ZEEFDRUK. Bart Lemahieu 1C ZEEFDRUK 1 WAT IS ZEEFDRUK ? Zeefdruk is de grafische werkwijze waarbij...
-
Upload
gerrit-koning -
Category
Documents
-
view
214 -
download
0
Transcript of ZEEFDRUK. Bart Lemahieu 1C ZEEFDRUK 1 WAT IS ZEEFDRUK ? Zeefdruk is de grafische werkwijze waarbij...
ZEEFDRUK
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 1
WAT IS ZEEFDRUK ?
Zeefdruk is de grafische werkwijze waarbij drukinkt door een gedeeltelijk afgedekt weefsel (drukvorm) heen op een drukdrager wordt aangebracht. Zo ontstaat een afdruk.
Het is een verbeterde sjabloneertechniek waarbij een rakel, de mazen met inkt opvult en het gaas in contact brengt met de drukdrager.
Bart Lemahieu 1CLay-out en digitale opmaak
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 2
PRINCIPE
Een sjabloon met de hand gesneden of fotografisch vervaardigd wordt ondersteund door een vlechtwerk van synthetische vezels of metaal (het gaas). Oorspronkelijk werd hiervoor zijde gebruikt. Vandaar de Engelse benaming “Silkscreen printing”. Dit vlechtwerk wordt strak in een houten of een metalen raam gespannen en daarop wordt de inkt gespreid door middel van een rubber rakel, die de inkt door de mazen in de beeldpartijen overdraagt. De sjabloon voorkomt dat de inkt door de niet-drukkende delen van het gaas wordt gedrukt.
Lay-out en digitale opmaak
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 3
Lay-out en digitale opmaak
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 4
Lay-out en digitale opmaak
DRUKTECHNISCHE KENMERKEN
• Drukkende delen liggen in zelfde vlak als niet-drukken delen
• Zeefdrukvorm is leesbaar, drukvorm wordt door de drukvorm gedrukt
• Alle fundamentele drukhandelingen gebeuren op hetzelfde moment (tijdens drukmoment).
• Lage druksnelheid
Handbediening 50 – 400 st/u Halfautomaat 250 – 500 st/u Cilinderautomaat 1000 – 2500 st/u
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 5
Lay-out en digitale opmaak
KENMERKEN AFDRUK
• Voelbare inktlaag (dikte 5µm à 270µm)
• Inktlaagdikte wordt bepaald door de afstand tussen de drukdrager en de rakel, de gaasdikte, het procentueel open gaasoppervlak, de sjabloonopbouw, de vloeieigenschappen van de inkt en de aard van de drukdrager.
• Onmogelijk om een pas gedrukt werk zonder hulpmiddelen te drogen
• De randen van de afbeelding vertonen een zeefstructuur
• Gebruik van dekkende kleuren
• Glanzend uitzicht van de inkt
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 6
Lay-out en digitale opmaak
VOORDELEN
• Dikke, dekkende inktlagen mogelijk
• Economisch voor kleine oplagen, zelfs voor oplagen <100 ex.
• Vrijwel elk materiaal is met het zeefdrukproces bedrukbaar
NADELEN
• Fijne details zijn moeilijk te verwezenlijken
•Vrij langzaam procédé
• Moeilijke droging
• Milieubelastend
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 7
Lay-out en digitale opmaak
VERSCHILLENDE ELEMENTEN
• Gazen
• Kopieervorm
• Sjabloon
• Rakel
• Drukinkt
• Droging
• Zeefdrukmachine
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 8
Lay-out en digitale opmaak
GAZEN
Wat ?Het zeefdrukgaas is de drager van het sjabloon en is een onderdeel van de zeefdrukvorm. Zeefdrukgaas is in verschillende soorten en kwaliteiten te verkrijgen. Zo bestaan er zeefdrukgazen uit kunsstof, metaal en organdie (lichtkatoenen weefsel).
De gazen worden geweven met 12 tot 200 draden per strekkende centimeter. De gaaskeuze is afhankelijk van het soort drukwerk dat moet gedrukt worden .
