Download - Bruggeske 1970-1-maartA4Web

Beste l e d e n van de C.K .K .

V e rv l i e t L .

Wi j wonen i n een van d e schoonste s t re ke n va n ons la n d . W i j

mogen ook beklemtonen de p ra ch t ig e n a t u u r wa a rin w i j l e v e n .

Wi j hebben van onze voo roude rs een c u l t u r e l e r i j k d o m meegekregen.Van een en a n d e r r e s t e r h e la a s n i e t meer zo ve e l.On tze t te n d ve e l

van k u l t u u rb e z i t e n landschappen i s d e fi n i t i e f v e r l o re n gegaan,

i n onwetendheid , i n v e rn i e l z u c h t , i n i j s k o u d win s t b e ja g .

Onze l u c h t s t i n k t , o n z e r i v i e r e n z i j n open r i o l e n9o n z e b o s s e nworden omgehakt e n du inen weggegraven onze h e id e wo rd t g e b ru ik t

a ls o e f e n t e r re in vo o r ga lopperende r u i t e r s9t y p i s c h e w o n i n g e nworden g e s lo o p t om p la a t s t e ru ime n v o o r z i e l l o z e g e va a rte n .

D i t g e b e u rt o v e ra l i n de g e in d u s t r ia l i s e e rd e m a a t s c h a p p i j9d i egeen b l i j f wee t me t h a a r we lva a rt . Da t g e b e u rt h e t e rg s t e va n a l

b i j o n s e n daarom z i j n w i j h e t l e l i j k s t e la n d van d e we re ld .

Onze h u id ig e re g e r in g h e e f t h e t b e l e i d i n g e lu i d . A l s bomen

h i n d e r l i j k z i j n vo o r h e t v e rk e e r mogen ze worden u itg e d a a n .

Wi j v re ze n d a t d i t l a n d9o v e r e n k e l e j a r e n , e e n b o o m lo z e

steenwoesten ij z a l geworden z i j n .

Men bewee rt d i k w i j l s , t e n o n re ch te d a t bomen weg moeten o mwi l le

van d e ve rke e rsve i l ig h e id , ma a r wa t dan gezegd van d e o n t e lb a re

v e r l i c h t i n g s - e n andere p a le n . E r kan op een andere ma n ie r zo ve e l

gedaan worden v o o r meer v e rk e e rs v e i l i g h e id9 m a a r e r z i j n f a n a -t ie k e personen d i e menen d a t h e t omhakken van bomen h(! it wo n d e r-

midde l is , wa a rd o o r a l l e ve rke e rsvra a g stu kke n in e e n s we g va l le n .Wi j moeten co n te ste re n te g e n h e t ve rd wi jn e n va n h e t An twerps

noo rdkastee l 9 t e g e n h e t schenden va n h e t Peerdsbos e n andere

bossen,tegen h e t ve rmin ke n va n h e t du inen landsehap.Werken w i j e e n d ra ch t ig samen om t e b e le t t e n d a t e r nog meer

k u l t u u rb e z i t v e rd w i j n t :

Wi j , l e d e n van onze k r i n g , w i j moeten e r v o o r zo rgen d a t a l l e s

gaaf bewaard wo rd t ,o p d a t onze nakomelingen zouden kunnen g e -

tu ig e n D e Cu l t u re le K r i n g van K a p e lle n h e e f t p ra c h t i g we rkv e r r i c h t .

't Bruggeske - 2e jaargang - maart 1970 - nr. 1 - p 1

1831 O o rlo g sg e b e u rt e n isso n t e Ka p e lle n en omstreken

D E T I E N D A G S E V E L D T O C H T

2

Zonder voorafgaande v e r k l a r i n g

Brak ko n in g Wil le m,o p 2 augustus,

ho t wapenbostand en de Ho lla n d se

troepen overrompe lden h o t B e lg ischt e r r i t o r i u m .

Ons l e g e r bestond u i t v i e r onde rde len g

-h e t S ch e ld e le g e r, ongevee r 12 000 man s t e r k , g e le g e rd i n de

in twe rp se Kempen

- h e t Maaslege r , 1 2 000 man , i n L imb u rg

- h e t l e g e r van Vlaanderen 94 0 0 0 m a n , o p g e s t e ld t e g e n o ve r Z e e l an d

- h e t Luxemburgs l e g e r 9 6 000 man, i n d e g e l i jkn a mig e p ro v in c ie .

Deze s t ra t e g is c h e o n t p lo o i i n g w i ld e a l l e s ve rd e d ig e n ,maar ve rded igde

in w e rk e l i j k h e i d n i e t s . De Ho lla n d se onderneming zou sp o e d ig de

kwetsbaarhe id b e wi jze n .

Het p la n van de Ho l la n d e rs was eenvoud ig .He t h o o f d o f f e n s ie f moest

gebeuren la n g s h e t ce n t ru m en i n d e r i c h t i n g van B ra b mt .

Het g ro s va n hun l e g e r , 3 7 000 man s t e r k , zo u z i c h t u sse n de

Be lg isch e le g e rs wrin g e n e n ze ve rvo lg e n s ve rs la a n .

T o r z e l f d o r t i j d kwam h e t e r op aan de ve rd e e ld e k ra ch t e n van de

te g e n st re ve r vo o rtd u re n d b e z ig t e houden d o o r a a n va lle n i n

Vlaanderen, i n de omstreken va n h a a s t r i c h t e n Ln twerpen .

B i j h e t hernemen van de v i ja n d e l i j k h e d e n maakte b e t 12e l i n i e

deel u i t va n de 3e b rig a d e va n h e t S ch e ld e le g e r. De ko rp so ve rs t e

ko lo n e l De l ' E s c a l l i e r voe rde dubbe l b e ve l o v e r de b r i g a d e9d i eb u ite n h e t 12e l i n i e , e n k e l een h a lve a r t i l l e r i e b a t t e r i j o mva t te .

Het h o o f d kwa rt ie r van de b rig a d e e n de regimantscommandopostBevond z i c h t e Merksem. He t was h e t 3e b a t a l j o n .

Het l e b a t a l j o n b e ze t t e Kape llen ,Wilma rsdonh en Eko re n .

Het 2 e b a t a l j o n was ve rd e e ld o ve r Hoogboom,Brasscha t e n de Donk.

Het re g ime n t t r o k te ve n s d e wach t o p vo o r h e t No o rd f o rt mo t de

omliggende b a t t e r i j e n .


Capiaumont - ( i n z i j n " He rin n e rin g e n " ve rschenen i n 1877)

n o t e e rt vo o r 29 j u l i vo lg e n d u g e t a l l e n , om ons a ld u s een

o ve rz ich t tegeven va n d i t b ra a f en onversaagd ko rp s va n

r e v o l u t i e v r i j w i l l i g e r s g

le b a t a l j o n 26 o f fi c i e r e n 424 man

2e b a t a l j o n 27 o f fi c i e r e n 352 man

36 b a t a l j o n 28 o f fi c i e r e n 419 man

SLAG v a n KAPELLEN - 3 augustus 1831

3

In to e p a ss in g van h e t Ho lla n d se ve ld p la n , o n t v in g e n d e

gouverneurs va n de v e rs t e rk t e p la a t se n Bergen-op-Zoom en

Breda op 31 j u l i b e ve l , mo b ie le co lonnen t o vo rmen.

