Medemence Pagina 11

Onderzoek & Innovatie

Casper Heij, werkzaam bij Dimence als klinisch psycholoog, onderzocht de effecten van dialectische gedragstherapie (DGT) bij

mensen met ernstige borderline persoonlijkheidsproblematiek. “Uit nieuwsgierigheid wilden we vanuit het DGT-team weten hoe wij

het bij Dimence doen met de dialectische gedragstherapie. En we doen het goed. De therapie boekt goede resultaten.”

Dialectische gedrags therapie boekt goede resultaten

Samenvatting•Dialectischegedragstherapie boekt goede resultaten.•Doortherapieminderzelf-

beschadigend en suïcidaal gedrag.•Patiëntiseigencase-manager.

Pagina 10 Medemence

Problematisch middelen gebruik en psychiatrie: dubbeldiagnose “Volgens mij hoort dit niet bij jullie, dit betreft alleen een verslavingsprobleem.”

Dat hoort Marjan Hansman, kinder- en jeugdpsychiater en behandelcoördinator Dubbeldiagnose Jeugd, regelmatig van verwijzers.

Maar in geval van problematisch middelengebruik bij kinderen en jongeren is er altijd sprake van een dubbele diagnose. Het betreft

middelengebruik dat verder gaat dan een experiment met een blowtje of pilletje.

en aan de psychische problematiek. “Wezienhierallepsychi(atri)scheproble-matiek in de volle breedte. We behande-len in de polikliniek en indien noodzakelijk in de kliniek. Binnen de Detox-diagnostiek staat ontwennen centraal. Jongeren gaan dan weer ervaren en leren zeggen wat ze voelen. Ze leren alternatieven vinden voor de middelen die eerder gebruikt werden om het onplezierige gevoel weg te wer-ken. Dat is een intensief leerproces.”

Systemisch werken“Het is complexe problematiek. Iedereen die betrokken is bij het leven van de jongere, is nodig om de ontwikkeling weer vlot te trekken. Daarom betrekken we het systeem nadrukkelijk bij de behandeling. De vraag bij gecompliceerde gezinsamenstellingen is hoe je ze kunt

vinden en kunt bereiken. Dat is niet een-voudig. Maar het eerste gesprek is altijd met het systeem. Dat is een vereiste voor het behalen van succes.

Dubbeldiagnose bij Dimence •Polikliniek(inclusiefDiagnostiek)•Detox-Diagnostiek(klinisch, 8bedden)•Vervolgbehandeling(klinisch, 8bedden)•Dagbehandeling(8stoelen)•MDFT(multidimensionelefamilietherapie,ziewww.mdft.nl)

Middelengebruik •Overwegendcannabis,alcoholen

speed, overmatig gamen en eten. •Veelpolydrugsgebruik (metnameookXTC,cocaïne)•GHB(zelden)

Psychi(atr)ische problematiek, zoals•AD(H)D(vaakincombinatiemetdyslexie,dyscalculie)

•ASS(autisme,stoornisvan Asperger,PDD-NOS,McDD)•Hechtingsproblematiek•ODDenCD•Depressievesymptomatologie•Socialeangst•PTSS•Psychotischekwetsbaarheid•Identiteitsproblematiek•Vertraagdeenbedreigdepersoon-

lijkheidsontwikkeling

InformatieMarjan Hansman, kinder- en jeugd-psychiater en behandel coördinator, m.hansman@dimence.nl

Overleg en verwijzingenBram Bovée, psychiater polikliniek, b.bovee@dimence.nl

Dimence, circuit Verslavings-psychiatrieDubbeldiagnose JeugdGrasdorpstraat68012ENZwolleT.0384693200F.0384693201

Dialectische gedragstherapie is een intensieve, ambulante therapie van één jaar voor mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis. De focus van de therapie ligt op het onder controle krijgen van gedachten, gevoelens en gedrag, waardoor er meer stabiliteit in het leven van de patiënt ontstaat. Eerder onderzoek door Marsha Linehan, die de therapie ontwikkelde, toonde al aan dat dialectische gedragstherapie goed werkt bij mensen met een ernstige borderline persoonlijkheidsstoornis die zelfbescha-digend en suïcidaal gedrag vertonen en waar emotieregulatie problemen op de voorgrond treden.

