Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

22

Transcript of Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

Page 1: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG
Page 2: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

UITGAVE PJ PARTNERS | Postbus 11117 | 3004 EC Rotterdam | 010 4362166 |

[email protected] | www.pjpartners.nl TEKST PJ PARTNERS | Elske Schreuder |

Truus Boerma VORMGEVING PJ PARTNERS | Marian Bouthoorn

Uitgave is mede mogelijk gemaakt door de Provincie Zuid-Holland | februari 2009

z i l v e r

1

INHOUD

3 | Inleiding

5 | Informatie project Verzilvering van de Vergrijzing

9 | Tips uit de praktijk themabijeenkomsten en studiedagen

13 | Meer tips uit de praktijk organisaties en gemeenten

20 | Interessante informatie

Page 3: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

2

z i l v e r

Page 4: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

z i l v e r

3

INLEIDING

De inwoners van Nederland worden gemiddeld steeds ouder. Verder blij-

ven ze over het algemeen lang gezond en actief. Deze senioren vormen

een groep die zich in grote maatschappelijke aandacht mag verheugen:

als (potentiële) betrokken burgers. Tegelijkertijd is er ook een groeiende

groep hoogbejaarden die zorg en aandacht behoeven. Een andere trend

is een verandering in het vrijwilligerswerk. De vanzelfsprekendheid om -

langdurig - onbetaalde inzet voor anderen te leveren lijkt af te brokkelen.

Een nieuw soort vrijwilligers biedt zich aan, met andere potenties en

eisen. Politiek en maatschappelijke organisaties buigen zich over dit com-

plex van omstandigheden. Verscheidende vrijwilligersorganisaties hebben

al goede ervaringen opgedaan met het vinden en inzetten van nieuwe

senior-vrijwilligers. Het project Verzilvering van de Vergrijzing beoogde

daar een stimulans voor te zijn en een instrument voor kennisversprei-

ding. Onderhavig boekje biedt 1001 tips voor diverse partijen: gemeenten,

vrijwilligersorganisaties en -steunpunten en de actieve senioren zelf.

februari 2009 | Martha Beuckens | manager sociaal beleid PJ PARTNERS

Page 5: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

4

z i l v e r

Page 6: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

z i l v e r

5

INFORMATIEPROJECT

VERZILVERING VAN DE

VERGRIJZING

Page 7: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

BETEKENIS VAN SENIOR-BURGERS

In haar seniorenbeleid 2005-2006 gaf de Provincie Zuid-Holland aan dat vergrijzing door velen vooral als pro-

bleem wordt ervaren: meer senioren, dus meer gebruik van zorg, dus meer kosten. Gelukkig wint het idee meer

en meer terrein dat senioren mensen met kennis en ervaring zijn, die met hun inzet een bijdrage aan de

samenleving kunnen (en misschien wel moeten) leveren. Senioren zelf eisen ook steeds meer hun plek op: zij

willen zo lang mogelijk zelfstandig een rol met toegevoegde waarde in de samenleving vervullen en daartoe

ook in staat worden gesteld. Daarom moeten niet de achterstanden en tekorten worden benadrukt, maar de

(persoonlijke) competenties waarover iedereen beschikt. Deze competenties moeten worden aangeboord en

versterkt, waardoor senioren beter in staat zijn hun eigen welzijn en dat van anderen te bevorderen. Door actief

te zijn nemen senioren bovendien het vooroordeel weg dat zij meer nemen dan geven en daarmee de solidari-

teit tussen generaties in gevaar brengen.

Senior-burgers leveren een essentiële bijdrage aan een civil society. De civil society is wat mensen aan elkaar

bindt; een systeem van verbanden waar mensen vrijwillig deel van uitmaken en waar geappelleerd wordt op

ieders kwaliteiten, kennis en ervaringen. Een civil society gaat uit van betrokkenheid van burgers bij de publie-

ke zaak, vergroting van maatschappelijk zelfbestuur en versterking van gemeenschapszin en tolerantie.

Juist door hun opgedane kennis en ervaringen kunnen senior-burgers een belangrijke bijdrage leveren aan een

civil society. En zij zijn daar ook duidelijk in geïnteresseerd.

Uit onderzoek blijkt dat er nog steeds onbenut potentieel aanwezig is. Senioren geven aan dat zij zich graag

vrijwillig willen inzetten en dat zij nog wel wat meer tijd te besteden hebben. Het liefste willen mensen persoon-

lijk aangesproken en ergens voor gevraagd worden.

