MA
GA
ZIN
E O
VER
DE
REA
LISA
TIE
VA
N D
E N
ATI
ON
ALE
VET
ERA
NEN
BEG
RA
AFP
LAA
TS L
OEN
EN
EN H
ERIN
NER
ING
S- E
N D
OC
UM
ENTA
TIEC
ENTR
UM
Dec
emb
er 2
01
9 0
1 /
02
/ 0
3 /
04
NA
TIO
NA
LE
VE
TE
RA
NE
NB
EG
RA
AF
PLA
AT
S
LOEN
EN
DE AANLEG IS BEGONNEN
10
0307101516171819
VOORWOORD
TERREIN EN GEBOUWEN
TENTOONSTELLING
BETROKKEN
VFONDS
DONATEURS
BESTUUR EN RAAD VAN ADVIES
COLOFON EN ADRES
Voorwoord
Momenteel wordt in Loenen (Gelderland)
de Nationale Veteranenbegraafplaats
Loenen (NVBL) aangelegd. Pal naast
Nationaal Ereveld Loenen. Met een
prachtig herdenkings- en educatie-
centrum, dat als een schakel tussen de
twee begraafplaatsen ligt. Werkelijk uniek:
straks hebben het ereveld en de
veteranenbegraafplaats een gezamenlijk
gebouw, het herdenkings- en educatie-
centrum, dat niet alleen kan worden
gebruikt voor uitvaarten en herdenkings-
bijeenkomsten, maar dat ook een
informerende en educatieve functie heeft.
Er komt een expositie met een centrale rol
voor verhalen over Nederlandse
oorlogsslachtoffers, de inzet van
Nederlanders tijdens de Tweede
Wereldoorlog en latere internationale
(vredes)missies en veteranen.
Wanneer een Nederlandse militair
tijdens een missie om het leven komt,
kan hij of zij worden begraven op
Nationaal Ereveld Loenen.
Daar, op een prachtige beschutte plek
midden in de Veluwse bossen, worden
de gevallenen herdacht door hun
geliefden, door de kameraden met
wie ze streden of door een onbekende
bezoeker.
Met de aanleg van de Nationale
Veteranenbegraafplaats Loenen gaat
een grote wens in vervulling van veel
veteranen die, waar ook ter wereld,
streden of strijden voor vrede en
veiligheid. De saamhorigheid onder
veteranen is groot; zij delen met elkaar
een ervaring die zij met niemand anders
delen. En dat schept een band voor het
leven. Een band die zo sterk is dat bij
velen van hen de wens bestaat deze ook
na de dood te laten voortbestaan. Die
wens krijgt nu, met een laatste rustplaats
onder kameraden, gestalte.
Als in het najaar van 2020 de veteranen-
begraafplaats gereed is, is ons land een
plek rijker, die er te lang nog niet was.
EEN DROOM KOMT TOT LEVEN
Seger van Voorst tot Voorst (links)Theo Vleugels (rechts)
Visual cover: Karres en Brands
›
07
16 15
02 03
NA
TIO
NA
LE
VE
TE
RA
NE
NB
EG
RA
AF
PLA
AT
S
LOEN
EN
STA
ND
van
ZA
KEN
/ D
ecem
ber
20
19
Minister-president Mark Rutte verwoordde het in mei
2016 bij de herdenking op Ereveld Loenen treffend:
'Een langgekoesterde wens van velen: een aparte
begraafplaats voor veteranen. Te lang werd hun werk
voor vrede en veiligheid voor lief genomen. Maar die
tijd is voorbij.'
De Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen wordt
een plek met een uitstraling die recht doet aan de
verdiensten van de veteranen.
Geestelijk vader van de veteranenbegraafplaats is
Robert Croll, voorzitter Raad van Bestuur van het
vfonds. Voor de ontwikkeling van de begraafplaats en
het herdenkings- en educatiecentrum tekende het
vfonds voor een royale bijdrage. Het restantbedrag
werd bijeengebracht door overheden, andere fondsen
en bedrijven.
Wij zijn dankbaar met alle hulp die we vanuit vele
hoeken ontvingen en wij kunnen ons niet aan de indruk
onttrekken dat dit iets zegt over het respect dat er leeft
voor onze veteranen.
