0
Factsheet
Bedrijfsmatige performance ziekenhuizen 2016
1
Inhoudsopgave
Samenvatting 2
Omzetontwikkeling 4
Ontwikkeling bedrijfskosten en rendement 6
Liquiditeit en solvabiliteit 8
Over Kompas in Zorg 10
2
Samenvatting
Context
Het overheidsbeleid van de afgelopen jaren met onder andere de gesloten Hoofdlijnenakkoorden en
de invoering van de integrale tarieven heeft grote impact op de ziekenhuissector. Zowel de structuur
van het ziekenhuis als de financiering is veranderd. Ziekenhuizen zijn al enkele jaren volledig
financieel risicodragend. Er is geen sprake meer van een financieel vangnet vanuit de overheid. De
financiële druk bij ziekenhuizen wordt onder andere versterkt door de relatief snel stijgende kosten
van intramurale geneesmiddelen en de ontwikkeling van de (zorginkoop)rol van zorgverzekeraars.
Ziekenhuizen worden geconfronteerd met zorgverzekeraars die meer inhoud geven aan hun
zorginkooprol. Voor het verkrijgen van inzicht in de financiële positie van ziekenhuizen heeft Kompas
in Zorg de bedrijfsmatige performance van ziekenhuizen, gebaseerd op de jaarrekeningen 2016, in
deze factsheet op een rij gezet. Verdere uitsplitsingen van de bedrijfsmatige performance van de
ziekenhuizen zijn voor abonnees uiteraard te raadplegen via de webbased informatie- en analysetool
Kompas in Zorg.
Omzetontwikkeling
De bedrijfsopbrengsten van de Nederlandse ziekenhuizen zijn in 2016 met gemiddeld 3,3% gestegen.
Met name de Universitaire Medische Centra (UMC’s) kennen een relatief hoge stijging met 5,5%. Dit
wordt onder meer veroorzaakt door de stijging van de add-on vergoedingen van geneesmiddelen en
de (financiële) ruimte die door zorgverzekeraars wordt geboden om meer focus te leggen op
complexe zorg.
Rendement
Het resultaat is in 2016 licht gedaald ten voordele van de honorariumkosten van vrijgevestigde
medisch specialisten. Het resultaat uit gewone bedrijfsvoering als percentage van de omzet is
gemiddeld voor alle Nederlandse ziekenhuizen gedaald van 1,8% in 2015 naar 1,6% in 2016, nog net
boven de norm van ongeveer 1,5%. Veroorzaakt door de gemiddelde daling bij de topklinische
ziekenhuizen van 1,7% naar 1,0%. Het resultaat bij de UMC’s bleef gemiddeld stabiel op 2,4% en bij
de perifere of algemene ziekenhuizen steeg het resultaat gemiddeld van 1,2% naar 1,8%.
Liquiditeit en solvabiliteit
De liquiditeit, ofwel de mate waarin een ziekenhuis aan haar lopende betalingsverplichtingen kan
voldoen is in 2016 gemiddeld licht toegenomen van 121% in 2015 naar 127% in 2016. De norm die bij
3
de liquiditeit wordt gehanteerd is 100%. Met name de UMC’s kennen een relatief hoge liquiditeit en
de perifere ziekenhuizen een relatief lage.
De solvabiliteit of vermogensniveau, uitgedrukt in het eigen vermogen als percentage van de omzet,
is een kengetal dat de financiële draagkracht van een ziekenhuis op lange termijn weergeeft. De
norm die veelal gehanteerd wordt bij dit kengetal is tenminste 15%, maar de daadwerkelijk
gehanteerde norm door banken is uiteraard ook afhankelijk van de (bijzondere) omstandigheden van
het betreffende ziekenhuis. Evenals bij de liquiditeit is de solvabiliteit in 2016 gemiddeld licht
toegenomen naar 23%. Ook hier geldt dat de UMC’s gemiddeld het hoogste niveau kennen en de
perifere ziekenhuizen gemiddeld het laagste.
