Www.zakboekenpolitie.com Zakboekenpolitie.com De verdachte Gebaseerd op hoofdstuk 2 van de zakboeken...

www.zakboekenpolitie.com

Zakboekenpolitie.com

De verdachte

Gebaseerd op hoofdstuk 2 van de zakboeken Strafvordering voor de Hulpofficier van justitie en

Strafvordering voor de OpsporingsambtenaarKluwer

21-04-23 2

Inhoud presentatie

• Definitie verdachte• Anonieme info / jurisprudentie verdachte

• Collectieve verdenking• Wetboek van strafrecht

• Bijstand raadsman• Recht op vrij verkeer

• Processtukken• Verhoor• Cautie

• Minderjarige verdachte• Halt/stop

• Plichten verdachte• Medische verzorging

• Verhoor verdachte als getuige

21-04-23 www.zakboekenpolitie.com 3

Definitie verdachte (art. 27 lid 1)

Als verdachte wordt aangemerkt

voordat de vervolging is aangevangen

• degene te wiens aanzien • uit feiten of omstandigheden

• een redelijk vermoeden van schuld • aan een strafbaar feit voortvloeit



Daarna wordt als verdachte aangemerkt degene tegen wie de vervolging is gericht



De aan de verdachte toekomende rechten (MH: bijv. de cautie) komen tevens toe aan:

• de veroordeelde tegen wie een sfo is ingesteld of

• te wiens aanzien op een vordering van het OM als bedoeld in artikel 36e Sr (ontneming) niet

onherroepelijk is beslist



De verdachte die de Nederlandse taal niet of onvoldoende beheerst, is bevoegd zich te laten

bijstaan door een tolk


Definitie verdachte(art. 27)

´Een´ strafbaar feit:

vereist niet dat het vermoedelijk strafbare feit exact kan worden aangegeven


Stelling

Een redelijk vermoeden mag op één feit of omstandigheid berusten


Redelijk vermoeden• Moet uit feiten of omstandigheden

voortvloeien

• Bijv. een aangifte, een verklaring van een getuige, eigen waarneming van een opsp. ambt., CI-info, bij politie binnengekomen

anonieme info, enz.

• Redelijk vermoeden mag op één feit of omstandigheid berusten

mits van voldoende kracht/gewicht


Redelijk vermoedenVerdachte:

• uit het pv moet blijken• door weergave van één of meer feiten of

omstandigheden• dat er sprake is van een redelijk vermoeden van

schuld

Alleen de zin `vervolgens werd de verdachte aangehouden`

volstaat niet


OnschuldbeginselEen ieder tegen wie een vervolging is ingesteld

wordt voor onschuldig gehouden totdat zijn schuld in rechte is komen vast te staan

Zo mag een vertegenwoordiger van de Staat (politie, justitie, enz.) zich niet uitlaten over de schuld van een persoon (bijv. tegenover een journalist) ten aanzien van een strafbaar feit

voordat zijn schuld door een gerecht is vastgesteld

Uiteraard belet dat niet om te spreken over verdenking (bijv. aanhouding van een verdachte) in plaats van over het begaan hebben (bijv.

aanhouding van de dader)

21-04-23 12

Inhoud presentatie• Definitie verdachte

• Anonieme info / jurisprudentie verdachte• Collectieve verdenking• Wetboek van strafrecht







Stelling

Een anonieme tip kan een redelijk

vermoeden van schuld opleveren

21-04-23 14

Stelling

Dwangmiddelen mogen niet op basis van

uitsluitend een MMA-melding worden toegepast

Anonieme info en redelijk vermoeden (1/6)

De HR stelt voorop dat de politie anonieme informatie mag

gebruiken als startinformatie voor een opsporingsonderzoek

Bij dwangmiddelentoepassing laat de HR het aan het oordeel van de lagere rechter over of anonieme info in het betreffende

geval voldoende was voor het toegepaste dwangmiddel

E.e.a. is volgens de HR in belangrijke mate afhankelijk van de ‘weging en waardering van de omstandigheden van het geval’

21-04-23 16

Anonieme info en dwangmiddelentoepassing (2/6)

Actuele lagere jurisprudentie samengevat

1. Géén dwangmiddelentoepassing op basis van uitsluitend anonieme info

2. Altijd onderzoek doen naar een plusje en pas dwangmiddelen toepassen bij extra info

3. Dat kan pas anders zijn bij verdenking van een zeer ernstig misdrijf waarbij (verder) nader onderzoek en/of verificatie onmogelijk is en politieoptreden in redelijkheid geen enkel

uitstel meer kan dulden

4. Als er géén plusje te vinden is (wat ontlastend kan werken) en er tóch een dwangmiddel toegepast zou moeten worden:

éérst overleggen met de OvJ en ook hier pas dwangmiddelen toepassen als (verder) nader onderzoek en/of verificatie

onmogelijk is en politieoptreden in redelijkheid geen enkel uitstel meer kan dulden

21-04-23 17


'Plusje':Extra informatie over de verdachte en/of het vermoedelijk

gepleegde strafbare feit wat de verdenking verder kan onderbouwen

Bijv. een strafblad met soortgelijke feiten, info uit het bedrijfsprocessensysteem van de politie, extra waarnemingen door de politie zelf of door derden, info van de wijkagent, info

uit een ander onderzoek (zie daarover ook 9.23), enz.

