Hij was herbergier te Maaseik.
C. Jacobus LEENAERS: geboren te Thom op
06/03/1802 en overleden te Ophoven op 06/10/1814.
60
*
HET ROOCKHUYS TE OPHOVEN.
Op 2 september 1780, werd voor de Landscholtus Van der Meer en
Schepenen het Roockhuys door de familie Leneerts en consoor- ten
publiek verkocht, hetwelk gelegen was nabij het kerkhof van Ophoven: Seeker huijs genaemt het roockhuys met aen hangh dier gelegen binnen den Dorp
Ophoven reigntende gemeijn straet ten eenre sijde en de Erffgn. van Jaspar Gielen Zalr.
moeshoff en bongaert ter andere sijden, uitschietende op den kerekhoff belast Jaerlix aen
deese pastorije van Ophoven mei een vaet Roggen en eenen Stuijver cens Erfpachte
Item in de laetbanek van WickRoede Jaerlix 2 honders en drij ortiens cens
Item in de laatbanck van Odenhoven 2 capuijnen. 2 alde grooten met opheldinghe van
ieder groot in toto 42 Roeden.
,Het Roockhuijs werd door de meestbiedende, Wilhelmus Gielen,
aangekocht. Dezelfde verkopers verkochten op gezegde datum ook nog een
stuck acker landts aen het Dorp gelegen aen de veldstraet Reign de Erffgn. van Joes
Reijnders zalr. ter eenre en Dierick Gielen ter andere sijden, uijtschietende op de voorss.
siraet groot in maete 176 %
Roeden. • ■
Dit land werd aangekocht door den medescheepen Martinus Ruiten
present en accepteerende. Het werd verkocht aan twee en viertigh
stuijvers ad ieder cleen Roede (get.j Marten Rutten en voor de aankoop
van het Roockhuijs tekende Jaspar Gielen (17).
61
1. Op 03/07/1761 met Joanna ERLINGS Overleden te
Ophoven op 02/02/1797.
Uit dit huwelijk waren drie kinderen:
1. Willem : geboren op 28/04/1762. Hij huwde op
03/07/1787 met Anna BONGAERTS (+ Ophoven
1797). Willem overleed te Ophoven op 04/02/1830.
2. Jacob : geboren op 29/07/1764. Hij huwde op
03/05/1807 met Gertrudis SMEULENERS, weduwe
van Henri KLERX. Jacob overleed op 30/04/1821.
3. Antoon : geboren op 25/10/1768 en overleden op
15/05/1778.
HEYLIGER LEENAERS.
Geboren te Ophoven op 14/12/1788 als zoon van
Willem en Anna BONGAERTS.
Hij was tweemaal gehuwd. Een eerste huwelijk ging hij
aan met Ida MUSERS en een tweede met Johanna
HENNEN.
Als schoenmaker en landbouwer woonde Heyliger aan
de Leustraat nr.l, genaamd "Bij Heyliger".
Hij overleed te Ophoven op 09/03/1858.
Eerste huwelijk met Ida MUSERS op 4/10/1819.
Zij werd geboren te Vlodrop (NI.) op 05/05/1795 en
overleed op 30/08/1822.
Twee kinderen werden geboren uit dit huwelijk:
1. Willem LEENAERS (LEENDERS):
Geboren te Ophoven op 14/09/1820 en overleden op
04/03/1880. Hij was gehuwd met Lucia FLIPKENS op
15/01/1853.
Zij werd geboren te Neeritter op 12/08/1828 en
overleed te Ophoven op 06/03/1895.
Van de acht kinderen werden de oudste geboren te
Wurfeld en de jongste drie te Ophoven op "Wijnen-
hof’.
In 1854 pachtte Willem Leenaerts- Flipkens deze hoeve
"Wienenhof van Dahmen Hubert, notaris te Solingen en
van Briers Karl, rentenier te Geilenkirchen voor de prijs
van 500,-fr. boven de last (60,- fr.) Het geheel was toen
31 ha. 92 a. en 80 ca. groot. In 1864 kochten de pachters
deze hoeve van Anna Briers en van Hubert Dahme.
Uit de koopakte: "Een pachthof gelegen Ophoven,
benaamd "Wijnenhof', bestaande in huizingen, schuur,
stallingen, huis, wei en bouwland, schaepsweide,
bosschen, heide en moeras 26 heet. 57 are en 30 ca. en
88 are 53 ca. uit een perceel bosch genaamd
"Wijnenbroek”, groot in het geheel 3 heet. Aan Willem
Leenders, pachter, wonende te Wurfeld voor 13.700.-fr.
2. Elisabeth LEENAERS (LEENDERS):
Geboren te Ophoven op 08/03/1822. Zij huwde op
17/06/1848 met Hendrik VANDEWIEL, metselaar van
beroep. Geboren te Baexem (NI.) op 24/05/1819. In
1852 overleed hun tweede kind, de één jarige Thomas
in huis nr.50 in de Leuerstraat. De geboorte van hun
zesde kind Guillaume op 02/10/1858 was de laatste
familiale gebeurtenis te Ophoven die we hebben
kunnen achterhalen.
