VISION ON 2021

1

…There’s a golden sky. Een zin uit de klassieker You’ll never walk alone die mij en veel sportliefhebbers nauw aan het hart ligt. Ook al is dat nummer al enkele decennia oud, de zin vat voor mij perfect het sentiment samen waarmee we 2020 achter ons laten en 2021 instappen. Zelden was de tegenstelling tussen optimisme en realisme groter dan dat ze dit jaar was. Door Jens Jonkers

Vision on 2021 At the end of the storm…

2

VISION ON 2021

Normaal is de eindejaarperiode de warmste tijd van het jaar, maar dit jaar voelt ze kouder en somberder aan dan het winterweer. Het hoopvolle nieuws over de coronavac-cins biedt net dat beetje houvast om te hopen dat dit maar éénmalig zal zijn.

In het e-book Vision on 2021 willen we optimisme en rea-lisme opnieuw met elkaar verzoenen. Samen met Orange, Capgemini, Workday, Basware, Tata Consultancy Services en Worldline blikte ik vooruit op wat de toekomst brengt. Met het nuchtere realisme dat de uitdagingen van vandaag op 1 januari 2021 niet magisch zullen verdwijnen zijn, hoe graag we dat zouden willen. Maar ook met een gezonde portie optimisme dat we als maatschappij sterker uit deze crisis zullen komen. Want er is wel degelijk een positief luik aan de pandemie dat we niet mogen vergeten. Bedrijven hebben, grotendeels uit noodzaak, ingezien dat het tijd is voor verandering. Zelfs de grootste tegenstander van telewerken heeft zijn mening moeten bijstellen dat het toch voordelen biedt voor zowel werkgever als werknemer. Wie technologieën als cloud, AI en IoT maar overroepen buzzwoorden vond, weet nu dat ze de sleutel zijn voor een duurzame bedrijfsgroei.

Hoe verschillend de profielen zijn die ik heb geïnterviewd, dezelfde tendens kwam toch steeds terug tijdens de ge-sprekken: we hebben als maatschappij afgezien, maar we hebben ook een kans gekregen om aan een nieuw tijdperk te beginnen. Göran Karlsson van Tata Consultancy Servi-ces verwoordde het voor mij nog het meest treffend: “Ver-andering doet pijn op korte termijn, maar op lange termijn wordt je er beter van.” Als we naar dat motto gaan leven in 2021, dan kunnen we het licht aan het einde van de tunnel al zien. Laten we daar al mee beginnen tijdens deze einde-jaarperiode, en vooral denken aan de mensen die we wél kunnen zien. Prettige feestdagen!

Jens JonkersRedacteur TechPulse Business

INHOUD Invloed van corona P3

Impact coronacrisis op de economie: Welke invloed voelen bedrijven nu al van de coronacrisis?

Event ReportDigital Transformation Day P4

Digital Transformation Day: een terugblik op Digital Transformation Day 2020

KPMG P6

Experimenteren met Data & Technologie: de sleutel naar continue evolutie?

Interviews Vision on 2021 P11

Hoe kijken bedrijven naar de toekomst? We laten managers hierover zelf aan het woord.

Webinar Worldline P22

De toekomst van retail: Worldline blikt vooruit op hoe de retailsector er volgend jaar zal uitzien

. Digital Maturity Assessment P25

Je digitale maturiteit in drie stappen

VISION ON 2021

3

Invloed van corona

Welke impact heeft de huidige crisis, die nu al als één van de zwaarste sinds de bankencrisis van 2008-2009 wordt bestempeld, nu op bedrijven?

Volgens ons onderzoek lijkt de invloed op het ICT-budget en geplande investeringen eigenlijk redelijk beperkt. Bij 62,1% van de respondenten is het jaarlijkse ICT-budget ongewijzigd gebleven en 22,4% heeft het budget zelfs verhoogd. Slechts 15,5%, dus 1 op 6 bedrijven, heeft moeten snoeien in hun bud-get. Of de grootte van het ICT-budget een rol heeft gespeeld in de budgetwijzigingen, daar kunnen we op basis van onze data

geen conclusies over trekken. Eenzelfde verhaal zien we dan ook terugkeren in de investeringsplannen. 64,6% gaat niets veranderen aan hun investeringsplannen in software, voor hardware is dat zelfs 67,3%. 21,6% gaat meer investeren in software, 20,6% meer in hardware. 13,8% gaat conservatiever zijn met investeringen in software, en 12% gaat wat minder hardwareapparatuur dan gepland aankopen. Ook geeft net geen 75% van de deelnemers aan dat de ICT-prioriteiten on-gewijzigd zijn gebleven ondanks de crisis. In andere woorden: bedrijven proberen zoveel mogelijk ‘business as usual’ aan te houden.

Veel groter is de impact van de coronacrisis op de adoptie van nieuwe technologieën. 48,6% van de bedrijven geeft aan dat ze dankzij de crisis sneller zijn overgeschakeld op de adoptie van nieuwe technologieën. We vermoeden dan sterk dat het hier gaat om technologieën die het remote working faciliteren, zoals videoconferentiesoftware. 42% is niet plots innovatiever geworden, en 9,4% steekt nieuwe, onbekende technologieën nog even in de koelkast tot de crisis is gaan liggen.

Vragen we meer in detail naar de verschillende manieren hoe de crisis de bedrijven beïnvloedt, dan geeft 65% aan dat ze anders zijn moeten gaan werken. Opnieuw komt de doorbraak van remote working naar de voorgrond, want ook 46,9% geeft aan dat het contact met hun collega’s veranderd is. Maar de financiële impact is duidelijk ook voelbaar. 44,4% geeft aan dat hun omzet tijdens de afgelopen kwartalen gedaald, en bij 10% heeft de crisis zelfs al geleid tot het schrappen van functies en ontslagen. 10% probeert van de crisis een opportuniteit te maken en is andere producten gaan ontwikkelen.

Onze omzet is gedaald

We zijn anders gaan werken (bv. meer van uit thuis)

Het contact met mijn collega's is nu anders

We hebben nieuwe producten ontwikkeld die inspelen

op de huidige situatieEr zijn functies geschrapten/of ontslagen gevallen

Andere

0 10 20 30 40 50 60 70

4,5%

9,9%

9,9%

46,9%

65%

44,4%

Op welke manier(en) hebben het coronavirus en de lockdown jouw bedrijf beïnvloed?

N: 403Bron: ICT Jaarboek 2020-2021

VISION ON 2021

4

Is het ICT-budget veranderd vanwege het coronavirus en de lockdown?

Zijn de investeringsplannen rond hardware veranderd omwille van het coronavirus en de lockdown?

Zijn de investeringsplannen rond software veranderd omwille van het coronavirus en de lockdown?

Hebben het coronavirus en de lockdown invloed gehad op deze fases van het gebruik van nieuwe technologie?

Zijn de prioriteiten veranderd vanwege het coronavirus en de lockdown?

Ja, we hebben meer budget gekregenJa, we hebben minder budget gekregenNee

Ja, we zijn van plan meer te gaan investerenJa, we zijn van plan minder te gaan investerenNee

Ja, we zijn van plan meer te gaan investerenJa, we zijn van plan minder te gaan investerenNee

Ja, we zijn bepaalde technologieën sneller gaan adopterenJa, we zijn bepaalde technologieën langzamer gaan adopteren

Nee

Ja

Nee

N: 406 N: 407

N: 405 N: 407

N: 404

Onze omzet is gedaald

We zijn anders gaan werken (bv. meer van uit thuis)

Het contact met mijn collega's is nu anders

We hebben nieuwe producten ontwikkeld die inspelen

op de huidige situatieEr zijn functies geschrapten/of ontslagen gevallen

Andere

0 10 20 30 40 50 60 70

4,5%

9,9%

9,9%

46,9%

65%

44,4%

Onze omzet is gedaald

We zijn anders gaan werken (bv. meer van uit thuis)

Het contact met mijn collega's is nu anders

We hebben nieuwe producten ontwikkeld die inspelen

op de huidige situatieEr zijn functies geschrapten/of ontslagen gevallen

Andere

0 10 20 30 40 50 60 70

4,5%

9,9%

9,9%

46,9%

65%

44,4%

62,1%

67,3%

Onze omzet is gedaald

We zijn anders gaan werken (bv. meer van uit thuis)

Het contact met mijn collega's is nu anders

We hebben nieuwe producten ontwikkeld die inspelen

op de huidige situatieEr zijn functies geschrapten/of ontslagen gevallen

Andere

0 10 20 30 40 50 60 70

4,5%

9,9%

9,9%

46,9%

65%

44,4%Onze omzet is gedaald

We zijn anders gaan werken (bv. meer van uit thuis)

Het contact met mijn collega's is nu anders

We hebben nieuwe producten ontwikkeld die inspelen

op de huidige situatieEr zijn functies geschrapten/of ontslagen gevallen

Andere

0 10 20 30 40 50 60 70

4,5%

9,9%

9,9%

46,9%

65%

44,4%

Onze omzet is gedaald

We zijn anders gaan werken (bv. meer van uit thuis)

Het contact met mijn collega's is nu anders

We hebben nieuwe producten ontwikkeld die inspelen

op de huidige situatieEr zijn functies geschrapten/of ontslagen gevallen

Andere

0 10 20 30 40 50 60 70

4,5%

9,9%

9,9%

46,9%

65%

44,4%

64,6%

42%

21,6%

48,6%

25,2%

13,8%

9,4%

74,8%

22,4%

20,6%

15,5%

12%

Verwacht je dat het coronavirus gevolgen heeft voor je eigen baan of inkomen?