PROJECT VERZILVERING VAN DE VERGRIJZING

Het aanbod van senior-burgers kan goed gekoppeld worden aan de vraag naar vrijwilligers.

Vele organisaties lopen er immers tegenaan dat het aantal vrijwilligers afneemt, terwijl de werkdruk hetzelfde

blijft of toeneemt. Dankzij financiële steun van de Provincie Zuid-Holland heeft PJ PARTNERS in de jaren 2007

en 2008 de methodiek Verzilvering van de Vergrijzing in twee pilots ontwikkeld en aan kunnen bieden aan alle

organisaties die vrijwilligers zoeken, lokale afdelingen en regionale of provinciale besturen en koepels. De

6

z i l v e r

Page 8: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

methodiek is ook van belang voor organisaties die vrijwilligers bemiddelen, zoals Steunpunten Vrijwilligerswerk

en Vrijwilligerscentrales. Een centrale vraag is: Is uw organisatie senior-proof? Met andere woorden: sluiten het

vrijwilligerswerk, de vereisten en de faciliteiten aan op het aanbod van senior-burgers van de 21e eeuw?

Gezamenlijk werd gezocht naar een helder beeld op de taken die nu blijven liggen en naar mogelijke aanpas-

singen in de organisatie. Tegelijkertijd werd gewerkt aan een plan om in contact te komen met nieuwe groepen

ouderen.

In de volgende hoofdstukken staan voorbeelden van succesvolle methodieken en geslaagde contacten.

DE TOEKOMST

Inmiddels hebben zich de nodige veranderingen voorgedaan. De Wmo is ingevoerd; zowel door het Rijk als de

provincies zijn nogal wat verantwoordelijkheden, taken en middelen naar gemeenten overgedragen. Ook bij de

Provincie Zuid-Holland hebben beleidswijzigingen plaatsgevonden. De Provincie trekt zich meer en meer terug

uit de sectoren zorg en welzijn en gaat zwaardere accenten leggen op kerntaken zoals ruimtelijke ontwikkeling.

Verder zijn binnen negen Regionale Agenda’s Samenleving (RAS-sen) convenanten afgesloten. Deze bevatten

afspraken over maatschappelijke vraagstukken met doelen en te behalen prestaties. De Provincie zet daarbij

bovendien een aantal provinciale ondersteuningsinstellingen in. In de notitie Maatschappelijke Participatie van

de Provincie Zuid-Holland staan de lijnen voor de nieuw af te spreken resultaatgerichte RAS voor de jaren

2009 tot en met 2011. Genoemde documenten en notities zijn te vinden via www.pzh.nl.

Het Servicepunt Vrijwillige Inzet Zuid-Holland, waarvan PJ PARTNERS de coördinatie voert, blijft actief.

Het verzorgt een digitale nieuwsbrief, deskundigheidsbevordering van vrijwilligers(organisaties), de ondersteu-

ning van lokale steunpunten en advisering aan gemeenteambtenaren.

Zo blijft begeleiding bij deskundigheidsbevordering en methodiekontwikkeling mogelijk.

Elske Schreuder | PJ PARTNERS | [email protected]

z i l v e r

7

Page 9: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

8

z i l v e r

Page 10: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

z i l v e r

9

TIPS UIT DE

PRAKTIJKTHEMABIJEENKOMSTEN

EN STUDIEDAGEN

Page 11: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

Voor het project Verzilvering van de Vergrijzing inventariseerde PJ PARTNERS welke methoden vrijwilligersor-

ganisaties en anderen toepasten om hun organisatie senior-proof - aantrekkelijk voor oudere vrijwilligers - te

maken. Ervaringen uit de praktijk en professionele methodieken werden vergeleken en verspreid.

Expertmeetings trokken in 2007 medewerkers van een tiental geïnteresseerde organisaties. Het betroffen plaat-

selijke afdelingen van landelijke organisaties zoals de Zonnebloem en het Nederlandse Rode Kruis, maar ook

plaatselijke welzijnsstichtingen.

Centraal stond steeds de vraag: 'Hoe bereik ik nieuwe vrijwilligers, bijvoorbeeld actieve ouderen?'

PJ PARTNERS legde een scala aan instrumenten voor om vraag en aanbod te inventariseren.