Het gezin VANDEWIEL is in de tweede helft van de
19de eeuw uitgeweken naar de Verenigde Staten van
Amerika.
Tweede huwelijk met Johanna HENNEN op 30/09/
1826.
Johanna werd geboren te Ophoven op 07/12/1792 en
overleed op 22/11/1863. Uit dit huwelijk waren er drie kinderen:
1. Gerard LEENAERS:
Geboren op 01/06/1828 en overleden op 24/05/ 1899
te Ophoven. Hij was ongehuwd. In 1895 gepensioneerd
als afdelingsoverste bij het Provinciaal Bestuur.
2. Gertrudis LEENAERS:
Geboren op 12/11/1830 en gehuwd met Andries
LIBOIS, een bakker uit Stevensweert.
3. Maria LEENAERS :
Geboren te Ophoven op 10/04/1835. Huwde met Jan
DIRKX uit Ohé en Laak en ze bleven wonen op de
ouderlijke boerderij.
Jan Poukens
Houthalen. (wordt vervolgd)
62
Ik heb wat woorden bijeengezocht die onze grote woordenboeken NIET kennen of toch nog niet opgenomen hebben.
En wil ze als een vervolg aanbieden, voor zover ik dat verder kon uitvissen. Alle reakties zijn welgekomen.
Voor en na heb ik er met belangstellende vragers al eens over "gerezeneerd”, gezocht en SOMS iets gevonden. Veel
van die dingen zijn eeuwen en eeuwen oud, zodat men dikwijls het spoor bijster raakt...
AOMZEIKSEL = mier.
De twee woorden staan hemelsbreed uit elkaar. Het is
wel zeker dat ons woord een van de vele nevenvormen
is van het Duitse woord "Ameise".
Komt het VAN het Duits ? Of is het even oud en wat wij
noemen Neder-duits ?
BABBELTJE = snoepje.
Wij kenden dat goedkoop snoepje in onze jeugd en de
babbeltjespot, het "babbeltjesglaas" in de winkel (thuis
was dat zeldzaam. Er waren te veel afnemers...)
Komt niet van babbelen=praten, maar van het Frans
"babbelette”, babbelutte...
Ik vermoed dat het ooit bij ons is ontstaan vanwege de
uitsluitend Franse namen op al wat ingepakt geleverd
werd (pour les Flamins la même chose... zoals in het
leger)
BADDING = lichte balk.
"Zoe gezwank es ene badding"=: welbekend.
Dat is= stijf: algemeen Nederlands: zo stijf als een hark.
Ik kan het nergens vinden...
BANDREEKEL = vlegel, losbandige.
De réékel is welbekend: vooral als het man-
netjeskonijn. En die hebben de reputatie ontembaar te
zijn... Het woord rekel is in de mensenwereld geen
aanbeveling, nog lang niet: onbetrouwbaar, hitsig. Het
lijkt mij dat het stamt van de mannetjeshond (=de reu)
die men dan maar best aan de ketting of band houdt, om
die redenen.
DEN HIELE BATTAKLANG = alles bijeen.
zoveel als "den hiêle bazaar" en dan niet in gunstige zin.
Van het Frans "bataclan"= rommel.
BEEREKLAUW = klein potkacheltje met meestal drie
poten en in de vorm van een klauw.
Het was uit gietijzer en zeer geliefd en zeer verspreid. Ik
heb er met zaliger Jan Geerkens vele uren bij gesleten
en ook in het "kotje" van de Geistinger harmoniezaal
was het wat nu de televisie geworden is: de "huisgod"
bij manier van spreken.
ZICH BEGAAJE(N) = zich toetakelen.
1. vooral in kledij, van kinderen gezegd
2. eten: zich zwaar tegoed doen.
Men vindt het woord wel terug in woordenboeken,
maar ook daar aarzelt men: komt het van het
Oudnederlands begaden, bejaden= zich zeer smerig
maken, slecht handelen ?
Of van een verdwenen werkwoord begaden, waar men
nog een rest vindt in ons huidig woord GADING (het is
naar mijn gading=bevallen ??)
Kinderen zijn graag "vuil" ! Zich uitlevend...
BEGAOVINGE = "stuipjes".
Een gelukkig haast onbekend geworden en vroeger
vaak dodelijke kinderziekte.
Zeer gevreesd daarom. Zoveel als wat men
tegenwoordig noemt: epilepsie, "vallende ziekte". Ik
heb er menig kindje nog aan weten sterven.
63
De uitleg die in geleerde boeken gegeven wordt is naar
mijn aanvoelen een beetje wonderlijk te noemen. Het
woord zou komen van "begeven" en dat in de betekenis
van: Gode begeven = aan God toegewijd... De lijder of
lijdster vertoonde in ieder geval tekenen van verstarring
die "niet meer van deze wereld was". Daarom werd die
kwaal (heel waarschijnlijk ten gevolge van onjuiste of
besmette melkvoeding) gezien als een "godsgave"
zoiets als van een "VERSTARDE ZIENER".
Komt alleszins voor in zeer oude kuituren.
Ik geef het voor wat het is.
MET BELUMP ='heimelijk-weg.
Ook hier aarzelen de woordenboeken...
