De trein naar het noorden Je stond onbeweeglijk In tranen op 't
perron Toen ik klein was In de trein naar het noorden We keken
elkaar aan In de ondergaande zon Toen ik klein was In de trein naar
het noorden Onbewust besefte ik Dat het nu voor mij begon Hoewel ik
klein was In een trein naar het noorden Ik zong ons slaapgebedje Zo
hard als ik maar kon Omdat ik klein was In 'n trein naar het
noorden Ik viel onbeheerd in slaap In de schoot van een wagon Toen
ik klein was In de trein naar het noorden Ramses Shaffy
Dia 3
Een nieuw kind in huis wat we van kinderen kunnen leren Elly
Singer, Adimka Uzozie, Kirti Zeijlmans, Mirjam Zijderveld
Dia 4
Luisteren naar de stemmen van kinderen We can never effectively
help a child unless we can understand his reactions to his past and
fears for his future. Littnet (1956) geciteerd door Grietens
(2011)
Dia 5
Onderzoeksteam Universiteit van Amsterdam:Stichting Alexander:
Elly SingerAdimka Uzozie Kirti ZeijlmansAsia Sarti Mirjam
ZijderveldDiana Neijboer Anne Fluitman Met dank aan: Stichting
Kinderpostzegels Nederland
Dia 6
Doelen van ons project Sociale, morele en emotionele
vraagstukken bij wennen Hoe pleegkinderen, pleegouders, eigen
kinderen en pleegzorgwerkers daarmee omgaan Wat we van elkaar
kunnen leren Hoe we dat kunnen delen
Dia 7
Vraagstukken bij het wennen sociaal, moreel, emotioneel
Situaties waarin heftige emoties worden opgeroepen Omdat vitale
belangen worden geraakt verbonden met overleven Een voorbeeld: niet
boos worden omdat je bang bent voor straf
Dia 8
Vraagstukken raken verbonden met Cognitief-affectieve
structuren Cognities: interpreteren van situatie Affecties: emoties
die worden opgeroepen Structuren: geautomatiseerde verbindingen
Overlevingsstrategien: Worden bijna automatisch ingezet Worden pas
opgegeven als er alternatieven zijn Worden pas opgegeven als gevaar
geweken is
Dia 9
Vierdubbel moeilijk vraagstukken van pleegkinderen In
thuissituatie hebben ze veel pijn en verdriet ervaren Zonder ouders
die hen konden helpen daarmee om te gaan Wennen in een nieuw
pleeggezin waarin oude overlevingsstrategien vaak niet meer werken
Zoeken naar nieuwe manieren van overleven zonder dat je zeker op je
nieuwe pleegouders kunt bouwen
Dia 10
Twee betekenissen van wennen Gewoon worden van een situatie:
aanpassen Aarden: wortelen en verder ontwikkelen
Dia 11
Fasen in wennen 1.Kennismaking, gewenning (gewoon worden)
2.Orintatie, cognitieve en morele ingroei (tussenfase)
3.Intensivering van relaties en emotionele ingroei (wortelen)
Dia 12
Diversiteit aan ervaringen In bijzondere situaties, zoals in de
pleegzorg, komt het unieke van ieder mens en ieder gezin extra
sterk tot uiting
Dia 13
Eigen kinderen van pleegouders tussen 7 en 21 jaar Hun ouders
willen kinderen helpen die niet thuis kunnen wonen. Hun ouders
hebben plezier in kinderen en willen die helpen om op het rechte
pad te komen. Kinderen zijn trots op hun ouders Soms ook bezorgd
dat het te zwaar is Betwijfelen of ze zelf later pleegouder willen
worden
Dia 14
Veranderingen in huis bij komst nieuw pleegkind Eigen kinderen
helpen om pleegkind vertrouwd te maken met nieuwe situatie
Pleegouders scherpen de regels aan Eigen kinderen moeten van hun
ouders het goede voorbeeld geven Meer gezelligheid in huis
(babys)
Dia 15
Minder aandacht voor eigen kinderen Als hij (pleegkind) in bed
ligt, is er aandacht voor ons. We gaan op vakantie zonder de
pleegkinderen
Dia 16
Band met het pleegkind Positieve invloed Leeftijd pleegkinderen
Duur in het gezin Geslacht pleegkind Uiterlijke gelijkenis De KLIK
Negatieve invloed Storend gedrag Weinig respect voor grenzen en
privacy Factor TIJD Onzekerheid duur plaatsing
Dia 17
Karakterisering van de band met pleegkind (Bijna) als broertje
of zusje Ja hij woonde er eigenlijk al zo lang dat ik hem toch wel
zag als een broertje. Ja hoe langer ze blijven, hoe meer je gehecht
aan ze wordt! Pleegbroertje of zusje Ik zal hem nou niet echt
missen als die, als hij hier nou weg zou moeten.