Ja, ik verwacht mijn baan te verliezenJa, ik verwacht salaris te moeten inleverenNee, ik verwacht geen gevolgenWeet niet

N: 407

Door een goede werksfeer

Door het verkrijgen vanvergaande verandwoordelijkheden

binnen het bedrijf

Door secundaire voorwaarden (bedrijfsauto, maatlijdcheques, verzekeringen, ...)

Door een competitief salaris

Door teamuitjes

0 10 20 30 40 50 60 70

63,3%

49,2%

42,6%

33,9%

16,6%

15,3%

69%

3,9%

11,8%

Bron: ICT Jaarboek 2020-2021

VISION ON 2021

5

ven nog op zoek naar hun plaats in ‘het nieuwe normaal’. Een samenleving die nog meer vorm zal gegeven worden door digitale technologieën zoals artificiële intelligentie, cloud en 5G.Ook voor Digital Transformation Day was het aanpassen dit jaar. Omdat het fysieke evenement nu even niet aan de orde was, ging Digital Transformation Day volledig digitaal. Maar zeg nu zelf, hoe kunnen we nu beter de noodzaak aan digi-tale transformatie aantonen dan zelf het goede voorbeeld te geven? Het format was misschien wel anders, de opzet niet: zoals elk jaar werden de aanwezigen ondergedompeld in de wondere wereld van technologie. In samenwerking met KPMG wisten we meer dan 25 experts te strikken, die ons gedurende drie dagen hun kennis en ervaring deelden.

Al jaren willen we via het evenement Digital Transformation Day bedrijven en organisaties wakker schudden dat het tijd is om hun digitale transformatieproces een versnelling hoger te doen schakelen. Een noodzaak die enkel groter is geworden dit jaar nu de coronapandemie definitief een einde heeft gemaakt aan the good old ways zijn veel bedrij-

Event Report Dit was Digital Transformation Day 2020!

We zijn weer een stapje dichter bij de toekomst. Een terugblik op Digital Transformation Day 2020.

“De noodzaak aan digitale transformatie is hoog in de

coronasamenleving.”

VISION ON 2021

6

Dag 2Op de tweede dag van Digital Transformation Day was de eer aan Jo Caudron om de debatten te openen. Vorig jaar stelde Caudron zijn boek “De wereld is rond” voor, een (optimistische) kijk op hoe technologie de wereld gaat veranderen. Een jaar na publicatie besluit Caudron dat zijn toekomstvisie actueler is dan hij aanvankelijk dacht. Karel Dekeyvere van KMPG geeft inzicht in de trucs van hackers, zodat je ze altijd een stapje voor kan zijn.  5G was natuurlijk een topic dat niet kon uitblijven. Als het van Frederic Vander Sande en Capgemini afhangt, zet de nieuwe federale regering het best hoog op haar politieke agenda. Hoe langer de introductie van 5G uitblijft, hoe meer de Belgische industrie dreigt achterop te geraken. Ook AI is onmisbaar binnen digitale transformatie, maar hoe moet je deze technologie nu juist gebruiken? Een vraag waar Tho-mas van Durme graag antwoord op gaf. En wat is Workload Automation? Dat legden Hans Monfils en Jeroen Mullink van Redwood uit.

Dag 1Er moet altijd iemand als eerste aan de beurt zijn. Een uitda-ging die Tom De Ruyck van Insites Consulting niet schuwt. Na een korte verwelkoming door de sympathieke gastheren Jens en Wouter betrad hij het virtuele podium om alle aan-wezigen welkom te heten in ‘The Age of Relevance’. Met zijn sessie wil hij aantonen dat je als merk relevant moet zijn voor je doelpubliek als je hen ook aan je merk wil binden. Een belangrijke les voor de retail, maar er zijn nog lessen die de retail kan trekken uit het bizarre 2020. Die lessen werden ons gespeld door Marten Bokedal, helemaal vanuit Zweden, en George Lavric van Episerver. Ook Bart van den Brande (Sirius Legal) had een zeer duidelijke les voor zijn publiek: wie technologie wil gebruiken, moet dat met respect voor wettelijke kaders en met maatschappelijke verantwoorde-lijkheidszin doen.Daarna mocht het wat technischer worden, vond Walter Vanherle van BDO Digital. Hij leerde ons hoe Process Mi-ning, AI en RPA kunnen gebruikt worden om businesspro-cessen te optimaliseren. Die rode draad tussen digitale transformatie en efficiëntie werd ook aangehouden door Jasper De Vreugt (Ecisolutions). Dan was het de beurt aan Patrick Maes, marketing- en salesconsultant van KPMG. In zijn presentatie besprak hij de nieuwste ontwikkelin-gen binnen sales & marketing. Eddy Willems trok aan de alarmbel en waarschuwt ons hoe cybercriminelen van de coronapandemie gebruik maken om nieuwe listige trucs te bedenken. Karen Boers van BeCode gaf daarna tips om het juiste IT-talent te vinden op de arbeidsmarkt. Digitale trans-formatie is vaak ook een kwestie van de juiste mensen op de juiste posities hebben. En zo waren we zeer snel aan het einde van dag 1 gekomen.

“Hoe langer de introductie van 5G

uitblijft, hoe meer de Belgische industrie dreigt achterop te

geraken.”

VISION ON 2021

7

Buffington van Veaam vertellen over de grootste IT-uitda-gingen die organisaties voorgeschoteld krijgen. De sessies bleven zich weer in een spoedtempo opvolgen. Michel Delfosse van Genesys toonde hoe je als bedrijf met digitale communicatietools een nieuwe klantervaring kan creëren. Je doelpubliek beter bereiken doe je ook door je marketing-strategie uit te bouwen aan de hand van relevante data, is de boodschap die we opstreken van Kris Vranken, CEO en oprichter van Stratics.Op deze laatste dag hadden we ook het genoegen om Google uit te nodigen, meer bepaald de cloudafdeling van de techgigant. Mathieu Smet wierp een blik op te toekomst van cloudtechnologie. Daarna ging het over mobiele apps. We hebben ze tegenwoordig allemaal wel op onze smart-phone staan, maar hoe creëer je er als organisatie een echte meerwaarde mee voor je klanten? Dat legde David Renoux van Smile uit. Daarna richten we de pijlers op de fintechindustrie, een sector met een enorm groeipotenti-eel in de coronamaatschappij. Terence Singh maakte ons wegwijs in Matchi, een fintechplatform ondersteund door KPMG. Adèle Yaroulina van het European Startwork Net-work leerde ons de voordelen van co-innovatie, maar ook dat het in de praktijk vaak minder vlot loopt dan in theorie. Het podium afsluiten deed Jean-François Villeret, senior manager van KPMG. En is er een beter topic om Digital Transformation Day af te sluiten dan artificiële intelligentie? Wij kunnen alvast niets beter bedenken!Digital Transformation Day 2020 is als het ware voorbij-gevlogen. We blikken met grote tevredenheid terug op een zeer geslaagde editie. We bedanken alle sprekers voor hun interessante sessies, onze partners die het evenement mogelijk maakten en natuurlijk iedereen die aanwezig was. Digitale transformatie staat weer een grote stap verder in België. Tot volgend jaar!

Om klokslag twaalf uur kwam Jens Jonkers, redacteur voor TechPulse & TechPulse Business, de belangrijkste cijfers van een grootschalig onderzoek binnen de Belgische ICT-markt (uitgevoerd voor het ICT Jaarboek 2020) uit de doeken doen. Een onderzoek dat inzicht geeft in de belang-rijkste marktverhoudingen, de investeringsplannen van be-drijven en hoe de coronacrisis die wel/niet veranderd heeft. Daarna verschoof de focus opnieuw richting AI, en meer bepaald hoe recruiters de technologie kunnen gebruiken om het juiste talent te vinden (Jochen Roef, traicie.com). In de laatste presentatie ging het over superkrachten. Geen superkrachten van The Avengers, maar wel de superkracht agility. Want flexibiliteit en wendbaarheid zijn onmisbare kwaliteiten die elke persoon en organisatie vandaag de dag moet tonen volgens Olivera Vujnovic en Han Van der Ven.