Komt het van: beleg, beleid dat wil zeggen: overleg,
LIST ? of van: beloken: verstopt, verstolen, heimelijk ?
De betekenis is alleszins duidelijk: heimelijk, listig-
liefst verdoken.
Moest U dit alles blijven interesseren dan ga ik door en
anders stop ik: de klant (=de lezer) is koning. Bewust
heb ik mij deze keer op moeilijke en winters- glibberige
paden begeven en verwacht van mij niet dat ik "alles"
KAN oplossen. Een filoloog moet als een wijze mens
trouwens altijd de nodige voorzichtigheid betrachten.
Vele stoute en koene, zelfverzekerde beweersels zijn
achteraf als een ballonnetje doorgestoken. Het is
overigens zo met de hele menselijke geschiedenis ! Wie
Mies meent te weten... och, laten we eens lachen...
GRAAG, en dat meen ik: uw aanvullingen, reakties,
andere meningen, vragen, opwerpingen... Ik zou maar al te gaarne daarop willen ingaan.
UW FILOLOGUS.
UNIEK "GOMPROJEKT" IN SINT-MARTI-
NUSKERK TE KESSENICH.
De muurschilderingen van de neogotische kerk
in Kessenich zijn reeds enige tijd aan restauratie
toe. In onze brochure over de Sint-Martinuskerk
kon U vernemen hoe waardevol deze
schilderingen wel zijn.
Onder impuls van schepen Alfons HERMANS is
men gestart met een groot projekt om deze
schilderwerken te reinigen. Vrijwilligers
gommen het vuil van de wanden. Vele uren werk
(1 m2 per dag), maar vele handen maken "licht"
werk. In Kessenich heeft men trouwens ook
andere projekten tot een goed einde kunnen
brengen, zodus...
In het V.T.M.-nieuws van 22 februari 1992
kwam het "gomprojekt" op het T.V.-scherm.
Alfons Hermans verklaarde hier dat men na
enkele maanden klaar kon zijn. Dan komen de
specialisten eraan te pas en zal er reeds 10
miljoen uitgespaard zijn !
Burgemeester Hubert BROUNS loofde dit
nieuwe initiatief van de mensen van Kessenich.
Proficiat, ook namens onze kring, voor deze
vorm van monumentenzorg !
Werner SMET
64
BEULENWERK.
‘k Heb mijn hond een schop gegeven,
Schoon het dier mij niets misdeed !
‘t Liep mij spelend voor de voeten,
En ik schopte ‘t, barsch en wreed. Goede
Meester, die ons leerdet; "Kinderen, doet
geen dieren pijn;
Die geen hart heeft voor de dieren, Kan
geen brave jongen zijn !"
Goede Meester, ‘k voel de schaamte,
Gloeiend op mijn voorhoofd staan:
‘k Heb mijn hond een schop gegeven ! En
het dier had niets misdaan.
En na dien schop, o ! hadt gij kunnen merken De
droeve, droeve blikken van mijn hond !
‘t Was om een hart te roeren in den grond,
Zoo eindeloos, zoo innig was de smarte,
Die in dat hondenoog te lezen stond.
Het scheen te zeggen: ”‘k Schenk U zooveel liefde,
Waarom mij niet wat wedermin gejond ?"
En treurig smeekend, langzaam kruipend,
Den buik ter aarde slepend in het zand,
Kwam de arme Tom zich aan mijn voeten strekken En
likte mij de beulenhand...
Dan is een traan Mijn oog ontgaan.
En ‘k heb gezworen:
‘k Doe nooit een dier meer pijn;
Want die geen hart heeft voor de dieren,
Die kan geen brave jongen zijn !
Uit: Vonken en stralen
Jan VAN MULDERS.
65
Es het vreuger dónderje zagte wèe altiêd det oos
Leeve'n Hiêrke mètte klómpe door de'n Heem el leep.
Mer det huêrse nów neet miê zèkhe want van de
hónderd kinjer zeen ter gein neegetig diej weete waat
klómpe presies beteikene. En waat ein wanmeule is
weite ze auch neet, mer det is waal aan te numme want
de'ntiêd det eedere mins ziê stökske kore, haver en
èerpele haaj is langs. En eederein dèe zich ei bitje
respekteerdje haaj ein wanmeule oppe sjeur staon.
Gepaardj mèt veul lawijt woor den het kore, terf of
gèest "gewanmeuldj" óm het kaaf van de vröchte te
sjeije. Het is den auch neet te verwónjere det get waat
veul lawijt maakdje woor betieteldj es: het rammeltj
wiej ein wanmeule !
Op 13 april woor ich óm twintjig nao driej wakker van
ein önbesjriêfelik deepgrómmendj davere en sjödde van
de'n hiêle wèereldj. 't Waas presies eine'n akeligge'n
droüm ! Alles sjödje en rinkeldje en de vrouw reep
versjriktj: "Waat is det ??" En wiej ich op 't gedacht
kwaam weit ich auch neet merich zag : " Oze Leeve'n
Hiér is mèt zién wanmeule'n aan dreije! " Esse zoêget
huêrs vertèlle snachs, esse’n oêt diêne'n iêrste slaop
gewèktj weurs is het begriêpelik deste vreugs...: "Waat
bazelse nów??" Mer presies of ich het dageliks
mètmaakdje bevestigdje ich : "Des ein aardbeeving!"