Het betreft:

de bronmethodiek | www.bronmethodiek.nl

burgerschapsstijlen | Motivaction | www.motivaction.nl onder Beleid

Checklist 5 x B | vroeger Civiq, nu Movisie | informatie bij PJ PARTNERS

de Cultuurproef | vroeger Civiq, nu Movisie | www.movisie.nl onder Organisatieversterking

SWOT Veenendaal | www.spectrum-gelderland.nl onder Publicaties - Volwassenen

Elk van deze methoden is het proberen waard, volgens de deelnemers.

Een vraag die steeds moet meespelen blijkt de volgende te zijn: ‘Hoe zien de potentiële nieuwe vrijwilligers

mijn organisatie?’

Vervolgens organiseerde PJ PARTNERS in 2008 studiedagen in de Stadsregio Rotterdam en op Goeree-

Overflakkee. PJ PARTNERS werkte hierbij nauw samen met onder andere Marktplaats Vrijwillige Zorg en met

de werkwijze Zilveren Kracht | Movisie | www.zilverenkracht.nl

Ettelijke tientallen vertegenwoordigers van plaatselijke en regionale organisaties kregen inzicht in de laatste

ontwikkelingen en methodieken en wisselden 'good practices' uit. Zowel ambtenaren als medewerkers van een

Steunpunt Mantelzorg Vrijwillige Thuishulp waren aanwezig, evenals bijvoorbeeld medewerkers van een

Ouderenplatform of Humanitas. Deelnemers kwamen uit heel Zuid-Holland.

10

z i l v e r

Page 12: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

TIPS

Om blijvend nieuwe vrijwilligers - bijvoorbeeld senioren - aan te spreken is het niet voldoende om alleen

naar 'buiten', naar die groep te kijken. De eigen organisatie dient doorgelicht te worden op eigentijdse rele-

vantie, zichtbaarheid en werkwijze.

De vergrijzing levert enerzijds meer zorgvragers op, maar anderzijds meer gezonde actieve senioren. Zij

willen zich blijven inzetten voor de samenleving, en nemen ervaring uit hun beroepsleven mee.

Steeds meer ouderen hebben (nog) een betaalde baan. Het aantal uren dat 65+ers aan vrijwilligerswerk

besteden is de afgelopen jaren afgenomen van gemiddeld 2,2 naar 1,8 uur per week.

De oudere vrijwilligers van nu willen ook tijd houden voor familie (kleinkinderen!), hobby's en reizen. Dat

betekent dat ze eerder bereid zijn om zich in te zetten voor flexibele en/of kortlopende taken dan voor vaste

taken die een permanente claim op hen leggen. De organisatie kan daaraan tegemoet komen door grotere

taken te splitsen.

Senior-vrijwilligers zoeken vooral ontspanning, persoonlijke contacten en nuttige activiteiten in het vrijwilli-

gerswerk. Hoog scoren: één-op-één, oud-en-jong en in-de-buurt. Maar anderen zetten juist graag hun lei-

dinggevende of bestuurlijke ervaring in!

Mensen worden graag persoonlijk gevraagd, dit geldt zeker voor de passievere potentiële vrijwilligers. Zij

waarderen vooral het element van ontmoeting. Wanneer er verschillende soorten activiteiten worden geor-

ganiseerd, blijken ze wel bereid ook een bijdrage te leveren: iets met natuur of cultuur, dan weer andere

ouderen met iets praktisch helpen …

Allochtone (oudere) vrijwilligers zijn soms moeilijk te bereiken. Een actieve vindplaatsgerichte benadering

die uitgaat van zelfredzaamheid (en niet van achterstand) kan een start zijn. Een concreet voorbeeld of 'rol-

model' kan als een olievlek werken. Veel allochtonen hebben veel informele contacten in de buurt.

Aansprekend zijn: relatie met inburgering en focus op familie. En let op: niet alle allochtonen zijn moslim!

Een adressenbestand van potentiële nieuwe vrijwilligers kan basis zijn voor een uitnodigende mailing (van

bijvoorbeeld samenwerkende vrijwilligersorganisaties). Soms is een instantie bereid om bijvoorbeeld namen

te geven van mensen die 65 worden of recht hebben op een bepaalde (55+)regeling. De privacyregels die-

nen dan wel gerespecteerd te worden, uiteraard.

