Endogene processen
Wereldvisie H19 (p 162– 171)
1. Ontstaan en inwendige structuur van de aarde
4540 MYA: de aarde ontstaat uit gas- en stofwolk.
zwaartekracht genereert warmte: heet & vloeibaar zware bestanddelen bezinken, lichte componenten
komen bovendrijven.+ gradiënt (p, T)
Gelaagde, concentrische opbouw
1. Ontstaan en inwendige structuur van de aarde
Vaste lithosfeer: korst (6 – 35 km)bovenste mantel (tot 75 km)
Visceuze asthenosfeer (tot 175 km)
Vaste mesosfeer mantel (tot 2900 km)
Kern: vloeibaar (tot 5200 km)vast (tot middelpunt)
continentale korst (tot 35 km) oceanische
korst (6 km)
1. Ontstaan en inwendige structuur van de aarde
Diepste boringen gaan tot 10 km diep... Info over de aarde = seismologisch onderzoek
# trillingen verplaatsen zich op # wijze.vaststelling discontinuïteiten +
verklarende modellen
1. Ontstaan en inwendige structuur van de aarde
De lithosfeer “drijft” op de asthenosfeer.Evenwicht of isostasie:
meer gewicht ligt diepervb. gebergtes; ijskappen
+ zeer trage aanpassing aan nieuw evenwicht
vb. Scandinavië stijgt nog steeds na laatste ijskap
2. Platentektoniek
Vulkanen, aardbevingen en gebergtes liggen niet willekeurig (zie GIS).
vb. Ring of Fire rond de Grote OceaanHoe verklaren we dit?
2. Platentektoniek
De lithosfeer bestaat uit enkele grote en kleine platen.
2. Platentektoniek
De lithosfeerplaten bewegen oiv convectiestromen over de plastische asthenosfeer.
energieproductieconvectiestromen in asthenosfeer
plaatrand
plaatrand
2. Platentektoniek
De lithosfeerplaten bewegen van elkaar weg, naar elkaar toe of langs elkaar.
2. Platentektoniek
Hotspots tillen platen op en laten ze scheuren in riftsterren.
2. Platentektoniek
Hotspot onder Afardriehoek in Afrika heeft “de mens” gecreëerd…
2. Platentektoniek – uit elkaar: de vorming van oceanen
2. Platentektoniek – naar elkaar: de vorming van gebergtes
oceanisch vs oceanisch = subductie met eilandenboog en diepzeetroggen (vb. Japan)
2. Platentektoniek – naar elkaar: de vorming van gebergtes
oceanisch vs continent. = subductie met vulkanisch kustgebergte en diepzeetroggen (vb. Andes)
2. Platentektoniek – naar elkaar: de vorming van gebergtes
continent. vs continent. = botsing met continentale gebergtes (zonder vulkanisme) (vb Himalaya)
2. Platentektoniek – langs elkaar: grote breukzones
Door de ongelijkmatige beweging veel zware aardbevingen.
2. Platentektoniek – doorheen de geologische geschiedenis
Veel succes met de
examens!
Top Related