Alleen een check bij de basisregistratie personen is onvoldoende en dit geldt ook voor uitsluitend een ‘plusje’ bestaande uit nog

een MMA-melding

21-04-23 18


CI-info

• Betrouwbaar geachte CI-info kan onder omstandigheden wél de basis vormen voor toepassing van dwangmiddelen (zie

verder het zakboek en de volgende dia)

• Dwangmiddelen kunnen volgens de HR ook worden gebaseerd op CIE-info waarvan over de betrouwbaarheid

geen oordeel kan worden gegeven, mits de betreffende info maar voldoende concreet en specifiek is

HR 05-03-13, LJN BZ2191MH: desalniettemin toch zoveel mogelijk zoeken naar een

'plusje', zie daarover het zakboek 2.2.

21-04-23 19


Van belang voor de afweging wel/niet strafvorderlijk optreden bij CIE-info zijn:

1. ‘de inhoud van de anonieme CIE-melding

2. een zelfstandige beoordeling van die inhoud door politie en/of justitie

3. de concrete mogelijkheden (mede gelet op de noodzakelijke spoed van strafvorderlijk optreden) tot verificatie van de informatie

4. de aard van de toegepaste bevoegdheid

5. de mogelijkheid van de voorafgaande inzet van minder verstrekkende bevoegdheden, alsmede

6. de eventuele alternatieven voor strafvorderlijk optreden.

Daarbij is van belang dat politie en justitie niet blind afgaan op anoniem

verstrekte informatie, maar dat de bruikbaarheid en aannemelijkheid van die

informatie daadwerkelijk worden beoordeeld door politie en/of justitie

Hof Amsterdam 14-10-09, NS 2010, 20 (onder verwijzing naar hof ’s-Hertogenbosch 02-04-08, LJN BC9483)

21-04-23 20


Tot slot

1. Zie voor de opsporing van terroristische misdrijven 9.20: voor 'bob-bevoegdheden': slechts aanwijzingen van een

terroristisch misdrijf vereist

2. WWM kent het criterium 'redelijkerwijs aanleiding’ (zie art. 51 en 52: onderzoek vervoermiddel en kledingonderzoek)

In de praktijk kan dit bijv. betekenen 'dat, wanneer de politie informatie krijgt dat zich op een bepaalde plaats een persoon met een wapen bevindt, alle personen

op die plaats kunnen worden gefouilleerd, en dat niet behoeft te worden afgewacht tot een verdachte is geïdentificeerd’ (Kamerstukken)


Stelling

De rechter gaat er vanuit dat een politieambtenaar feiten en

omstandigheden beter kan waarnemen dan een gemiddelde leek


JurisprudentieKennis en ervaring opsp. ambt.

• Politieambtenaar kan feiten en omstandigheden beter waarnemen dan een

gemiddelde leek

• Op aanleg of ervaring berustend onderscheidings- en combinatievermogen

kan daarbij een rol spelen


Jurisprudentie Kennis en ervaring opsp. ambt.

Opsp. ambt. kan op grond van opleiding, ervaring en plaatselijke bekendheid

zelf waarnemen en ondervinden of er sprake is van verslaafden:

personen wier uiterlijk, houding en/of gedrag kenmerken vertonen welke naar

ervaringsregels plegen voor te komen bij drugsverslaafden


Jurisprudentie Kennis en ervaring opsp. ambt.

Pv moet wel vermelden waaruit 'kennis en ervaring' bestaat en hoe die

is verkregen

Bijv. dat de betreffende politieambtenaar al jaren als politieambtenaar werkt bij een bepaald

politiebureau en daarom uit ervaring en door bekendheid ter plekke weet dat er een grote

kans is dat er drugs verhandeld worden als de betreffende politieambtenaar ziet dat (...)


Jurisprudentie Feiten van algemene bekendheid

• Dat op en in de omgeving van de Zeedijk te Amsterdam veelvuldig in verdovende middelen wordt gehandeld op de

openbare weg

• Gecombineerd met het weglopen van twee aanvankelijk met elkaar sprekende mensen bij het naderen van verbalisanten:

redelijk vermoeden van schuld

MH: zéér uitzonderlijk voorbeeld, beter is het om indien mogelijk de verdenking beter te onderbouwen én ook goed

te relateren in het pv!