4
Omzetontwikkeling
659
225
164 1.048
0
300
600
900
1.200
Opbrengsten zorgprestaties
Subsidies Overige bedrijfs-opbrengsten
Totale bedrijfs-opbrengsten
381 19 20 420
0
300
600
900
1.200
Opbrengsten zorgprestaties
Subsidies Overige bedrijfs-opbrengsten
Totale bedrijfs-opbrengsten
146 4 7 157
0
300
600
900
1.200
Opbrengsten zorgprestaties
Subsidies Overige bedrijfs-opbrengsten
Totale bedrijfs-opbrengsten
286 33 29 348
0
300
600
900
1.200
Opbrengsten zorgprestaties
Subsidies Overige bedrijfs-opbrengsten
Totale bedrijfs-opbrengsten
Gemiddelde topklinische ziekenhuizen (2016)
Gemiddelde perifere ziekenhuizen (2016)
Gemiddelde Universitair Medische Centra (2016)
Gemiddelde Nederlandse ziekenhuizen (2016)
621
219
154 994
0
300
600
900
1.200
Opbrengsten zorgprestaties
Subsidies Overige bedrijfs-opbrengsten
Totale bedrijfs-opbrengsten
370 19 21 411
0
300
600
900
1.200
Opbrengsten zorgprestaties
Subsidies Overige bedrijfs-opbrengsten
Totale bedrijfs-
opbrengsten
143 4 7 154
0
300
600
900
1.200
Opbrengsten zorgprestaties
Subsidies Overige bedrijfs-opbrengsten
Totale bedrijfs-opbrengsten
276 33 28 337
0
300
600
900
1.200
Opbrengsten zorgprestaties
Subsidies Overige bedrijfs-opbrengsten
Totale bedrijfs-opbrengsten
Gemiddelde topklinische ziekenhuizen (2015)
Gemiddelde perifere ziekenhuizen (2015)
Gemiddelde Universitair Medische Centra (2015)
Gemiddelde Nederlandse ziekenhuizen (2015)
2,3%
2,2%
5,5%
3,3%
Bedrijfsopbrengsten 2015 en 2016 ..% = Groei tov 2015
In m
iljoene
n €
In m
iljoene
n €
In m
iljoe
nen €
In m
iljoe
nen €
In m
iljoenen
€In
milj
oenen
€In
milj
oe
nen €
In m
iljoe
nen €
De bedrijfsopbrengsten van de Nederlandse ziekenhuizen zijn in 2016 met gemiddeld 3,3% gestegen.
Met name de Universitaire Medische Centra kennen een relatief hoge stijging met 5,5%. Dit wordt
o.a. veroorzaakt door de stijging van de add-on vergoedingen van geneesmiddelen en de (financiële)
ruimte die door zorgverzekeraars wordt geboden om meer focus te leggen op complexe zorg.
