I Digidiss Harm Jan Zondag
3 open dag RUG
6 profielkeuzeavond A3/H3 Zuidlaren
7 profielkeuzeavond A3/H4 Rummerinkhof
7 Digidiss Aplus
9 spreekavond klas 3 en 4 vmbo
13-14 beroepenvoorlichting Augustinuscollege
13-17 toetsweek bovenbouw periode I
13-24 mentorenspreekavond Harm Jan Zondag/
Rummerinkhof/Zuidlaren
24 open dag NHLlCHN
27 ouderavond jaar 3 Aplus
30-6112 toetsweek Montessori
6
7
11-15
12
13
20 21
mentorenspreekavond Aplus/A4/A5/A6
mentorspreekavond H4/H5
deeltoetsweek H4
docentenspreekavond Rummerinkhof
docentenspreekavond AP!us/ Zuidlaren
mentorspreekavond Helperbrink
kerstactiviteit onderbouw
Redactie: Ank Adriaansz, Truus Bakker, Gerrit Douma, Harrie Hadders, Karin Hofman, Josja Postma, Peter Tolsma en Martin Zoetman
Eind- en tekstredactie: Josja Postma en Peter Tolsma
I
Vormgeving: WOOR~EELD reclame I communicatie
Wist U dat.... - Peter Nannenberg weer terug is bij het Zernike College, maar nu in de functie van topsportcoördinator? (zie elders in dit blad het stuk over Topsport op het Zernike) - Hans Warris vier dagen vrij nam om te trouwen? - klas A5c (Westerse Drift) een videoconferentie heeft gehouden tijdens de les Engels met 2 scholen in Wales? - Henk de Vries en Folkert Oldersma uit handen van een vertegenwoordiger van het Ministerie van Onderwijs een geldbedrag van 50.000 euro in ontvangst hebben mogen nemen? De prijs is uitgereikt in het kader van de nationale innovatiecampagne "Durven, Delen, Doen", uitgeschreven door schoolmanagers in het voortgezet onderwijs. - Ron Rozenberg tijdens de vmbo-excursie naar Polen niet te beroerd was om zijn collega's om kwart over drie 's nachts te helpen bij een probleem? - Jan Roggen net zo hard (nou ja?) rodelt als zijn Peugeot rijdt? - www.teleblik.nl het internetadres is voor leuke en informatieve fi lm pjes? - Martin Zoetman de nieuwe onderbouwteamleider havo/vwo wordt?
2
Start van het schooljaar 2006-2007 door Dirk Dijks/ru. r('c101'
Jaarlijks stalten we het schooljaar met introductieactiviteiten. 'Een goede start is het halve werk' is een bekend spreekwoord. Dat geldt zeker voor de mentor en de klas. Het hele jaar kan daarvan geprofiteerd worden. Met veel enthousiasme zijn op de verschillende locaties de introductieprogramma's uitgevoerd. Er gaan steeds meer stemmen op om in de onderbouw in leerjaar- ofklassenverband een gezamenlijke overnachting te organiseren. Gaan we al naar Earnewoude, Winsum en Schoonoord, nu zijn er korte kampeeractiviteiten geweest in Eelde en Garnwerd. De waarde van een langere dagvulling is dat de mentoren en docenten goed zicht krijgen op de leerlingen. Je ziet of ze gemakkelijk integreren of dat ze daar moeite mee hebben. Ook voor de nieuwe docenten blijken deze drie dagen een goede introductie in de school te zijn.
lokalen door de gemeente
,.- - Het Zernike College groeit door naar ruim 2500 leerlingen Haren noodzakelijk. Vanaf de in Groningen en Drenthe. De helfstvakantie zullen deze vier grote belangstelling voor de lokalen beschikbaar zijn. Het school geeft ook ruimteproble management van de locatie matiek. In de Montessorilocatie improviseert tot die tijd via Helperbrink moesten de twee theorielessen in de gymzaal. vierde klassen atheneum plaats Ondanks het grote aantal leermaken voor de 200 nieuwe lingen en de beperkte ruimte brugklassers. Het Montessori is de locatie goed van start Juniorcollege start met een gegaan. Wisselende pauzek1okuulTooster verdeeld in momenten moeten de druk op reguliere lessen, atelierles gemeenschappelijke ruimtes sen voor grotere projecten en keuzelessen. HetJuniorcollege in Haren start in de atheneumlhavo-brugklassen met twee grote projecten van ieder zeven weken. Dit gebeurt in het kader van de invoering van het Technasium. Deze stroom beoogt leerlingen enthousiast te maken voor grotere vakoverstijgende projecten en vooral bèta getinte onderwerpen. lnjaar 2 kunnen leerlingen vervolgens kiezen voor een speciale Technasiumstroom die in de bovenbouw een vervolg la.ijgt met een nieuw examenvak Onderzoeken & Ontwerpen. Het Harm Jan Zondag Juniorcollege heeft na twee jaren vemieuwen een zorgstructuur die staat als een huis. Door middel van de stalt in leergebieden tracht het team meer samenhang aan te brengen in het leerstofaanbod. Als rode draad geldt hier het thuiswerkvrije systeem. Werken aan projecten zal ook in Zuidlaren een kenmerk zijn van de landelijk ingevoerde Nieuwe Onderbouw. Activerende didactiek is een gezamenlijk thema voor beide teams. De grootste verandering treedt op in het vmbo 3 en 4 dat samen met het Noorderpoortcollege wordt vOlmgegeven.
De grote leerlingengroep in de Van Schendelstraat is gesplitst in twee groepen. Het voonualige gebouw van het MTRO aan de Van Iddekingeweg is beschikbaar gesteld voor de theoretische leerweg (TL) en de sector Techniek (grafimedia en de nieuwe opleiding techniek-breed). In de Van SchendeIstraat is naast de sector Economie (handel, administratie, verkoop en consumptief) nu ook Zorg en Welzijn gestart. Voor beide nieuwe opleidingen is grote belangstelling. Beide teams in de Van Iddekingeweg zijn gestart met een nieuw ondelwijsconcept met meer variatie voor leerlingen tijdens de lesdag en met specifieke werkuren. De locatie Westerse Drift heeft te maken met een vergrote doorstroom van leerlingen uit onze juniorcoJleges. De 10% toename van het aantal leerlingen tot 950 maakt
---, de plaatsing van vier extra
reguleren. Wat betreft het onderwijs zijn twee nieuwe projecten in havo 4 van stalt gegaan: Technasium voor de natuurprofielen en 2FM (2e fase maatschappijprofielen) voor cultuur & maatschappij en voor economie & maatschappij. Dit schooljaar wordt ook het laatste voorbereidingsjaal' voor de landelijk in te voeren vernieuwde 2e fase in augustus 2007.