Seger van Voorst tot Voorst
Voorzitter Stichting Nationale
Veteranenbegraafplaats Loenen
Theo Vleugels
Algemeen directeur
Oorlogsgravenstichting
' Een langgekoesterde wens van velen: een aparte begraaf-plaats voor veteranen'
04 05
NA
TIO
NA
LE
VE
TE
RA
NE
NB
EG
RA
AF
PLA
AT
S
LOEN
EN
STA
ND
van
ZA
KEN
/ D
ecem
ber
20
19
EEN PLEK DIE VOLLEDIG RECHT DOET AAN DE VETERANEN DIE ZICH BIJ LEVEN INZETTEN VOOR VREDE EN VEILIGHEID
Op 24 september 2019 werd gestart met de realisatie van
de begraafplaats en het herdenkings- en educatiecentrum.
De symbolische eerste bouwhandelingen werd verricht door
Seger van Voorst tot Voorst, voorzitter van Stichting Nationale
Veteranenbegraafplaats Loenen en Theo Vleugels, algemeen
directeur van de Oorlogsgravenstichting. Vleugels, bij die
gelegenheid: 'Wij zijn trots dat deze nieuwe
veteranenbegraafplaats wordt gerealiseerd naast Nationaal
Ereveld Loenen. In combinatie met het nieuw te bouwen
herdenkings- en educatiecentrum op het ereveld verbinden we
het verleden met het heden en bundelen we onze krachten. Zo
dragen we samen bij aan het besef dat vrede, vrijheid en
veiligheid niet vanzelfsprekend zijn.'
De veteranenbegraafplaats, waaraan momenteel hard wordt
gewerkt, komt naast Nationaal Ereveld Loenen te liggen. Dit
ereveld, in 1949 geopend door prinses Wilhelmina, is de laatste
rustplaats van bijna vierduizend Nederlandse militairen en
burgers.
TERREIN EN GEBOUWEN
' Een gezamelijke laatste rustplaats'
Visual: Karres en Brands
›
06 07
NA
TIO
NA
LE
VE
TE
RA
NE
NB
EG
RA
AF
PLA
AT
S
LOEN
EN
STA
ND
van
ZA
KEN
/ D
ecem
ber
20
19
' Ieder graf krijgt een gelijkvormige gedenksteen; dit om een uniforme uitstraling te bewaken'
Zij verloren hun leven tijdens de Tweede
Wereldoorlog of tijdens gewelddadige
conflicten daarna – zoals in voormalig
Nederlands-Indië – of tijdens (vredes)-
missies. Nationaal Ereveld Loenen wordt
beheerd door de Oorlogsgravenstichting.
Op de veteranenbegraafplaats komen in
eerste instantie 900 veteranen graven.
Ieder graf krijgt een gelijkvormige
gedenksteen; dit om een uniforme
uitstraling te bewaken. Desgewenst kan
de partner van de veteraan worden
bijgezet. Het plaatsen van een urn is ook
mogelijk. De veteranenbegraafplaats
heeft geen winstoogmerk, maar er
worden wel kosten per graf in rekening
gebracht. Het ontwerp is van Karres en
Brands. In de nieuwe situatie krijgen het
ereveld en de veteranenbegraafplaats
een eigen ingang en parkeerplaats.
Het multifunctionele herdenkings- en
educatiecentrum, ontworpen door
KAAN Architecten, krijgt een prominente
positie tussen de twee begraafplaatsen,
als tijdloze schakel tussen oud en nieuw.
In het gebouw zullen verhalen centraal
staan over Nederlandse oorlogsslacht-
offers en over de inzet van Nederlanders
tijdens de Tweede Wereldoorlog en
internationale (vredes)missies, onze
veteranen dus. De realisatie van de
tentoonstelling is in handen van Tinker
imagineers. Het gebouw heeft ook een
ruimte die kan dienstdoen als aula voor
beide begraafplaatsen. De bouwwerk-
zaamheden nemen ongeveer een jaar
in beslag.
De verwachting is dat de veteranen-
begraafplaats en het herdenkings- en
educatiecentrum in het najaar van 2020
gereed zijn. 'Wij twijfelen er niet aan dat
bij de oplevering in het najaar 2020 een
bijzondere plek is ontstaan, die recht
doet aan onze veteranen, die zich
hebben ingezet voor vrede en veiligheid
en die nu eindelijk een gezamenlijke
laatste rustplaats gaan krijgen.'
Visual: Karres en Brands Visual: KAAN Architecten
08 09
NA
TIO
NA
LE
VE
TE
RA
NE
NB
EG
RA
AF
PLA
AT
S
LOEN
EN
STA
ND
van
ZA
KEN
/ D
ecem
ber
20
19
DE BEZOEKER IS ZICH STEEDS BEWUST VAN ZIJN EIGEN SPIEGELBEELD
In de tentoonstellingsruimte zien
bezoekers zichzelf in spiegels. Achter het
spiegelglas verschijnt een filmportret van
een oorlogsslachtoffer van de Tweede
Wereldoorlog of van een veteraan.