Deze moesten hun a c t i e he i-innen i n de r i c h t i n g Antwerpen.

Het g a rn izo e n va n Bergen-op-Zoom mo e s t twe e co lonnen

vormen e n doze i n a c t i e brengen v 6 d r a u g u s t u s . 'Breda konbesch ikken o ve r één co lo n n e van 5 000 man.

Op 3 aagustus t ro k k e n a ld u s ,vrocg i n de och tend , d e twe e

colonnen va n Bergen-op-Zoom d e g re n s o v e r .

De re ch t se co lo n n e ,aangevoerd d o o r ma jo o r De Bosson,

omvatte twe e ma rsb a ta l jo n s e n v e r t r o k van Osse n d re ch t -

Hogerhoide. Ze a r r i v e e rd e op 8 u u r t o P u t t e , wa a r con

kompagnie a c h t e rb le e f . De o ve r ig e manschappen g ingen d o o r

t o t K a p e l le n .

Alhoewel z i j n i e t d e min s t e tegenstand ondervonden waren

z i j o n g e ru st e n zenuwach t ig . He t f e i t , d a t men v o o r h e t

vormen va n een " vo o rwa a rt s " be roep had moeten doen o p

v r i j w i l l i g e r s u i t d e twee b a t a l jo n s " t e g e vo lg e d o r we in ig e

bekendheid van den t ro e p me t h e t t i r a i l l e r e n an den v e l d -

d ie n st " z e g t genoeg o ve r hun m i l i t a i r e kunde en hunme n t a l i t e i t .

Wupperman , k a p i t e i n va n d e g e n e ra le s t a f , v e rh a a l t i r . z i j n"Geschiedenis va n den t iendaagschen v e ld t o c h t i n Augustus

1831 " -9s G r av e nh a ge 1881 - hoe deze

b i j h e t v e r l a t e n va n P u t t e , p lo t s o p een v c e r t i o t a l mannen

sto o t t e n , d i e z i c h na een k o r t e sch e rmu t se l in g , a l s c h i e -

tend t e ru g t ro kke n i n do r i c h t i n g van Ka p e lle n .


Het was d e 20 kompagnie va n h e t l s t e b a t a l j o n 120 l i n i e

s le cb t s bestaande v i t AP

4

us gevezeld 2d o o reen menging van kompagnies, voo rtkomend van v e rs c h i l l e n d e

b a t a l jo n s gle b a t a l j o n k a p i t e i n Bosch-Van Dra ke n ste in

2 kompagnies va n de Ut re ch t se s c h u t t e r i j

1 kompagnie va n de Midden -Ho llandse s c h u t t e r i j

1 kompagnie va n d e O ve r i js ch e s c h u t t e r i j

2e b a t a l j o n m a j o o r K in sch o t

4 kompagnies va n d e Midden -Ho llandse s c h u t t o r i j ,

D i t e e rs t e i n c i d e n t b ra c h t de Ho lla n d se kompagn ie ,d ie de

achterhoede vormde, reeds i n v e rwa rr in g . O ve ra l dach ten ze n u

de v i j a n d t e z i e n an ze openden h e t v u u r op a l l e b o s je s la n g s

de wegkan t . He t moet ongeveer 10 u u r geweest z i j n t o e n de

colonne Ka p e lle n b e re i k t e . Ma jo o r Besson wou h i e r t o t 7s a n -derendaags b l i j v e n en nam maa trege len vo o r een v e i l i g h e i d s -

g o rd e l. Twee kompagnies werden i n voo rwach t g e t e ld aan d e

u itg a n g van h e t d o r pyr i c h t i n g E k e r e n e n B r a s s ch a a t . D ri e

andere kompagnies s t e ld e n z i c h op aan de zu id u i t g a n g . De twe e

la a t s t e h i e l d men i n re se rve i n h e t u i t e r s t e noorden .

Vele manschappen , d o o r de marsen ve rmo e id , v i e l e n t o rp la a t s ein s la a p . A lh o e we l d e Ho l la n d e rs beweerden d a t e r nog B e lg isch e

so lda ten i n h e t d o rp moesten z i j n , we rden geen a a n s t a l t e n g e -

maakt om ze op t e sp o re n . Da t d e 2e kompagnie va n h e t e e rs t e

b a t a l jo n nog i n K a p e lle n zo u ve rb le ve n hebben, s c h i j n t n i e t


5

met de we rk e l i j k h e i d t e s t ro ke n . Vo lgens Ch a rp in y t ro kke n ze

z ich t e ru g i n t i r a i l l e u r op h e t b a t a l j o n . De o p s t e l l e r v e r g i s t

z ich wanner h i j k a p i t e i n Fou rny °v e r d e d i g e r v a n K a p e l l e n " n o e m t .

Kape llen we rd n i e t ve rd e d ig d en bewuste o f fi c i e r wa s t rouwens

op h e t g e ve ch tso rd e r van de l e kompagnie en n i e t van de 2 e .

De u i t v a l va n k l e i n e g ro e p je s Ho l la n d e rs n a a r S tab roek en

Kape llen had vo o r g e vo lg d a t d e kommandant va n h e t 12e l i n i e z i j n

troepen i n de Donk ve rzame lde .

I n g e l i c h t o v e r de bewegingen van de Ho lla n d se co lonnen , deed

h i j 91s m or ge nd s 3/ 8, het eerste bataljon naar Kapellen en

he t hveeee n a a r Brasschaa t o p ru kke n .

Het l e b a t a l j o n marcheerde dus o p K a p e lle n . He t we rd vo o ra f g e -

gaan d o o r een v o o r w a c h t9g e l e v e r d d o o r d e 2 e k o m p a g ni e .

Deze vo o rwa ch t k re e g co n t a c t me t d e Ho l la n d e rs , t e n noordenvan h e t d o rp .

De Ho lla n d se u i t h i j k p o s t9g e n e s t e l d i n d e d o r p s t o r en , s i g n a-

le e rd e d e komst va n h e t l e b a t a l j o n .

Ma joo r Besson w ie rp 4 kompagnies i n d e a a n va l. E'en e rva n had

de o p d ra ch t de B e lg isch e co lo n n e la n g s a c h t e r en i n d e fl a n kaan t e v a l l e n .

Ma joo r Bou langer had twee kompagnies ( m a x . 190 man) va n z i j n

b a t a l jo n (4 e v o l t i g e u rs ) n a a r l i n k s g e s t u u rd ,om h e t d o rp

langs d i e ka n t i n t e nemen. De r e s t va n h e t b a t a l j o n ( l e en 2e

g re n a d ie rs) sto n d e n i n de h e id e o p g e s t e l d9l a n g s d e k a n t v a n d e

weg. De 2e kompagnie,nog a l t i j d i n co n t a c t me t d e v i j a n d9t r o ksch ie tend a ch te ru it .Wa n n e e r de Ho lla n d se co lo n n e op s c h ie t b e -

r e i k gekomen was, deed een s a lv o hen stoppen . Ze weken t e ru g .

De Ho lla n d se kompagn ie ,d ie de B e lg isch e co lo n n e d ie n d e t e om-

ze i le n , e n een kompagnie Midden -Ho llandse s c h u t t e r i j d i e t esne l was o p g e ru kt , we rden i n d i t s a lv o b e t ro kke n .