Dit jaar zullen ook de banden met het vmbo van het Noorderpoortcollege nauwer worden aangehaald. Voor elke leerling die start in een Juniorcollege moet het 'mijn school'-gevoel in het vervolg blijven bestaan ook al ga je naar een andere locatie. De beste schoolprestaties worden geleverd als leerlingen samen met plezier naar hun school gaan. De samenwerking van het Zernike College met het NoorderpoOltcollege heeft als speerpunt
~
dit schooljaar het verkleinen van de voor leerlingen ongewenste verschillen. Hoewel het schooljaar al weer enkele weken geleden van stalt is gegaan wens ik alle betrokkenen een succesvol schooljaar toe. Vele nieuwtjes worden dagelijks gepubliceerd via onze website www.zernike.nl
3
Werkvakantie "Hebben ze net vrij gehad, gaan ze weer een maakt, de leerlingen kunnen hun onderkomen weekje op vakantie". Gezeten achter een licht opzoeken. Komen weer terug, het opgegeven alcoholische consumptie op het 'terras' van aantal bedden klopt niet, er zijn twee leerlinde voetbalkantine in Tynaarlo ving ik deze gen teveel. Eén duo naar een ander hotel, maar woorden van een bezoeker van de rood-gele nu klopt de verdeling jongetjes-meisjes niet. buurtvereniging 'andere kant brug' op. Het Alles opnieuw indelen, stress. Het zieke meisje betrof de vmbo-4 reis naar Polen, dat werd me wordt inmiddels met een begeleider per jeep snel duidelijk. naar de dokterspost beneden vervoerd. Vakantie: meerdere dagen voor ontspanning Het diner staat klaar, de leerlingen hierheen buiten de eigen omgeving verblijven. Excursie sturen. Een jongen heeft een duim tussen als vakantie?? Voorbereiding, het programma de deur gekregen, misschien gebroken. Weer opstellen, paspoortperikelen, leerlingen inde- een jeep regelen voor vervoer naar beneden. len en nog veel meer; uren, dagen werk. En Een meisje komt in tranen aangelopen, twee dan het uitstapje zélf. Heel gezellig en leer- vriendinnen hebben zich op de wc opgesloten. zaam, vooral ook voor de leerlingen, laat daar Ze zaten niet in het gewenste groepje op de geen twijfel over bestaan. Vakantie voor de kamer en als gevolg van de grote vermoeidbegeleiders? heid konden ze dit niet meer aan. De dames Als voorbeeld even de woensdag, de beruchte gekalmeerd, een oplossing gezocht, wat bedden derde dag. Na een nacht waarin het voor ons versleept, iedereen weer tevreden. Ondertussen om vier uur 's nachts oogjes dicht, snaveltjes is het half elf, geen warm water meer, letterlijk toe was, ging om half zeven de wekker. een koude douche voor mij. De leerlingen naar de ontbijtzaal 'drij- Wel direct klaarwakker voor weer een ven', de kamers inspecteren en uitchec- 'L- L L lange nacht, want de grote kamers zijn ken uit het hotel in Krakow. Een busreis ,L. L dan wel heel erg gezellig, het houten van zes uur naar het Reuzengebergte, berghotel is niet bepaald geluidsdemonderweg een klapband; wat verlaat ar- L pend. Tussen de kamerbezoekjes door de riveren we in de bergen. groepen indelen voor de volgende dag. Hier de jeep voor de rolstoelers Half twaalf, even rustig zitten. Dorst, regelen om vervolgens de ja, ik lust er nu wel één. LawaaiI r17 mobiele eenheid van 140 Lf), , op kamer 15, jongens en meiden leerlingen in gang te zet- (r!f? ., \..fA 'scheiden'. Controle blijft nodig tot ten voor een klimtocht -1PVA een uur of twee. Volgenvan vijf kilometer. . / de ochtend, zeven uurJGeblesseerde en ver- / c4~~ staan de voeten weer
'd l l' ~ ~ \\....,j h k d 'lmoel e eer lngen I cL ~ op et ou ezel. ondersteunen en ~ . Alles in gereedheid (tsjakka) motive- (ir~\Yv;'J . 0 brengen voor een ren, 612 .. t ft \ 0 bergwandeling van vragen "ZlJn we . ., l-i~ dik vijftien kilometer.f er al?" ontken- / ~) Klagen? Nee, het
nend beant- t ~;;;:=:::::::;~~=::=========~:::::::::o.. is ons beroep. De
f~t::;i::~ ~ Inrrnn n le:~~:~~~:~!~(eh: bereikt. Eén meisje f5.rJ liiYlt:1J~? en ook wij wordt onwel, raakt wat in ~ hebben ons paniek, moet apart gelegd I~~ prima verworden, de dokter bellen. ~lU maakt. Maar Snel een kamerindeling ge- vakantie? Nee
mevrouw!