Nabestaanden die een persoonlijke
band hebben met het slachtoffer
vertellen in dit portret hun verhaal.
Tijdens de vertelling is de bezoeker zich
steeds bewust van zijn eigen
spiegelbeeld, wat het bewuste of
onbewuste gevoel prikkelt 'dat dit ook
over hem of haar had kunnen gaan'.
In de aula wordt in een verplaatsbaar
deel van de tentoonstelling verteld
over de naoorlogse militaire missies
waaraan Nederland een bijdrage
heeft geleverd. Dit zijn feitelijke
verhalen: aan welke missies heeft
Nederland deelgenomen? Maar het
zijn zeker ook persoonlijke verhalen: wat
waren de overwegingen en afwegingen
van Nederlandse militairen om in een ver
land hun leven in de waagschaal te
stellen? De interactieve touchscreentafel
in de ruimte, met daarop een wereld-
kaart, is een ware eyecatcher. De tafel
fungeert als een interactieve database
van missies waaraan Nederlandse
militairen tussen 1947 en nu hebben
meegedaan.
TENTOON- STELLING
Visual: Tinker imagineers
10 11
NA
TIO
NA
LE
VE
TE
RA
NE
NB
EG
RA
AF
PLA
AT
S
LOEN
EN
STA
ND
van
ZA
KEN
/ D
ecem
ber
20
19
' Waarom ik besloten heb te kiezen voor een graf op de Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen? Daar zijn meer redenen voor te noemen: de uniforme uitstraling van de graven – het is een begraafplaats zonder opsmuk – en je ligt hier met elkaar, op een plek die informeert over vrede en veiligheid. Het is ook nog eens een ontmoetingsplek voor veteranen, mooier kan toch niet?'
Adjudant b.d. Henk van Leest (1958) klinisch-chemisch analist
Regiment Geneeskundige Troepen.
WAS DRIE KEER OP MISSIE IN AFGHANISTAN
HENK VAN LEEST
' Wat me aanspreekt is dat ik met gelijkgestemden lig. Daarbij ligt de Nationale Veteranen begraafplaats in een prachtige om geving. Een bezoek is zeker geen straf. En de extra functie van de begraaf plaats als herdenkings- en documentatie centrum spreekt mij erg aan.'
Lt-Kol b.d. Joop Hazeu (1947) liaison officer UNHCR
Regiment Intendance Troepen.
JOOP HAZEUWAS ZEVEN MAANDEN OP MISSIE IN
VOORMALIG JOEGOSLAVIË.
12 13
NA
TIO
NA
LE
VE
TE
RA
NE
NB
EG
RA
AF
PLA
AT
S
LOEN
EN
STA
ND
van
ZA
KEN
/ D
ecem
ber
20
19
' IK HAD HET VOORRECHT ALS VOLKSVERTEGENWOORDIGER OOK DE VETERANEN TE VERTEGENWOORDIGEN. IK ZEG MET NADRUK ALS VOLKSVERTEGENWOORDIGER'
Ik was als PvdA-kamerlid defensie-
woordvoerder. Dan moet je de defensie-
organisatie goed doorgronden. Dat heb
ik dan ook stellig als eerste op mij
genomen. In onze grondwet staat
uitdrukkelijk vermeld dat de staat een
bijzondere zorgplicht heeft ten aanzien
van onze militairen en daarmee onze
veteranen. Veteranen zijn immers
uitgezonden geweest, met gevaar voor
eigen leven. Een bijzondere groep (oud-)
militairen: een moedige groep mannen
en vrouwen die vaak langdurig op
missie waren, voor vrede en veiligheid.
Samen op missie, en bij dat samen hoort
ook saamhorigheid.
En dat is wat je ziet, hoort en voelt als je
met veteranen spreekt. Moedig en vaak
terecht trots. Het mooie is dat veteranen
elkaar doorgaans blijven zien. Gedurende
het hele jaar, in het hele land, met elk
jaar in juni de traditionele Veteranendag
als hoogtepunt. Tijdens de gesprekken
kwam regelmatig de wens naar voren
om bijgezet te mogen worden op een
speciale veteranen begraafplaats.
Uniform, met elkaar. Dankzij de inzet van
velen kan volgend jaar aan deze wens
worden tegemoet gekomen. Voor velen
is de cirkel dan echt rond. Het is een
geweldig gevoel dat ook deze missie
is gelukt.