Ze slo e g e n wa n o rd e l i j k op d e v l u c h t i n de r i c h t i n g van h e t

dorp. Ook de twe e Ho lla n d se kompagnios , o p g e s t e ld a l s re se rve

i n h e t noorden , i n de fl a n k a a n g e va lle n d o o r de 4e hompagnie

en de v o l t i g e u rs 7 s lo e g e n o p d e v l u c h t .

Ondertussen had ma jo o r Bou lange r de l e 9 2 e en 3 e kompagnies

samen me t de g re n a d ie rs i n co lo n n e o p g e ste ld , a n me t d e

ba jone t o p h e t geweer, v i e l h i j d e 4e Ho lla n d se kompagnie, d i e

nog a l t i j d i n l i j n geb leven was, ve rb e t e n a a n .


Door Ce d ra a ie n d e beweging van de 4e B e lg isch e kompagnie tu sse n

twee vu re n gekomen, l i e p e n de Ho l la n d e rs i n wanorde weg.

Ondanks d e inspann ingen va n hun o ve rs te n nam do ganse Ho lla n d se

c o l o n n e9i n p a n ie k , de v lu ch t naar Putte 9 doden gekwetsten en

krijgsgevangenen a ch t e r la t e n d .

De a ch t e rvo lg in g werd in g e ze t t o t aan de g re n s.Ch a rp in y ze g t z e l f st o t Ossondrech t .

Ho llandse e n B e lg isch e v e r l i e z e n z i j n n i e t me t ze ke rh e id gokend.

Ma joo r Van K i n s c h o t2k o m m a n d a n t v a n h e t 2 e b a t a l j o n7b l e e f g e kw e t st

i n ouzo handen. Ch a rp ig n y me ld t , b i j h e t l e b a t a l j o n , é é n g e kwe t -ste - ' i t e n a n t e n v i e r 0 / o f fi c i e r e n . E é n e rva n s t i e r f i s a n d e re n -

daags. He t 3 e b a t a l j o n va n h e t 12e l i n i e d iende n i e t tu sse n t e

komen,b lee f Ka p e lle n b e ze t te n e n ve rle e n d e ste u n b i j d e a c h t e r -

vo lg in g , i n g e z e t d o o r h e t l e b a t a l j o n .

Wat deed do Ho lla n d se re ch t se co lo n n e onde rtussen ?

Z i j wo rd gevormd i n d e s t re e k van Roosendaal e n o mva t te twe e

b a t a l jo n s e n e n ig e r u i t e r s o n d e r b e ve l va n k o lo n e l d f A b la in

van Giesenbu rgle b a t a l*o n l u i t e n a n t - k o l o n e l B lo ck de Ke th

4 kompagnies va n O ve rryse l s c h u t t e r i j

2 kompagnies va n Midden -Ho llandse s c h u t t e r i j

2e b a t a l j o n4 kompagnies Ut re ch t se s c h u t t e r i j1 kompagnie van 10e a f d e l i n g i n f a n t e r i e

Volgens d e gegeven o rd e rs v e r t r o k d e ko lo n e l 9o p 3 a u g u s t u srond 4u 3 0 9 n a a r Ka lmthou t ,Nispen e n Essen.In Ka lmth o u t d ie n d e e r r u s t gegeven aan de we in ig g e t ra in d e

troepen , d i e e rg t e l i j d e n hadden va n de h i t t e o p deze warme

zomerdag.


7Z i j wa ren g e ra d b ra a kt va n ve rmo e id h e id . D i t was dan o o k do

reden d a t k o lo n e l d ' A b la i n goon h u lp bood aan d e uo lonne

van Besson, o o k a l was h e t gedonder en h e t gerommel va n h e t

vuurgevecht va n K a p e lle n d u i d e l i j k t e h o re n . ( De a f s t a n d

Kape llon -Ka lmthou t b e d ra a g t n a u we l i j k s 9 km ) Tussen 19 e n 20

uu r vernam h i j d e wa n o rd e l i jke v l u c h t va n z i j n g e b u u r. H i j o o r -

deelde d a t z i j n t o e sta n d t e o n ze ke r was, aangezien d e co lonne

d ie e e rs t op 4 / 8 / had moeten ve rt re kke n 9 z i j n l i n k e r fl a n k h a dmoeten b e sch u t te n .

V e i l ig h e id sh a lve t r o k h i j t e r u g op Essen, wa a r h i j d e n a ch t

d o o rb ra ch t . ( D i t a l l e s i s b e ve s t ig d d o o r Champigny , d i e e c h t e r

doze co lo n n e t o t Hoogboom l a a t d o o rs to te n ,wa a r z i j t e ru g g e sla g e n

wo rd . ) D i e avond van 3 augustus was dus d e co lo n n e va n Bosson

ve rsp re id , d e co lo n n e va n d ' A b la in g te ru g g e t ro kke n n a a r Essen,

an de co lo n n e va n Breda was n i e t v e rd e r gekomen dan Gro o t -Zu n d e rtop Ho l la n d s t e r r i t o r i u m .

Het o f fi c i e e l r a p p o r t va n de kommandant van h o t S ch e ld e le g e r

aan h o t M i n i s t e r i e van O o rlo g m e t b e t re k k in g t o t de s l a g

van K a p e l le n , b o ru s t i n d e a ch ie ve n van h e t k o n i n k l i j k museumvan h e t l e g e r . H i e r v o l g t h e t g

Ho o fd kwa rt ie r van S ch i ld e 4 augustus 1 8 3 1

9 u u r ' s morgensDe v i j a n d , d i e h e t d e e l va n do b rig a d e van de 1 / E s c a i l l o a a n v ie l

nam a a n va n ke l i jk vo o rd e e l e n naderde d e s p l i t s i n g van h e t d o rp

Merksem.Daar h o e f t bovengenoemde k o l o n e l2m o t a l z i j n b e s c h i k b a r e

manschappen de v i j a n d a a n g e va lle n , e n h e e f t a l d o v e r lo re n

p o s i t i e s t e ru g h e ro ve rd . He t d o rp " Ca p p e l lo " ( d e ze oude s c h r i j f -

w i j z e komt o o k vo o r op d e k a a r t va n F e r r a r i s va n 1780) wo rd

met d e b a jo n e t op h e t geweer sto rmorhand ingenomen. K o lo n e l

do 1 / E s c a i l l o ve rme ld t ve rsch e id e n e o f fi c i e r e n , s o ld a t e n on

vo o ra l ma jo o r Bou langer v o o r hun moed ig gedrag . Z i j n t ro e p e n

waren re e d s o p Ho lla n d se bodem d o o r g e d r o n g e n7m a a r h i j d e e d z ete rugke ren op hun oude s t e l l i n g e n . Onze v e r l i e z e n beperken z i c h

t o t een min imum,maar doze van d e v i j a n d waren g e we ld ig .

Ma joo r van K in ko s t e n 25 Ho lla n d se so ld a t e n co rd o n gevangen

genomen.