4
Topsport Zernike College bhm r. !Volll1cllhc/'g !ojJsjJo/'/('oÖrdil1o!or ~clï7ikc ('ollegc
Het Zernike College heeft als brede scholengemeenschap veel sporters in huis die op hoog niveau hun sport bedrijven. Een inventarisatie in het vorig cursusjaar bracht 75 leerlingen naar voren die voldeden aan de toetsingscriteria "topsporter" van het NOC/NSF. Deze inventarisatie was toen noodzakelijk omdat het Zernike College de LOOT-status wilde verwerven. De school krijgt dan mogelijkheden om het schoolprogramma aan te passen aan de sportbeoefening. Het verzoek om de LOOT-status te
studiebegeleiding, uitstel en spreiding van toetsen en proefwerken en, indien nodig, het ontwikkelen van vervangende opdrachten. Het Topsport Steunpunt Noord (TSN) ondersteunt het initiatief van de school van harte en heeft op 12 oktober jongstleden het Zernike College het predikaat "partner van het Olympisch Steunpunt NoordNederland" toegekend. TSN maakt met elf andere steunpunten deel uit van het Olympisch Netwerk van het NOC/NSF. Het TSN zal in het kader van deze
krijgen, is afgewezen. Niet omdat we niet voldeden aan de inhoudelijke criteria maar omdat er al een LOOT-school in Groningen is. Het Zernike College is desondanks van mening dat de school moet meehelpen om er voor te zorgen dat de leerling nog beter kan worden in zijn sport. Wij bieden deze leerlingen speciale faciliteiten aan. Studie en tOpSpOlt moeten samen kunnen gaan. Om dit voor deze leerlingen goed te organiseren, heeft de school op elke locatie een topsportmentor aangesteld. De topsportmentoren ZIJn: Mevr. G. Veneboer (Zuidlaren) Mevr. 1. Rijswijk (Westerse Drift, Haren) Mevr. C. Strijker (Rummerinkhof, Haren) De heer R. Rozenberg (Van Iddekingeweg; Van Schendeistraat) De heer M. Schreurs (Vondellaan) De heer A. Moeijes (Helperbrink)
Deze mentoren zullen in gesprekken met leerlingen en ouders op zoek gaan naar mogelijkheden om sport en studie te combineren. Te denken valt dan bijvoorbeeld aan een aangepast rooster, speciale
overeenkomst de school adviseren omtrent organisatie en voorgestelde begeleidingsfaciliteiten en kent de topspOltstatus van de leerlingen toe. Om als leerling aan deze nieuwe opzet op het Zernike College mee te mogen doen, moet wel de topsportstatus zijn toegekend. Het gaat dan om sporters die minstens behoren tot het hoogste landelijke prestatieniveau in hun leeftijdscategorie en om spOlters die binnen hun leeftijdscategorie op regionaal niveau tot de besten behoren. Intussen zijn van ongeveer 80 leerlingen de noodzakelijke gegevens ter beoordeling naar het NOC/NSF gestuurd. Binnenkort is dan ook bekend welke leerlingen intensief begeleid gaan worden. Mocht het zo zijn dat we een leerling bij deze eerste beoordeling niet meegenomen hebben terwijl deze leerling wel op hoog niveau sport bedrijft, dan is het zaak contact op te nemen met de sportmentor van de locatie. We zullen dan alsnog deze leerling aan de begeleiding toevoegen. Op deze manier zijn we er van overtuigd dat het Zernike College zijn sporters nog beter kan laten sporten en dat het goed te combineren is met de studie.
5
U7át deedjij in je studententijd? Reqi Ik werkte bij de Delta Lloyd, afdeling collectieve pensioenen eerst in Amsterdam daarna in Eindhoven. 's Avond las ik veel kasteelromannetjes en dan slapen om fit op het werk te verschijnen. Dat begon wel heeeeeel erg saai en vervelend te worden. Hersengymnastiek had ik nodig! Dus naar een avondopleiding, in die tijd waren dat alleen lerarenopleidingen. Nou, dan maar zo'n lerarenopleiding, in ieder geval moest het wiskunde zijn want dat vond ik altijd leuk en uitdagend. Maar leraar worden: nooit niet!!! Een van mijn docenten van de opleiding vroeg of ik op zijn school les wilde geven. Nou nee. Maar ze bleven aandringen en haalden me over. Ik moest wel eerst een proefles geven. Ik kocht een jurk en stak een les af die ik uit mijn hoofd geleerd had. Het was doodstil in de klas, de directie en sectieleider zaten achterin, ik dacht dat het door mijn interessante les kwam. Ik werd aangenomen: 'Omdat je een duidelijke stem hebt: Helaas, toen het gezag niet meer achterin de klas zat werd het zo'n janboel tijdens mijn lessen dat ik huilend naar huis ging. Toen zag ik dat leerlingen zich bij meer ervaren collega's zich veel slechter gedroegen. Ik ben met mijn klassen gaan praten: hoe kunnen we samen een goede wiskundeles maken? Dat sloeg in, en vanaf die tijd werden er veel afspraken gemaakt, veel wiskunde gedaan (want wiskunde 'doe je') en heel veel geëvalueerd.
dde .. Harrie Hadders was in het weekend bakkersknecht (met broodmand onder de arm langs de deuren) en verder is hij heftruckchauffeur geweest, heeft bij de plantsoenendienst gezeten, liep elke ochtend vier kranten en stond achter de bar in het plaatselijke café.
Jac; L Joscha Lamers werkte op een Franse camping waar ze brood verkocht en in het animatieteam zat. 's Avonds karaoke zingen en de volgende ochtend in het dorp aangesproken worden op haar zangkunsten.
Hid I de V, ies Hidzer de Vries was parkeerwachter bij evenementen, heeft vlees vervoert in een vrachtwagen en werkte bij de flesseninname van een supermarkt.
L mlJ.... Ilt\ers Ik had een bijbaan bij DeliXL in Emmen. Daar runde ik het bedrijf zo'n beetje in het weekend (had me natuurlijk wel opgewerkt van vakkenvuller tot orderpicker tot chauffeur, om daarna in de logistiek en verkoop werkzaam te zijn. Ik heb daar zeven jaar gewerkt en zo de horecawereld van binnen en buiten leren kennen (ik had toen
al culinaire interesses!). In die tijd ook zeer veel meegemaakt, zoals mensen die producten opkopen die nét iets over de houdbaarheidsdatum zijn en dan dat alles voor een prikkie verkopen (in Duitsland!). Dan nog de onverstaanbare Chinezen, Turken, Italianen met hun dubieuze zaakjes. Heb hard gewerkt die 7 jaar. Een drukke tijd, maar zo kon ik wel mijn tweede studie betalen!
em ~es
Tijdens zijn studententijd droeg Ronald Remkes in een slipjas kisten naar hun laatste rustplaats op de begraafplaats in Norg. Hij was daar oproepkracht. In de weekenden werkte hij in een serviceflat voor bejaarden
in Norg. Zo is het een keer voorgekomen dat hij een oude dame in bed aantrof die overleden was. Een paar dagen later moest hij haar kist naar het graf dragen. Verder heeft Ronald nog gewerkt als portier bij een
1 n1 n Londer Willem van Londen was gitaarbouwer bij Tonika en hielp mee bij radioprogramma's.
r ,. rele nd Ik werkte als schoonmaker in verschillende kroegen in de stad. Het werk was zwaar, vies en slecht betaald, maar ik had een hoop lol met mijn collegae en ontwikkelde snel een bovenlijf waar een jongere Arnold Schwarzenegger trots op had kunnen zijn. Mijn smerigste bijbaan ooit was in een wasserij. Om 08:00 uur begon het openrukken van de plastic waszakken die voor de deur stonden te fermenteren. Ik stond letterlijk te kokhalzen als ik de zakken opende en een lawine van poepgevulde washandjes over me heen dreef. Heerlijk! Mijn leukste bijbaan was achter de bar in Ray's Pub. Veel leuke buitenlandse studenten en ook leuke Nederlanders. Ik werkte met een geweldig team en wij gingen buiten het werk ook veel met elkaar om.