Dag 3En zo zijn we alweer aan de laatste dag gekomen. Uitbollen zat er zeker niet in op dag 3. Clo Willaerts, docente aan de KDG Hogeschool, breide een verlengstuk aan het agili-ty-verhaal waar dag 2 mee werd afgesloten. Kwestie van de boodschap nog eens in te prenten. Daarna kwam Jason

“Digitale transformatie staat weer een grote stap verder in België.”

DigitalTRANSFORMATION DAY

Transform your business

Learn how to use new strategies, technologies and tools to thrive today and tomorrow

Najaar 2021 Surf naar www.digitaltransofrmationday.be

voor meer info!

VISION ON 2021

8

wijten aan een bredere adoptie en aanvaardbaarheid door het grote publiek. Artificiële intelligentie is niet meer los te koppelen van ons dagdagelijkse leven. Denk maar aan een wekelijkse playlist die Spotify je voorstelt of de aanbeve-lingen die je krijgt op Netflix. Ook bedrijven denken nu veel meer na over wat die technologieën voor hen kunnen bete-kenen”, aldus Van den Spiegel. Processen en outputs automatisch kunnen meten en opti-maliseren wordt cruciaal om als onderneming te overleven. Slimme bedrijven richten hun blik dan ook op de toekomst. In het taks- en auditlandschap is er bijvoorbeeld heel wat in beweging. Evolueren we naar volledig digitale, geautomati-seerde, realtime taks- en auditprocessen?

Toekomstmuziek De vooruitgang op het gebied van technologie, zoals robo-tica en AI, legt het vuur aan de schenen van alle klassieke bedrijfsprocessen in alle sectoren. Zo verhoogt het gebruik van technologie bijvoorbeeld de transparantie van het belas-tings- en auditproces. In het fiscale landschap kan technolo-gie ervoor zorgen dat belastingen op een efficiëntere manier

“De druk op bedrijven wordt alsmaar groter. Zowel externe als interne uitdagingen zorgen ervoor dat organisaties steeds flexibeler en transparanter moeten worden. Eerst en vooral moeten ondernemingen rekening houden met wat er in hun sector gebeurt en welke nieuwigheden er op hen afkomen in hun industrie. Bovendien leggen regelgevende instanties en overheden meer regelgeving op dan ooit tevoren. Daarnaast moet je je als bedrijf afvragen welke data en technologieën je integreert in de dagdagelijkse werking. Moderne bedrijven zien deze groeiende complexi-teit echter als opportuniteit om te transformeren. Want als verandering een constante wordt, zal je als onderneming een passend antwoord moeten vinden op de bijhorende uitdagingen en zal je een veranderingscultuur in je organi-satie moeten kweken”, zegt Öztürk Taspinar, Partner Digital Transformations bij KPMG Belgium.Volgens Peter Van den Spiegel, Partner bij KPMG en Head of KPMG Lighthouse, is het algemene bewustzijn rond nieuwe technologieën, zoals AI en RPA, de laatste jaren sterk veranderd. “Naast een enorme vooruitgang in de on-derliggende technologische mogelijkheden, is dat vooral te

experimenteren met data en technologie: om uw klanten nog beter te begrijpen De snelheid waarmee onze maatschappij vandaag de dag nieuwe technologieën integreert is verbluffend. Hoewel de mogelijkheden van technologieën zoals robotica en artificiële intelligentie (AI) al langer gekend zijn, merken we nu echte vooruitgang in het creëren van relevante business waarde.

VISION ON 2021

9

transparantie biedt rond de manier waarop modellen en uitkomsten tot stand komen. We merken dat overheidsin-stanties op zowel regionaal als Europees niveau de nodige stappen ondernemen in het neerzetten van zo’n ethisch kader. Bedrijven en organisaties hoeven hier echter niet op te wachten alvorens zelf de eerste stappen te zetten.”Aangezien er steeds meer links zullen ontstaan tussen on-dernemingen, overheden en bedrijfsrevisoren, zullen ook de processen en datastromen tussen taks- en audit- en tech-nologiedepartementen steeds meer met elkaar verweven geraken. Bij het implementeren van nieuwe technologie zijn er heel wat belangrijke componenten om rekening mee te houden, zoals strategie en databeheer. Organisaties mogen echter ook people management, governance en security niet uit het oog verliezen. “Het is belangrijk dat technologie als een hulpmiddel wordt beschouwd en niet als einddoel. Er is absoluut nood aan een menselijke component binnen alle processen. Dat wil zeggen dat er een menselijke blik nodig is om de be-trouwbaarheid van AI- en robotics-gegenereerde output te controleren en te interpreteren. Het is niet meer voldoende om enkel een team van belasting- of auditexperts te heb-ben. Een goed team is multidisciplinair en omvat ook data scientists en technische profielen”, vertelt Frank Vancamp.

De aanpak van KPMGDoor met dergelijke multidisciplinaire teams te werken, kan KPMG passende oplossingen bieden voor ieder be-drijfsprobleem. “We kijken breder dan enkel een taks-, of audit- of technologieperspectief en brengen alle stakehol-ders rond de tafel. Samen brengen we het globale proces in kaart en onderzoeken we waar procesverbeteringen kunnen worden aangebracht en welke technologische tools daarvoor nodig zijn”, legt Vancamp uit. De gedeelde, holistische inzichten van audit, taks, advisory en KPMG Lighthouse, een competentiecentrum rond Data & AI, zorgen voor een globaal overzicht dat een echte drijf-veer voor verandering en transformatie kan zijn. “De open mindset van KPMG zorgt ervoor dat we technologie en innovatie hoog in het vaandel dragen. We merken boven-dien dat onze vernieuwende technologische inzichten onze klanten vaak inspireren om zelf aan de slag te gaan met technologische veranderingen,” legt Trumpener uit. KPMG ondersteunt wereldwijd talloze organisaties in hun digitale transformatie. Onze geïntegreerde aanpak en metho-dologieën en ons Connected Enterprise-model kunnen helpen om je volledige organisatie beter te aligneren om zo passend en positief te reageren op een veranderende business land-schap. Als je wilt overleven in een digitale wereld, moet je durven co-creëren en experimenteren”, besluit Taspinar.

berekend en gerapporteerd kunnen worden. Ook voor audi-tors is het een belangrijke drijfveer voor het verbeteren van de auditkwaliteit. Technologische en digitale vooruitgang kan echter nog veel verder gaan dan de huidige welbekende voordelen. De verwevenheid tussen bedrijven, hun systemen, hun data en hun klanten, partnerschappen en de overheid zal namelijk steeds meer toenemen. Zo zouden technologische en digitale vooruitgang in de toekomst bijvoorbeeld realtime-toegang tot fiscale data en realtime analyse mogelijk maken. Ondernemingen hou-den er best rekening mee dat de overheid in de komende jaren steeds meer transparantie en kwalitatievere data-verlening zal eisen. “In andere Europese landen zien we al connecties opduiken tussen systemen bij de onderneming en het systeem bij de fiscus. Hoewel dit voor België nog toekomstmuziek is, bereiden organisaties zich best wel al voor op een soort rechtstreekse link tussen de overheid en de onderliggende data voor belastingprocessen, ” verklaart Frank Vancamp, Partner Tax & Legal bij KPMG.

In het auditlandschap zien we voorzichtig eenzelfde trend richting realtime-rapportering. “We zetten steeds meer belangrijke stappen richting een ‘continuous auditing’-ver-haal. Nu repetitieve, tijdrovende taken steeds meer vervan-gen worden door geautomatiseerde processen, verschuift voor auditors de focus naar een ‘no-surprise’-audit. Met behulp van data, AI en robotics kunnen we aandachtspun-ten doorheen het jaar tijdig signaleren aan onze auditklan-ten. Ons innovatieve auditplatform KPMG Clara helpt ons om een dagdagelijkse connectie met onze auditklanten op te bouwen. Het is een samenwerkingstool die alle data centraliseert in één omgeving. In onze workflow zijn er bo-vendien een aantal geautomatiseerde routines uitgewerkt zodat onze auditors zich volledig kunnen focussen op de taken die een hogere toegevoegde waarde creëren”, zegt Jeroen Trumpener, Executive Director Audit bij KPMG.

De mens-machine-relatie Peter Van den Spiegel vult aan: “Duurzaam gebruik van AI vereist vooral vertrouwen en transparantie van alle betrok-ken interne en externe stakeholders. Het is een moeilijke evenwichtsoefening om te bepalen waar juist de grens van transparantie ligt. Een bedrijf moet zichzelf de vraag stellen hoever het wilt gaan in het delen van de onderliggende mo-dellen, zeker in het kader van fraudebestrijding, complian-ce-detectie en fiscale aangiftes. Er is dan ook nood aan een duidelijk kader dat rekening houdt met menselijke en ethi-sche principes en wettelijke vereisten, maar ook voldoende

“Technologie is uiterst boeiend om business waarde te co-creëren.”