UITTREKSEL u i t " D e g e sch ie d e n is va n h o t 12e L i n i e " K o l . Ma ssa rtHENI S I M O N


•••

c lank z i j e e n m i l d e s c h e n k e r w a r en w i j i n d em o g e l i j k h e i d i n d i t e n v o r i g nummer e n k e l eb u i t e T t e k s t i l l u s t r a t i e s o p t e nemen.1 - r ; r t e l l i k d a n k .

de r e d a k t i e

„ -31 M§Fg

8


1 ,

\

•1i

,-. --""'<'• e

-",-, ' ʻ ' ' ' ' ' ' N N•• ---, , i-, -4„, eri

,, , , , ,-,,,4 ,— •

,', - • , , , - - - - • ; 7 ʻ , „ , , , , , , , , , „ , „ „ , " , ,A

\ „ , - /-' ' • ! / 1„ ,_ ,, , \ '•!

Ark 1 , „

,,,'1 if . /

'

,

11 )i ' ,ʻ . .. :: :,1. ,- --n nrf"'

: \ •1 'L ' •/2 1 1.

III, i ? I 1

I .1 „ f 1W •

, ,- . • 1, , . , . ,. .,1 , . . „. ,. . ,I - . 't .. ,,,,,,-,--,r.,

1' • r t r\ I„-,,,,„ t •,, ,.

I,,• ,",„,. t

f i ' . , ' t,„,,,,,..,„ • \

, l ' ' ' '.7 / 1 4. . ,, ,,' •)/A' LI

-' ,,-•••• ' ' ' ' , , , , ,1 -• • f # . • ;

• • • ',,,. /..... i k

(-; • , k r u i s w e g , v o o rs tud. ie


UI T DE OUDE DOOS

Da S t a t i c s t r a a t e n h a a r c a f é ' s r o n d e n e v e n n ade e e u w w i s s e l i n g .

IO

He t i s o n z e b e d o e l i n g i n d e z e b i l d r a g e d e a a n -d a c h t t e v e s t i g e n o p h e t g r o o t a a n t a l c a f é ' s d i ei n d e S t a t i e s t r a a t g e l e g e n h e i d t e o v e r g a v e n om,de d o r s t t e l e s s e n . i ' l e n t e l d e e r e e n 1 5 t a l .A l l i c h t z u l l e n v e l e n z i c h a f v r a g e n ,v a n w a a r d i thoog a a n t a l d r a n k g e l e g e n h e d e n i n e e n s t r a a t v a n3 a 4 h o n d e r d m e t e r l a n g . D e m e e s t a a n v a a r d b a r ere d e n i s w e l d a t i n d i e d a g e n a l l e v e r k e e r a a n -g e we ze n w a s o p h e t s p o o r w e g s t a t i o n t e K a p e l l e n ,o mze g g e n s a l l e o m l i g g e n d e p l a a t s e n e n g e h u c b t e nv e r k e e r d e n i n d i t g e v a l . V o o r n a m e l i l k d e g e -me e n t e Ho e v e n e n b r a c h t h e e l w a t a r b e i d e r s v a nd a a r u i t n a a r h e t s t a t i o n , v e r m i t s h e t g r o o t s t ep e r c e n t a g e d e r w e r k n e m e r s z i c h n a a r A n t w e r p e nmo e s t b e g e v e n o m d e d a g e l i j k s e b o t e r h a m t ev e r d i e n e n . O n d e r d e z e w e r k n e m e r s w a r e n e r v e l e" b a s s e n g w e r k e r s " ( n u h a v e n a r b e i d e r s ) e n d i eko n d e n i n d i e j a r e n h e e l w e t p i n t e n , m i t s g a d e r s" K l e i n t j e s " n a a r b i n n e r s l a a n . V a n a f 5 u u r t o to n g e v e e r 7 u u r ' s a v o n d s b o l d e d e e r e n a d ea n d e re s t o o m t r e i r h e t K a p e l s s t a t i o n b i n n e n ;h e t w a s a l l e d a g e n e e n w a r e b e g a n k e n i s t u s s e nK a p e l l e n e n H o e v e n e n . H ia a r m e n i n d e S t a t i c -

s t r a a t 1 5 c a f é ' s t e l d e , k o n me n e r o n d eflo e ve n se b a a n ± n o g e e n z o t a l a a n t r e f f e n$ o r g e -v e e r 5 0 d r a n k h u i z e n o p e e n a f s t a n d v a n n a g e n o e gt we e k i l o m e t e r s ; m o e t e r a l s d a n w a t g e d r o n k e nz i j n . H e t w a s d a n o o k g e e n w o n d e r d a t me n a fen t o e h o o r d e u i t k r a m e n d a t h e t d e e n i g e l u x ewas d i e e e n a r b e i d e r z i c h k o n p e r m i t t e r e n -z i c h e e n g o o d s t u k i n d e k r a a g d r i n k e n - . P o ti s n u g e l u k k i g.. a l l e m aa l v e el v e r be t e rd . Op het-

z e l f d e t r a j e c t K a p e l l e n / H o e v e n o n t e l t m e r n unog e e n a c h t t a l d r a n k g e l e g e n h e d e n : d u s e e nv e e r t i g t a l m i n d e r . I n t e g e n s t e l l i n g m e t " H o eh e t g r o e i d e " , n u " h o e h e t k r i m p t e " . L a t e n w e n ue e n s e e n s p e c i a l a w o o r d j e b e s t e d e n a a n d e c a f é ' sva n d e t e e n m a l i g e S t a t i e s t r a a t , n u S t a t i o n s t r a a t .en z o a l s w i l z e n o g i n o n z e h e r i n n e r i n g h e b b e n .A l s me n h e t s t a t i o n s g e b o u w v e r l i e t h a d me n e e r s tl i n k s v a n h e t p l e i n t j e d e c a f é " D e V l a a m s e K e l d e r "b i j E v e r a e r t s1 l a t e r w a s d e u i t ba t e r de nu e nk el e

j a r e n o v e r l e d e n s p o r t m a n , P i k L e mme n sl h e t u i t -h a n g b o rd v e r a n d e r d e e n ' t w e r d " C a f é d e S p o r t -


-

112v r i e n d " . L i j F i k s k e L e -I me n s h e b b e n w e i n o n z o

j e u e d j a r e n h e e l a t t i . ld v e r s l e t e n . 7e t w a s d a a reen z o w e l v o l k s e a l s b u r s e r c a f . O mz e g g e n s e l k ezo n d a g a vo n d a l s w e p l a t z a k w a r e n w a s b e t a l d a a ro n ze e n i g e t o e v l m c h t r O P e e n p i n t T h t e k u n n e n" p a k k e n " . A l s w e d o o r h e t s l e n t e l g a t k i l k e n db e me rk t e n d a t a l l e g e wo n e s t a m g a s t e n a a n w e z i g