Ein half oor ter nao beweegdje de lusters nog aan 't
plafóng en biej de naober en euveral
zaag ich leecht branne...
Ich weit nog good det ós vreuger meister Theo
Vastmans in Geistinge inne sjoêl vertèldje euver de
breukliên van Maastreecht nao Remunj. en det diej
óngergrónse breukliên auch ónger Maazeik en
ómstreeke leep. Hèe zag ter nog biej det es diej
breukliên in bewèeging kwaam het neet rooskleurig oêt
zouw kónne zeen veur de twiê Limburge. Laot ós mer
hope, eindigdje hèe den wiêselik, det wèe het noêts
hove te belèeve want den zouwe nog veul minse aan 't
bèeje kómme diej nów heure weesgegroet vergèete
zeen !
Kleine groête mins !
Esse groêt bès kumtj de naam waal in
ei wèekblaad of de krantj...
Meistal is mèt diê persoêntje 't ein of
't anger aan de handj!
Es vertèldj weurdj deste good bès
zeen de regels neet erg lank mer
weurdj het teegendeil beweeze den
pas stiêgste in 't belank!
teevee
VOORGANGER ZORGVLIETMOLEN MO-
LENBEERSEL WAS "ZESTIENKANTIGE MOLEN"
In MOLENECHO'S, het Vlaams tijdschrift voor
molinologie, Jrg. 20 nr. 1 1992, verscheen een studie
van Nico JÜRGENS, met medewerking van Tom
MEESTERS en Paul GROEN.
Er is altijd beweerd dat de voorganger van de
Zorgvlietmolen een houten achtkant was. Door
zorgvuldige studie van de balken en onderdelen van de
oude molen, die herbruikt werden in de
Zorgvlietmolen, kon men de vorm van de molen
reconstrueren.
In de molen vond men de initialen 1819 I.X.S. (Jean
SMEETS) terug.
Een dergelijke molen werd in 1817 reeds opgericht in
HORN, namelijk "Molen, DE HOOP". Het is in dat j
aar dat Mathieu HOEKEN (Rotem) en Jean SMEETS
(Beersel) de toelating kregen tot het oprichten van een
windmolen. Deze van Molenbeersel had wel een groter
gevlucht dan die van Hom.
Wie meer wil vernemen over deze studie kan terecht in
ons dokumentatiecentrum, waar het tijdschrift ter
inzage ligt.
66
- Op 15 maart 1992 overleed te Heel (NI.) Dhr. Harrie
Quix. Dhr. Quix en zijn vrouw zijn reeds jaren lid van
onze kring; waar ze ook geregeld een bezoekje brachten
per fiets.
We bieden de hier blijvenden onze innigste deelneming
aan en houden zijn gedachtenis hoog in ere.
- Dierbare herinnering aan Mevr. Maria - Elisabeth -
Aldegonda - Albertina BAENS, echtgenote van de heer
Henri Donné en moeder van Marleen Donné, die
geruime tijd werkzaam was op onze heemkring.
Priesterwijding E.H. Roger JANSSEN
Op zaterdag 5 april had er in de kapel van het kollege te
Maaseik een niet-alledaagse plechtigheid plaats : de
priesterwijding van één van onze leden : E.H. Roger
JANSSEN.
Inderdaad niet "alledaags meer", zoals het in vroegere
tijdens wel eens is geweest...
Roger is afkomstig van Dilsen, waar hij op 6 december
1951 als een sinterklaasgeschenk ter wereld kwam. Na
de lagere school werd hij student bij de kruisheren van
Maaseik; om daarna aan de universiteit van Gent het
licentiaat geschiedenis te behalen.
Dan werd hij leraar aan zijn kollege.
Zeer bedrijvig als leraar, als publicist en pastoraal
begaan met zijn studenten, vooral in de nog steeds
bloeiende K.S.A. (studenten-jeugdbeweging).
Dat deed hij zo jarenlang, tot hij zich niet zo piepjong
meer, meldde bij de kruisheren voor het noviciaat
(proefjaar). In 1988 werd hij geprofest en diaken
gewijd. Na verdere studies aan het CKS
(priesteropleiding) te Leuven was het dan nu zover dat
deze 41-jarige tot priester werd gewijd. Een bekroning
mogen we wel zeggen van jaren volhouden.
Hij blij ft werken in het Maaseiker kollege en klooster.
De belangstelling was zeer groot, van alle kanten. Wij
van onze kant willen ons lid het allerbeste toewensen.
Hij is trouwens een historicus, die ons nog wel eens
gepast met raad en daad kan bijstaan. Hij trad overigens
voor onze kring al eens op : het moge niet de laatste
keer zijn...
Gelukwensen aan hem en zijn hele familie (waar de
kruisheren nu ook bij zijn).
Onze voorzitter was er en heeft dat al overgemaakt en
onze ere-voorzitter huist in het klooster vlak tegenover
hem. Het kan maar goed zijn.