Wilt u gratis uw digitale maturiteit meten? Test zelf hoe ‘connected’ uw organisatie is op

home.kpmg/be/digitalassessment.

VISION ON 2021

10

Vision on 2021

Capgemini . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p11

Workday . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p14

Basware . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p16

Orange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p18

Tata Consultancy . . . . . . . . . . . . . . .p20

Managers aan het woord

VISION ON 2021

11

Eén van de belangrijkste veranderingen die Capgemini zelf heeft ondergaan is dat het van een IT-consultancybedrijf omschakelde naar een bedrijf dat klanten doorheen het volledige digitale transformatieproces begeleidt. Twee waarden staan daarbij altijd centraal: duurzaamheid en sociale inclusie. “Als internationale speler kan diversiteit bij ons niet ter discussie staan. Het samenbrengen van ver-schillende culturen tot één sterk collectief is cruciaal voor onze bedrijfswerking. We merken dat onze klanten dit ook zeer belangrijke waarden vinden.”

De ‘onlife’ maatschappijWagter voorspelt daarom dat duurzaamheid en sociale inclusie in 2021 dan ook (opnieuw) zeer belangrijke maat-schappelijke thema’s zullen worden. “Als er één les is die we moeten trekken uit de pandemie, dan is het dat de natuur wispelturig is en we ze niet kunnen maken. Organi-saties gaan op zoek moeten naar een nieuwe balans met de natuur waarbij duurzaamheid voorop komt te staan.” Maar organisaties moeten eveneens streven naar een nieuwe balans met hun eigen mensen. De shift naar thuis-

Het consultancybedrijf maakte die visie in feite eind ok-tober zelf al bekend via de nieuwe brandslogan “Get the future you want”. Met die slogan wil Capgemini niet enkel een beetje positiviteit in het moeilijke heden brengen, maar ook aandacht vestigen op thema’s zoals duurzaamheid en sociale inclusie. Want de mens is minstens even belangrijk als de technologie bij digitale transformatie. En dat is me-teen de rode draad doorheen ons gesprek met Piet-Wybe Wagter, Head of BeLux voor Capgemini.

Maatschappelijke verantwoordelijk-heid opnemenMet de brand promise “Get the future you want” willen we aan onze klanten en partners duidelijk maken wat wij willen zijn voor hen. Maar we willen ermee ook laten zien wat we willen betekenen voor de maatschappij. Als grote internationale speler staat Capgemini midden in de maat-schappij. Die is door de coronapandemie sterk veranderd. We beseffen dat we slechts een onderdeel zijn van een veel groter ecosysteem. Maar binnen dat ecosysteem willen we wel een voortrekkersrol opnemen.

Digitale transformatie is niet enkel een technologisch proces, maar ook een sociaal proces. Piet-Wybe Wagter licht de toekomstvisie van Capgemini op digitale transformatie toe.

PIET-WYBE WAGTER (HEAD OF BELUX, CAPGEMINI):

“De mens moet weer centraal

komen bij digitale transformatie”

VISION ON 2021

12

groeiende tegenbeweging die de vraag stelt of data wel betrouwbaar is. Ook aan dat vraagstuk zal een antwoord moeten geboden worden.Maar ook hier wil Wagter ons eraan herinneren dat het menselijke aspect niet uit het oog mag verloren worden. “Technologie vormt de basis van het transformatieproces, maar uiteindelijk gaat het om de interactie tussen mens en technologie. Waarde wordt gecreëerd door de manier waarop mensen omgaan met technologie. Met de juiste mensen kunnen organisaties pas echt een competitief voordeel voor zichzelf creëren.” En zo zijn we teruggekomen tot de kernboodschap die Capgemini met de slogan ‘Get the future you want’ wilt communiceren. Capgemini kijkt met gevoelens van op-timisme naar de toekomst, maar ook met een nuchter realisme. De shift die de maatschappij nu doormaakt is extreem en ongemakkelijk, toch zal ze leiden tot betere inzichten naar de toekomst toe. Of zoals Wagter het filo-sofisch verwoordt: “Iedere grote crisis installeert nieuwe elementen manifest in de maatschappij”.

werken was tijdens de pandemie voor veel organisaties noodgedwongen, maar het inzicht is gekomen dat thuis-werken ook na de pandemie permanent deel zal uitmaken van de dagelijkse werking voor veel organisaties. Thuis-werken zorgt voor een nieuw communicatieparadigma. Digitale communicatie verloopt immers veelal verticaal. Om mensen betrokken bij de organisatie te houden, moet binnen digitale communicatie ook ruimte worden gezocht voor horizontale communicatie. De ouderwetse babbel aan de koffieautomaat mag ook in een digitale wereld niet verdwijnen. “Er wordt vaak gesproken over de online maatschappij, maar ik spreek liever van een ‘onlife maatschappij’, aldus Wagter. “Mens en maatschappij komen in die wereld dich-ter bij elkaar, we worden als het ware ‘maatschappelijk één’. Werkgevers moeten beseffen dat hun werknemers met meer dan hun werk bezig zijn. Het is misschien dan wel een ellendige periode, maar vanuit businessperspec-tief is het ook een zeer interessante periode.”

Digitale transformatie is meer dan technologieOok op technologisch vlak is de maatschappij snel aan het groeien. Wagter voorspelt dat de rol van big data alleen maar zal toenemen in 2021 en de jaren nadien. “Datagedreven besluitvorming wordt de norm. Het leidt ook gewoon tot betere besluitvorming.” Ontwikkelingen binnen andere technologische domeinen zoals cloud, intelligent engineering en 5G hangen nauw samen met die toenemende datahonger. Haaks daartegenover staat een

“Mens en maatschappij komen steeds dichter bij

elkaar te staan.”

VISION ON 2021

13

VISION ON 2021

14

proces dat al enkele jaren aan de gang was, maar door de coronapandemie versneld is. “Toen we in 2005 als één van de eerste cloud-native bedrijven begonnen, richtten we ons vooral op de HR-sector. Vrij snel zijn we ook ge-start met financieel management, maar we groeiden altijd sneller in HR. Dat komt omdat de financiële wereld niet de snelste was om op cloud te springen. België was hier zeker geen uitzondering op. Sinds enkele jaren is de omschake-ling wel bezig. Veel financiële departementen hebben door de coronapandemie hun digitale transformatieproces een versnelling hoger moeten schakelen.”Die tendens zal zich in 2021 enkel maar doorzetten vol-gens Roes. Door de pandemie is bijvoorbeeld de nood aan een efficiënt planningsysteem verhoogd. Continue planning en cash flow planning zijn van cruciaal belang. Daarnaast is het belangrijk dat iedereen in de onder-neming beslissingen kan nemen op basis van realtime data. Daarvoor zullen bedrijven van legacy technologieën moeten durven afstappen en nieuwe technologieën leren omarmen. Roes heeft zelf een groot geloof in AI en machi-ne learning, en voorspelt dat de mogelijkheden van deze

Hoewel we ons tijdens het gesprek vooral op het heden en de toekomst richtten, beginnen we met de klok een jaar terug te draaien naar oktober 2019. Toen schoven we voor de laatste keer bij Workday aan tafel om te spreken over de lancering van Financial Management, een gloednieuw cloud-based platform waarmee Workday de digitalisering van de financiële sector in gang wil zetten. Sindsdien is er ontzettend veel veranderd. De maatschap-pij van vandaag lijkt in de verste verte niet meer op die van oktober vorig jaar. Veel sectoren hebben zich noodge-dwongen in een spoedtempo moeten digitaliseren om de businesscontinuïteit in mate van het mogelijke te bewaren. Hoe heeft de financiële sector zich staande weten te hou-den tijdens al die ingrijpende veranderingen? Een ideaal moment om nog eens aan te schuiven bij Workday (uiter-aard wel virtueel deze keer).

Een versnelling hoger schakelenDorien Roes, Country Manager BeLux voor Workday, stelt vast dat ook de financiële sector een versnelling hoger heeft geschakeld het afgelopen jaar. Zij spreekt van een

Workday legt al jaren de brug tussen de financiële en de HR-sector. Dorien Roes legt ons uit hoe beide werelden in de digitale maatschappij dichter naar elkaar zullen groeien.

DORIEN ROES (COUNTRY MANAGER BELUX, WORKDAY):

“De financiële sector staat voor de

volgende stap in haar digitalisering”

VISION ON 2021

15

Technologie en mensen moeten dus dichter bij elkaar komen. Voor Roes is het dan ook een logisch gevolg dat verschillende divisies in bedrijven verder naar elkaar toe-groeien. Workday werkte zich op als een pionier in het bij elkaar brengen van financieel en HR-management, twee werelden die traditioneel ver uit elkaar liggen. “Platformen zoals Workday Financial Management moeten ervoor zor-gen dat ze dezelfde taal spreken en de doelstellingen op elkaar afgestemd worden. Wij zijn ervan overtuigd dat de nood aan dit soort oplossingen alleen maar zal toenemen.”