-

wa re n O u r f d e n T e r e s o l u u t b i n n e n t r e d e n . A m p e rb i n n e n , k wa me n e r a l e n k e l o s t a m g a s t e n a f m e th e t v e r z o e k e e n l i e d l c t e Z i n T7C r r w e b e b h e n i n

ons l e v e n h e e l w a t g e zo n c re n - . Ti k v a n F o u • e l ,de t o e n m a l i e n o t a r i s k l e r k h a d d a n r e e d s p l a a t s -penomen a a n d e p i a n o , h e t w e r d d a n v o l o p"Cafr_ c h a n t a n t " t o t i n d e k l e i n e u u r t 1 e s . 17 -1 1b e t e i n d e z o u d e P i k o f ' w , L e fl ime n • o n s n o o i teen p i n t • e a a n g e r e k e n d h e b b e n , u e d e d e n d e" b o e l " v o l o p d r a a i e n . P r w a s i r d i e l a r e r g e o ns p ra k e v a n r a d i o o f T . V . d u s w a a r b e t c a f (c h a n t a n t w a s , s t r o o m d e n d e v o o r b i 1 g o r g e r n z oma a r b i n n e r . '- . 7e z o n g e n m e e st a l l i ed l es op aer-

v ra a s-. . ' Tc er l il ke dagen beloefder we daar. ''Taant

P i k L e mme n s a n e r d e c a f ; ' . F l i a e r t s , c e g r o n d -l e s s e r v a n d e n o g i m m e r b l o e i e n d e b e t o n f a b r i e kF l i a e r t s t e 3 ( • ! i l o t e r . ' e t w a s e e r d e r c e p b u r o e r s -c a f . V l a k o p d e h o e k k o n me n b i n n e n s t a p p e n b i jL o u i s ' I a e s1 e r w a t v e rd e r in de s tr aa tl daar

wa a r n u d e b u r e l e n e n ' a g a z i l n e n v a n d e g a s m i l .z i c h b e v i n d e n , i n d e d r a n k e l e s e n h e i d " I n d e nE n g e l " . V o l e d o u a n i e r s i n d i e l a r e n h a d d e n a l -d a a r p e n s i o n , h e t s i n g e r v a a k l u s t i c T a a n t o elz o d a n i s d a t P a s t o o r F a u s a r t d i k w i l l s p r e n k t et e g e n d o s l e c h t e O r a r k b u i z e r e n z i c h w e l c e n sl i e t o n t v a l l e n d a t me n i n d e 1-L a t i e s t r a a t b i ' l

den " D u v e l " t e r e c h t k wa m a l s me n b i n n e n s t a p t ei n " I n d e n F n s c l " . T v e n w a t v e r d e r o p d e h o e kva n d e P o s t w e g ( n u V r e d e s t r a a t ) w a s e r d e c a f ( . .va n F e r d i n a n d " e r m a n s - b o d e o p A n twe r p e n -i n d e v o l k s m o n d .- . i l "7 -a n d l e d e z w a d de r " .

D o c h t e r F i e n v a n b a n d e d e z w a d d e r h e e f t n u b e tca f?-- "Transpor t" daarnaast gelegen, dit caft,

z a l m i s s c h i e r z e e r k o r t e l i n F s v e r d w i l n e r o fa l t h a n s z e k e r v a n u i t b a t e r v e r a n d e r e n . '-e k e r e nnu t o r u s n a a r b e t s t a t i o n o n b e g i n n e n a a n d er e c h t e r k a n t . /11 s e e r s t e h a d m en do caf van

A d r i a a n V a n Ca mp o n , n u " C a f d e s F P o r t s " , d a a r -n a a s t d e z e v a n L o u i s T l a t t b e e u s e n , e n d a nb i e r n e v e n w a s b e t d e '7 ,, , i e . C o m i s s a r i s - n a d i en

sch o o n zo o n D e s i r C e u l e n,l e r e d i e d e Y l i e n t e n

b e d i e n d e , d e z e h a d t w e e d o c h t e r s w a a r v a n d eo u d s t e I r e n e o v e r o e n g o u d e n s o p r a a n s t e m b e s c h i k t e .


12

71e hebben daar ook menig lied gezoncen. Aan het

u i t h a n g b o r d z a g me n r e t e e n d a t d e s t a n d i n g w a t h o g e rl a p n l . " I T ô t e l d u C e r f " . H e t g e e n w e d a a r z o n g e n w a sdan o o k n a v e n a n t . TTe t w a s d a a r g e w o o n l i l k e e n k e u z eu i t : " L e l i e u e u P a v s a n , L a V o i x d e s c h n e s1 F i g n o n5P e rc e u s e d e J o c e l i nl L e s m i l l i o n s d ' A r l eq u i n ,

l ' A n g e l u s d e l a m e rl 9 6 r é n a d e d e T o s s c li , 7 i v ou s

l ' a v i e z c o m p r i s , o u b l i o n s l e p a s s , e t c . e t c . . .He t w a r e n a l d a a r u i t s l u i t e n d f r a n s e l i e d l e s i nt e F , e n s t e l l i n g v a n b i l P i k L e mme n s a a r l i e d j e s v a nL o u i s D a v i d s , T q i l l y D e r b y , L o u B r e n d v , L o u i s l ' , To i re tc . a . , o o k v a a k a a n b o d k wa me n . ' e z o n g e n m e e r m a a l sd u o ' s m e t I r n el T a n t e L u d w in e C o m ]m i s s ar i s was

i7 in e r v a s t e n i a n i s t c . T T i e r n a a s t k wa m me n d a n w e e rt e r e c h t b i l B a r t L e t e n sl h e t u i t h a n g b o rd g a f a a n

" I n d e S t a t i c " , d a a r n a a n t w a s e r d e c a f é v a n l 'Jwe .C o r r i j n e n o f t e T r i e n C o r n e l i s s e n . A l s B a r t L e t e n sh e t t i j d e l i j k e m e t h e t e e u w i g e v e r w i s s e l d e v e s t i g d eT r i e n C o r n e l i s s e n z i c h i n z i j n c a f é . I n h e t v r o e g e rd o o r h a a r u i t g e b u i t e c a f é k wa m e n k e l e j a a r k e n s n a -d i e n d e e l e c t r i c i t e i t s z a a k v a n z o o n G u i l l a u m eCor r i j n e n , o n z e h u i d i c e P r e - P o m p i e r Co mma n d a n t .l ie b l i j v e n e v e n v e r w i j l e n i n d e c a f é v a n T r i e nC o r n e l i s s e n . U e h e b b e n d a a r h e e l w a t b e l e v e n i s s e nme e g e ma a k t ; h e t w a s z o w a t h e t l o k a a l v a n d o S i n tC e c i l i a n e n , w e h a d d e n d a a r o n z e j a a r l i j k s e " t e e r -f e e s t e n " . D e l e n t e d i e w e d a a r b e l e e f d e n i s n i e t i ne n k e l e w o o r d e n v e r t e l d . d e n k e n d a a r g e r u s t e e n" w i t t e k e " s n o e p e n . D e fl e s s t o n d i n d e e l e c t r i c i t e i t s -w i n k e l v a n z o o n G u i l l a u m e ; w i l d e z a n g e r s v a n' t h o o g z a a l w i s t e n z e g o e d s t a a n , e n m e e r m a a l s n a -d a t w e o n s z e l f 2 e t r a k t e e r d h a d d e n , h e b b e n w e z en a d i e n b i j g e v u l d m e t " a q u a p o p a " . ' t I s o o k w e le e n s g e b e u rd . - h i e r w a r e n d e z a n g e r s e c h t e r n i e ta a n s p r a k e l i j k v o o r - d a t me n c a n v u l l i n c g a f v a n h e tme rk " D e b l a u w e h a n d " . D e e e r s t e d e b e s t e d i e e e nb o r r e l t e s l i k k e n k r e e g v o n d d a t " h e m " d e z e k e e rd a n i g z u u r w a s . ' : T e r k e l i j k w e h e b b e n d a a r o n v e r -F c t e l i l k e u r e n me e g e ma a k t . T4e h e r i n n e r e n o n s o o k