5
0 400 800 1.200 1.600
In miljoenen euro’s
Bedrijfsopbrengsten per individueel ziekenhuis in 2015 en 2016
0 400 800 1.200 1.600
In miljoenen euro’s
Spijkenisse Medisch Centrum
Maasziekenhuis Pantein [Stichting Pantein]
Ropcke-Zweers Ziekenhuis [Saxenburgh Groep]
BovenIJ Ziekenhuis
Lange Land Ziekenhuis [Reinier Haga Groep]
Van Weel-Bethesda Ziekenhuis [CuraMare]
Sint Jans Gasthuis
Ziekenhuis Amstelland
MC Groep
Waterlandziekenhuis*
Streekziekenhuis Koningin Beatrix**
Rivas Beatrixziekenhuis [Rivas Zorggroep]
Ziekenhuis Tjongerschans [Zorgpartners Friesland]
Nij Smellinghe
Wilhelmina Ziekenhuis Assen
Ommelander Ziekenhuis Groep [UMCG]
MC Slotervaart
Ziekenhuis Rivierenland
Rode Kruis Ziekenhuis
Antonius Ziekenhuis [Antonius Zorggroep]
ZorgSaam Ziekenhuis [ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen]
IJsselland Ziekenhuis
Sint Anna Ziekenhuis [Sint Anna Zorggroep]
Ikazia Ziekenhuis
Zaans Medisch Centrum
Laurentius Ziekenhuis
Ziekenhuis Sint Jansdal
Slingeland Ziekenhuis**
Flevoziekenhuis
Elkerliek Ziekenhuis
Westfries Gasthuis*
Groene Hart Ziekenhuis
Ziekenhuis Bernhoven
ADRZ***
Deventer Ziekenhuis
Ziekenhuis Gelderse Vallei
Diakonessenhuis
Tergooi
VieCuri Medisch Centrum
Bravis Ziekenhuis
Reinier de Graaf Groep [Reinier Haga Groep]
Martini Ziekenhuis
Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis
Máxima Medisch Centrum
Gelre Ziekenhuizen
Scheper, Bethesda en Refaja [Treant]
Ziekenhuisgroep Twente
Meander Medisch Centrum
Albert Schweitzer Ziekenhuis
Maasstad ziekenhuis
MCL [Zorgpartners Friesland]
Jeroen Bosch Ziekenhuis
Catharina Ziekenhuis
Rijnstate
Spaarne Gasthuis
Franciscus Gasthuis & Vlietland
HagaZiekenhuis [Reinier Haga Groep]
Medisch Spectrum Twente
Noordwest Ziekenhuisgroep
Amphia
Haaglanden Medisch Centrum
Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis
Zuyderland
Sint Antonius Ziekenhuis
Academisch Ziekenhuis Maastricht
Isala Klinieken
VU Medisch Centrum
Leids Universitair Medisch Centrum
Radboud Universitair Medisch Centrum
Academisch Medisch Centrum
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Universitair Medisch Centrum Groningen
Erasmus Medisch Centrum
2015
2016
2015
2016
* Vanaf 1-4-2017 Ziekenhuizen West-Friesland en Waterland ** Vanaf 1-1-2017 Santiz *** Vanaf 1-5-2017 onderdeel van Erasmus MC
6
Ontwikkeling bedrijfskosten en rendement
Universitair Medische Centra
(2015)
Nederlandse ziekenhuizen
(2015)
Topklinische ziekenhuizen
(2015)
Perifere ziekenhuizen
(2015)
Procentuele bedrijfskosten en bedrijfsresultaat t.o.v. totale bedrijfsopbrengsten 2015 en 2016
Universitair Medische Centra (2016)
Nederlandse ziekenhuizen (2016)
Topklinische ziekenhuizen (2016)
Perifere ziekenhuizen (2016)
Personeelskosten Honorariumkosten vrijgevestigd medisch specialisten
Afschrijvingskosten en bijzondere waardeverminderingen Overige bedrijfskosten
Bedrijfsresultaat
51,4
3,6
31,3
7,5
6,2
49,3
2,7
29,9
11,3
6,8
47,7
3,8
31,2
10,9
6,4
58,0
4,0
32,4
5,6
51,5
3,4
31,3
7,7
6,2
49,3
3,3
29,7
11,7
6,1
48,0
3,2
31,1
11,3
6,5
57,6
3,7
32,7
6,0
Het bedrijfsresultaat (het resultaat waarbij de financiële baten en lasten, de belastingen en de
buitengewone baten en lasten niet zijn meegenomen) is in 2016 licht gedaald ten voordele van de
honorariumkosten van vrijgevestigde medisch specialisten. Wanneer naar het procentuele resultaat
uit gewone bedrijfsvoering (waarbij de financiële baten en lasten wel zijn meegenomen) laat dit een
soortgelijk beeld zien. Het resultaat uit gewone bedrijfsvoering is voor alle Nederlandse ziekenhuizen
gemiddeld gedaald van 1,8% in 2015 naar 1,6% in 2016, nog net boven de norm van ongeveer 1,5%.