Wij priesters in deze tijd kennen misschien meer dan
vroeger het nederig dienstbetoon. Veel van de vroegere
"glorie" is er afgegaan. En het is eigenlijk goed zo. De
week voor zijn wijding heeft hij zich nog goedschiks-
kwaadschiks mogen buigen over god weet hoeveel
"proefwerken" en een paar dagen tevoren zag ik hem te
midden van het rumoerig volkje op de speelplaats
"surveillant" spelen. Weet dan wel dat dit de
vervelendste jobkes zijn voor een kollegemens. Maar
het moet gebeuren...
Het is in feite "dienen".
D. Snijders.
67
Fotocollage "2-Bruggentocht" - ll-04-'92
WESSEM: Wandeling rond de kerk
MAASBRACHT: Scheepvaartmuseum
geïnteresseerd publiek
Rondleiding in WESSEM
STEVENSWEERT : Aan de "Dikke Werta" op de Maasdijk.
KESSENICH : grafsteen VAN MALSEN.
Frans PARREN geeft uitleg
68
Rondleiding in NEERITTER
KESSENICH : Frans PARREN geeft uitleg
NEERITTER : Rondleiding rond de kerk
Groep bij de bus in STEVENSWEERT
NEERITTER : gids Mariet geeft uitleg
69
92/01 Priester SEGERS J.M.
- Allerlei gegevens gevraagd (bidprentjes en zo meer)
van SEGERS Joannes-Matheus, priester van het
bisdom Luik. Hij werd geboren te Molenbeersel op
31-10-1859.
Verder is alleen geweten dat hij pastoor was in Fresin
(=Vorsen), nog net in het Vlaamse land, nu bij
Gingelom.
Pastoor Segers overleed te Hamont op 08-01-1934. Hij
speelde ooit zijn kleine rol in de Vlaamse Beweging.
Dus geen "alledaags" mens.
D. Snijders.
92/02 Gedichten
- Ene Jean CLOSE heeft te Molenbeersel tegen het
einde van W.O.I een paar gedichten achtergelaten over
het dorp, waar hij blijkbaar verbleef. (Hij kende bv. de
slijkstraten van het dorp, en ook de mooie Beerseler
meisjes...).
Ze zijn in het Frans gesteld met muziek erbij, gedateerd
1918.
Wie zou daar méér over weten ?
(Dat zal dan wel geen jongere meer zijn ...)
D. Snijders.
92/03 "Windhausen"
- wij zoeken nog steeds naar gegevens rond de schilder
Windhausen, die hier woonde, leefde en werkte...
(Ook in Aldeneik en Neeroeteren voor zover bekend).
92/04
- Wie kent een ouder bidprentje dan hetgeen is
afgedrukt ?
92/05 Oude nieuwjaarsbrief
- Kan iemand ons een zeer oude nieuwjaarsbrief
bezorgen voor het decembernummer van "DaoRaostj
Gèt" ?
92/06 Zoutsmokkel
- Graag hadden we informatie verzameld over de
zoutsmokkel van Molenbeersel naar Stramproy.
70
- Persvoorstelling van het fotoboek "KIJK OP
KINROOI", en van de nieuwe werffolder "KINROOI...
een Maaslands schot in de roos".
Dit had plaats op woensdag 18 december in het Kompas
te Ophoven.
- Bal van de burgemeester ter gelegenheid van zijn
verkiezing als volksvertegenwoordiger op zaterdag 21
december 1991, gehouden in de Manége Gersalhoeve te
Kinrooi.
- Uitreiking van de "Schaal Giel Custers" aan de
Geschied- en Heemkundige kring van Groot-Bree, op
zaterdag 21 december in de Breughelzaal te Bree.
- Praatshow van Ter Eiken in Kessenich.
Voor de derde maal organiseerde Ter Eiken een
praatshow die plaatshad in "Oppenhof' op zaterdag 4
januari.
Ivo VANDENINDEN trad op als moderator terwijl
Mimi POUKENS de gasten aankondigde.
Volgende thema's werden door steeds wisselende
gasten besproken:
kinderopvang - landbouw - inwijkelingen - de grens
- uitwijkelingen.
Tussendoor werd in een geïmproviseerd café het
gebeuren van het jaar 1991 besproken door enkele
caféklanten en de caféuitbater.
Tot slot van deze geslaagde avond, werd de
Kessenichenaar van het jaar verkozen. Met grote
meerderheid werd dit Gert PEETERS voor haar
initiatief met de stichting Kestepabro (aktie voor Pater
BROUNS).
- Nieuwjaarsreceptie van de "Stichting tot behoud van
het Roerend kunst- en oudheidkundig patrimonium
V.Z.W." op dinsdag 21 januari in de Keizerszaal van de
voormalige Benedictijnerabdij te St. Truiden.
- Opening van de tentoonstelling : "Alle gekheid op
een stokje" (over carnaval) op donderdag 27 februari in
het kasteel Limbricht.
- Heemkring van Houthalen-Helchteren gaf een
tentoonstelling over "Ons mijnverleden".
De opening vond plaats op vrijdag 28 februari '92 in het
Cultureel Centrum van Houthalen-Oost.
- Algemene jaarvergadering van de Geschied- en
Heemkundige kring Thom op 16 maart '92. Met
aansluitend een lezing over "Salmon Wolff' door Dr.