Een groot marktpotentieelKortom, het digitale transformatieproces van financiën en HR is nog lang niet ten einde. In 2020 was de cloudin-dustrie al één van de snelst groeiende, en ook voor 2021 lijkt het potentieel voor cloud onbegrensd te zijn. En dat belooft voor een bedrijf als Workday alvast veel goeds voor volgend jaar. “Wij kunnen ons onderscheiden van andere spelers in de markt omdat we als een cloud-native bedrijf geboren zijn. Al onze klanten zitten op dezelfde versie van ons platform. Dat stelt ons in staat updates zeer snel uit te rollen, en biedt ons veel ruimte voor innovatie. Een voor-beeld van innovatie is ‘data-as-a-service’, waarbij we - na een specifieke opt-in van de klant - geanonimiseerde data aan onze klanten aanbieden waarmee zij zich aan de hand van bepaalde benchmarks kunnen vergelijken met concur-rerende bedrijven.” Workday ziet flexibele en goed samenwerkende Finan-ce- en HR-afdelingen als voorwaarden voor innovatie. “Deze back-office services vormen de ruggengraat van de organisatie.” Onder druk, zoals bij het uitbreken van een pandemie, of als de markt of nieuwe technologieën grote veranderingen dicteren, moet deze ruggengraat kunnen meebewegen. “Dat maakt dat een cloud native platform voor deze beide essentiële business-functies een ideale basis is voor succesvolle digitale transformaties.”Workday mag dus met een gepast optimisme het nieuwe jaar ingaan. De wereld van morgen lijkt als het ware ge-schapen te zijn om bedrijven als Workday te doen floreren. Maar het bedrijf wil haar klanten ook laten bloeien in die nieuwe realiteit. “Bedrijven hebben wel eens de neiging om innovatie enkel te richten naar klanten. Duurzame innova-tie begint van binnenuit.”

technologieën in 2021 verder uitgebreid zullen worden. “AI en machine learning automatiseren veel processen die nu bij vele organisaties nog handmatig moeten gebeuren, denk aan het automatiseren van reconciliaties of leveran-ciersfacturen. Wij zijn volop bezig met dit meer te integre-ren in onze eigen oplossingen.”

De brug met HRTot zover het luik van de financiële wereld. Workday vindt haar oorsprong binnen de wereld van HR-management. Ook deze sector is volop aan een transformatieproces bezig als een gevolg van de pandemie. “HR heeft er een heel druk jaar op zitten, al stond de sector wel al veel ver-der in het transformatieproces”. Voor Roes moet de sector opnieuw het menselijke aspect naar de voorgrond halen. “Dit jaar lag de focus vooral op de technologische proces-sen, omdat bedrijven hun weerbaarheid moesten verhogen om met een extreme situatie om te gaan. Maar digitale transformatie is meer dan technologie. Je moet ook aan-dacht hebben voor inclusiviteit en betrokkenheid, alsook voor de vaardigheden van je mensen. Je moet jezelf de vraag stellen: ‘Welke skills heb ik nu, en welke skills moet ik morgen hebben om mijn organisatie op de lange termijn vooruit te helpen’? Wat de digitalisering betreft zullen we ons het komende jaar vooral moeten afvragen hoe we het beste uit onze mensen kunnen halen door ze digitaal te ondersteunen. Mensen moeten ook leren hoe met een nieuwe technologie om te gaan.”

“Je moet jezelf de vraag stellen welke skills je hebt,

en welke je nodig hebt.”

VISION ON 2021

16

Als VP P2P Solutions bij Basware zag Sami Peltonen die transformatie vanop de eerste rij gebeuren. De digitalise-ring was binnen de financiële sector al wel aan de gang, maar door de coronapandemie kwam ze in een stroom-versnelling terecht. “Automatisering is nu niet meer enkel een prioriteit voor de CFO’s, maar voor de hele organisatie. Het besef is gekomen dat betaalprocessen digitaliseren noodzakelijk is om uit de crisis te geraken. De coronapan-demie is op verschillende manieren een drijver geweest voor innovatie.”

Afstappen van papierDe pandemie heeft ervoor gezorgd dat organisaties beroep moesten doen op digitale technologieën om de busines-scontinuïteit te garanderen. Het was dan ook een logisch gevolg dat facturatie- en inkoopprocessen dezelfde weg bewandelden. “Bedrijven voelden dat papieren facturen gewoon niet meer werkbaar waren, en klopten bij ons aan voor betere alternatieven. Digitale facturen hebben het voordeel dat ze ook toegankelijk zijn wanneer werknemers van thuis uit moeten werken.”Maar ook inkopen moesten verder gedigitaliseerd worden. “Veel bedrijven moesten de deuren sluiten. Dat verhoogde de nood aan digitale bestel- en betaalplatformen. Digitale oplossingen verhogen ook de zichtbaarheid van je open-staande betalingen. Dat komt de weerbaarheid van de organisatie alleen maar ten goede.” En laat ‘weerbaarheid’ nu net één van de trefwoorden van 2020 zijn.

Het jaar van AI en machine learningBasware heeft er dus een druk jaar opzitten, en Peltonen kijkt dan ook met veel enthousiasme naar de toekomst. “Het zijn voor ons interessante tijden. Remote access zal ook in de nieuwe realiteit een belangrijk thema zijn. Dat opent de deuren voor verdere innovatie in de financiële

Hoe verloopt het inkopen van goederen en grondstoffen bij jouw bedrijf? Hoogstwaarschijnlijk is het proces vandaag de dag helemaal anders dan een jaar geleden. De financië-le administratie verliep bij veel bedrijven in een nog niet zo ver verleden grotendeels op papier. Tot het jaar 2020 be-gon. Een jaar dat in veel domeinen van ons dagelijks leven enorm ingrijpend geweest is. Ook de financiële sector kon niet ontsnappen aan die veranderingen. Papieren facturen werden digitale facturen, en ook inkopen doen gebeurde volledig digitaal.

Geld is de basis van economie. De sleutel om uit de crisis te geraken ligt volgens Sami Peltonen van Basware dan ook bij het optimaliseren van betaalprocessen.

SAMI PELTONEN (VP P2P SOLUTIONS, BASWARE):

“Digitalisering van betaalprocessen moet

dé topprioriteit van organisaties zijn”

VISION ON 2021

17

Innovatie en change managementAls uitsmijter legden we Peltonen graag nog een quote van Dany De Budt, Country Manager Benelux voor Basware, uit een eerder interview voor. Hij vertelde ons dat digitale transformatie grotendeels ‘change management’ is. Daar-mee bedoelde hij dat digitale transformatie verder gaat dan het toepassen van nieuwe technologieën, maar dat ook mensen moeten leren omgaan met die technologie.

“Ik ben het daar volledig mee eens”, klinkt Peltonen eens-gezind met zijn Belgische collega. “Een nieuwe software gaan gebruiken is maar één stap van het proces. Daarna moet de volledig organisatie wennen aan het nieuwe sys-teem en waar nodig het gedrag gaan aanpassen in functie van die technologie. Change management en innovatie moeten hand in hand gaan.”

Zal digitale transformatie in 2021 dan meer rond mensen draaien in plaats van processen? “Dit zal zeker belangrijk worden. Dit jaar hebben veel bedrijven de investering ge-maakt, nu moeten ze er waarde mee creëren. Dat wordt wel een grote uitdaging, want change management wordt anders door het afstandswerken. Toch geloof ik dat de meeste organisaties dit proces tot een succesvol einde zullen brengen.”

sector, en de implementatie van nieuwe technologieën.” Volgens Peltonen is er één technologie die in 2021 klaar is om de scepter te zwaaien. “Kunstmatige intelligentie en machine learning staan ver genoeg om het in mainstream applicaties te implementeren. Machine learning kan op verschillende manier gebruikt worden. Je kan er gegevens uit facturen mee extraheren en analyseren, maar je kan ook voorspellende algoritmen op financiële documenten gaan toepassen. De tegenstand tegen machine learning lijkt te zijn gaan liggen, dus ik voorspel dat het gebruik van deze technologie volgend jaar al de norm kan worden.”

Een andere interessante ontwikkeling is de implementatie van virtuele assistenten. Al ziet Peltonen de doorbraak van deze technologie in zijn sector nog eerder voor de lange termijn. “Virtuele assistenten hebben nuttige gebruik-stoepassingen, Amazon ondersteunt in Noord-Amerika bijvoorbeeld al aankopen via Alexa, maar ik zie ze vooral in een ondersteunende rol.” Een derde technologie in opkomst is blockchain, maar volgens Peltonen zijn er op dit moment nog net iets te veel databeveiligingsproble-men die moeten opgelost worden vooraleer blockchain mainstream kan worden in de P2P-industrie. Peltonen ziet ook op juridisch vlak het één en ander bewe-gen dat automatisering ten goede komt. “Overheden zijn hun reguleringen aan het aanpassen om wettelijke stan-daarden voor e-invoicing te creëren.” Hij legt ons verder uit dat voor een globale speler als Basware voldoen aan wet-telijke standaarden vaak één van de grootste uitdagingen is. Dat komt omdat financiële wetgeving in elk land wel zijn eigen nationale accenten heeft, waardoor Basware vaak kleine aanpassingen aan de platformen moet doen om te voldoen aan die wetgeving. Een duidelijk wettelijk kader voor digitale betaalprocessen moet innovatie doorvoeren ook sneller mogelijk maken.