Veroorzaakt door de gemiddelde daling bij de topklinische ziekenhuizen van 1,7% naar 1,0%. Het
resultaat bij de UMC’s bleef gemiddeld stabiel op 2,4% en bij de perifere ziekenhuizen steeg het
resultaat gemiddeld van 1,2% naar 1,8%.
7
-10 -5 0 5 10 15
Percentage (%)
Rendement (Resultaat uit gewone bedrijfsvoering / omzet) per individueel ziekenhuis in 2015 en 2016
-10 -5 0 5 10 15
Percentage (%)
Medisch Spectrum Twente
Maasziekenhuis Pantein [Stichting Pantein]
Zuyderland
Scheper, Bethesda en Refaja [Treant]
Ziekenhuis Amstelland
Rivas Beatrixziekenhuis [Rivas Zorggroep]
Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis
MC Groep
VieCuri Medisch Centrum
Jeroen Bosch Ziekenhuis
Lange Land Ziekenhuis [Reinier Haga Groep]
Waterlandziekenhuis*
Ziekenhuis Gelderse Vallei
Ziekenhuis Sint Jansdal
Ziekenhuisgroep Twente
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis
Zaans Medisch Centrum
BovenIJ Ziekenhuis
MCL [Zorgpartners Friesland]
Groene Hart Ziekenhuis
MC Slotervaart
Franciscus Gasthuis & Vlietland
HagaZiekenhuis [Reinier Haga Groep]
Albert Schweitzer Ziekenhuis
Gelre Ziekenhuizen
IJsselland Ziekenhuis
Isala Klinieken
Máxima Medisch Centrum
Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis
Radboud Universitair Medisch Centrum
Universitair Medisch Centrum Groningen
Haaglanden Medisch Centrum
Ziekenhuis Rivierenland
Westfries Gasthuis*
Reinier de Graaf Groep [Reinier Haga Groep]
Sint Antonius Ziekenhuis
Diakonessenhuis
Slingeland Ziekenhuis**
Bravis Ziekenhuis
Martini Ziekenhuis
Rode Kruis Ziekenhuis
Maasstad ziekenhuis
Nij Smellinghe
VU Medisch Centrum
Ropcke-Zweers Ziekenhuis [Saxenburgh Groep]
Ziekenhuis Bernhoven
Flevoziekenhuis
Meander Medisch Centrum
Rijnstate
Sint Anna Ziekenhuis [Sint Anna Zorggroep]
Deventer Ziekenhuis
Elkerliek Ziekenhuis
Van Weel-Bethesda Ziekenhuis [CuraMare]
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Ziekenhuis Tjongerschans [Zorgpartners Friesland]
Amphia
Catharina Ziekenhuis
Antonius Ziekenhuis [Antonius Zorggroep]
Leids Universitair Medisch Centrum
Academisch Medisch Centrum
Academisch Ziekenhuis Maastricht
Noordwest Ziekenhuisgroep
Ikazia Ziekenhuis
Sint Jans Gasthuis
Erasmus Medisch Centrum
ADRZ ***
Spaarne Gasthuis
Streekziekenhuis Koningin Beatrix**
Wilhelmina Ziekenhuis Assen
Laurentius Ziekenhuis
Ommelander Ziekenhuis Groep [UMCG]
Tergooi
ZorgSaam Ziekenhuis [ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen]
Spijkenisse Medisch Centrum
2015
2016
2015
2016
* Vanaf 1-4-2017 Ziekenhuizen West-Friesland en Waterland ** Vanaf 1-1-2017 Santiz *** Vanaf 1-5-2017 onderdeel van Erasmus MC
8
Liquiditeit en solvabiliteit
104
121
140
121
113
123
146
127
0 40 80 120 160
Universitair Medische Centra
Nederlandse ziekenhuizen
Topklinische ziekenhuizen
Perifere ziekenhuizen
Liquiditeit: Current ratio 2015 en 2016Current ratio = vlottende activa / kortlopende schulden
2015
2016
Procentueel (%)
20
21
25
22
22
22
26
23
0 5 10 15 20 25 30
Universitair
Medische Centra
Nederlandse
ziekenhuizen
Topklinische ziekenhuizen
Perifere
ziekenhuizen
Solvabiliteit 2015 en 2016Solvabiliteit = eigen vermogen / omzet
Procentueel (%)
Noot: In de berekeningen zijn bij ziekenhuizen die behoren tot een concern de liquiditeitsratio’s van het gehele concern opgenomen.