6
Wie zijn Jan en Marjolein? Voor velen zijn jullie een erg bekend duo, maar wie zijn
de conciërges van de Helperbrink in Groningen? Met een brede lach van Jan en een schaterende lach van Marjolein begonnen ze enthousiast te vertellen. Wie is Jan en hoe lang werkje hier al Jan? Dit is mijn zesde jaar. Hiervoor heb ik in de leiding bouw gewerkt en ik heb me twintig jaar bezig gehouden met vleesverwerkingen. Veel certificaten gehaald. Hoe ben je dan zo op de Helperbrink terechtgekomen? Ik zag een advertentie in het Dagblad van het Noorden klein, maar zeker interessant.
Marjolein: Ja zeker. Er waren in die tijd veel sollicitanten, samen met Jaap Bakkelo zat ik in de commissie en bij Jan hadden we direct een goed gevoel. Hij doet veel vrijwilligerswerk, dat zegt veel over iemand en we hebben toen ook direct voor Jan gekozen. Tot op de dag van vandaag hebben we daar geen spijt van gehad. Enjij dan Marjo?( afkorting die velen gebruiken). Ik werk hier al vanaf 1983, daarvoor I
was ik kleuterleidster, heb een halve baan als kantine beheerder gehad aan de parkweg en later met Gaatske
aan de Queridolaan gewerkt. Hier was destijds de bovenbouw van het Zernike. In de tijd dat de bovenbouw naar Haren ging en de onderbouw ging verhuizen naar de Helperbrink heeft Jaap Bakkelo mij overgehaald om hier te komen werken. Was dat moeilijk voor hem omje over te halen? Nee, we hebben veel plezier gehad bij het organiseren van een bingo. Daar begon het mee. Jaap had geen idee wat bingo daadwerkelijk inhield. Ik heb bijna alles geregeld. De hoofdprijs was Parijs. Later nog een georganiseerd. We merkten dat we goed met elkaar overweg konden. En Jan, wat kun je over Marjolein vertellen? Eerlijk, waardige collega, nog nooit ruzie gehad. Ze ziet werk liggen, pakt het op. En andersom? Marjolein: lieve man, tot alles bereid. Nog geen slechte ervaring gehad. Hebbenjullie een taakverdeling? Mmjolein: ja en nee. Jan doet de absentenadministratie, toiletten.We vullen elkaar verder aan.De drukste peri
ode is in het begin, kerst en het einde van het schooljaar met de boeken. Hoe hebben jullie de overgang ervaren van regulier naar Montessori? Jan: heb dat niet zo heel intens mee gemaakt, daar werk ik hier te kOlt voor. Mmjolein: ja daar heb ik best een beetje moeite mee ge
had.Ik moest meer discussiëren met de leerlingen. Vroeger was jou wil is wet, maar nu moet ik meer discussie voeren met de leerlingen om gelijk te krijgen. Ze zien je vaak als gelijke en dat is niet altijd goed. De sfeer is goed op de Hel
, perbrink. Doen jullie daar nog iets speciaals voor? We bakken poffertjes, maken een paasmaaltijd, saté af en toe, ijs verkopen en we organiseren kerstborrel allemaal in jullie 'kantoor'? Ja, we hebben
een gasfornuis en een tafel erg gezellig. Hier bestaat ook geen sfeer van minderwaardigheid naar het onder steunend personeel. We doen het ook om een
goede band met de docenten te hebben en zij met ons. We hebben elkaar nodig. Daarnaast komen oud leerlingen ook vaak even weer op school hun verhaal doen. Wat doen jullie verder nog? Marjolein: ik ben oma, en mijn kleinzoon Ramon komt vaak met op a langs op school en let op: hij wordt gekocht als beste voetballer bij Barcelona. (ik heb het gezegd). Jan: ik vis, ben gek van voetbal (BV Veendam), assistent scheidsrechter en ik heb mijn band. Ik treed veel op en ben ook opa van twee kleinzonen. Marjolein: Jan beleefd altijd van alles, grote, sterke verhalen heeft hij .. Jan: ja ik ben veel bij de weg, in het horecaleven en bij het voetbal gebeuren, dan krijg je dat. Iedereen kent je. Marjolein: Ik zit in een fase, vroeger altijd op het voetbalveld maar er is meer, dat besef krijg ik nu doordat ik kleinkinderen heb. Ga nu veel de stad in, markt, een borrel~e en lekker met ze naar de Hoornseplas. Als het maar gezellig is.
7
8
•
Intro uctie Hi iedereen Ik ben Wendy van het Zernii Hoe ik het .ik VIn,
.geen andere MIJn lievelings, Punt 2: Ik h Als h eb E
et pauz . al . els
s Je wil en als er aan ta~ I J
JOrien S es gaa, de" ' anne, Sa,
stamplekje': B
Mijn introducti men eWel
, naar de d' tende lol hiSCO, I ge adn het b . . .
" . egln IS het I"laar Ik ben d er nuag en t aal as, 8 lemaal uit UUr lanl Nu is het geput, ik bE Uitgeput Ink
og steeds z
h . heb eel handig: een k.
Direct ai p ). . roefwe k Jn je eerste k r en el D · ween?J
U1ts en Van Ak . aZE een opdra h gehad, l
c t Waa .maximaal 3 r Je een week d proefwerken'e tijd I niet bij Sa' Voor hebben. Ik . .s:)
hoop dat aU hebben als ik oe andere brL
p deze schol
kennismak'Ingsk
De atheneumplu met een kennism een <:I/etstochtop na
een wierdka e.D
notocht Nal . a ee , Weer VOorbij s Ochtend .