“AI en machine learning zijn klaar om de norm te

worden.”

VISION ON 2021

18

Staten en China zorgden op zijn beurt dan weer dat Huawei aan de kant moest worden geschoven als leverancier van de netwerkapparatuur. Door al die (geo-)politieke beslommeringen kwam Orange niet verder dan experimenten op kleine schaal. Zal het 5G beter vergaan in 2021? We spraken hierover met Werner De Laet, Chief Enterprise Officer bij Orange Belgium.

Het is nog niet te laat voor BelgiëHij wil vooral hoopvol naar volgend jaar kijken. “Ik ben optimistisch dat de nieuwe federale regering het legale kader wel rond kan krijgen in 2021. Het zou eigenlijk ook een schande zijn moest dat niet lukken”. Toch heerst er nog geen uniforme eensgezindheid dat 5G een positieve evolutie is. “Alles heeft zijn voor- en tegenstanders. Het is dus niet abnormaal dat dit voor 5G ook het geval is. Tegen-standers van 5G zijn naar ons gevoel vaak onvoldoende geïnformeerd over wat de technologie juist kan betekenen voor de maatschappij. Er circuleert heel wat verkeerde informatie over 5G op het internet. Als telecomspeler leve-ren wij onze bijdrage om het publiek goed te informeren. Het politieke debat voeren laten we over aan de bevoegde overheidsinstanties.”Toch is De Laet duidelijk dat dat debat snel moet afgerond worden. “5G-netwerken zijn een zeer zware investering die pas over 7 à 8 jaar zal renderen.” Die investering kan pas gemaakt worden als de Belgische telecomregulator BIPT een definitieve licentie heeft toegekend. Dat is op zijn beurt pas mogelijk als er een uniform legaal kader is.Ondertussen ziet Orange de achterstand van België op andere landen met de dag groeien. “In Azië wordt 5G al door miljoenen mensen gebruikt. Maar ook in veel Euro-pese landen staat de uitrol van 5G al veel verder dan hier. En niet enkel in de ‘rijke’ landen: ook Roemenië heeft al

Het had er bij aanvang van dit jaar alle schijn naar dat 2020 het jaar van de grote doorbraak voor 5G zou worden. Eind 2019 waren Aziatische telecomspelers zoals ZTE en Huawei al volop bezig met de uitbouw van 5G-netwerken in Azië en kondigden smartphonefabrikanten de eerste toestellen met 5G-ondersteuning aan. Ook de Belgische telecomspelers zaten al volop in de voorbereidingsfase. Proximus en Orange stapten in een joint-venture om de uit-bouw van de netwerken snel op gang te krijgen van zodra ze hun licentie op zak hadden. 2020 zou echter uitdraaien in een jaar vol frustraties voor de Belgische telecomsector. Politiek getouwtrek tussen de federale regering en de deelstaten rond de verdeling van de inkomsten uit 5G-netwerken en het lang uitblijven van een federale regering werkten als een rem op de toeken-ning van de licenties. De handelsstrijd tussen de Verenigde

De uitrol van commerciële 5G-netwerken geraakte in 2020 maar niet uit de startblokken. Komt er schot in de zaak in 2021? Werner De Laet van Orange Belgium geeft zijn visie over de toekomst van 5G.

WERNER DE LAET (CHIEF ENTERPRICE OFFICER, ORANGE BELGIUM):

“België mag de sneltrein van 5G niet missen”

VISION ON 2021

19

bedrijven beter informeren over de voordelen die 5G biedt, en hen op kleine schaal die voordelen zelf laten ontdekken. Dergelijke projecten moeten de adoptie van 5G bespoe-digen wanneer de netwerken op punt staan, en Orange een concurrentieel voordeel bieden als leverancier van 5G-technologie.

5G voor de consumentHet moge duidelijk zijn dat 5G één van de meest ingrijpen-de veranderingen zal zijn die de Belgische telecomsector in jaren zal ondergaan. Door 5G komen drie werelden samen die vroeger eerder los van elkaar stonden: telecom, IT en operationele technologie. Maar wat betekent 5G nu precies voor de consument? Wat kunnen we doen met al die hoog-technologische (en dure) 5G-smartphones? “Ik bekijk dit natuurlijk vanuit mijn eigen perspectief, maar ik denk dat het nu nog te vroeg is om de consument al te betrekken. Wij focussen ons eerst op het zakelijke publiek. Ik verwacht in 2021 dan ook nog geen 5G-toepassingen die specifiek naar de consument gericht zijn. Maar 5G zal wel tot nieuwe mogelijkheden leiden waar ook de consument van zal meegenieten. Zo kan met 5G een volledig nieuwe entertainmentbeleving gecreëerd worden. Een voorbeeld dat we in Zuid-Korea al zien gebeuren is het aanbieden van gedetailleerdere statistieken voor een bepaalde speler tijdens een live sportwedstrijd. Ook zal 5G bijdragen aan de verdere ontwikkeling van smart cities en het verder automatiseren van domeinen zoals mobiliteit. Dat biedt allemaal voordelen voor het grote publiek.”Maar dat is op dit moment allemaal nog verre toekomst-muziek. Het heden brengt ons opnieuw met beide voeten op de grond. Vooraleer we echt de meerwaarde van 5G zullen kunnen ervaren, moet er nog veel werk gebeuren. Ook in 2021 zal 5G dus één van de meest hangende politie-ke hangijzers worden. Samen met Orange wachten we vol ongeduld op een doorbraak in het dossier.

zijn eerste 5G-netwerken.” Toch is het volgens De Laet zeker nog niet te laat voor België. Als de toekenning van de licenties er snel komt, kan de achterstand nog weggewerkt worden. “5G is echt cruciaal voor een land als België. Het is een katalysator voor andere innovaties zoals zelfrijdende wagens en smart cities. Het zou echt een gemiste kans zijn als België de trein van 5G zou missen.”

Industry 4.0 CampusOrange staat ondertussen zelf al ver in de voorbereidingen van het 5G-netwerk. Het telecombedrijf stapte al in een joint-venture met sectorconcurrent Proximus voor de op-bouw van het radionetwerk. Ook is de knoop doorgehakt wie de leverancier van de netwerkapparatuur zal worden. Hiervoor werd, anders dan bij het 4G-netwerk, geopteerd voor een Europese leverancier, met name Nokia. Met de Industry 4.0 Campus in de Antwerpse haven heeft Orange er een zeer interessante testcase op zitten. In de Antwerpse haven werd eind 2019-begin 2020 een stand-alone 5G-netwerk in de haven opgericht (het eerste in Europa!). Enkele grote spelers uit de haven zoals BASF en Katoen Natie stapte mee in het project. “Met dit project boden we een win-win situatie voor alle partijen aan. Be-drijven kregen een unieke kans om met een nieuwe techno-logie te experimenteren, en voor ons lagen er mogelijkhe-den tot nieuwe commerciële relaties.” De resultaten van het proefproject waren alvast zeer veelbelovend, en illustreren de troeven die 5G moet aanbieden ten aanzien van huidige netwerkstandaarden. 5G-verbindingen zijn sneller, stabie-ler, beter beveiligd en verlagen de latentie tot enkele millise-conden. Ze bieden ook de mogelijkheid tot ‘network slicing’, een techniek waarbij een netwerk kan opgedeeld worden in ‘stukjes’ voor elke aangesloten partij.Orange wilt nu vooral voortbouwen op het succes van de Industry Campus. Eind oktober kondigde het daarom een nieuw project aan: Start Walking 5G. Met dat project wil het

VISION ON 2021

20

ness Impact Survey*. Een interview dat Karlsson maar al te graag op een terras in Brussel had gehouden, maar door gekende omstandigheden moest het via een Teams-call.

De ijsberg en de TitanicÉén van de voornaamste conclusies van het onderzoeks-rapport was dat veel organisaties niet klaar waren om snel om te schakelen op een digitale manier van werken. Geen verrassing voor Karlsson. Als futurist trekt hij al enkele jaren de wereld rond om tijdens zijn keynotes bedrijven wakker te schudden dat digitale transformatie geen toe-komstplan mag zijn. “Bedrijfsleiders zien nu eindelijk in wat mensen zoals ik hen al jaren proberen te vertellen. Je zou kunnen zeggen dat dat het positieve aan de pandemie is”, vertelt Karlsson ons met een kleine knipoog.