Jurisprudentie Feiten van algemene bekendheid

Dat het onder handelaren van verdovende middelen gebruikelijk is verdovende middelen

zoveel mogelijk niet zelf te halen of te bewaren

Maar deze door anderen te laten halen of bij anderen onder te brengen

Zoals bij een passagier in een door een handelaar bestuurde auto


Stelling

Zelfs alleen een vage mededeling kan een redelijk vermoeden van schuld

opleveren


Jurisprudentie Vage mededeling

Kan niet leiden tot redelijk vermoeden

Bijv. de enkele omstandigheid dat volgens het

infocentrum de verdachte vedomi zou

verhandelen of aanwezig zou hebben


Jurisprudentieredelijk vermoeden

• Drie jongens werden te 04.45 uur op straat aangetroffen

• Één van de jongens droeg een zwarte linnen tas, inhoudende o.m. Een gereedschapset,

een kaartleeslamp en een car battery analyser

• Over die goederen konden de jongens geen aannemelijke verklaring geven



• Auto verdachte gesignaleerd in nabijheid steekpartij

• Getuigen zagen auto kort na steekpartij wegrijden



• Politieambtenaren herkennen inzittenden van auto als handelaren in verdovende middelen

• Auto wordt door bestuurder daarvan tot stilstand gebracht

• Eén van de inzittenden van die auto rent weg

• Verdenking t.a.v. alle inzittenden gerechtvaardigd



• Melding inbraak school

• Verbalisant komt kort na melding bij school

• Ziet een hem ambtshalve bekende verdachte bij die school vandaan lopen

• Ziet dat de verdachte daarbij zwarte handschoenen droeg


Jurisprudentieambtshalve bekendheid

Alleen opname in pv dat het om een ambtshalve bekende verdachte gaat niet altijd voldoende voor

verdere onderbouwing verdachte

Omschrijf waaruit bekendheid bestond (bijv. ter zake vermogensmisdrijven, drugsgebruiker

en/of handelaar in verdovende middelen)

En uiteraard is uitsluitend ambtshalve bekendheid onvoldoende voor een redelijk vermoeden


Jurisprudentieernstige bezwaren

• Omgeving Zeedijk Amsterdam• Verdachte met hand stevig in jaszak

• In omgeving Zeedijk werden veelvuldig opiumdelicten gepleegd

• Verdachte schrok bij het zien van verbalisanten

• Verdachte trachtte weg te lopen


Jurisprudentieernstige bezwaren(Stationstraverse Utrecht)

• Verdachte loopt op plaats waar veel verkopers en gebruikers van verdovende

middelen samen komen om te verkopen of te gebruiken

• Verdachte was in het gezelschap van een bij verbalisanten ambtshalve bekende

drugsgebruiker van wie hij veel belangstelling kreeg

21-04-23 36

Jurisprudentieernstige bezwaren

• Verbalisanten zien dat bepaald persoon een bepaalde woning binnenging en korte tijd

later weer verliet

• Het was verbalisanten uit vertrouwelijke mededelingen bekend dat in die bepaalde woning regelmatig heroïne aan gebruikers

werd verkocht

• De bepaalde persoon was bij verbalisanten bekend als heroïnegebruiker


Stelling

Als achteraf blijkt dat politie zich heeft vergist over het redelijk vermoeden of

de strafbaarheid

wordt de verdenking met terugwerkende kracht onrechtmatig


Jurisprudentieverdenking achteraf onterecht

Als achteraf blijkt dat politie zich heeft vergist over het redelijk vermoeden of de

strafbaarheid

wordt verdenking niet met terugwerkende kracht onrechtmatig

(van belang bijv. bij verzet of aangetroffen bewijsmateriaal)


Jurisprudentieverdenking achteraf onterecht

Beoordeling verdenking door rechter dient

volgens HR te geschieden aan de hand van de

op het moment van de verdenking bekende

feiten en/of omstandigheden


Jurisprudentieplastic boodschappentasje-arrest

• Verbalisanten zagen een ambtshalve bekende persoon lopen met een plastic tas in zijn handen

• Op hun vraag wat zich in de plastic tas bevond, antwoordde de betreffende persoon dat hij vier boeken bij zich droeg

• Op de vraag waar hij die boeken gekocht had antwoordde die persoon dat hij de boeken even tevoren bij twee

boekwinkels had gestolen.

Uit dit arrest valt af te leiden dat het de politie vrij staat vragen te stellen (zolang het maar niet aan een verdachte is zonder cautie) en pas na beantwoording van de laatste vraag werd

de betreffende persoon verdachte


Jurisprudentielokfiets/auto/woning/agent/oma/enz.

• Niet onrechtmatig• Niet vereist, dat al sprake is van een redelijk vermoeden dat al een concreet strafbaar feit is

gepleegd

Van belang bij vorenstaande is dat de betreffende persoon niet gebracht wordt tot het plegen van andere strafbare feiten dan waarop diens opzet reeds tevoren

was gericht Talloncriterium, zie hierover verder het zakboek Strafrecht 2.10

21-04-23 42









Collectieve verdenking

Mogelijk op grond van bijv.