ro e ( d a t w a s d a n e n k e l e l a a r k e n s l a t e r ) , d a tk l e i n z o o n S e n n e P o u f f a e r ( z i j n o u d e r s wo o n d e n b i-;i n ) c e n s e e n g e i t h e l e m a a l b l a u w h a d g e s c h i l d e r d ,d a t w a s t o e n e e n h e e l e v e n e m e n t , d e S e n n e w a s i nd i e l a r e n r e e d s e e n f e l l e c o m e d i a n t . G a a n w e n uv e r d e r , d a n k u n n e n w e b i n n e n s t a p p e n i n " H e t t r o p k eo p " , d a t w a s d e c a f é t o e n g e l e g e n t u s s e n d e w i n k e l


va n D e l h a i z e e n h e t h u i s b c wo e n d d o o r d e k i n d e r e nC l a e s s e n s , d e z e c a f r ! r u i n t e i s t h a n s b e d r e p e n i n d ek r u i d e n i e r s z a a k " P a l l e t " , o p d e h a a k d e r O l m e n d r e e f .Op d e a n d e r e h o e k w a s h o t l o k a a l v a n d e t o e n b e k e n d ev o e t b a l c l u b " V i c t o r i a " , d e u i t b a t e r w a s F r a n s T b e n s .P e t u i t h a n g b o r d v e r m e l d e "ît T r o u w e r s h u i s " . 7 v e n

wa t v e r d e r t a p t e R i k m a a r e n o p d e h o e k v a n d eS t a t i e s t r a a t w a a r n u b a k k e r C r i j p w o o n t w a s e r d eo a f ", "A la belle vue" bil de r•714e IHertens7 in de

w a n d e l i n q çr7enoemd " ' T e l F r a n c k " . A a n d e c a f r w a sop e e n v e r h o o p e e n z a a l v e r b o n d e n w a a r me n t o n e e ls p e e l d e e n w a a r h e t m e t d e k e r m i s d a d e n " s p e l " w a s .Z i e z o w e h e b b e n z e n u a l l e m a a l d e h a d . 7 r v a l tn a t u u r l ijk o p t e m er ke n dot in de loop der jaren

me e rma a ls v a n u i t b a t e r we n d v e r w i s s e l d . 'Ju . t r e f tmen i d e s t r a a t n o cr4 d r a n k g e l e g e n h e d e n a a n . D ehedendaad,se v e r m a k e l i j k h e d e n z o a l s r a d i o e n T . V . ,s p o r t d e b e u r t e n i s s e n e n a l l e r l e i a n d e r e v e r z e t l e sz i j n . h i e r a a n n i e t v r e e m d . T o t l e ç T e r d e r " S t a m i n e e -d a n 7 e rs " v e r m i n d e r t z i e n d e r a 7 e n . F r w o r d t o o k m e e rv e rma a k e n o n t s p a n n i n 7 e z a c h t i n e l p e n f a m i l i e k r i n d .

z i l n d o wa a n t o z e d 7 e n : " I n d i e d o e i e o u we t i c i "w e l w e b l i j v e n e r b i j d a t d i t d e z e d d e n o v a a k v a np a s k o m t ; a n d e r z i j d s mae:,, h e t t o c h w e l a a n d e h aa l d

wo rd e n d a t i n d i e " g o e i e o u w e t i j d " e r e o n h e e l s t u kme e r q e d r a n k e n w o r d m e t co rn s d e n o o d l o t t i c d e v o l g e nv a n d i e n . D a t i s d an . t o c h e e n w i n s t pu n t v o or de h e de n -

d a a g se mo d e rn e t i l d .

Co r v a n d e n TTo d k.

1 3


I K , t e s t b e e l d k i j k e r

De dag d ro n k j e b lo e den j e b l e e f zonde r ve rwe e r,zoa ls a l t i j d .In d i t l a t e u u rs t a l e l e e gvo o r h e t s ig n a a l va n g e va a r.Maar ro o d wo rd t eens g ro e n .Je we e t h e t a l l a n g .A ls j e k a p i t u l e e r tv u l le n 625 l i j n e n j emet w i t e n z wa r t

en g r i j s .Met n i e t s .Dan d o o f t o o k h e t l i c h t va n deze avond.

Je ve rg e e t d e mussen,de l a a t s t e me re ls

i n de t u i n ,de naam va n j e v e r l o re n p a ra d i j s .

Je ve rg e e t d e s t in ke n d e ste e kvla mwaarach te r j e v ro e g e rVenus w i s t

en O rio n . . .

Je ve rg e e t de anderena l l e anderen ,

ro e rlo o s gevangeni n d e h e kse n krin gvan 220 v o l t .

Je ve rg e e t j e z e l f .En h e t d o e t j e n i e t s .

Maar morgen.Morgen missch ie n .In d e g l o r i e va n een n ieuwe sch e p p in gt r i l t d e ve rwa ch t in gvan een n ie u w b e g in .

Ze l f s v o o r een k le u re n b l in d eb l i j f t d e hoop,want a l t i j d wachten

de g r i j z e mu sse n . . . .

Te 0

4


I 5

derde v e rv o lg

Van 1891 t o t 1896 s t a a t n i e t s geboekt . O f we l

g e l ie f d e h e t n i e t t e braaden o f anders v e rg a t

He n ri Van Hilve re h b e e k de pen op t e nemen.

Naar i n 1896 o p 2 november, d a n wo rd t h e t

weer warm i n hogergenoemde b u u r t

" I s e r b ra n d u i t g e b o rs t e n b i j Jo s De n n is,o p

de hoek van h e t Za n d s t ra a t je , ko rt e n t i j d n a -

d ien i n h e t ze l f d e s t r a a t j e i n h e t h u is va n

Jan B u l le n s e n eenen t i j d l a t e r op de hoek

van h e t ze l f d e s t r a a t j e , i s h e t h u i s toebehoren

de aan He n r i G ijo ke n s,d e p ro o i d e r vlammen

geworden."Aldus i s d e h a a st v o l l e d i g e v e r n i e l i n g van

de Za n d st ra a t i n de annalen. ve reeuwigd .

.Haar wa t een dag moet d a t geweest z i j n vo o r

onze spu itgasten .

U i t 1900 "November 28 " n o t e re n we z

"Brand b i j d e He e r V . Da l le ma n , c ig a re n f a b rie k

op den Antwerpochen s t e a a w e g "le e n n i j v e r h e i dd ie t e l o o r i s gegaan.

Voor "1902 , J a n u a r i r e u i s t r e r e n we een

paar m u t a t i e s . ' t a c o o k Hie u wja a r geweest!

"Fenoeming va n d r i j ko rp o ra a lsE d . V e rb e e ck ,

Ca l lu y Dé s i ré e n H. P u t o u p s . Den e e rs t g e -

noemde in , ve rva n g in g van L lp h . Do g a e rt s , o ve r-

leden,den tweeden i n ve rva n g in g van L o u isHe rma n s,o n ts la g g e ve r'u it o o rza a k de gemeen-

te t e ve rla te n ,e n d e n derden i n ve rva n g in g

van Fr. De B r u n , d i e de g ra a d van se rg e n t v e r -

w i e r f , i n ve rva n g in g van E e p r i Van d e L e u r,d ie ve rheven was t o t l o t e Da i t e n a n t , in v e r -

vanging van C.11ennen,ontslaggever.In de maand

Ja n u a ri 1901, in . h e t l o k a a l b i j F r . De Bruynden dag van h e t j a a r l i j k s f e e s t d e r p o mp ie rs.