Want smoest We zouden n
Weg ginfi gen We na etsten We
een stgoede plaatviSsen W s geka de 4 '.. e haalden
miJl lopen . de tWeed d ginN e ag ook
a het ontb" . w IJt ging aar verschiU
moesten ende h
sn We Weerte wachtEen.
en pracht' .Ig mIddel
p Winsum door Jonathan Hogervorst , 81+
(lassen begonnen hun schooltijd <i\gskamp in Winsum. We maakten . e/în wierdenmuseum en een kerkje rn~ maakten we ons klaar voor een )ezellig kampvuur was de eerste dag
een kampvuurtje. De volgend dag gingen we fietsen naar Lauwersoog. Dat was een mooie route door het wierdenlandschap. Daar aangekomen aten we patat en gingen we vissen met een net. Daarna fietsten we terug. 's Avonds hadden we een bonte avond, die was heel leuk georganiseerd door de tweedeklassers. We sloten de bonte avond af met een heel leuk spel, inspringtoneel, dit is een spel dat ook bij drama gedaan wordt. De volgende ochtend gingen we naar "Openlucht museum Hogeland" fietsen. Dat was een leuk museum en we kregen ook allemaal vragen die we moesten invullen op een papier. De antwoorden kon je in het museum vinden. Daarna zat het er al weer bijna op. We maakten nog een groepsfoto en we gingen terug om in te pakken. Ik vond het een leuk kamp en vind dat de tweedeklassers een groot compliment verdienen voor hun inzet.
1 we snel aankleden en ontbijten, Ir Lauwersoog gaan fietsen. OndermEt De Natuurschool vissen. Toen langs de dijk, totdat we op een 'n waren om met een net te gaan eel zeedieren binnen. Wadlopen en ~n niet door. Na een kampvuur was weer voorbij. we naar een openluchtmuseum,
izen nagebouwd waren. Daarna terug, omdat onze ouders stonden
re ,(hool heain!
Id en ik zit in klas 10 Rummerinkhof). ) SUPER! Ik ben blij dat zen. t 1; Ik vind talen leuk. H.
iets in de kantine kopen n er automaten. Je kan k en mijn vriendinnen ~ hebben ons zogenaamnaast de mediatheek.
euk. We gingen zwem!rkeersmarkt etc. Ontzet
lnen, zo'n zware rugtas. Dinsdag is de zwaarste am ik thuis en was help de bank gaan liggen. r ik ben niet meer zo dat is op dinsdagen wel
Schriftelijk Overhoring) heb nu al een S.O. van ech niek en tekenen ook voor krijgt! Maar je mag veek en je moet er een 3S pindakaas geldt dat
pers net zo veel plezier
Het IntroductieKamp A+ 2006 Ik (Bram Koning) ben met mijn klas ( B1+) en klas A1+ op introductiekamp geweest in Winsum. Het was een goed georganiseerd kamp met een uitgebreid programma. Toen we aan waren gekomen en onze tenten hadden opgezet fietsten we allemaal naar Ezinge, daar zouden we namelijk een wierdenmuseum gaan bezoeken. Het was een leuk museum en de man praatte maar al te graag over zijn geliefde wierden. Hierna kregen we wat te drinken en gingen we verder fietsen naar Saaksum. Na enkele opdrachten fietsten we terug naar de camping. Daar aangekomen ging we kanoën naar een sluis. Daar aten we broodje gezond en hield meneer Van de Drift een toespraak. We sloten de dag af met
Opleidingsschool Zernike
Het Zernike College is een school waar ieder jaar studenten van lerarenopleidingen stages volgen om ervaring op te doen in het onderwijs. De opleiding tot docent is in de loop der jaren geleidelijk aan het verschuiven van een opleiding aan een instituut voor lerarenopleidingen naar een opleiding op de werkplek. Het Zemike College is zo'n school die zich inzet om studenten van de NOOl'delijke Hogeschool Leeuwarden, Universitair Ondelwijs Centrum Groningen, de Academie voor Lichamelijke Opvoeding en de hogeschool Windesheim op te leiden tot docent in het middelbaar ondelwijs. De hbo-opleidingen leiden studenten op tot een tweedegraads bevoegdheid, waarbij de docenten les mogen geven aan vmbo en de onderbouw van havo en vwo. De studenten van de universiteit halen een eerstegraads bevoegdheid en mogen daarmee ook lesgeven aan de bovenbouw van havo en vwo en aan een hbo-instelling. LiO's (leraren in opleiding) hebben dezelfde taken als hun collega's en zijn als zodanig dan ook niet herkenbaar voor de leerlingen. Ze moeten zes á acht uur per week les geven, waarvan drie á vier lessen zijn overgenomen van een vakcollega, die daarmee de coach is van deze LiO. Deze coaches hebben dus extra begeleidingstijd om de LiO's intensief te begeleiden. Om de kwaliteit van de begeleiding hoog te houden zijn er ook speciale cursussen voor coaching in het leven geroepen. Daarnaast worden de LiO's ook begeleid door de schoolopleider, die intervisiebijeenkomsten en trainingen leidt. De coach, de schoolopleider en iemand van de lerarenopleiding
door Emile Tf(jlters. schoolopleider
voeren samen voortgangsgesprekken waarin de LiO op zijn kwaliteiten wordt beoordeeld. De LiO moet daarbij zelf bewijsmateriaal aanleveren voor het slagen van de stage middels een portfolio.
De invloed van de aanwezigheid van LiO's is in de school goed merkbaar. Allereerst zijn de ongeveer 18 LiO's die we jaarlijks op het Zemike ontvangen meestal jonge mensen die een frisse blik op het ondelwijs hebben en in het bezit zijn van de nieuwste vakkennis. Dit geeft het Zemike college een vrolijke, frisse, vernieuwende uitstraling. Waar elders in het ondelwijs gesproken wordt over de grote groep oudere docenten is het Zemike een school waar veel jonge, enthousiaste mensen werken. Een nadeel is natuurlijk dat de ervaring in het lesgeven nog gering is. Door intensieve begeleiding dUUlt de moeilijke peliode in het begin meestal maar kort. Maar deze intensieve begeleiding heeft nog meer voordelen. Op de werkplek leren we immers van elkaar. De creatieve ideeën van de LiO's, maar ook de problemen die hij/zij tegenkomt zetten ook de begeleiders aan het denken en vormen daarmee een bron van nieuwe ideeën. Daarnaast hebben we als Zemike college de eerste keus bij het invullen van vacatures doordat we kunnen kiezen uit de LiO's die we zelf hebben opgeleid. Samenvattend kunnen we zeggen dat we mede doordat we een opleidingsschool zijn, een jong en kwalitatief goed docentencorps hebben. Dit is een belangrijke voorwaarde voor een goede school.