Vrijwilligersorganisaties zijn dikwijls afhankelijk van andere instanties om hun doelen (zoals geld, tijd of

z i l v e r

11

Page 13: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

ruimte voor een bepaalde actie) te bereiken. Samenwerking zoeken met partners ligt voor de hand: een

gezamenlijke lobby kan beslissers er toe brengen om in het initiatief te investeren.

Nieuwe vrijwilligers zijn dikwijls mondig. Zij bieden en vragen maatwerk. Een organisatie met een 'ja-cultuur'

pakt kansen op.

Een advertentie kan ook nieuwe vrijwilligers opleveren; medium en woordkeus dienen wel passend geko-

zen te worden. Duidelijke informatie vooraf voorkomt dat mensen snel weer afhaken.

Een andere methode is huisbezoek, bijvoorbeeld bij mensen die zelf hulpvrager zijn. Zij kunnen immers

best ook aanbieder zijn, misschien op termijn. Hier zit wel vrijwilligerspotentieel, maar het is intensief werk.

Vrijwillige inzet heeft een complexe verhouding met betaald, professioneel werk. Er kunnen spanningen ont-

staan in verband met overeenkomsten en verschillen in werkdruk, beloning, verantwoordelijkheden en de

inhoud van het werk (leuk, zwaar). Organisaties - vooral de leiding - en medewerkers moeten de communi-

catie open houden.

Vrijwilligerswerk is niet het antwoord op alle knelpunten. En individuele vrijwilligers moeten vooral niet over-

vraagd worden. Mensen die overal 'ja' op zeggen verdienen bescherming. Als zij uitvallen is de organisatie

nog verder van huis.

Nieuwe vrijwilligers, al dan niet senior, stappen in bestaande routines en netwerken. Begeleid ze goed en

zorg dat de meer ervaren vrijwilligers ook open staan voor nieuwelingen. Als zij geen waardering merken

zijn ze meteen weer weg.

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) geeft gemeenten de plicht en de faciliteiten om sociale net-

werken te intensiveren. Vrijwilligersorganisaties kunnen daarvan gebruik maken, vooral als ze samenwer-

ken.

Ook de maatschappelijke stages, die verplicht worden voor scholieren, kunnen kansen bieden. De werk-

zaamheden van en de contacten met jongeren kunnen de positie van de vrijwilligersorganisatie versterken.

Gemeente, school en stagemakelaar zijn partners om contact mee op te nemen.

12

z i l v e r

Page 14: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

z i l v e r

13

MEER TIPSUIT DE

PRAKTIJK ORGANISATIES

EN GEMEENTEN

Page 15: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

Zowel grotere als kleinere organisaties hebben te maken met de kwantitatieve en kwalitatieve veranderingen in

de seniorenpopulatie. Door en voor professionals zijn er methodieken ontwikkeld; vrijwilligersorganisaties pak-

ken het meestal minder systematisch aan, en kunnen good practices vanuit de praktijk opdoen.

PJ PARTNERS draagt graag bij aan het verdelen van kennis. Hieronder volgt een aantal beproefde handreikin-

gen van en voor vrijwilligersorganisaties en gemeenten.

UIT DE PRAKTIJK VAN EEN VRIJWILLIGERSORGANISATIE |

VROUWEN VAN NU, AFDELING VLAARDINGEN

De Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen (NBvP) - Vrouwen van Nu is een landelijke organisatie

(www.nbvp.nl). Zij bestaat al vele tientallen jaren en telt ruim 50.000 leden. De leden zijn zeker niet meer enkel

vrouwen van het platteland, maar wel over het algemeen al wat ouder. Het overgrote deel van hen is (ver)

boven de 50. Daarom betreffen de ervaringen met het vinden en binden van leden voornamelijk senioren.

De afdeling Vlaardingen telt ongeveer 150 leden. De meeste vrouwen hebben man, kinderen en (deeltijd)werk

(gehad), maar niet allemaal. Autochtone vrouwen zijn royaal in de meerderheid. Gezelligheid, samen leuke din-

gen doen, is het belangrijkste motief om lid te worden en te blijven. Onderlinge steun bij ziekte of ander leed

komt via het onderlinge contact vanzelf. Idealisme of belangenbehartiging spelen een zeer kleine rol. Dat het

gaat om 'vrouwen onder elkaar' is wel een groot deel van de aantrekkelijkheid.