Dia 18
De pleegkinderen 30 pleegkinderen; 7-13 jaar; perspectief
biedende plaasting Beperkte voorbereiding op de (over)plaatsing
Toen werd ik hier gebracht. Ik dacht van: waar zijn we? En wie zijn
die mensen? En toen praatte ik met mijn pleegmoeder, ze stelde zich
nog even voor en toen voelde ik me erg misselijk. Veel angst,
onzekerheid, verdriet en boosheid rond overplaatsing Ik dacht dat
ik terug naar huis mocht.
Dia 19
Wenstrategien Pleegouders die hen helpen Meedoen / je best doen
Steun van anderen Biologische ouders die steunen Maar vooral: het
in je eentje opknappen
Dia 20
Dapper en alleen negatieve emoties (tevergeefs) verbergen
Terugtrekken in hun kamertje Gaan voetballen als ze zich rot voelen
Beer en andere knuffels Doosje met geliefde voorwerpjes bekijken
Maar af en toe komt alles naar buiten
Dia 21
Wat pleegkinderen helpt of niet Dingen die helpen Fijne
omgeving Samen dingen doen Respect voor eigenheid en verleden kind
Geholpen worden Meer contact met eigen ouders DE KLIK Dingen die
het moeilijker maken Veel en moeilijke regels Het vreemde en
onbekende Lastige taakjes Verschil in leefgewoontes en cultuur
Dia 22
Missen tijdens de wenperiode 80% zet een of beide biologische
ouders in de binnen cirkel 50% noemt een of beide pleegouders 10%
noemt de vorige pleegouders of werkers in het tehuis.
Dia 23
Iedereen doet zn best Eigen kinderen: Leven thuis wordt niet
eenvoudiger Komen in aanraking van onrecht en geweld op de wereld,
hetgeen schokkend kan zijn Leren hoe goed ze het hebben, wat
verdiepend kan zijn Pleegkinderen: Veel inspanning om te wennen
Overlevingsstrategieen worden opgeroepen en ingezet Onzekerheid
over duur plaatsing Structurele bestaansonzekerheid
Dia 24
Leen theorien (Grietens, 2012) Trauma theorien en
Hechtingstheorie Geen oog voor specifieke kenmerken van
pleegsituatie; structurele onzekerheid en ambivalenties Pleegzorg
is second best Gewoon kind willen zijn maar niet zijn (vlekje)
Respect voor biologische ouders, maar ook afkeuring Meten met 2
maten: pleegkind heeft hechtingsprobleem; maar eigen kind is
normaal als het zich niet hecht aan pleegkind
Dia 25
Aarden en wortelen Minder centraal stellen van hechte
emotionele banden Emotionele afstand is geen probleem als
pleeggezin veiligheid kan bieden: Om vriendjes te maken Op school
te leren Goede manieren en gewoontes te leren
Dia 26
Wat ieder (pleeg)kind nodig heeft Geduld Vertrouwen Trouw
Liefde, ook als Kind zelf genegenheid niet laat blijken Kind zelf
liefde nauwelijks kan ontvangen Begrip voor (onvervulde of
onvervulbare) verlangens
Dia 27
Love Love is real, real is love Love is feeling, feeling love
Love is wanting to be loved Love is touch, touch is love Love is
reaching, reaching love Love is asking to be loved Love is you You
and me Love is knowing We can be Love is free, free is love Love is
living, living love Love is needing to be loved John Lennon