• type delict• ernst delict

• mate van heterdaad• omvang groep potentiële daders


Collectieve verdenking

Voorbeelden

• Niet iedere bezoeker van jongerencentrum waar hasj wordt verhandeld

• Wel alle bezoekers van een café waaruit geschoten is

• Elke mannelijke bestuurder die rijdt in een auto van hetzelfde merk en dezelfde kleur als waarmee de mannelijke dader van een kort tevoren gepleegde

bankoverval is weggereden

21-04-23 45


• Anonieme info / jurisprudentie verdachte• Collectieve verdenking

• Wetboek van strafrecht• Bijstand raadsman

• Recht op vrij verkeer• Processtukken

• Verhoor• Cautie





Wetboek van strafrecht

• Een goede kennis van het materiële strafrecht leidt onvermijdelijk tot de conclusie dat er heel veel en ook

zeer ruim omschreven strafbaarstellingen zijn

• En dat op een zeer veel van die misdrijven VH staat!!

• En dat er dus ook eerder dwangmiddelen kunnen worden toegepast dan voor mogelijk wordt gehouden

21-04-23 47

Wetboek van strafrechtVoorbeelden van zeer ruime bepalingen

• Medeplegen/medeplichtigheid (bewuste en nauwe samenwerking)

• Poging• Voorbereiding

• 10a Opiumwet (voorbereiding)• Deelneming criminele organisatie

• Belaging• Openlijk geweld

• Vernieling en mishandeling (VH-feiten!!)• Opruiing / structurele discriminatie (VH-feiten!!)

• Terreurwetgeving• Enz. enz.

21-04-23 48

Inhoud presentatie









Rechten verdachte

• Bijstand raadsman

• Recht op vrij verkeer met raadsman

• Recht op inzage processtukken

• Voorschriften verhoor


Stelling

Een verdachte is te allen tijde bevoegdeen raadsman te kiezen

en zich door die raadsman te laten bijstaan


Stelling

Telkens wanneer verdachte dit verzoekt moet de verdachte zoveel mogelijk de

gelegenheid verschaft worden om zich met raadsman in verbinding te stellen


Bijstand raadsman

1: Verdachte te allen tijde bevoegda: een raadsman te kiezen

b: en zich door die raadsman te laten bijstaan (art. 38)

2: Telkens wanneer verdachte dit verzoekt: zoveel mogelijk de gelegenheid verschaffen om zich

met raadsman in verbinding te stellen (art. 28)


Bijstand raadsman

Op grond van art. 40 Sv is de (hulp)OvJ verplicht onverwijld een raadsman (via de piketdienst) over een

ivs in te lichten

Ook als er geen raadsman verschijnt na een kennelijk succesvol verzonden faxbericht , e-mail of telefoontje is het verstandig nogmaals te faxen, mailen en/of te bellen

Niet inlichten of niet ten spoedigste inlichten van een raadsman kan leiden tot een onmiddellijke invrijheidstelling van de verdachte uit diens ivs door de RC en een

afwijzing van een vordering ibs


Bijstand raadsman

Als het duidelijk niet wenselijk is dat één raadsman voor meerdere verdachten in hetzelfde onderzoek optreedt:

• via hulpOvJ piketdienst om verschillende raadslieden vragen

• of (als dat niet werkt) OvJ inschakelen


Stelling

De raadsman van de verdachte heeft het

recht om bij het verhoor door de politie

van de verdachte aanwezig te zijn


Bijstand raadsman

Nog géén recht om bij daadwerkelijk politieverhoor aanwezig te zijn (wél bij minderjarige verdachte, zie

hierna), maar dit gaat veranderen (zie zakboek)

Wel dient verhoor in alle redelijkheid onderbroken te

worden

opdat verdachte bijstand van raadsman kan krijgen (ook tijdens ophouden voor onderzoek)


Bijstand raadsman

• Verdachte die raadsman niet zelf kan betalen heeft geen keuzerecht

• Indien mogelijk, wel keuze uit (lijst) piketadvocaten


Advocaat vóór en tijdens politieverhoor (1/4)

HR (n.a.v. EHRM Salduz/Panovits):

- Een aangehouden verdachte dient de gelegenheid geboden te worden om voorafgaand aan het verhoor een advocaat te

raadplegen

- De verdachte heeft nog géén recht op aanwezigheid van een advocaat bij het politieverhoor (maar dat gaat dus

veranderen, zie zakboek…)

- De verdachte dient vóór de aanvang van het 1e verhoor gewezen te worden op zijn recht op raadpleging van een

advocaat

- Een aangehouden jeugdige (MH: is ruimer dan 'minderjarige') verdachte heeft tevens recht op bijstand door een raadsman of vertrouwenspersoon tijdens het politieverhoor (MH: denk

ook aan kwetsbare/zwakbegaafde personen)



- Handelen i.s.m. voornoemde regels levert een vormverzuim als bedoeld in art. 359a Sv op (MH: zie 3.10)