BETROKKENAngelien Eijsink
Drs. A.M.C. Eijsink (Angelien, 1960) was veertien jaar lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal (2003–2017). Zij was daar onder meer defensiewoordvoerder van de PvdA en heeft zich uitzonderlijk ingezet voor veteranen en oorlogsgetroffenen. Angelien is onder meer lid van het Nationaal Comité Veteranendag, lid Raad van Advies van het Veteranen platform en bestuurslid bij de Invictus Games 2020.
Fotografie: Simone de Blouw
14 15
NA
TIO
NA
LE
VE
TE
RA
NE
NB
EG
RA
AF
PLA
AT
S
LOEN
EN
STA
ND
van
ZA
KEN
/ D
ecem
ber
20
19
DE INITIATOR
Initiatiefnemer van de Nationale
Veteranenbegraafplaats Loenen is het vfonds,
een belangrijk fonds dat zich onder meer inzet
voor de erkenning en waardering van veteranen
en andere geüniformeerden in dienst van de
Nederlandse overheid. Het fonds ondersteunt
onder meer oorlogs- en verzetsmusea,
herinneringscentra en de veertien nationale
bevrijdingsfestivals. Het vfonds is co-financier van
de Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen.
Stichting Nationale Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg (vfonds)
Provincie Gelderland
Ministerie van Defensie
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Ministerie van Binnenlandse Zaken
Ministerie van Buitenlandse Zaken
Gemeente Apeldoorn
Aanmoedingsfonds Koninklijke Facultatieve
Stichting Waardering Erkenning Politie
dr. C.J. Vaillant Fonds
Aegon
Monuta
Magema
Rabobank Apeldoorn en omgeving
Q-TC
Luchtmobiele Brigade Bandos
HoogeveenLuigjes
Stichting Nationaal Katholiek Thuisfront
Green Paper Association
DONATEURS
VFONDS
STICHTING NATIONALE VETERANENBEGRAAFPLAATS ONTVING AANZIENLIJKE FINANCIËLE BIJDRAGEN OM ALLE PLANNEN TE KUNNEN REALISEREN EN DANKT HIERVOOR:
Visual: KAAN Architecten
1716
NA
TIO
NA
LE
VE
TE
RA
NE
NB
EG
RA
AF
PLA
AT
S
LOEN
EN
STA
ND
van
ZA
KEN
/ D
ecem
ber
20
19
ColofonUitgever: Stichting Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen & Oorlogsgravenstichting Redactie: Hein van Beek (hoofdredacteur), Hélène Briaire, Menno Haanstra, Gwen Rochat Eindredactie: Fokko Spoelstra, Annet de Groot Fotografie: Simone de BlouwVisuals: KAAN Architecten, Karres en Brands, Tinker imagineers Concept: Boubeek, Zwolle Vormgeving: More CC Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen Groenendaalseweg 68 7371 EZ Loenen nationaleveteranenbegraafplaatsloenen.nl Contact Ir. F.A. (Fokko) Spoelstra, secretaris +31 (0)6 52 475 804 [email protected] Alle rechten blijven te allen tijde voorbehouden aan Stichting Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnames, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 2019 © Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen, Oorlogsgravenstichting
Bestuur
S.E. baron van Voorst tot Voorst,
voorzitter
Genmaj. b.d. G.F. Sotthewes,
vice-voorzitter
Genmaj. N. Geerts,
secretaris
Drs. J. Hetebrij RA,
penningmeester
Mw. mr. P.B. Gaasbeek, bestuurslid
Secretariaat
Ir. F.A. Spoelstra
Raad van Advies
Drs. J.C.G.M. Berends MPA,
Commissaris van de Koning in
de provincie Gelderland
Mw. drs. A.M.C. Eijsink,
initiatiefneemster Veteranenwet,
voormalig lid Tweede Kamer
Lgen. b.d. J.F.A.N. van Griensven,
voormalig inspecteur-generaal der
Krijgsmacht
Gen. b.d. T.A. Middendorp,
namens de Oorlogsgravenstichting
Mr. W.G.H.M van der Putten,
expert grafrecht
Bgen. b.d. H.J. Scheffer,
voorzitter Veteranenplatform
Dr. G. Valk, voorzitter
Veteraneninstituut
Lgen. b.d. C.J.M. de Veer,
namens het vfonds
BESTUUR STICHTING NATIONALE VETERANEN-BEGRAAFPLAATS LOENEN
Visual: KAAN Architecten
18 19
NA
TIO
NA
LE
VE
TE
RA
NE
NB
EG
RA
AF
PLA
AT
S
LOEN
EN
STA
ND
van
ZA
KEN
/ D
ecem
ber
20
19
NATIONALE VETERANENBEGRAAFPLAATS LOENEN
Wilt u de Stichting Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen financieel ondersteunen? Neem dan contact op met het secretariaat: [email protected]
Top Related