Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

31
Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir www.pharma.be

description

Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir. www.pharma.be. De therapeutische vrijheid. Symposium VAS De rechten van de arts 22 November 2008. De therapeutische vrijheid. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Page 1: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

www.pharma.be

Page 2: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De therapeutische vrijheid

Symposium VAS De rechten van de arts22 November 2008

Page 3: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De therapeutische vrijheid

“De arts en de tandarts oordeelt in geweten en in volle vrijheid over de aan de patiënten te verlenen verzorging”− ZIV-wet, art. 73, § 133

Page 4: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De therapeutische vrijheid

“Aan artsen, tandartsen (…) mogen geen reglementaire beperkingen worden opgelegd bij de keuze van de middelen die aangewend moeten worden, hetzij voor het stellen van de diagnose, hetzij voor het instellen en uitvoeren van de behandeling”:−WUG-wet, art. 11, 1e lid

Page 5: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De therapeutische vrijheid

“Het algemeen reglement mag geen bepalingen bevatten die de professionele autonomie van de individuele ziekenhuisarts op het vlak van het stellen van de diagnose of het uitvoeren van de behandeling in het gedrang brengt”− ZH-wet 1978, art. 130, § 1

Page 6: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Diagnostische en therapeutische vrijheid

Een fundamenteel recht … fundamentele rechten geven snel

de indruk absolute rechten te zijn

Maar dat zijn ze dus NIET.

Page 7: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Diagnostische en therapeutische vrijheid

De diagnostische vrijheid lijkt redelijk absoluut− Uw vrijheid om de diagnose te stellen− binnen uw expertisedomein

De therapeutische vrijheid is daarentegen redelijk beperkt

Page 8: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Beperking therapeutische vrijheid

WUG-wet:− “… geen reglementaire beperkingen bij

de keuze van middelen die aangewend MOETEN worden…”

Norm: aansprakelijkheidscriterium (infra)

Page 9: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Beperking therapeutische vrijheid

ZIV-wet: − “Geneesheer en tandheelkundige

onthouden zich van overbodige of onnodige dure verstrekkingen voor te schrijven, uit te voeren of te laten uitvoeren ten laste van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen”:

Norm:budget-criterium

Page 10: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Beperking therapeutische vrijheid

ZH-wet:−Gestructureerde medische activiteit − Kwaliteitstoetsing en –bewaking−Geïntegreerde werking

Norm: samenwerkingscriterium in ZH-verband

Page 11: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De fundamentele therapeutische vrijheid

Wie is de titularis van de therapeutische vrijheid?

Tegenover wie kan de titularis haar doen gelden?

Ten aanzien van wie is ze afdwingbaar?

Page 12: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De betrokken belangen en rechtmatige rechten

De arts De patiënt Het ziekenhuis De ziekteverzekering De samenleving

Page 13: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De therapeutische vrijheid

Meestal wettelijk omschreven in relatie met overheden:− ZIV-wet: ten aanzien van de

ziekteverzekering− Ziekenhuiswet: ten aanzien van de

inrichtende macht van het ziekenhuis

Page 14: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De therapeutische vrijheid

In relatie met de patiënt:− Haar/zijn recht op zelfbeschikking

“informed consent”− Haar/zijn recht op de best mogelijke

behandeling: Art. 5 W patiëntenrechten: “Iedereen heeft recht op

een goede, zorgvuldige en kwaliteitsvolle dienstverlening. De best mogelijke zorg moet

worden verstrekt in functie van de beschikbare medische kennis en met naleving van de geldende wetenschappelijke standaarden en aanbevelingen”

• Zorgvuldigheidsbeginsel = aansprakelijkheidsnorm• = WUG-wet: “MOETEN”• Geen budgetaire of financiële beperkingen

Page 15: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De therapeutische vrijheid & verantwoordelijkheid

Een dubbele verantwoordelijkheid− Tov de patiënt voor de behandeling

Zorgvuldigheidsnorm: de best mogelijke zorg− Tov de ZIV voor de kost

Art. 73 ZIV-wet:”geen overbodige of onnodig dure verstrekkingen”

• ! Art. 73 ZIV-wet = Grondslag van diagnostische & therapeutische vrijheid

• Én: • … van de quota “goedkoop voorschrijven” …

−Hoe deze verzoenen?