Karlsson maakt graag een analogie met de Titanic die door een ijsberg aan het zinken werd gebracht. Die ijsberg konden de kapiteins van mijlenver zien aankomen, maar toch botste ze er op toen ze hem naderde. Er was immers niets dat de Titanic kon doen zinken. Vanuit een gelijkaar-dige mentaliteit zijn veel bedrijven blijven trappelen in hun transformatieproces omdat ze vast bleven hangen aan een oude visie op technologie. Er werd wel geïnvesteerd, maar er zat nauwelijks samenhang of een plan achter die investeringen. In tijden van crisis worden ze nu hardhandig geconfronteerd met de beperkingen van hun visie.

De coronapandemie is één van de meest ingrijpende ge-beurtenissen waar onze hedendaagse maatschappij al mee te maken heeft gekregen. Niet enkel ons privéleven is er volledig door overhoop gegooid, ook professionele orga-nisaties moeten zich aanpassen aan een nieuwe werkelijk-heid. Hoe groot de tol van de pandemie uiteindelijk zal zijn voor de economie, daar hebben we alleen nog maar het raden naar.Het van oorsprong Indische consultancybureau Tata Con-sultancy Services deed onlangs toch al een eerste tempe-ratuurmeting bij 300 managers van over heel de wereld, ook België. Wij spraken met Göran Karlsson over enkele van de meest opvallende resultaten uit die ‘COVID-19 Busi-

Het was één van de onderwerpen die aan bod kwam tijdens ons gesprek met Göran Karlsson van TCS, die nu ziet gebeuren waar hij bedrijven al jaren voor probeert te waarschuwen.

GÖRAN KARLSSON (COUNTRY MANAGER BELUX, TATA

CONSULTANCY SERVICES):

“Wordt de coronapandemie de ijsberg die de economie doet

zinken?”

* https://www.tcs.com/business-impact-survey-2020

VISION ON 2021

21

TCS leren dat vandaag de dag ongeveer 70% van de Euro-pese werknemers het grootste gedeelte van hun werkuren thuis uitvoert. En volgens de experts van TCS zal die trend ook blijven wanneer het coronavirus niet meer dan een nare herinnering is. Dat legt Karlsson ons uit aan de hand van het ’25-25’-model. Tegen 2025 zal nog maar 25% van de totale werktijd op kantoor plaatsvinden.

Dat zal voordelen bieden voor werkgevers en -nemers, maar ook veel uitdagingen. Veel werknemers zijn sinds het ingaan van overheidsmaatregelen in maart sindsdien nog nauwelijks of helemaal niet meer op hun kantoor geweest. Dat is voor Karlsson geen optimale situatie, en op termijn moet opnieuw gestreefd worden naar een goede mix tus-sen de digitale en de fysieke werkomgeving, die er onge-twijfeld ook anders zal komen uit te zien. Want niemand, zelfs gezondheidsexperts, kan voorspellen hoe lang er nog nood zal zijn aan social distancing.

Als werknemers te veel en te lang van thuis uit werken, kan dat negatieve gevolgen hebben op de teamspirit. Het sociale contact in de organisatie vervaagt, en werk-nemers kunnen betrokkenheid met de waarden van de organisatie verliezen. Daar zullen managers het hoofd aan moeten bieden. De managingstijl van de toekomst zal er dan ook één zijn waarin vertrouwen centraal staat. Ook HR zal proactiever moeten worden. Bedrijven moeten nu niet enkel optimale omstandigheden creëren op kantoor, maar ook aandacht hebben voor de privésituatie van elke werknemer en hoe die het thuiswerken kan beïnvloeden. Het mag duidelijk zijn dat niets nog hetzelfde zal zijn als vroeger, maar om met de woorden van Göran Karlsson af te sluiten: “Verandering zal pijn doen op de korte termijn, maar op de lange termijn wordt je er beter van.”

Verschillende opvattingen samenbrengenVoor Karlsson is het dan ook noodzakelijk dat bedrijven die mentale omschakeling maken. Want digitale transforma-tie is veel meer dan technologie. De technologie an sich vormt wel een cruciale basis, maar is volgens Karlsson slechts 20% van het proces. Digitale transformatie is ook een mentaal proces, waarin je als organisatie moet durven om sprongen te wagen.Er bestaan verschillende visies op digitale transformatie, die in het ‘Capability Link’-model tegenover elkaar worden gezet. Er is enerzijds de ‘core’-visie, die onder andere is gefocust rond het vergroten van de winst, het elimineren van risico en het streven naar stabiliteit. Aan de overkant staat de ‘edge’-visie. Hier ligt de focus op het vergroten van waarde, het omarmen van risico en het vergroten van weerbaarheid. Welke visie is nu de juiste? Die vraag doet er eigenlijk niet toe volgens Karlsson, het gaat er om hoe je de verschillende visies kan samenbrengen.

25-25Tijdens het interview raakten we ook nog het topic van remote working aan. Cijfers uit het onderzoeksrapport van

“Verandering zal pijn doen op de korte termijn, maar op de lange termijn wordt je

er beter van.”

VISION ON 2021

22

noden die ontstonden uit de pandemie. Digitisering is het inzetten van nieuwe technologieën om manuele processen te automatiseren, en de focus ligt vooral op businessconti-nuïteit bewaren. De grote uitdaging voor veel bedrijven in 2021 wordt om uit die digitiseringsfase te komen en over te schakelen naar de digitalisering. Een veel gebruikt concept dezer dagen, maar wat betekent ‘digitalisering’ nu juist? In de definitie van Worldline is digitalisering het duurzaam maken van technologie. Technologie dient niet enkel meer om je bedrijf draaiende te houden, je zet technologie in om je bedrijfs-processen te optimaliseren en er een unieke waarde mee te creëren.

Digitalisering voor iedereenDe digitale transformatie van de maatschappij zit in een stroomversnelling. Een positieve evolutie, maar Worldline verwittigt voor de keerzijde van de medaille die niet uit het oog mag verloren worden. Hoe sneller de maatschappij digitaliseert, hoe groter de ‘digitale kloof’ zal worden. Zij voorspellen dat het segment van mensen die de kennis niet bezit om die nieuwe technologieën optimaal te benutten of zich er juist bewust tegen afzetten in de komende jaren zal toenemen. Minstens even belangrijk als de ontwikkeling van technologie is de adoptie er van. Want de waarde die

Ook voor de retailsector was 2020 een vreemd jaar, zowel in België als internationaal. Veel winkels werden gecon-fronteerd met verplichte sluitingen, die hen aanzette om te zoeken naar creatieve oplossingen om de schade toch enigszins te beperken. De toevlucht werd gezocht binnen de e-commerce. Veel retailers breidden dit jaar hun online verkoopplatformen uit, anderen zetten dan weer hun eerste stappen in de e-commerce. Drastische veranderingen gebeuren niet zonder slag of stoot. Kleinere retailers hebben het in de digitale wereld vaak moeilijker om op te boksen tegen de e-commercegi-ganten die jaren voorsprong hebben. Hoe kunnen zij in een digitale wereld toch hun waarde blijven behouden? En hoe ziet ‘het nieuwe normaal’ er uit voor de retail? Worldline, de expert in het ontwikkelen van digitale betaaloplossingen voor de retail, doet tijdens Digital Payments hun toekomst-visie uit de doeken.

Digitisering vs digitaliseringVolgens de experten van Wordline verloopt het digitale transformatieproces in twee fasen: digitisering en digita-lisering. Hoewel de twee stappen van naam erg op elkaar lijken, is er volgens Worldline een fundamenteel verschil tussen de processen. Veel bedrijven betraden dit jaar de digitiseringsfase, die voortkwam uit de vele economische

Hoe ziet er de retail van 2021 er uit?

Tijdens het digitale webinar Digital Payments laten experts van Worldline hun licht schijnen op de toekomst van de fysieke en online retail.

VISION ON 2021

23

al aankopen via Alexa ondersteunt, zou slechts 10% nog maar van die dienst gebruik maken. Voor Europa zijn geen exacte cijfers bekend, maar de adoptiegraad van virtuele assistenten ligt in Europa doorgaans lager.Worldline ziet een groot potentieel in virtuele assistenten voor de retail. Vertrouwen is een belangrijke component voor een aangename shopervaring. Virtuele assistenten kunnen online de rol van het winkelpersoneel overnemen, en klanten door het volledige aankoopproces begeleiden tot en met de betaling. Dat kan het online shoppen een stuk natuurlijker doen aanvoelen.