Noot: In de berekeningen zijn bij ziekenhuizen die behoren tot een concern de solvabiliteitsratio’s van het gehele concern opgenomen.
2015
2016
De liquiditeit, ofwel de mate waarin een ziekenhuis aan haar lopende betalingsverplichtingen kan
voldoen is in 2016 gemiddeld licht toegenomen van 121% in 2015 naar 127% in 2016. De norm die bij
de liquiditeit wordt gehanteerd is 100%. Met name de UMC’s kennen een relatief hoge liquiditeit en
de perifere ziekenhuizen een relatief lage.
De solvabiliteit of vermogensniveau, uitgedrukt in het eigen vermogen als percentage van de omzet,
is een kengetal dat de financiële draagkracht van een ziekenhuis op lange termijn weergeeft. De
solvabiliteit geeft aan of een ziekenhuis voldoende eigen vermogen heeft om een periode op te
vangen waarin tijdelijk minder opbrengsten worden gegenereerd. De norm die veelal gehanteerd
wordt bij dit kengetal is tenminste 15%, maar de daadwerkelijk gehanteerde norm door banken is
uiteraard ook afhankelijk van de (bijzondere) omstandigheden van het betreffende ziekenhuis.
Evenals bij de liquiditeit is de solvabiliteit in 2016 gemiddeld licht toegenomen naar 23%. Ook hier
geldt dat de UMC’s gemiddeld het hoogste niveau kennen en de perifere ziekenhuizen gemiddeld het
laagste.
9
-15 0 15 30 45
Percentage (%)
Solvabiliteit (EV / omzet) per individueel ziekenhuis in 2015 en 2016
-15 0 15 30 45
Percentage (%)
Spijkenisse Medisch Centrum
MC Groep
ADRZ***
Ropcke-Zweers Ziekenhuis [Saxenburgh Groep]
Ziekenhuis Bernhoven
Ziekenhuis Amstelland
Maasziekenhuis Pantein [Stichting Pantein]
Ommelander Ziekenhuis Groep [UMCG]
MC Slotervaart
Rode Kruis Ziekenhuis
Zuyderland
Bravis Ziekenhuis
Rijnstate
ZorgSaam Ziekenhuis [ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen]
Groene Hart Ziekenhuis
Albert Schweitzer Ziekenhuis
Noordwest Ziekenhuisgroep
Maasstad ziekenhuis
Academisch Medisch Centrum
Ziekenhuisgroep Twente
Tergooi
VU Medisch Centrum
Medisch Spectrum Twente
Flevoziekenhuis
Reinier de Graaf Groep [Reinier Haga Groep]
HagaZiekenhuis [Reinier Haga Groep]
Lange Land Ziekenhuis [Reinier Haga Groep]
Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis
Martini Ziekenhuis
Máxima Medisch Centrum
Ikazia Ziekenhuis
Radboud Universitair Medisch Centrum
Antonius Ziekenhuis [Antonius Zorggroep]
Rivas Beatrixziekenhuis [Rivas Zorggroep]
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis
Gelre Ziekenhuizen
Ziekenhuis Gelderse Vallei
VieCuri Medisch Centrum
Isala Klinieken
Streekziekenhuis Koningin Beatrix**
Zaans Medisch Centrum
Waterlandziekenhuis*
Elkerliek Ziekenhuis
Diakonessenhuis
Catharina Ziekenhuis
IJsselland Ziekenhuis
Amphia
Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis
Scheper, Bethesda en Refaja [Treant]