- Betreft een ernstig vormverzuim en moet leiden tot bewijsuitsluiting van verkregen verklaring verdachte

- Dat geldt ook voor bewijsmateriaal dat is verkregen als een rechtstreeks gevolg van een voor het bewijs onbruikbare

verklaring als hiervoor bedoeld

- Of van zo'n rechtstreeks gevolg kan worden gesproken, laat zich niet in algemene zin beantwoorden

- Bewijsuitsluiting komt als regel ook alleen aan de orde in de zaak van de verdachte wiens (consultatie)rechten zijn

geschonden en dus niet in de zaak van de medeverdachten



- Bewijsuitsluiting kan achterwege blijven bij een ondubbelzinnige afstandsverklaring van de verdachte of wanneer het verhoor wegens

dwingende redenen niet op de komst van een advocaat hoefde te wachten

- Bewijsuitsluiting is evenmin aan de orde t.a.v. verklaringen die de verdachte later na raadpleging van een advocaat heeft afgelegd nadat hij

op zijn zwijgrecht is gewezen

- Als een verdachte verhoord gaat worden over een ander feit dan waarvoor hij zijn advocaat had geconsulteerd, moet de verdachte

opnieuw op diens consultatierecht gewezen wordenBijv. niet bij de zoveelste inbraak/diefstal/vernieling in een hele rij, wel bijv. bij een verhoor

en consultatie ter zake het voorhanden hebben van een vuurwapen en vervolgens een verhoor ter zake poging moord/doodslag of (ander voorbeeld) verhoor en consultatie ter

zake een vals reisdocument en vervolgens verhoor ter zake harddrugs


- Handelen in strijd met consultatierecht kan leiden tot

onrechtmatige ivs en onmiddellijke invrijheidstelling

- Zie ook de aanwijzing rechtsbijstand politieverhoor van de PG’s in het zakboek Wetteksten of op overheid.nl

- Zie zo nodig verder uitgebreid zakboek hulpOvJ par. 2.7

21-04-23 62









Recht op vrij verkeer (art. 50 Sv)• Raadsman heeft vrije toegang tot van vrijheid

beroofde verdachte• Kan met verdachte onder vier ogen spreken en

brieven wisselen zonder dat van inhoud door anderen kennis wordt genomen

Wel gebonden aan drie regels:1: vereiste toezicht

2: huishoudelijke reglementen3: zonder ophouden onderzoek (is niet verkrijgen

bekentenis)


Stelling

Het recht op vrij verkeer tussen verdachte

en diens raadsman mag niet beperkt

worden


Recht op vrij verkeerKan telkens voor 6 dagen beperkt worden

Voorwaarden (zéér uitzonderlijk):

als uit bepaalde omstandigheden een ernstig vermoeden voortvloeit dat het vrije verkeer:

1: zal strekken om de verdachte bekend te maken met een omstandigheid waarvan hij in het belang van het onderzoek

tijdelijk onkundig moet blijven2: wordt misbruikt voor pogingen om opsporing v/d waarheid te

belemmeren


Recht op vrij verkeer

Bevoegdheid beperking vrij verkeer: OvJ

Nogmaals beperking echter zéér uitzonderlijk!!

21-04-23 67

Inhoud presentatie









Processtukken

Nieuwe wetgeving (per 01-01-13), teneinde dubbels te voorkomen:

zie diapresentatie Pv en Bewijs

21-04-23 69







• Verhoor verdachte als getuige• Verhoor verdachte als getuige


Voorschriften m.b.t. verhoor(art. 29 Sv)

Art. 29 Sv omvat:

• zwijgrecht verdachte• cautieplicht verhorend ambtenaar/rechter

• het in vrijheid mogen verklaren door verdachte


Verhoor: vrijheid van verklaren

Voorbeelden van verklaringen die niet in vrijheid zijn

afgelegd, zijn die welke zijn verkregen door:

een gift, belofte, misbruik van gezag (intimidatie),

geweld, liegen, bedreigen, kleineren, ondermijnen van

vertrouwen in raadsman, enz.


Verhoor: vrijheid van verklaren

Ook niet in vrijheid afgelegd lijkt te zijn:

het verhoor van een verdachte die zich permanent op zwijgrecht beroept

maar die toch nagenoeg elke dag van het huis van bewaring naar een politiebureau wordt overgebracht

teneinde te pogen zijn stilzwijgen te doorbreken


Stelling

Een tegenover de politie afgelegde

maar ter terechtzitting weer ingetrokken verklaring mag door de rechter als bewijs

worden gebruikt


Verhoor: intrekken verklaringEen tegenover de politie afgelegde maar ter

terechtzitting weer ingetrokken verklaring mag door de rechter voor het bewijs worden gebruikt

Met name

als de bij de politie afgelegde verklaring zeer betrouwbaar lijkt

(bijv. door gedetailleerde daderwetenschap) en het intrekken daarentegen niet

Dat hier zeer behoedzaam mee moet worden omgegaan mag inmiddels als feit van algemene bekendheid worden verondersteld