Heey ....WIJ Zljn Eva en E[J'aW" . nneIJ zitten in le en w" .
Het is wel heel ander~j ;Jnden het heel gezellig. wel leuk. an op de vorige school maar
We hebben bijvoorbeeld wi . rekenen, we hebben 11 skunde Jn plaats van we hebben ook mee a emaal verschillende talen en Maar het is wel r pauzes, dat is leuk.
wennen al d t h .We hopen dat h t a ulSwerk.
e een leuk s h ('We hebben ook {' c 00 jaar WordtW a nJeuwe vrie d' .
e moeten nu ook verder fiet n Innen gekregen. ben een zware tas. sen naar school en heb-Met de introductie we k gedaan, iedereen in deekla:e~ben we Idols een dansje of iets and d acht met een groepje de klas mocht dan 's a~~snd oen, h~t beste groepje van Daarna hadden we ee d' s Voor ledereen optreden sers. n lsco-avond met de le klas-' We hadden ook n tocht. og een Sportmiddag en survival
Met het survivalen in Jn een 1 of 2 perso~ns~:n we ook kanoën, dit mocht
fDat was SUper leuk na 0 Je mocht in een kajak. 10
Projectonderwijs: een aanzet tot de nieuwe onderbouw!!!
April 2006: Ruim honderd leerlingen uit de tweede klas van het Zernike College Zuidlaren hebben zich gedurende vijf weken bezig gehouden met het project 'klimaatverandering 2050'. Door middel van een presentatie in de kantine konden ouders kennismaken met de eindproducten (o.a. maquettes en powerpointpresentaties). Leerlingen kwamen met originele oplossingen om op een andere manier met onze ruimte, het waterbeheer en energiebronnen om te gaan. Tijdens deze projecten vergaren de leerlingen op een andere manier kennis en de docent staat steeds meer als coach voor de groep.
door Pier Meija docent (/(jukijk\/Illlldc ....-------.......-------r:. Actualiteit' gestart waarin de
vakken geschiedenis en aardrijkskunde leerlingen een aantal actuele kwesties voorleggen door het vertonen van 'kwaliteitfilms'.
Het eerste gezamenlijke project voor klas I en klas 2 start in november. Leerlingen gaan een campagne opzetten en uitvoeren om de kerstmarkt te promoten. De afsluiting hiervan vindt plaats middels een groots opgezette kerstmarkt, waarbij de opbrengst naar een goed doel zal gaan. Projectonderwijs biedt mogelijkheden vakken te integreren zodat leerlingen samenhang ontdekken
Het schoolseizoen 2006-2007 staat onder meer in het teken van het ontwikkelen van projectonderwijs voor alle leerlingen in Zuidlaren. In september is er al een project Sport en Gezondheid gestmt waarin de vakken biologie, wiskunde en lichamelijke opvoeding samenwerken. Leerlingen proberen hun conditie op te vijzelen en ze leggen de link met onderwerpen als hartslagfrequentie en bloeddruk. Gelijktijdig is er in klas 3 het keuzeproject 'film en
tussen leergebieden. Leerlingen hebben in projecten de mogelijkheid vaardigheden te ontwikkelen die in de 'reguliere' vakken wel eens buiten schot blijven. In Zuidlaren wordt dit schoolseizoen een stalt gemaakt met het invoeren van projectonderwijs als vast onderdeel van het jaarprogramma. Voor leerlingen betekent dit een verrijking van het onderwijsaanbod en voor docenten is het een uitdaging om de nieuwe onderbouw vorm te geven.
-----wtroductie . A 12 jaar en woon 10
'k ben Shanara Trianca Shadean x, ' H
. 01,1 ..
Lewenborg. da ekozen, omdat het thuiswerk.vnJ Ik heb voor de Harm J~n Zon g g . d het hier best leuk. Ik vlndlO was. Ik zit hier nou.dne weken en: Tot nu toe vond ik de leswel dat de kluisjes lets groter moe en. sen erg leuk en interessant.
. kinderen ontmoeten vond ik he: . Oe introductle dagen en de 'e veel leren en moest)e dlO
leukst. Bij de introductledagen kon J t' vond ik de dieren heel .. d E mer dleren UlO
gen samen doen. B1J e m l . een tijdje vasthouden en toen erg lief. Ik mocht een str~lsvo.~e el . En dat we met zijn allen de wikkelde ik het helemaalln ml)n tru1. l k
was ook erg eu . h t giraffen mochten voeren k leuk Toen deden we e
. d t' edag was 00 erg· l . rOe tweede lOtro uc1. dere teams. We )am me zweeds loopspel met z'n Vleren tegen an
dat ons team verloor. . ant want we schilderden . d t' dag was best lOteress ,
Oe derde lntro uc le 'l en liJ' ntje er om heen. .. k nst met een Zl ver . Je
een schilden) van u . d t is erg mooi om te Zlen. . Ze hangen overal in de kantln~ en : een paar kinderen zo'n mom bent natuurlijk heel trots dat)e mde hadden we een foto speur
.. ken Oe laatste ag l enschilden) kan ma· k Ik denk dat we best vee vrag tocht en dat was heel erg leu hebben we zo'n beetje alles gehad goed hadden beantwoord. Nu. de HARM JAN ZONOAG\
'ullie dat het erg leuk lS op 1. en weten)
De armoedegrens van het SCP Het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft deze zomer uitgerekend waar in Nederland de armoedegrens ligt. Men kwam uit op ruim 700 euro voor een alleenstaande, "gebaseerd op reële behoeften". Dat laatste wil zeggen: zonder luxe zaken als alcohol en tabak. Op deze manier zouden ongeveer 600.000 mensen onder de bewuste grens leven, wat m.i. op zich een schande is voor een schatrijk land als het onze. Maar daar wordt verschillend over gedacht.
Nou ben ik altijd voorstander van wetenschappelijk onderzoek op welk terrein dan ook.
zonder schulden te maken, kunnen bestaan van die 700 eurootjes per maand. Bij een plotseling tekort zouden zij bijvoorbeeld de weg naar de "bijzondere bijstand" weten te vinden, gezien hun algemene maatschappelijke kennis. Ik noem dat de factor "geestelijk kapitaal". Deze factor is moeilijk te meten en daar houden wetenschappers niet van. Hij is in dit onderzoek dan ook weggelaten.