Persoonlijk contact is de manier bij uitstek waarop nieuwe leden kennis maken met de NBvP Vrouwen van Nu.

De meeste NBvPsters zijn ook lid van een andere organisatie zoals een koor, een sport- of wandelclub of een

gezelligheidsclub (kaarten, handwerken). Daar vertellen ze over de NBvP en vervolgens nemen ze een kennis

een keertje mee. Op iedere avond is er ruimte en aandacht voor introducés. Op de maandelijkse algemene

avonden komen wel 100 leden.

Het grootste bindmiddel van NBvP Vrouwen van Nu - Vlaardingen is de verzameling clubs. Er zijn ruim 10 van

deze kringen, die op vaste ochtend of avond bijeenkomen, vaak bij iemand thuis. Onderwerpen variëren van

patchwork via kunst & cultuur naar tuinieren en Nordic Walking.

Vrouwen zeggen hun lidmaatschap op als ze geen tijd meer hebben voor de plaatselijke activiteiten. De reizen

en bijeenkomsten, die provinciaal en landelijk worden georganiseerd, blijken in Vlaardingen op te weinig

14

z i l v e r

Page 16: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

enthousiasme te kunnen rekenen om een lidmaatschap voor te continueren.

Het plaatselijke bestuur van de vereniging stelt alles in het werk om de leden actief te houden en om het

bestuur en de commissies bemenst te houden. Zij heeft in de loop der tijd de beste ervaring met onderstaande

tips.

Hou een vaste dag aan voor de activiteiten. Publiceer de onderwerpen tijdig en stuur kort van te voren een

reminder.

Benader vrijwilligers voor één klus, bijvoorbeeld een enkele avond. Wie dat een paar keer doet en het

regelwerk leuk lijkt te vinden, is te benaderen voor een plaats in een bestuur.

Maak het extra aantrekkelijk om naar een bijeenkomst te komen. Bijvoorbeeld: tijdens de bijeenkomst kan

je je (goedkoper) inschrijven voor een workshop, cursus of uitje. Of: dan ben je verzekerd van een plaats.

Wil je bereiken dat mensen tot het laatst van de avond blijven? Organiseer (bijvoorbeeld) een struikverlo-

ting! Koop vooraf een mooie bos bloemen en zet die in het zicht. Verkoop lootjes voor 1 euro. Trek het win-

nende lot aan het einde van de avond en de gelukkige krijgt de bos bloemen! Slim inkopen kan ook nog

financiële winst opleveren.

Als de ervaring leert dat je organisatie vooral voor ouderen aantrekkelijk is, verlies dan geen energie met

tegen de stroom in roeien. Zoek nieuwe leden waar andere ouderen al zijn: gezelligheidsverenigingen,

sport, zwembad of fysiotherapeut. Ga werven op een 50+beurs of tijdens een informatiedag voor mensen

die met pensioen gaan. Jongeren zijn wel uit te nodigen als introducé. Of organiseer een 'twee-generaties-

bijeenkomst'.

Wek de nieuwsgierigheid door wat te laten zien, niet alleen door erover te vertellen of schrijven. Een voor-

beeld van een handwerkje, flinke foto's van een excursie, een filmpje van een feestelijke avond.

Bedank vrijwilligers openlijk en uitbundig.

Heet nieuwe leden lijfelijk welkom, niet alleen met een briefje. Maak op elke bijeenkomst één iemand ver-

antwoordelijk voor het verwelkomen van nieuwe gezichten en introducés.

Haal niet alleen onderwerpen en sprekers van buiten. De eigen leden hebben ook deskundigheid en erva-

ring. Eventueel vul je een avond met een aantal korte presentaties.

Bereken geen hoge eigen bijdrage voor de extra activiteiten.

www.nbvp.nl

z i l v e r

15

Page 17: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

ZILVER WERKT | ALPHEN AAN DEN RIJN

'Mensen die met pensioen gaan of vervroegd stoppen met werken, willen vaak nog wel actief blijven, iets doen

voor anderen. Deze mensen willen graag aan de slag als vrijwilliger, maar niet jarenlang vastzitten aan een

functie. Organisaties moeten dus leren om langdurig vacante functies om te zetten in een aantal kortlopende

klussen. Dat werkt vaak veel beter. Men heeft dan het idee niet zo vast te zitten aan een bepaald soort vrijwilli-

gerswerk', aldus Maria Kroon, initiatiefneemster van het project Zilver Werkt.