Stelling

Liegen, zwijgen én/of onaannemelijk verklaren

door een verdachte

mag door de rechter NIET ten nadele van de verdachte worden gebruikt


Verhoorliegen, zwijgen, onaannemelijk verklaren

Liegen, zwijgen én/of onaannemelijk verklaren

door een verdachte

mag door de rechter WEL ten nadele van de verdachte worden gebruikt en kunnen van invloed zijn op

• het bewijs (wettig en overtuigend)• de strafmaat en/of

• een gevoerd verweer


Stelling

Het is toegestaan om als bewijs tegen een verdachte te gebruiken een kennelijk

leugenachtige verklaring afgelegd door een ander dan die verdachte (bijvoorbeeld door een

medeverdachte of getuige)


Verhoor: leugenachtige verklaring verdachte

Kan door rechter als bewijs gebruikt worden

Het bewijs dat de verdachte leugenachtig heeft verklaard moet

wel uit ander bewijsmateriaal komen dan een verklaring van de

betreffende verdachte zelf en mag ook niet bestaan uit door de

verdachte aan derden gedane mededelingen of uit een getapte

mededeling van de verdachte aan een derde

Het als bewijs gebruiken van een kennelijk leugenachtige

verklaring van een ander dan verdachte tegen de verdachte (bijv. van een medeverdachte of getuige) is niet toegestaan


Verhoor: leugenachtige verklaring

Als verdachte kennelijk leugenachtig verklaart:

opnemen in pv

in plaats van afwachten 'bekennende' verklaring


Verhoor: zwijgen

• Een beroep op het zwijgrecht mag zonder bijkomende omstandigheden niet als bewijs worden gebruikt

• De zwijgende verdachte ontneemt de rechter echter wel de gelegenheid aanwijzingen te verzamelen om zijn onschuld

aannemelijk te maken

• ‘Het zwijgrecht belet dan ook niet dat het zwijgen van de verdachte een rol kan spelen in het geval het zwijgen

betrekking heeft op een situatie die duidelijk om opheldering vraagt’


Verhoor: zwijgen• Zo mag de rechter wél in zijn bewijsoverwegingen betrekken

dat de verdachte voor een omstandigheid (bijv. bezit gestolen goederen) die op zichzelf of in samenhang met ander bewijs (bijv. een verklaring van aangever/getuige)

redengevend moet worden geacht voor het bewijs van het aan hem ten laste gelegde feit,

geen redelijke, die redengevendheid ontzenuwende, verklaring heeft gegeven

• Daarbij geldt niet als voorwaarde dat pas conclusies uit het stilzwijgen van de verdachte mogen worden getrokken als de

zaak bewijsbaar is zonder rekening te houden met het stilzwijgen van de verdachte.


Verhoor: ambtshalve pv

Als verdachte buiten een verhoorsituatie een opmerking maakt of een (korte) verklaring aflegt

(bijv. tijdens transport of in een cel)

dan kan daarvan een ambtshalve pv van bevindingen worden opgemaakt

dat pv kan door de rechter als bewijs worden gebruikt

21-04-23 83

Verhoor: tolkPer 01-10-13 wet gewijzigd:

Art. 27 lid 4 SvDe verdachte die de Nederlandse taal niet of onvoldoende beheerst, is

bevoegd zich te laten bijstaan door een tolk (art. 27 lid 4 Sv)

Art. 29a Sv1. In alle gevallen waarin een verdachte die de Nederlandse taal niet of

onvoldoende beheerst wordt gehoord, wordt de bijstand van een tolk ingeroepen.

2. De tolk wordt opgeroepen door de verhorende ambtenaar, tenzij anders bij wet bepaald. Tijdens het voorbereidende onderzoek kan de tolk

mondeling worden opgeroepen. In alle andere gevallen geschiedt de oproeping schriftelijk.

3. Van de bijstand van een tolk wordt mededeling gedaan in het pv.

Let op: het niet inschakelen van een tolk kan leiden tot bewijsuitsluiting (van de zonder tolk afgelegde verklaring van de verdachte) en zelfs tot niet-

ontvankelijkheid

Zie verder het zakboek voor overige bepalingen inzake de tolk/vertaling

21-04-23 84

Inhoud presentatie









Stelling

De mededeling aan de verdachte dat hij op gestelde vragen niet tot antwoorden verplicht is moet in het pv opgenomen

worden


Cautie (art. 29)

• Verdachte is niet tot antwoorden verplicht

• Moet hem voor verhoor meegedeeld worden

• Mededeling moet in pv opgenomen worden


Verhoor: definitie(jurisprudentie)

• Alle vragen aan een door een opsp. ambt. als verdachte aangemerkt persoon

• Betreffende diens betrokkenheid bij een zeker strafbaar feit


Cautieplicht

• Niet bij vragen naar personalia

• Wel bij telefonisch verhoor

• Herhaling niet vereist na iedere onderbreking verhoor (wel aan te bevelen)