Jos Venner uit Grathem.
- De presentatie van de nieuwe brochure van de Dienst
Toerisme en de voorstelling van het toeristisch seizoen
1992 ging door op 18 maart 1992 in restaurant "Ter
Eyckerpoorte" te Maaseik.
- Opening van de tentoonstelling "Woord en Beeld" die
doorging op vrijdag 1 mei '92 te Elen.
- Receptie ter gelegenheid van de voorstelling van de
dichtbundel: "Hard fluweel" van de auteur Jan Nies,
geboren in Molenbeersel op 6 maart '92.
Deze dichtbundel kan verkregen worden door
overschrijving van 350,- fr. op rekeningnummer :
735-1135598-19.
71
Hard fluweel" : dichtbundel van Jan NIES.
De fluwelen tederheid van geliefden en de harde pijn
van het eenzaam worden, zijn het diepe verdriet en
tegelijk het hoopvol verlangen in de gedichten van
Jan.
Wat kan het leven mooi zijn: elke dag dezelfde riten
om te overleven; om te beminnen; om rijper te
worden...
En plots staat dat leven stil. De geliefde is uit het oog
verloren.
"Liefste waarom heb je ons dit aangedaan ?"
Overleven moet. Dag na dag wat ouder worden. Je
moet vooruit maar je hart kijkt steeds achterom.
De tocht alleen is oneindig zwaar en stil en lang.
Bange kreten, angstig smeken en schijnbare
bevestiging worden gedichten.
Iemand moet het horen !
Wie weet, helpt het wat...
Mooie gedichten, Jan. Aangrijpend mooi!
Curriculum :
Dr. Jan Nies werd geboren te Molenbeersel op 21.02.1948. Na zijn Grieks-Latijnse Humaniora aan het
Salvatorcollege te Hamont studeerde hij geneeskunde aan de K.U.L. te Leuven, waar hij in 1973 promoveerde. Hij
volgde de specialistenopleiding in de neurologie te Tilburg (Nederland).
Sinds 1977 is hij als neuroloog werkzaam te Hasselt. Hij is sinds 1985 lid van de "American Medical EEG
Association" en sinds 1987 in het domein van de klinische neuropsychologie medewerker aan postgraduaat- meetings
van Harvard Medical School (Boston, U.S.A.)
UIT DE DICHTBUNDEL "HARD FLUWEEL"
VAN JAN NIES :
In het tijdschrift "De Bakeman" van mei '92 nr. 4, uitgegeven door de Kunstkring " Amold Sauwen" van Stokkem, kunnen we lezen dat het dokumentatiecentrum dat gevestigd is op de eerste verdieping van het stadhuis te Stokkem geopend zal zijn op volgende zondagvoormiddagen telkens van 10 uur tot 12 uur :
- zondag 21 juni 1992 - zondag 19 juli 1992
Stamboomonderzoeken of andere geïnteresseerden op post !
72
LEOPOLDSBURG - LENTEVERGADERING OP
ZATERDAG 14 MAART LL.
In het kwartier IJZER in Leopoldsburg had op 14
maart 11. de statutaire jaarvergadering plaats van het
Verbond voor Heemkunde Gouw Limburg.
Nadat deze op zeer korte tijd haar verloop kreeg,
veranderden wij van lokaal om te luisteren naar 2
spreekbeurten over de bescherming van Militaire
gebouwen. Groot was onze verbazing toen bleek dat
er van de bouwwerken in Leopoldsburg geen enkel
beschermd is. Zelfs de oude gebouwen van het
militair hospitaal, met de fameuze "lange" gang,
waarin het museum is ondergebracht, zijn niet
beschermd.
Gelukkig heeft men het museum kunnen redden want
er wordt een gedeelte afgebroken om nieuwbouw in
de plaats te zetten. Aan het museum brachten we ook
een bezoek onder leiding van de conservator
Delameilbeure.
Dit museum is op weekdagen te bezoeken in de
namiddag. Een aanrader!
PROGRAMMA GOUW LIMBURG 1992
De gouw heeft nog volgende speciale organisaties in
1992 :
- Landdag : 19 - 20 september in ALDEN-BIEZEN.
Thema: "De Duitse Ridderorde in de Nederlanden".
- Herfstvergadering : 3 oktober in KOERSEL.
Thema : "Stijl van de Norbertijn-pastorieën".
Wie in deze aktiviteiten geïnteresseerd is en eventueel
wil deelnemen, vragen wij kontakt op te nemen met
ons sekretariaat, waar bijkomende inlichtingen kunnen
bekomen worden.
- Priesterwijding van Dr. Roger JANSSEN op
zaterdag
4 april 11. in de kapel van het Heilig Kruiscollege te
Maaseik.
De Eremis vond plaats in de parochiekerk van Dilsen
op Paasmaandag 20 april om 14.30 uur.
- "De Postmolen" Molenbeersel organiseerde een
postzegeltentoonstelling naar aanleiding van de
speciale uitgave van de postzegel "Kunstreeks" op 25
april 11.
LIMBRICHT
In het Limburgs Volkskundig Centrum vindt de
tentoonstelling "Ja, ik wil!" plaats.