Web-in-store Of klanten nu online of offline shoppen, ze willen er een aangename ervaring aan overhouden. Ze willen producten aan de laagste prijs kunnen kopen, ze willen hulp aangebo-den krijgen tijdens het kiezen, en ze zijn als de dood voor lange wachttijden. Het ene aspect is al wat eenvoudiger aan te bieden in een webshop, het andere in een fysieke winkel.

met technologie kan gecreëerd worden zit niet in het tech-nologische proces an sich, maar juist in hoe mensen die technologie gebruiken. Organisaties moeten hun mensen leren wennen aan de digitalisering, zowel klanten als werk-nemers.Voor Worldline is het eindpunt van de gedigitaliseerde maatschappij dan ook niet een wereld waarin alles zich online afspeelt. Er moet gestreefd worden naar een maat-schappij waarin het online en het offline in perfecte harmo-nie met elkaar leven. Enkel dan kan een duurzame digitali-sering bekomen worden.

De retail van 2021Wat betekent dat nu allemaal voor de retailsector? De experten van Worldline voorspellen dat 5 trends de sector zullen vormgeven het aankomende jaar. Ze merken daarbij op dat het niet om nieuwe technologieën gaat, maar om bestaande technologieën waarvan de waarde nu pas tot volle bloei zal komen.

Virtuele assistentenFace-to-face communicatie blijft de meest natuurlijke vorm van communicatie die er bestaat. Technologische interactie heeft er echter voor gezorgd dat geschreven communicatie meer de norm is geworden. Maar omdat de mens streeft naar vertrouwen, beginnen we ook meer via onze stem te communiceren met onze technologische apparaten. En zo waren de virtuele assistenten geboren.Virtuele assistenten gaan natuurlijk al een jaar of tien mee, en het gebruik neemt elk jaar zichtbaar toe. Maar uit analyses blijkt dat we ze toch vooral gebruiken voor sim-pele opdrachten. Hoewel Amazon in de Verenigde Staten

“De volgende 1 miljard mensen die online komt zal

nooit een mail typen”

VISION ON 2021

24

worden dan volledig geïntegreerd binnen de website op een manier dat de klant ze tijdens het winkelen kan benutten (bijvoorbeeld via een QR-code). Dat maakt het shoppen vlotter, sneller, en voegt een interactief element toe dat de gepercipieerde betrouwbaarheid van de retailer alleen maar ten goede komt. Een voorbeeld van hoe PWA’s op een relevante manier kunnen ingezet worden, is scan-and-pay. Daarbij voeg je bij de producten een QR-code toe die de klant kan scannen. Dat opent een betaalapp waarmee de klant het product ineens kan afrekenen. Vergelijkbaar met wat Amazon probeerde doen in zijn Go-winkels, met het verschil dat de klant dus wel zeker weet dat het product afgerekend is. De klant hoeft dan niet meer aan te schuiven aan de kassa om te betalen.

StreamingStreaming heeft door de pandemie een enorme boost aan populariteit gekregen. Maar streaming hoeft zich niet enkel te beperken tot de entertainmentsector, ook de retail kan er de vruchten van plukken. Het fenomeen van live stream shopping ontstond in China tijdens de lockdown. Retailers gingen dan online om hun producten te presenteren tijdens een ‘digitale Tupperware party’. Ze voegden dan links toe naar de productpagina’s op hun website zodat klanten de producten konden kopen terwijl ze de livestream aan het bekijken waren.Worldline verwacht dat deze trend zich ook in onze streken zal doortrekken. Live stream shopping kan er voor zorgen dat je als retailer geen uitgebreide webshop meer nodig hebt. Je moet enkel een online catalogus aanbieden, en een betaalplatform dat verschillende betaalmethoden en valuta ondersteunt. Het kan voor retailers een uitweg bie-den voor de onzekerheid die ook in 2021 nog boven hun hoofd zal hangen. Je weet maar nooit of er weer een nieu-we coronagolf komt die je weer dwingt de deuren te sluiten.

Maar waarom zou er onderscheid moeten bestaan tussen de online en de fysieke winkel? Worldline voorspelt een groei richting de ‘web-in-store’, waarbij digitale verkoop-platformen in de fysieke winkels geïntegreerd worden. Winkels plaatsen dan computers in hun winkels die toe-gang bieden tot het online verkoopplatform. Is een bepaald item niet in voorraad? Dan kan het online besteld worden en krijgt de klant een notificatie wanneer hij of zij het kan komen ophalen. Lange wachtrij aan de kassa? Een zelf-scankassa biedt de oplossing. Je zult het aantal computer-schermen in winkels alleen maar zien toenemen.

Stap voor stapVernieuwing is goed, maar je moet als bedrijf niet te snel willen gaan. Die les hebben zelfs de meest ervaren retailers al moeten leren. Worldline verwijst naar de Amazon Go-su-permarkten in de Verenigde Staten. Klanten koppelden hun kredietkaart aan hun account, en door elk product dat ze kopen te scannen werd het totaalbedrag nadien automa-tisch van hun kredietkaart gehaald. Een fantastisch inno-vatief concept, maar voor klanten was het heel onnatuurlijk om een winkel buiten te stappen zonder te betalen. Uitein-delijk plaatste Amazon dan toch maar kassa’s. De boodschap die Worldline wil meegeven: blijf innovatief, maar doe het stap voor stap. Mensen hebben nu eenmaal tijd nodig om aan vernieuwingen te wennen. Te drastische vernieuwingen gaan ten koste van de natuurlijke shoper-varing.

Het einde van de mobiele applicatieMobiele applicaties zijn lange tijd ‘in’ geweest, en golden als het verlengstuk van de website. Je kwam als bedrijf oubollig over als je geen mobiele applicatie aanbood via de Google Play en Apple App Store. Het grote voordeel van de mobiele applicatie is dat ze ook offline beschikbaar zijn. Maar volgens Worldline is de mobiele applicatie over haar hoogtepunt heen. Volgend jaar zullen ze plaats moeten ruimen voor Progressive Web Applications (PWA).Wat is dat juist? Progessive Web Applications brengen de mobiele applicatie en de website samen. Ze bieden tegelij-kertijd de flexibiliteit van de website en de toegankelijkheid van de mobiele app aan. De diensten van een applicatie

“We weten niet wanneer het nieuwe normaal exact zal beginnen, maar wie de

omschakeling heeft gemaakt heten we nu al welkom in het nieuwe normaal.”

VISION ON 2021

25

Doe de testWil je weten hoe ‘connected’ jouw organisatie is? Surf dan naar home.kpmg/be/digitalassessment en voer de gratis test uit. De test zelf bestaat uit slechts drie stappen. Eerst beantwoord je enkele basisvragen over jezelf en je orga-nisatie. Die informatie dient enkel om de testresultaten te personaliseren in functie van jouw businessnoden. Daarna is het tijd om de survey af te leggen. De vragenlijsten behandelen diverse thema’s zoals investeringsstrategieën, interne vaardigheden, digitale maturiteit en risicobeoor-deling. Denk tijdens het invullen van de survey grondig en kritisch na over de digitale processen die aanwezig zijn in je organisatie, en vul alle vragen zo accuraat mogelijk in. Dat leidt tot de beste resultaten. Het invullen van de vragenlijs-ten zal slechts 15 à 20 minuten van je tijd in beslag nemen. Na het verzenden van je antwoorden krijg je vrijwel meteen een rapport met je testresultaten. De resultaten bevatten een eerlijke analyse van de vooruitgang van je digitale transformatie, vergeleken met de gemiddelde testresulta-ten van je industrie. Met dit gepersonaliseerde document beschik je over alle nodige inzichten die je op weg helpen de digitale capaciteiten van je organisatie te beheren.

Digital Maturity Assessment: je digitale maturiteit in drie stappen

Digitale transformatie is niet langer meer een keuze. Het is essentieel om competitief te blijven in een veranderende markt. Toch blijkt het efficiënt uitvoeren van het digitale transformatieplan naar de praktijk vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Uit recent onderzoek van KPMG blijkt dat veel bedrijven achterlopen met hun transformatie door onvol-doende investeringen in digitale tools, skills en processen. Via de gratis Digital Maturity Assessment-test van KPMG leer je als organisatie beter begrijpen hoe ver je staat met je digitale transformatie, welke stappen je nog moet zetten, en hoe je het doet in verhouding tot andere bedrijven bin-nen je sector.

“Weten waar je vandaag staat is de eerste stap naar een

succesvolle toekomst! ”

VISION ON 2021

26

Hoe digitaal ready is uw organisatie ? In de vierde industriële revolutie staat digitalisering centraal. Digitalisering is voor KPMG een beschrijving van de wereld vandaag: exponentiële technologische vooruitgang heeft de lijnen tussen het digitale en het fysieke laten samenvloeien, waarbij digitale disrupters een vrijgeleide krijgen om te experimenteren en waarde te creëren.

Doe hier de self test en ontdek hoe digitaal ready uw organisatie is:home.kpmg/be/digitalassessment

© 2020 KPMG Advisory, a Belgian CVBA/SCRL and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (“KPMG International”), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in Belgium.

VISION ON 2021

27

B U S I N E S Sbusiness .techpulse .be