Universitair Medisch Centrum Groningen
Meander Medisch Centrum
Franciscus Gasthuis & Vlietland
Ziekenhuis Tjongerschans [Zorgpartners Friesland]
MCL [Zorgpartners Friesland]
Jeroen Bosch Ziekenhuis
Slingeland Ziekenhuis**
Spaarne Gasthuis
Sint Antonius Ziekenhuis
Ziekenhuis Rivierenland
Haaglanden Medisch Centrum
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Wilhelmina Ziekenhuis Assen
Sint Anna Ziekenhuis [Sint Anna Zorggroep]
BovenIJ Ziekenhuis
Sint Jans Gasthuis
Leids Universitair Medisch Centrum
Erasmus Medisch Centrum
Van Weel-Bethesda Ziekenhuis [CuraMare]
Westfries Gasthuis*
Laurentius Ziekenhuis
Deventer Ziekenhuis
Academisch Ziekenhuis Maastricht
Ziekenhuis Sint Jansdal
Nij Smellinghe
2015
2016
2015
2016
* Vanaf 1-4-2017 Ziekenhuizen West-Friesland en Waterland ** Vanaf 1-1-2017 Santiz *** Vanaf 1-5-2017 onderdeel van Erasmus MCNoot: De liquiditeit en solvabiliteit van ziekenhuizen die behoren tot een concern […] hebben betrekking op het gehele concern.
10
Over Kompas in Zorg
Met een aantal muisklikken beschikken over de juiste gegevens
Kompas in Zorg is een webbased informatie- en analysetool dat een grote hoeveelheid gegevens over
de Nederlandse gezondheidszorg vanuit vele databronnen bij elkaar brengt. Met Kompas in Zorg
wordt tegemoet gekomen aan de groeiende vraag naar specifieke informatie over het (huidig en
toekomstig) zorggebruik, financiële en kwalitatieve prestaties van zorgaanbieders, prijzen van
ziekenhuisbehandelingen en prestaties van zorgverzekeraars. Met Kompas in Zorg zijn deze en nog
veel meer gegevens met een aantal muisklikken op te roepen.
Waarom Kompas in Zorg?
De kern van Kompas in Zorg bestaat uit vele (ruwe) data die zo bewerkt is en gepresenteerd wordt,
opdat er directe informatie op lokaal, regionaal en organisatieniveau te raadplegen en te
downloaden is. Voor de term ‘Kompas’ is gekozen, omdat de webbased informatie- en analysetool,
enerzijds de gebruiker navigeert door het woud aan de alsmaar uitbreidende stroom van data in de
11
zorg. En anderzijds door het vergelijken van prestaties van zorgaanbieders met haar peergroup
aangeeft in welke richting verbeteringen te realiseren zijn.
Naast de webbased informatie- en analysetool biedt Kompas in Zorg aanvullende diensten ten
behoeve van de optimalisering van accountstrategieën, de zorginkoop en zorgverkoop. Zoals
datalevering en data-analyse, ontwikkeling van analyse- en targettools, ontwikkeling van content
portals en websites en trainingen ten behoeve van accountstrategieën voor de medische industrie,
de zorginkoop voor zorgverzekeraars en de zorgverkoop voor zorgaanbieders.
12
Vinkeveen, augustus 2017
Kompas in Zorg
Herenweg 111a
3645 DJ Vinkeveen
Telnr: 0297-26 14 00
e-mail: [email protected]
www.kompasinzorg.nl
Top Related