Goede resultaten“Patiënten hebben baat bij de therapie, mijn onderzoek laat dit op meerdere vlakken zien”, vertelt Casper. “Je ziet dat patiënten zichzelf minder beschadigen en tussen het moment van beëindiging van de therapie en de follow-up hebben zich geen suïcidepogingen meer voor gedaan. Door de therapie verminderen psychische klachten, zoals depressie en angst. En een half jaar tot anderhalf jaar na de therapie is dit nog steeds het geval. Dit vond ik heel opvallend. Uit eerder onderzoek bleek namelijk dat deze klachten bij een follow-up iets waren toegenomen.” Voor de persoonlijke situatie van de patiënten is de

therapie ook effectief. Zo hebben patiënten geen crisisinter venties meer gehad en zich niet meer gemeld voor crisisopnames. Daarnaast gebruikten patiënten minder medicatie, deden ze meer aan dagbeste-ding en legden ze meer sociale contacten.

Eigen case-managerBij dialectische gedragstherapie zijn patiën ten hun eigen case-manager. Dit betekent dat patiënten zelf moeten leren om aan hun problemen te werken. Direct bij aan melding wordt de focus al op de eigen verantwoordelijkheid gelegd. De patiënt moet zelf actie ondernemen om zich aan te melden, als hij wil deelnemen aan de therapie. Een verwijzer kan slechts een vooraanmelding doen. Eigen case-ma-nagement is bij de therapie van essen-tieel belang voor het behalen van goede resultaten.

VoortrajectZodra een patiënt zich heeft aangemeld voor de therapie gaat hij een voortraject in.

Tijdens dit voortraject blijft hij onder de hoede van de verwijzer. Pas als de patiënt met de therapie start verandert dit. Het voortraject bestaat uit zes individuele gesprekken. De patiënt krijgt eerst een informatief gesprek waarin alle stappen en de inhoud van de therapie uitgelegd worden. “Het is een lang trajectwaarin de patiënt een zorgvuldige afweging kan maken of de therapie bij hem past. Belangrijke aspecten tijdens dit traject zijn het motiveren en prikkelen van de patiënt om deel te nemen aan therapie.”

InformatieDialectische gedragstherapie wordt aan geboden in de regio West-Overijssel van Dimence. Casper Heij, klinisch psycholoog,0384269625of c.heij@dimence.nl

Ziekte en gevolgen in beeld

Marjan: “Jongeren die naar ons door-verwezenworden,zijngemiddeld18,19jaar. Vaak is het problematisch middelen-gebruik begonnen rond hun 12e. Door het middelen gebruik hebben ze de cruciale jaren van hun ontwikkeling gemist. Op de afdeling Dubbeldiagnose Jeugd trekken we die ontwikkeling weer vlot, in een hechte samenwerking met de jongere, het systeem en hulpverlening. Hoe jonger ze verwezen worden, hoe beter.”

7000 kinderen en jongerenUit prevalentieonderzoek blijkt dat alleen al in de provincie Overijssel 7000 kinderen en jongeren tussen 12 tot 24 jaar te maken hebben met problematisch middelen-gebruik. Verwijzingen komen vanuit het hele land en opvallend weinig uit de regio.

Hansman: “Ik hoor vaak: Volgens mij hoort dit niet bij jullie, want dit betreft alleen een verslaving. Veel jongeren experimenteren met middelen. Slechts een beperkt deel raakt ermee in de problemen. Inmiddels dringt ook in Nederland het inzicht door dat er dan in de regel sprake is van dubbeldiagnose problematiek. Als het middelengebruik een functie krijgt in het leven van een jongere, dan ligt daar altijd psychi(atri)scheproblematiekachter.”

Op de afdeling Dubbeldiagnose Jeugd wordt gewerkt aan het middelengebruik

“In geval van kinderen enjongeren is er altijd sprake

van dubbeldiagnose.”

“Mensen met ernstige borderline persoonlijkheids-

problematiek pakken zelf hun problemen aan.”