Uit andere onderzoeken herinner ik mij dat mensen die in de schulden geraken en daar niet meer uitkomen, over het algemeen aan twee kwalen
# -
Ik zal ook niet gauw zeuren over kleine foutjes in berekeningen of iets dergelijks. Ik denk verder dat de medewerkers van het SCP nauwkeurig en objectief gegevens hebben verzameld en op dezelfde wijze tot hun conclusie zijn gekomen. Maar één ding moet wel kloppen en dat is het uitgangspunt van de berekeningen; het zogenaamde theoretisch model. Juist hier klopt iets niet, en wel het volgende:
De wetenschappelijk onderzoekers van het SCP kunnen heel goed rekenen en plannen. Zij zouden
lijden: gebrek aan geldelijk kapitaal en gebrek aan geestelijk kapitaal. Juist deze combinatie is in dit verband desastreus. Indien je slechts de eerste kwaal onderzoekt en de tweede laat liggen, kom je volgens mij te laag uit met die 700 en die 600.000. Het is moeilijk om vanuit de ivoren toren te publiceren over mensen, die niet zo goed kunnen rekenen en plannen.
En zo draagt dit onderzoek, dat bedoeld was om duidelijkheid te scheppen, bij aan verkeerde beeldvormi ng.
12
4
De nieuwe zcool aan de ~n Iddekingeweg
Met ingang van dit schooUaar is een aantal groepen verhuisd naar een nieuwe locatie aan de Van Iddekingeweg. Een nieuw jaar, een nieuw gebouw, een nieuw systeem, kortom een nieuw begin. De docenten mochten zelf hun nieuwe locatie inrichten. Wat biedt meer werkplezier dan een werkplek die je met z'n allen indeelt? Niet alleen de werkplek, ook het werksysteem (zcool) hebben we zelf ingericht. Dit schoolsysteem is gebaseerd op meer eigen verantwoordelijkheid en meer keuzes voor de leerling, waarbij de leerling gebruik maakt van een takenkaart. De docenten zijn er klaar voor om enthousiast met zcool van start te gaan. De uitvoering van de grondige herindeling van het gebouw is wel van start gegaan, maar helaas nog niet afgerond. De meeste leerlingen hebben dan ook hun boeken nog op de van SchendeIstraat opgehaald. Het introductieprogramma was wel goed uit te voeren. Er waren nog wel enkele onduidelijkheden voor de ouders. Bij gebrek aan telefoon en Intemet heeft de teamleider Olga Hartman meer dan een mobiel per dag leeg gesproken, intussen dingen typend op haar laptop. Andere collega's waren druk bezig met de laatste voorbereidingen voor het nieuwe schooljaar. Maandag 11 september beginnen we met de lessen in het prachtige gebouw. De theorielokalen zijn klaar voor gebruik. De computerlokalen hebben computers. De onaangesloten draden bungelen charmant van de gloednieuwe tafels naar beneden. In de loop van de eerste week zijn veel dingen in gebruik genomen. We verwachten dat voor de herfstvakantie de rest ook operationeel zal zijn. Halverwege de ochtend staat het schoolplein chaotisch vol met fietsen, want de rekken zijn nog niet netjes geplaatst. 's Middags hebben de leerlingen thuiswerktijd gekregen. Ondanks het lichte gevoel van "wow, dit is wel een bijzondere lessituatie" hebben de leerlingen zich de eerste week voorbeeldig gedragen. Alsof dozen in de gangen en lokalen, mededelingen op een flap-over, geen kantine en bouwstof de gewoonste zaak van de wereld zijn.
dool' .\Iwgl'ee( \'(111 Ge/deren, docel1fe hi%gi('
Voor de docenten is het zelfs extra gezond, aangezien lesorganisatie een hoop lichaamsbeweging met zich meebrengt. Maar liefst 4 kopieerapparaten, bedoeld om het leven gemakkelijk te maken, werken allemaal niet de eerste week. Gelukkig is de Van Schendeistraat op een steenworp afstand. Bij de verbouwing zijn alle deuren verwijderd en willekeurig teruggeplaatst. Geen sleutel die volgens schema een deur opent. Het practicumlokaal voor biologie-nask is al in
gericht, met mooie kasten, practicumtafels en niet werkzame computers. Plus een mooie lege ruimte voor in de klas waar het bord door afwezigheid schittert. Lof voor de brave leerlingen die A3- papieren voor de klas omhoog houden, terwijl de docent de nodige aantekeningen geeft en ingewikkelde zaken op minifonnaat uitlegt. In de mediatheek, straks ongetwijfeld
de meest vrijwillig bezochte ruimte naast de kantine, staan de computers netjes zij aan zij met ruimte voor een grote klas. De boeken beginnen zich in de nu wel aanwezige kasten te verzamelen. Juans domein begint langzaamaan de indruk van een serieuze werk-ruimte te wekken, zolang om de planken en dozen heengekeken wordt. Na de succesvolle Polenreis voor de vierde klassen begint ons gebouw z'n eigen routine te ontwikkelen. Ondanks dat de nummerbordjes nog ontbreken bij de lokalen, zijn de leerlingen toch op tijd. In het nieuwe onderwijssysteem zcool krijgen de leerlingen takenkaarten. Deze worden op de eerste dag van de week uitgedeeld, voor alle vakken in één keer. Iedereen heeft, in de les en in de werkuren, tijd om alle taken voor de week af te maken. Wie het afkrijgt verdient vrijdagmiddag vrij. Na de herfstvakantie worden de werkuren omgezet in keuze-uren (zcool-uren), waar de leerling kan kiezen voor het vak waar hij ondersteuning of verdieping voor wil volgen. Ook extra dingen als bijles en vaardigheidscursusjes worden dan in de zcool-uren gegeven. Ondanks wat opstartobstakels zien we de school die we voor ogen hebben zich ontwikkelen.
13
De kleding van... Niki Verkaar, klas 2B, Zuidlaren
Wat komt er het eerste in je op als ik zeg: Kledingstuk: rokje Kapsel: losse staart, wild, donkerblond Lievelingskleur: blauwen roze, maar roze meer
voor de accessoi res Lievelingswinkel: H&M
Vind jij kleding belangnjk? Jawel, de eerste indruk moet goed zijn. Ik vind het leuk om er goed uit te zien.
Ben je modebewust? Niet bijzonder. Ik hou een beetje van alles. Soms stoer, soms netjes.