16

D i t i s d e e e rs t e maa l d a t h e t j a a r l i j k s f e e s t

vermeld wo rd t ,ma a r wa t een f e e s t d a t wa s! E r

werd d a a r gegeten en. gedronken z o a ls a l l e e n onze

g i ld e d a t k o n . . . . e n d a t w i l wa t zeggen ! !

De h e rb e rg van Sus De Eruyn s t o n d op d e An twe rp -

sesteenweg,tussen h e t tegnwoord ige gemeentehuis

en de V re d e s t ra a t . V la k e rn a a st was een wagen-

ma k e r i j .

De dag daarna , " J a r u a r i 5 "

Vergadering van de i n g ra a d z i j n d e l e d e n , ' s avonds

om 8 u r e , i n h e t l o k a a l L io n d ' O r 9 b i j L o u is

Ma e s , S t a t ie s t ra a t7 o m o v e r t e g a a n t ot h et a an -

nemen va n n ieuwe le d e n om h e t ko rp s t e v o l le d ig e n .

Daar i s men dan overgegaan t o t d e v e rk ie z in g van

volgende le d e n

Er. Co re in e n ,Jo s .q o e z e n b e e k, U u b . V a n N u f f el e n ,

a lsook Jo s S o e t e w e y9a l s k a n d i d a a t , o m b i j h e t

ee rste o n t s la g van ca n l i d i n d ie n s t t e t re d e n .

Het s c h i j n t d a t J e f Soetewey t o e n de ra n g vanla n t a a rn v u l le r v e I w i e r f en z i j n t a a k bestond e r

in v o o r p e t ro le u m t e zo rgen i n d e s t o rmla n t a a rn s

d ie b i j n a ch t en o n t i j meegenomen werden.

Dat b a a n t je p a ste u i t s t e ke n d b i j J e f s be roep ,want d e man h i e l d een v e r f w i n k e l t j e i n d e oude

h u is je s d i e midden i n h e t d o rp stonden 9 o p d e

p la a ts wa a r z i c h th a n s h e t gebouw van d e K re d ie t -

bank b e v in d t . Deze wo n in k je s waren ze e r oud en

verweerd ,met v l a k e rv o o r een p a a r stenen p a le n9d ie v ro e g e r w e l l i c h t een v o o r t u i n t j e hadden

afgebakend. We menen ons zo t e herinneren. , d a t

e r nog een p a a r o ve rsch o t te n va n zwa re ke t t in g e n

aan d i e p a le n h in g e n .

De l e z e r h e e f t opgemerkt d a t " i n g ra a d z i j n d e

Idan" i n een andere h e rb e rg ve rgade rden ,waa r-

s c h i j n i i j k n i e t om h e t s t a n d e n ve rsch i l , wa n t d a l

hebben d e pomp ie rs n o o i t gekend, w e l om ie d e re

h e rb e rg ie r-p o mp ie r een b e u r t t e geven, e n d a a r


17waren ze z e e r op g e s t e ld .

Die b e u rte n z u l l e n dan o o k de mo e ite waard g e -weest z i j n1Op 23 sep tember 1903 wo rd t e r b rand gemeld

"eerier hoeve va n h e t B u re e l va n ' je ld a d ig h e id i n

de Cape lsche s t r a a t . "

Op 23 a p r i l 1904 " Eerie ve rg a d e rin g gehouden

door de i n g ra a d z i j n d e le d e n ,Ts avonds b i j F r .De Bruyn,om a ch t u re n , om o v e r t e gaan vo lg e n s

het dagorde .

l s t e p u n t M e n h e e f t b e s io t e n , me t algemeene— —

stemmen,om a r t i e k e l v i j f ; d i e l u i d t7 b i j a f w e z i g -he id van brandramp F r 055 0 t e b e t a l e n d e z e b o e t

te verhogen e n t e brengen op f r . 1 - d i e z a l

g e sto rt worden i n de algemeene k a s . "

(Dat h e e t men " p e r e k v a t i n van de boe ten ! )

2de p a n t " D o o r den aankoop v a ) h e t gemeentebe-

s tu u r ee rie r tweede b ra n d sp u i t , zoo i s h e t ko rp sv e rp l i g t eenen tweeden k a p i t e i n t e benoemen en

den vo rig e n k a p i t e i n t e verhogen t o t k a p i t e i n -

kommandant. A l s o o k i s men overgegaan,op b e ve l d e r

gemeente-overheid, t o t h e t aannemen va n 25nieuwe le d e n .

3de p u n t B i j d e k i e z i n g van den n ieuwen k a p i t e in

i s d e keus g e va l le n op He n r i Pu tcuyps, vro e g e re nko rp o ra a l e n wie n s p la a t s vo o rta a n z a l gesch ieden

door den h e e r L o u is haes,t immerman, i n v e rv a n g ingvan den h e e r Pu tcu yp s. "

Daarmee was ons ko rp s aangepast aan de n ieuwe

t ijdsomstand iOneden.

Op 9 sep tember s t a a t in g e sch re ve r

" amorgens,rond v i j f u re n , b ra n d ra n p i n de

Cappe lschestraa t va n d r i e h u ize n , toebehorendeaan P . Van Doren a n bewoond d o o r P . Van P . Van

Dooren e n A .L u yckx. "

U i t 1905 s c h r i j v e n we we l een b e e t je meer a f .

"Meert 1 2 . I n z i t t i n g van 12 k e e r t i s men ° v e rg e -


FOL BEIN.LLEDTS

I t v e rv o l g t

TB

gaan t o t h e t k ie ze n va n een Sous-L ieu tenan t °D a n u i t s l a g w a sdat L o u is Maes,vroege r ko rp o ra a l , d e p la a t s va n a n d e r - l i e u t e -nant zo u bekleden en i s t e r z e l f d e r t i j d vervangen d o o r H.Eogae rts

d ie z i j n p la a t s a l s ko rp o ra a l z a l u i t o e f e n e n . . . . "

Hoe p l e c h t i g k l i n k t d i e " So u s-L ie u te n a n t

Wie He n r i Van Hilve re n b e e k gekend h e e f t , we e t d a t h i j n i e t

a l le e n pomp ie r,maa r ook een " s p u i t e r " was - i n d e Ha e ls e

Beteken is va n h e t woo rd , e n d a t h i j a l s k e r z a n g e r en man

van " h e t mu zie k" h e e l p l e c h t s t a t i g kon z i j n i n h o u d in g en

u i t d ru k k in g .

Aan d a t ze l f d e v e rs la g i s toegevoegd

" h e t d e i n h a l i n g van den E .H.Pa sto o r Du ja rd in i s e r des

avonds b ra n d o n tsta a n aan h e t h u is va n Do cto o r Du f ra in g , e n i s

ook d a d e l i j k d o o r de pomp ie rs g e b lu sch t . "

Kan wa a r z i j n s Ma a r zo u men n i e t denken, d a t de mannen va n

de s p u i , o p de een o f andere ma n ie r z o ' n o n g e v a a r l i j k B ra n d je

wiste n u i t t e lo kke n om de n ieuwe p a s t o o r en de f e e s t v i e re n -

de B e vo lk in g eens t e l a t e n bewonderen, h o e knap h e t ko rp s

zo 'n vuu rhaa rd t o t bedaren kon brengen ?