• Niet vereist bij verdachte die ongevraagd verklaart

(hem werden immers geen vragen gesteld)


Consequentie ontbreken cautie

Rechter mag antwoord op vragen zonder voorafgaande cautie uitsluitend tot bewijs

bezigen

als de verdachte niet in zijn belangen is geschaad


Stelling

Als uit pv niet blijkt dat aan verdachte de cautie is gegeven

moet het ervoor gehouden worden dat

dit niet het geval is


Consequentie ontbreken cautie

• Als uit pv niet blijkt dat aan verdachte de cautie is gegeven

moet het ervoor gehouden worden dat dit niet het geval is

• Ontbreken in pv (terwijl cautie wél gegeven is) kan hersteld worden door aanvullend pv of

verklaring opsp. ambt. ter zitting


Herstel cautieverzuim

• Verdachte alsnog cautie geven en opnieuw verhoren

of

• Met vrijwillige en bewuste toestemming verdachte na geven cautie verwijzen naar

eerder afgelegde verklaringen


Stelling

Verklaringen die een verdachte aflegt tijdens

een onrechtmatige vrijheidsberoving mogen

niet voor het bewijs worden gebruikt


Verklaring tijdens onrechtmatige vrijheidsberoving

• De enkele omstandigheid dat een verdachte bij een verhoor tijdens een onrechtmatige vrijheidsberoving op een

politiebureau een verklaring aflegt brengt niet mee dat die verklaring niet tot het bewijs mag worden gebruikt

• De afgelegde verklaring kan tegen de verdachte zelf gebruikt worden maar ook tegen een andere verdachte

• Dat zou anders zijn als een verdachte onrechtmatig van zijn vrijheid is beroofd om een verklaring te verkrijgen

21-04-23 95









Minderjarige verdachten

Onderscheid dient gemaakt te worden tussen:

1: minderjarigen jonger dan 12 jaar

2: minderjarigen van 12 jaar en ouder


Stelling

Tegen een minderjarige jonger dan 12 jaar mogen géén dwangmiddelen

worden toegepast


Minderjarige verdachtenjonger dan 12 jaar

De volgende dwangmiddelen mogen toegepast worden (art. 487):

• staande houden• aanhouden (inclusief betreden plaatsen en

doorzoeking)• identificatiefouillering

• onderzoek aan kleding en lichaam,• ophouden voor onderzoek

• ibn (incl. doorzoeking)


Minderjarige verdachtenjonger dan 12 jaar

Toepassing ivs en VH dus niet toegestaan

Minderjarige jonger dan 12 jaar mag derhalve nooit langer dan 6 uur voor onderzoek worden

opgehouden (art. 487)

Let op: • mogelijk kinderbeschermingsmaatregelen

• sociale bewaring (zie zakboek hulpOvJ) zeer uitzonderlijk!!


Minderjarige verdachtenvan 12 jaar en ouder

Alle dwangmiddelen mogelijk (art. 487)


Stelling

Een minderjarige verdachte mag ook

thuis in verzekering en zelfs in VH gesteld worden


Minderjarige verdachtenvrijheidsbeneming

• Ivs of VH mogelijk op elke geschikte plaats (bijv. woning ouders/voogd) (art. 493.3)

• Raad voor de kinderbescherming dient onverwijld van ivs in kennisgesteld te worden

• Opsp. ambt. dient uit eigen beweging én z.s.m. familielid of huisgenoot in kennis te stellen van

insluiting, tenzij onderzoeksbelangen (ambtsinstructie)

21-04-23 103





• Minderjarige verdachte• Halt




Minderjarige verdachten: halt

Het alternatief voor strafvervolging:

• deelneming aan bepaald project• aanwijzing feiten in halt-besluit, bijv.:

– openlijk geweld tegen goederen– brandstichting gemeen gevaar goederen

– diefstal (braak), heling, oplichting– vernieling, baldadigheid

– vuurwerk, gemeentelijke verordeningenschade gelimiteerd!!


Minderjarige verdachten: halt

Zie voor Halt-afdoening verder de 'Richtlijn en kader voor strafvordering jeugd en adolescenten, inclusief

strafmaten Halt'

21-04-23 106

Inhoud presentatie









Verdachten: plichten

Een ieder die wegens een strafbaar feit wordt vervolgd

wordt voor onschuldig gehouden totdat zijn schuld volgens de wet is bewezen

(presumptio innocentia: onschuldbeginsel)

(art. 6.2 Evrm)


Stelling

Een verdachte kan op geen enkele wijze worden verplicht tot medewerking aan het verkrijgen van voor hem mogelijk

belastend bewijs



Geen onvoorwaardelijk recht of beginsel

dat verdachte op geen enkele wijze kan worden verplicht tot medewerking

aan het verkrijgen van voor hem mogelijk bezwarend bewijs



Voorbeelden:

• vordering uitlevering (art. 551 Sv, Opiumwet, WWM)

• onderzoeksmaatregelen• ademanalyse/bloedproef

• celmateriaal voor DNA-onderzoek• vordering inzage WED

• enz. (bijzondere wetgeving) (zie zakboek)

21-04-23 111

Inhoud presentatie









Stelling

Medische verzorging heeft altijd voorrang op het politieonderzoek


Verdachten: medische verzorging

Medische verzorging heeft voorrang op belang politieonderzoek!!