Deze tentoonstelling handelt over de
trouwgebruiken in Limburg vanaf 1900, en loopt
van 28 mei tot en met 25 oktober '92.
Openingsuren:
di/vr : 13 u tot 17 u.
za/zo : 14 u tot 17 u.
MINI-RESTAURATIE VOOR
BERBENKAPEL.
Reeds jaren hebben wij ons geërgerd aan het feit
dat de ingebouwde Berbenkapel op het
Dorpsplein te KINROOI, getooid was met een
groot reklamepaneel, alsmede met een
verkeersbord (verboden inrit).
Door de verbouwing van het pand is de kapel nu
vrij komen te liggen en stak ze fel af tegen de
prachtig verbouwde achterbouw.
Een mini-restauratie zorgde reeds voor een heel
ander uitzicht. Het reklamepaneel werd
verwijderd door ons bestuurslid Jef KWASPEN
en de Technische dienst van de gemeente zorgde
voor het verwijderen en verplaatsen van het
verkeersteken.
Moge deze mini-restauratie nu gevolgd worden
door een grondige restauratie van deze kapel.
73
JAARLIJKSE REIS BRENGT ONS NAAR HET
HASPENGOUWSE PLATTELAND.
Nadat wij met onze jaarlijkse uitstappen kennis hebben
gemaakt met de grote Vlaamse steden: Brussel, Leuven,
Antwerpen, Mechelen en verschillende bouwstijlen
hebben leren kennen, gaande van Romaans tot en met
Art Nouveau, zoeken we nu eens geen drukke steden
met prachtvolle gebouwen op, maar de rust van het
Haspengouwse platteland.
Op ZATERDAG, 29 AUGUSTUS 1992 bezoeken wij
een dorpje in Waals Haspengouw "Lhiemu" op 20
kilometer van Hannut gelegen. Te midden van
uitgestrekte velden en bossen is daar de schoonheid te
ontdekken van machtige Haspengouwse boerderijen
(van het gesloten type), statige kastelen, Romaanse
kerken en kapellen én voor de liefhebbers van
gastronomie: heerlijke streekgerechten.
Voor het eerst steekt onze heemkring de taalgrens over.
Onder de kundige leiding van een Vlaamstalige gids,
kunnen wij genieten van een landstreek, die zo geheel
verschillend is van de onze.
Verwacht geen mooi gerestaureerde gebouwen, als
musea ingericht, maar wel historisch belangrijke
boerderijen, bewoond door hartelijke en vriendelijke
mensen, die ons laten kennis maken met hun dagelijke
manier van leven. In de bossen treffen we statige
kastelen aan. Stemmige kerkjes en kapellen versieren
de dorpswegen. Wij kunnen kennismaken met de
streekgerechten, zoals: les feuilles de chêne (een soort
ontbijtkoek), pâté de fois gras, gebraden kwartels, bier
van Hegézee.
IN LHIERNU.
Bij onze aankomst ‘s morgens zullen we ontvangen
worden door het bestuur van de plaatselijke V. V.V. in
een mooi gerestaureerde pastorie onder het genot van
een kop koffie met "feuilles de chêne".
In dezelfde pastorie -waarin tevens het heemkundig
museum is ondergebracht- wordt het middagmaal
gebruikt. Na onze kennismaking met de streek van
Lhiemu, brengen wij in de namiddag een bezoek aan
HANNUT, een mooi provinciestadje met een gezellig
marktplein en typische herbergen.
Wij hebben voor U het volgend aantrekkelijk
programma samengesteld:
8.0 uur : vertrek uit Kinrooi
10. uur : aankomst in Lhiemu
10.0 uur - 10.45 u: koffietafel in de oude pastorie
10.45 uur -13.00 u: rondrit met bezoek aan:
-Romaans kerkje van St.Germain
-Kasteel van D’Huy
-kerk van D’Huy met het mausoleum van de
graven van Namen
-typische boerderij in Upignac, waar de
vermaarde pâté de fois gras (ganzenleverpastei)
wordt vervaardigd.
13.0 uur - 14.30 u: middagmaal met heerlijke
streekgerechten.
14.30 uur - 16.30 u: rondrit met bezoek aan:
-kapel de la Croix-Monet
-Mehaigne met Haspengouwse boerderij "Le
Monceau"
-Bohinne-Harlue met bezoek aan kasteel,
kasteelboerderij, kerk en pastorie. In de kerk kan
men het mausoleum van Frédéric van Gulpen
bewonderen (verwant aan de baronnen van
Waes van Kessenich)
16.30 uur : Vertrek naar Hannut
17.0 uur -18.30 u: bezoek aan Hannut en vrije tijd
18.30 uur : vertrek uit Hannut
20.30 uur : aankomst in Kinrooi
r '
Deze UNIEKE reis onder leiding van Mevr.
Mariet RAETS-MAESSEN en vervoer van
autocars Jan NIJS kunnen wij U aanbieden voor
de luttele prijs van 750,-fr, inclusief uitgebreide
dokumentatiemap, koffietafel en middagmaal
(exclusief dranken), inkomgeld en gidsen.
GELIEVE IN TE SCHRIJVEN VOOR 1
AUGUSTUS 1992 !