Functies• Sjabloon dragen
• Inkt doseren
• Bepalen van de inktlaagdiktec
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 9
Lay-out en digitale opmaak
GAZEN
Soorten• Natuurzijden gazen
• Polyamide (nylon) gazen
• Polyestergazen
• Gemetalliseerde polyestergazen
• Roestvrijstalen gazen
• Fosforbronsgazen
natuurzijde roestvrijstalen polyester
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 10
Lay-out en digitale opmaak
Weefwijze• Linnenbinding
Inslagdraad afwisselend boven en onder 1 kettingdraad
• Keperbinding
Inslagdraag afwisselend boven en ondereen of meerdere kettingdraden
• Non-Woven
Niet geweven : okaten met honinggraat-vormige vijf –of zeshoekige gaten
GAZEN
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 11
Lay-out en digitale opmaak
Technische Gegevens• Aantal draden N [draden/cm]
• Draaddikte D [µm]
• Weefseldikte Ds [µm]
• Maasopening W [µm]
• Theoretisch inktvolume Vm [cm³/m²]
GAZEN
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 12
Lay-out en digitale opmaak
KOPIEERVORM
Wat ?Een kopieervorm is een manueel of fotografisch vervaardigd masker dat gebruikt wordt voor het overbrengen van het ontwerp op de fotosjabloon. Op een kopieervorm wordt steeds een indeling gemaakt. Deze indeling bestaat uit paskruisjes, snijtekens en eventueel aanlegtekens
2 soorten - manuele kopieervorm - fotografische kopieervorm
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 13
Lay-out en digitale opmaak
Wat ?Op het gaas wordt een sjabloon aangebracht om het gedeelte dat het gaas dat niet tot het beeld behoort, geen inkt mag doorlaten. Daarom dekt men dat gedeelte van het gaas af met een sjabloon. Dit kan manueel of fotografisch gebeuren.
SJABLOON
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 14
Lay-out en digitale opmaak
Soorten•Manuele sjabloonmethoden
Afdekmethoden (gom, lijm of celluloselak) Uitwasmethoden (vetkrijt, daarna uitwassen) Uitsnijmethoden (snijsjabloon)
•Fotochemische sjabloonmethoden
Directsjabloon (fotosjabloon met directfilm) Indirectsjabloon (fototsjabloon met indirectfilm) Combisjabloon
SJABLOON
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 15
Lay-out en digitale opmaak
RAKEL
Functies• Doseren van de inkt in de open mazen
• Opvullen van de mazen met inkt
• Inkt in contact brengen met drukdrager
• Soepelheid en veerkracht rakel
Wegwerken van kleien oneffenheden Voorkomen van beschadiging aan het gaas
• Vorm van de rakelstip
scherp rasterwerkafgerond volvlakkenrond bedrukken van textielzacht harde drukdragersRKS voorwerpbedrukking
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 16
Lay-out en digitale opmaak
DRUKINKT
Wat?Drukinkt is het medium waarbij, met behulp van een drukvorm, een afbeelding op het bedrukken materiaal wordt aangebracht. Door de eenvoud van het zeefdrukproces kunnen de meest veschillende drukpasta’s en inkten verwerkt worden
Bestaat uit kleurend bestanddeelvloeibaar bestanddeelhulpstoffen
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 17
Lay-out en digitale opmaak
DRUKINKT
Eigenschappen• Lichtechtheid
• Hechting
• Dekkend vermogen
• Glans
• Viscositeit (vloeibaarheid)
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 18
Lay-out en digitale opmaak
DROGING
Soorten• Fysische droging (absorptie, verdamping, stolling)
• Chemische droging (molecuulvergroting door O↗ 2 )
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 19
Lay-out en digitale opmaak
ZEEFDRUKMACHINE
Soorten• Flatbed halfautomaat
• …
Bart Lemahieu 1C
ZEEFDRUK 19
Lay-out en digitale opmaak
Bronnen
•Zeefdruk, Geïntegreerde proef, Dimitri Van Paepegem, 324.47
• Handboek voor de zeefdruk, Jan van Duppen 324.13
• Goed voor Druk, Marc Mombaerts en Misjel Vossen