Stelling

Bij geringste twijfel over

gezondheidstoestand verdachte

moet een arts gewaarschuwd worden


Bij twijfel gezondheidstoestand:arts waarschuwen!!!

Zie art. 32 t/m 36 ambtsinstructie (medische bijstand)Art. 34

1. De ambtenaar controleert de ingeslotene regelmatig met dien verstande dat:a. in het geval de arts is gewaarschuwd, de ingeslotene tenminste elk kwartier in de cel

wordt gadegeslagen; b. in het geval medische hulp is verstrekt, de ingeslotene zo vaak wordt geobserveerd

als de arts heeft voorgeschreven;c. in het geval geen medische hulp noodzakelijk wordt geacht, de ingeslotene eenmaal

per twee uur wordt gadegeslagen.2. In de gevallen, bedoeld in het 1e lid, onder a en b, observeert de ambtenaar in de cel

en aan de persoon, waarbij hij vooral acht slaat op de mate waarin de ingeslotene wekbaar en aanspreekbaar is. Personen die in een toestand geraken waarin zij niet

wekbaar of aanspreekbaar zijn, worden terstond per ambulance naar een ziekenhuis vervoerd.

3. De ambtenaar registreert de observaties, bedoeld in het 1e lid.



De omvang v/d zorgplicht v/d politie ten aanzien van ingesloten arrestanten hangt af v/d omstandigheden v/h geval

waarbij ondermeer van belang kan zijn

wat bekend is of behoort te zijn over de conditie waarin de arrestant bij zijn insluiting verkeert

(HR)



Als er bij een persoon

nadat deze in detentie is gegaan

verwondingen zijn ontstaan

is er sprake van omgekeerde bewijslast

(Myjer)



De ernst van de kwaal

of de inschatting van de politieambtenaar over de noodzaak een arts te raadplegen

zijn géén criteria voor waarschuwen arts

(Nationale ombudsman)



Zie ook de ambtsinstructie

• Hulpverlening / alcohol(verwijzing naar ziekenhuis, regelen vervoer indien nodig, eigen zorgkader,

enz.) (art. 24 en 25)

• Medische bijstand (overleg met arts, controle na waarschuwing arts, wekbaar/aanspreekbaar,

enz.) (art. 32 t/m 36)

21-04-23 120

Inhoud presentatie








21-04-23 121

Verhoor verdachte als getuige• Geen rechtsregel staat er aan in de weg 'dat

opsporingsambtenaren in de fase van het opsporingsonderzoek een persoon afwisselend in

verschillende hoedanigheden verhoren

• Het is dus mogelijk dat iemand eerst wordt verhoord als aangever en/of getuige, daarna als verdachte en vervolgens

weer als aangever/getuige

• Wel brengt de eis van een goede procesorde mee dat (MH: aan de betreffende persoon en in het pv) duidelijk wordt

gemaakt in welke hoedanigheid de desbetreffende persoon wordt verhoord


21-04-23 122

Verhoor verdachte als getuige• Bij het verhoor als verdachte dienen de daarvoor geldende

waarborgen in acht te worden genomen zoals de cautie‘

• Bij het verhoor als getuige dient aan het verschoningsrecht gedacht te worden (zie zakboek 3.20)

Hetzelfde geldt m.i. als de verdachte gelijktijdig als verdachte én getuige gehoord wordt (cautie én verschoningsrecht en onder omstandigheden ook het consultatierecht, zie 2.7)

• Het verhoren van een persoon als getuige terwijl die persoon ook verdachte is zonder daarbij de rechten die de betreffende persoon als verdachte heeft in acht te nemen, zal leiden tot

bewijsuitsluiting van de aldus verkregen verklaring (en onder omstandigheden zelfs tot niet-ontvankelijkheid).


EINDE PRESENTATIE

1. Actualiteiten na laatste zakboek2. Tip van de week + tiparchief

3. Misdrijf van de maand4. Diapresentaties

5. Meerkeuzevragen6. Nieuwsmail

7. Digitale zakboeken8. Enz.

WWW.ZAKBOEKENPOLITIE.COMWWW.ZAKBOEKENPOLITIE.COM

Www.zakboekenpolitie.com Zakboekenpolitie.com De verdachte Gebaseerd op hoofdstuk 2 van de zakboeken...

Documents

Transcript of Www.zakboekenpolitie.com Zakboekenpolitie.com De verdachte Gebaseerd op hoofdstuk 2 van de zakboeken...