Maria heeft dit als volgt aangepakt. Zij heeft de publiciteit gezocht, via de vacaturebank van Vrijwilligersnet

(toen nog Steunpunt Vrijwilligerswerk), via de plaatselijke pers en door allerlei organisaties persoonlijk te bena-

deren. In gesprekken met organisaties heeft zij vacatures opgespoord en ook in samenspraak met de organisa-

ties vacatures aangepast, zodat die geschikt zijn voor mensen met levenservaring, die flexibel inzetbaar zijn,

die graag de baas willen blijven over hun eigen tijd en de invulling daarvan.

Het is haar in de loop van 2008 gelukt diverse contacten te leggen tussen personen en organisaties.

Joop Bennebroek, vrijwilliger op vele fronten, vertelt:

'Vrijwilligerswerk doe je niet alleen voor een ander, je doet het ook voor jezelf! Zorg altijd dat je het zelf ook leuk

vindt en doe het niet te lang, dat geeft je nieuwe uitdagingen en ideeën. Ik doe al jaren vrijwilligerswerk, maar

nu ik meer tijd heb kan ik me voor meerdere projecten inzetten, zoals o.a. de opzet en de inrichting van een

grote sportkantine.'

Zilver Werkt heeft een kennisbank opgericht, een soort deskundigenbank, waar mensen met specifieke vragen

naar doorverwezen kunnen worden. Voor deze vorm van vrijwillige dienstverlening zijn ook ouderen met kennis

en levenservaring zeer welkom.

In het kader van het project Zilver Werkt gaat de Alphense welzijnsorganisatie Participe, onderdeel

Vrijwilligersnet, een training aanbieden: Wat te doen na mijn pensioen? Deze training is ontwikkeld door een

vrijwilliger van welzijnsorganisatie Ravelijn, Amersfoort, die zelf heeft ondervonden wat 'met pensioen gaan' met

je kan doen.

16

z i l v e r

Page 18: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

De belangrijkste tips van Zilver Werkt:

Straal als organisatie enthousiasme uit, zorg dat de vrijwilliger zich welkom voelt en tegelijk zich vrij en zelf-

standig kan bewegen in de organisatie.

Maak duidelijke afspraken en geef mensen verantwoordelijkheid.

Luister naar mensen, waar zijn zij naar op zoek? Wat vinden zij prettig?

Spreek mensen persoonlijk aan, mensen willen graag gevraagd worden. "Jij, met jouw kennis en kwalitei-

ten, bent precies degene die wij zoeken," klinkt meer uitnodigend, dan "We komen handen tekort, help

ons."

www.participe.nu | www.ravelijn-amersfoort.nl

PROFESSIONELE METHODIEK | ZILVEREN KRACHT VAN MOVISIE

In de gemeente Schiedam is een onderzoek gehouden naar de kansen voor een proactief lokaal seniorenbe-

leid; de resultaten zijn onder meer gepresenteerd op de netwerkbijeenkomst van PJ PARTNERS over

Verzilvering van de Vergrijzing in september 2008.

Aanbevelingen voor een gemeentelijk verzilveringsbeleid voor vrijwilligers:

Start een lokale wervingscampagne gericht op de babyboomers. Bij hen zit het toekomstig potentieel voor

de civil society.

Onderzoek de mogelijkheid tot het stimuleren van nieuwe burgerinitiatieven door jonge senioren. Geef hen

de ruimte, faciliteiten, wellicht een startsubsidie.

Vraag mensen persoonlijk. Een persoonlijke benadering is cruciaal. Beloon vrijwilligers die nieuwe vrijwilli-

gers rekruteren en overweeg het instellen van een vliegende brigade van volunteer hunters, senioren die

zelf de intrinsieke waarde van het vrijwilligerswerk kennen en dit graag overbrengen op anderen.

Stimuleer vrijwilligerswerk in de buurt. Beperk dit echter niet tot hulp aan kwetsbare ouderen. Een deel van

de vrijwilligers wil zich inzetten in totaal andere verbanden. Creëer keuzemogelijkheden door middel van

z i l v e r

17

Page 19: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

een breed scala van activiteiten.

Breng jong en oud bij elkaar in het vrijwilligerswerk.