De g ro t e n e te n de k le in e n ( P i e t e r B r u e g e l )

U I T

1-4-1-1-4441-1-

19

Het was een k l e i n sch e me rig w i n k e l t j e aan de ra n d van d e

b innenstad . B in n e n ro o k h e t mu f n a a r o ve r ja a rs p a p ie r .

H i j was d ru k doende kra n t e n i n re kke n t e s o r t e re n y z i j nB r i l l e t j e ve rb e te n va stg e sch ro e fd op z i j n neus.

- He t i s t o c h we l e rg ,me n e e r, begon h i j . I k ben n i e t mee r

van d e jo n g st e n , e n dan a l d i e n ieuwigheden d e dag van va n -daag.

H i j z u c h t t e , hopend d a t i k de man zo u b l i j k e n om z i j n sma r-ten t e d e le n .

- I k ben a l zo v e r , z e i h i j , d a t i k h e t v e r s c h i l ke n tu sse n

een l a t e n een l i n i a a l , m a r g is t e re n ko mt h i e r een j u f f e r t j eom een opvouwbare l a t va n 3 0 c m . Z i j z e i opvouwbaar.

We rke li jk ,me n e e r, d i e b e sta a n ! I k heb h e t opgezocht i n eenka ta logus,maar i k moest e r t o ch even va n bekomen.

En i n d e sch o le n vragen ze maar. S c h r i f t e n met k l e i n e

v ie rk a n t je s , me t g ro t e v i e rk a n t j e s , me t la n g e v i e rk a n t j e s ,

met dubbe le l i j n t j e s , me t 44n , t we e , d r i e h u l p l i j n t j e s , me t

s t i j v e k a f t e n , g e b o n d e n , g e n a a i dyq u a r t o , f o l i o . . . n o e m m a a r o p .

En i k , overspannen k o e r s k e m e l7m a a r b e s t e l l e n , m a a r i n d o e n ,

i n de hoop h e t tempo b i j t e benen.

Dacht u d a t h e t i e t s h e l p t ? V e rg e e t h e t maa r.

De j u f f r o u w i n de sch o o l e i s t zo e n z o , n i e t a n d e rs, e n i kBen e r we e ra l aan v o o r m i j n mo e it e .

Verleden week kwam h i e r een jo n g e t je b in n e n .

H i j v ro e g cm g r i j z e i n k t .

Hebt u d a a r a l va n g e h o o r d7m e n e e r ?- K i j k , ze i h i j b i t t e r , n a a r de r i j e n p o t je s w i jz e n d , i k heb

rode in k t , b la u we i n v i e r t i n t e n , g ro e n e , g e l eyb r u i n e2

p a a rse . . . . ma a r g r i j z e !Laat me n i e t la ch e n .


20

I k z a l n i e t beweren d a t d i e n i e t 1oest6At 7 ma a r t e n s l o t t ei s h e t h i e r geen v e r f w i n k e l .

Soms s t u re n de sch o le n k in d e re n u i t v o o r i l l u s t r a t i e .

Dan komen ze i n d i c h t e drommen en vragen j e g e k n a a r p l a a t j e s

van C l e o p a t r alA r i s t o t e l e s , T o e t- a n k -A m o n , R nm s es en weet ik

ve e l .

Goed,ikdenk d a a r z i t b ro o d i n . Jawe l,menee r.

Na een week schake len ze o ve r op p o t v isse n o f sa lamandersen dan kan i k we e ra l een schab b i jma ke n .

Mi jn z o ld e r p u i l t u i t van d e oe rossen ,Egyp t ische t e mp e ls ,g rie kse goden e n s ikke le n d e Dru I d e n . . .

P lo t s vra g e n de studen ten n a a r Kaas va n E lssch o t o f n a a r de

verdronken mens va n E rn e s t Cla e s . I k heb e r van e l k nog eenhee l r i j staane V o o r zaad .

- I k heb ze a l , z e i i k .H i j k n i k t e somber,

Traag en o ms la ch t ig begon h i j een p a k weekbladen open t emaken. Een o o v e rg i r l i n t e c h n i - c o l o r . . .

B i j h e t v e rd e r u i t p a kke n b le e k a lgauw , d a t h a a r le g e l a c h

n i e t d e reden was va n h a a r b e vo o rre ch te p la a t s o p h e t o msla g .Maar z e l f s i n d e rt ig vu u d l i e t ze hem koud .Eva, N ix o n o f A p o l lo 8 3 . . .Voor hem hoe fde h e t n i e t me e r.

-En z o g a a t h e t maar ve rd e r, z e i h i j . A l l e dagen wa t a n d e rs.Wanneer n a een t i j d j e e e n o f andere p ie n t e re sch o o lme e ste r

weer o ve r oe rossen b e g in t t e emmeren, ka n i k d i e v e rv lo e k t e

la d d e r o p , om i n ze ve n e n t win t ig dozen t e gaan sch a rre le n .En d e oude k la n t e n , me t hun va s t e k ra n t va n e lk e dag kunnenmaar wach ten .

-Vroege r was h e t t o c h zo s imp e l , z e i h i j d ro e f .

Een l e i , e e n g r i f f e l7e e n s c h r i f t , t w e e o f d r ie k r a nt e n .

Iedereen k re e g wa t h i j vro e g ,cmd a t h i j v ro e g wa t e r wa s.

Nu zeggen ze v l a k i n j e g e z ic h t , d a t ze dan we l n a a r deg ro te zaken z u l l e n gaane De ju d a sse n .


Maar i k hou e r mee o p . O n s Me la n ie ze g t o o k . . .

Een k l e i n jo n g e t je hobbe lde b i n n e n2z i j n g e l d v e i l i g i n

z i j n v u i s t j e geklemd.

Het g e t i n k e l va n de b e l we kte de k l e i n e , g r i j z e man u i t

z i j n e mo t io n e e l s l i p p e r t j e .

H i j v i e l meteen t e ru g i n z i j n r o l .

- Waarmee ka n i k u van d ie n s t z i j nym e n e e r ? v r o e g h i j .

- I k zo u een schab loon w i l l e n , z e i i k , l e t t e r s va n twee a a ,

type B o d o ri . A l s h e t e n ig sz in s k a n , a l le e n de h o o f d le t t e rs .

H i j ke e k me even g l a z i g aan, d i e p g e sch o kt .

- I k z a l m i j n vro u w eens roepen , z e i h i j h e e s.

En p l o t s , n i j d i g u i t b a rs t e n d tegen d e benge l , d i e v l i j t i gi n z i j n neus s t o n d t e p e u te re n :

- H élv e nt j e , ve rgee t niet te waaien als je boven bent.

M.

21


Orgaan van de Cul turele Kr i ng van Kapel lenv, z, w. d.Verschijnt dr ie-maandeli jks.Redaktie: Geelhanddreet 9, Kapel lenRedaktieleiders: L. De Schutter

G. Bogaer tsJ. Van de WijgaertN. Verbaenen

Verantwoordeli jke ui tgever :Culturele Kr ing Kapel len