Heb je kleedgeld? Nee, mijn moeder betaalt alles. Ik ga soms alleen met vriendinnen naar de stad en dan krijg ik later het geld terug van mijn moeder als ik wat gekocht heb. Maar ik ga ook wel met mijn moeder naar de stad.
Wie heeft de meeste invloed op je kleding? Mijn vriendinnen en mijn moeder. Ik geef zelf wel de doorslag als ik iets echt leuk vind.
Vind je het belangnjk dat docenten goed gekleed zijn? Ik vind het wel belangrijk; ik vind het niks als er iemand voor de klas staat die er niet uitziet!
Wat vind je van de kleding van Esther? Leuk, lekker gek, absoluut niet saai.
Wat kan volgens jou echt niet? Veel te korte broek (heel hoog water) en dan van die grote bergschoenen eronder.
Praat je wel eens met je vn"endinnen over de kleding van de docenten? Ja, de meeste docenten zien er wel goed uit.
Esther de Vr'ies, docente Frans in Zuidlaren
Wat komt er het eerste in je op als ik zeg: Kledingstuk: rokje Kapsel: veelkleurig, rood, blond, donker,
ietsje lang Lievelingskleur: als je bedoelt voor kleding, dan
fleurig, soms ook donker Lievelingswinkel: SPS (Superstar)
Is er volgens jou verband tussen beroep en kleding? Ja, ik vind het belangrijk om er hip uit te zien, maar niet te bloot.
Ben je modebewust? Jawel, ik ga wel met de mode mee. Mijn stijl is hip en creatief.
Bewaar jij veel kleren? Ja, ik heb een kast vol. Verleden jaar heb ik vier zakken met kleding en één zak met schoenen en laarzen weggedaan.
Met wie koop je je kleding of ga je alleen naar de stad? Soms alleen, maar meestal met mijn moeder of vriendinnen. Dan zeggen ze vaak: "Dat is typisch iets voor Esther, dat
hoort bij jou!"
Geefje veel geld uit aan kleren? Veel te veel. Laatst kon ik niet kiezen tussen twee paar laarzen, toen heb ik ze allebei maar gekocht!
Wat vind je van de kleren van Niki? Lekker sportief, soms heeft ze ook iets heel "vrouwelijks" aan ....ze is heel bewust met kleren bezig.
Hoe zien de collega's er volgens jou uit? Over het algemeen goed, maar sommige mogen wel eens een kleding- of kappersadvies krijgen.
Hebben leerlingen invloed op wat je draagt? Leerlingen inspireren mij wel. Soms heeft een leerling iets aan en dan denk ik, "Ja .....dat zou ik ook wel eens kunnen kopen."
14
De wijzen naar het oosten
Neem dik 140 vmbo 4 leerlingen en probeer er één groep van te VOlmen, ze wat culturele en historische bagage mee te geven en ze ook nog eens sportiefen mentaal te testen. Zie hier, de excursie van de vierde klas Van lddekingeweg in een notendop. Op zondagmiddag 17 september vertrokken twee grote dubbeldekkers voor de lange reis naar Polen alwaar we de maandagochtend aankwamen. Een aankomst waarbij iedereen direct wakker geschud werd, want het eerste excursiedoel betrof het voormalige concentratiekamp Auschwitz. Het werd de leerlingen snel duidelijk dat ze hier op 'heilige' grond liepen, want overal in het kamp is de geschiedenis nog tastbaar. Duizend kilo afgeschoren haar in de vitrines, babykleertjes (als je de kleertjes ziet, weet je ook wat hier in heeft gezeten!) de barakken, de foltercellen, gaskamer en de verbrandingsovens; het blijft voor altijd in het geheugen van de leerlingen gegrift. Na een kort bezoek aan Birkenau, met o.a. het beroemde (zowel figuurlijk als letterlijk) eindstation voor vele nazi-slachtoffers, moest de knop weer omgedraaid worden, want we gingen naar Krakow. Het gehele centrum staat op de werelderfgoedlijst van Unesco; zeker het schitterende plein met de lakenhallen was een plaatje. De terrasjes, de leuke winkeltjes en vooral, de zeer aantrekkelijke prijzen zorgden ervoor dat de vierdeklassers tijd te kort hadden. Een lange nacht in hotel besloot de maandag, kennismaking in de praktijk. Ook de tweede dag in Krakow een vol programma. Na Auschwitz en Krakow nu nummer drie van de werelderfgoedlijst; de zoutmijn in Wieliczka. Dik tweehonderd meter onder de grond, een prachtige grote ondergrondse kerkzaal waar net een mis gehouden werd en een snelle, donkere, krappe lift naar boven waren hier de hoogtepunten. Vervolgens naar de finna Meyer, een wereldberoemde kerstballenfabriek waar alles nog met de hand gemaakt wordt. Kerstballenblazen, schilderen en dat alles voor nog geen drie euro per uur! Het excursiedeel werd afgesloten met een bezichtiging van
Nowa Huta; de modelsocialistische stadswijk bij de grote staalfabrieken. Ook nu wisten de leerlingen na het gezamenlijke diner de weg prima te vinden in het gezellige centrum van Krakow en ondanks alle verleidingen was iedereen keurig op tijd in het hotel. De volgende dag was het zeer vroeg opstaan (07.00 uur) want we gingen naar het Reuzengebergte. Onderweg kreeg één bus een klapband, waarbij leerling Hilko Emmens zich onderscheidde door met behulp van de chauffeurs, zelf het wiel te verwisselen. De bus stopte in het dal en wij liepen, met de bagage voor één nacht, verder naar het berghotel. De klim naar het berghotel was zwaar, ook al omdat veel leerlingen de vermoeidheid zowel in hoofd als benen begonnen te voelen. Een nacht in het houten berghotel (alles kraakt) en de volgende dag doorklimmen naar de top van de Sniezka, meer dan 1600 meter hoog. Prachtige vergezichten, diepe afgronden, opnieuw schoten de fototoestellen veel plaatjes. Na een lange, moeilijke afdaling kwamen we in Karpascz aan, waar iedereen naar hartelust kon rodelen en shoppen. Tegen acht uur 's avonds vertrokken we op de donderdag weer richting Groningen, het moge duidelijk zijn dat het op de terugreis aanmerkelijk rustiger was dan op de zondag. AI met al een zeer geslaagde excursie, waarbij het elkaar leren kennen in sommige gevallen wel zeer goed is gelukt.
15
Top Related