Maatjesprojecten, mentorprojecten, preventief huisbezoek en andere vormen van één-op-éen vrijwilligers-

werk zijn geliefd bij ouderen. Ze kunnen er hun rijpere levenservaring in kwijt. Inventariseer wat er in de

gemeente op dit gebied al gebeurt, zoek de witte vlekken op en ga na of ouderen voldoende betrokken zijn

bij deze projecten.

Richt de organisatie in op de wensen en mogelijkheden van senioren. Het werk volgt de vrijwilliger en niet

andersom. Hou rekening met (tijdelijke) gezondheidsklachten en (soms) lange vakantieperiodes.

Veel senioren willen graag iets doen, maar weten niet wat. Ergens zou informatie en loopbaanbegeleiding

voor vrijwilligerswerk te vinden moeten zijn. Er moet meer samenwerking en netwerkontwikkeling komen

tussen de vele lokale vrijwilligersorganisaties. Er zijn nauwelijks mogelijkheden om mensen uit te wisselen.

Het gevolg is dat vrijwilligers opgesloten raken. Voor de oudere generaties is dat wellicht geen groot pro-

bleem; zij zoeken vooral duurzame sociale contacten in het vrijwilligerswerk. Voor de zappende babyboo-

mers is het funest.

In het dossier De zilveren kracht van Schiedam is ook specifieke informatie te vinden over het benaderen van

subgroepen binnen de seniorenpopulatie, zoals mantelzorgers, allochtone ouderen en niet-actieve senioren.

www.zilverenkracht.nl | www.movisie.nl

PROFESSIONELE METHODIEK | SENIOREN VOOR … UW GEMEENTE

Naar aanleiding van een succesvolle pilot in Tilburg is er in Zuid-Holland (mede gefinancierd door de Provincie)

een drietal bijeenkomsten voor nieuwe senioren georganiseerd waaraan PJ PARTNERS meewerkte.

Het idee achter deze methodiek is dat er elk jaar een bepaald aantal inwoners in een gemeente 62 of 63 wordt.

Dit vormt een interessante groep, omdat zij (binnenkort) uit het arbeidsproces stappen en dus vatbaar kunnen

zijn voor suggesties over een nieuwe invulling van hun tijd en expertise vanuit hun werkervaringen in kunnen

18

z i l v e r

Page 20: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

zetten.

Gebruikmakend van de gemeentelijke administratie werden zij voor een kennismakingsbijeenkomst uitgeno-

digd. Telkens verschenen daar enige tientallen senioren. Zij konden via workshops kennismaken met plaatselij-

ke vrijwilligersorganisaties, maar ook met lokale afdelingen van landelijke organisaties.

Meegevers uit dit project zijn onder meer:

Betrek - tijdig - gemeente (ambtelijk en bestuurlijk!), welzijnsorganisatie en (bijvoorbeeld) steunpunt vrijwilli-

gersbeleid bij het initiatief.

Reken op een bescheiden respons: ca. 5% van de 'doelgroep' van de uitgenodigde jonge zestigers.

Ervaring leert dat vooral middelbaar en hoger opgeleiden en autochtonen wel informatie willen hebben over

vrijwilligerswerk; zij hebben overigens vaak ook belangstelling voor betaald (parttime) werk.

De jonge senioren hebben dikwijls een redelijk gevulde agenda. Een al te vaste claim roept dus weerstand

op.

'Sociale' en 'culturele' activiteiten scoren het hoogst. Mensen willen graag hun netwerken uitbreiden: via

zorgtaken en/of ontspanning.

Inmiddels zijn er binnen en buiten de provincie een twintigtal succesvolle bijeenkomsten gehouden, elk met een

groot aantal tips als uitkomst.

www. seniorenvooruwgemeente.nl

z i l v e r

19

Page 21: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG

20

z i l v e r

INTERESSANTE INFORMATIE

www.pjpartners.nl

www.pzh.nl

www.actiefouderworden.nl

www.bronmethodiek.nl

www.motivaction.nl

www.movisie.nl

www.nbvp.nl

www.participe.nu

www.ravelijn-amersfoort.nl

www.samenlevenkunjeleren.nl

www. seniorenvooruwgemeente.nl

www.spectrum-gelderland.nl

www.svwo.nl

www.zilverenkracht.nl

Page 22: Zilver binnenwerk voor pdf - VNG