U kan dit doen via ons sekretariaat: Geschieden
Heemkundige Kring Kinrooi Weerter-
steenweg, 419, 3640 KINROOI-MOLEN-
BEERSEL. Of telefonisch op het nummer 011/
70.14.10
Aangezien het interessante programma raden
we u aan niet te lang te wachten met
inschrijven.
74
HANNUT
Het eerste Waalse stadje over de taalgrens is voor menig
Beerselse en Kessenichse familie een oude bekende. In
Hannut ligt immers het moederklooster van de Zusters
van het Heilig Hart van Maria.
Bijna een eeuw staan deze zusters in het onderwijs in
Molenbeersel en Kessenich.
In de "Rue Zenobe Gramme" werden vele van onze
dorpsgenoten postulant, novice en geprofeste
kloosterlinge. Sommige zusters bleven altijd in Hannut
maar de meesten gingen naar kleinere kloosters op de
buiten om les te geven in de meisjesscholen.
Omdat we op het einde van onze reis "naar de Walen"
nog enkele uurtjes in Hannut vertoeven, is het
misschien het moment om eens bij dë zusters binnen te
springen.
Wie niet bij de nonnekes op de koffie gaat, vindt in dit
uitgaansstadje gelegenheid te over om de inwendige
mens te versterken.
Restaurants, café's en friettenten zijn er "è volonté" en
met Nederlands kan men bijna overal "geworden".
OPEN MONUMENTENDAG op zondag 13
september "92.
Monumentenwandeling te Molenbeersel.
- vertrek kerk van Molenbeersel: 13.00 uur.
gidsbeurten : 14 -15 en 16 uur.
- Lourdeskapel
- Rondstraat
- Keyersmolen
gidsbeurten : 14 - 15 en 16 uur.
- Teunestraat
- Daelkapel
gidsbeurten : 14 - 15 en 16 uur.
- Memoriekruis (Stramproy)
Deze wandeltocht, die zonder begeleiding
afgelegd wordt, bedraagt ongeveer 4 km (Een
folder is ter plaatse verkrijgbaar).
Gelieve deze datum in uw agenda te noteren,
aangezien er GEEN tijdschrift meer verschijnt
voor 15 september '92.
Wij hopen U talrijk te mogen begroeten !
75
"Rare jongens, die archeologen".
Onder deze naam wordt een reeks aktiviteiten
georganiseerd die plaatsvinden in "Museum
Kempenland", Dorp 14 te Lommel.
De tentoonstelling zal doorgaan tot 31 oktober 1992 en
is te bezoeken van maandag tot vrijdag, telkens van 9 u
tot 12 u en van 13 u tot 17 u, ook op zondagnamiddag
van 14 u tot 17 u.
De expo is volledig gericht op de praktijk van een
archeologisch onderzoek m.a.w. "Hoe gaat een
archeoloog te werk ?"
Aan bod komen de verschillende soorten van
archeologische prospektie (opsporingsmethoden), de
voorbereidende fasen van een opgraving, het eigenlijk
terreinwerk met de diverse opgravingstechnieken en
tenslotte de resultaatverwerking (d.w.z. behandeling,
reiniging, datering en publikatie van het gevonden
materiaal).
1. Determinatie van munten.
Wanneer bij een archeologische opgraving munten
gevonden worden, moet de archeoloog vaak beroep
doen op gespecialiseerde vorsers om deze munten te
beschrijven.
De "numismatiek" is een zelfstandige discipline die in
ons land een zeer breed domein bestrijkt.
Dhr. Johan VAN HEESCH, medewerker aan de
afdeling Numismatiek van de Koninklijke Musea voor
Kunst en Geschiedenis te Brussel is vooral
gespecialiseerd in de oudere munten, terwijl Dhr. Raf
VAN LAERE, diensthoofd van het P.A.D. te Hasselt de
meer recentere munten voor zijn rekening neemt.
Samen zullen ze op zondagnamiddag, 28 juni '92 van 14
u tot 17 u in Museum Kempenland, Lommel ter
beschikking staan van iedereen die een oude munt
gevonden heeft en graag wat meer uitleg wil.
2. Bezoek aan een opgraving.
Onder leiding van Dhr. Callebaut organiseert Museum
Kempenland een bezoek aan de opgraving te Ename
(Oudenaarde) op zaterdag 25 juli '92. Programma:
9.0 uur : vertrek naar Ename vanuit Museum
Kempenland Lommel.
11.0 uur : rondleiding.
12.0 uur : gelegenheid tot vragen stellen.
12.30 uur : pick-nick (boterhammen en drank
meenemen).
13.30 uur : vertrek naar Lommel
15.30 uur: aankomst te Lommel.
Wie wil meegaan moet zich inschrijven voor vrijdag 10
juli 1992 op adres van Museum Kempenland, Dorp 14
te 3920 Lommel. De kostprijs bedraagt slechts 250,- fr.
296. Lommel, heuvel graf veld van
Kattenbos (L'tmb.) : baard- tangetje,
krabbertje en scheermesje,
zandstenen slijpsteen 1/2, , asurn 1/4. (naar DE
LAET en MARIEN) .
76
Top Related