Page 16: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De therapeutische vrijheid

Unanieme rechtspraak en doctrine:− Financiële beperkingen of beperkingen

aan de middelen van diagnose of behandelingen worden op zichzelf NIET beschouwd als beperkingen van de therapeutische vrijheid

Af te wachten:−… OOK niet als beperkingen van “de

best mogelijke zorg”?

Page 17: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De ziekteverzekering als kader van beroepsuitoefening

23.084.500.000 €: budget 2009 Kader van gezondheidszorg:− Sociaal, toegankelijk, solidair − Solidariteit: van gezond/ziek naar

hogere inkomens/lage inkomens− Loden bureaucratie

Belangrijke maatschappelijke investering in gezondheidszorg…

Page 18: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Paradox?

Hoe oefen je een vrij beroep uit…

In een gesocialiseerd stelsel van ziekteverzekering ?

Geneeskunde … in “een gouden kooi”?

Page 19: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Of: onoverbrugbare antithese?

De verantwoordelijke arts>< “médecins sans patients”?

De arts-expert>< “le tiers connaissant”?

De best mogelijke zorg>< “niet onnodig duur”

ZV-entourage: − steun of stoorzender?

Page 20: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Van vertrouwensrelatie naar wantrouwensrelatie?

Basis van de therapeutische relatie:− Vertrouwen arts – patiënt− Steunend op beroepskennis

EBM (Sackett): Guidelines & de lessen van de klinische praktijk

− Colloque singulier>< Basis van de praktijkuitoefening:− Budgetverantwoordelijkheid− “Guidelines”: richtsnoer of rechtsnorm?− De zichtbare “adviserend geneesheer”

Page 21: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

“Guidelines”: best practices of rechtsregel?

Integratie van beide “guidelines” / “best practices”− Als richtsnoer ?−Of als rechtsregel ?

pffff: … COPD!− Als beoordelingscriterium bij

aansprakelijkheid ?

Page 22: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De …zichtbare “adviserend geneesheer”

Ontwerp “gezondheidswet”: − “De adviserend geneesheren hebben

als opdracht: 1) de sociaal verzekerden advies, informatie en sociale begeleiding te verlenen, teneinde ervoor te zorgen dat hen de meest geschikte verzorging en behandeling tegen de beste prijs wordt verleend, rekening houdend met de globale middelen van de ziekteverzekering”

Page 23: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De therapeutische vrijheid

Is de vrijheid van de arts Om volgens de regels van de kunst –

EBM, klinische ervaring en guidelines – De diagnose te stellen van haar/zijn

patiënt Haar/zijn patiënt te informeren over diens

gezondheidstoestand en de vermoedelijke evolutie ervan,

evenals over de aanbevelingen inzake levenswijze en mogelijke behandelingen

Page 24: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Voorts de patiënt binnen de op grond van die informatie bekomen informed consent de aangewezen behandeling voor te schrijven

Daarbij alle richtlijnen en guidelines respecterend, en budgetoptimaal tewerk te gaan,

En toch de best mogelijke zorg te verlenen, Onder individuele verantwoordelijkheid ten

opzichte van de patiënt En verantwoordingsplicht naar de autoriteiten

van de ziekteverzekering

Page 25: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

De therapeutische vrijheid

Een aanbod Een zakelijk contract Met brede randvoorwaarden en -beperkingen

Page 26: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Paradox?

Socialisering van de therapeutische vrijheid:− Van colloque singulier naar

driehoeksverhouding: arts / patiënt / ZV / …

Individualisering van de aansprakelijkheid−Hier blijft de arts de lonesome cowboy/-girl

Page 27: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Van patiëntenrechten naar “regels van goed patiëntschap”?

De patiënt in de eistijd (prof. H. Nys) Of: patiëntenrechten- én plichten? De patiënt en haar/zijn

informatieverstrekking De patiënt en de eigen

verantwoordelijkheid De patiënt en therapietrouw

Page 28: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Van veel bestuur naar goed bestuur ?

Evidence based policy? Guidelines voor goed, respectvol en

verantwoordingsplichtig bestuur?

Page 29: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

Het geheim

Herwaardeer de vertrouwensrelatie!

Page 30: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

30

Het geheim: herstel de vertrouwensrelatie

Page 31: Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

31

Zolang er onderzoek is, is er hoop – Tant qu’il y aura de la recherche, il y aura de l’espoir

www.pharma.be