Woordsoorten bloemlezingbijvoeglijk naamwoord: zo kort mogelijk: één klinker (o), één...

Voor Nederland en Belgiё: K2-Publisher B.V.Prins Hendrikstraat 37NL-2411 CS Bodegraven

VOORBEELDPAGINA‘S88973 Woordsoorten

Telefoon +31(0)172-61 03 75Telefax +31(0)172-61 43 [email protected]

PAGINA 1 VAN 23

1

Woordsoorten bloemlezing uit het 40 bladzijden tellende boek.

Inleiding Een boek samenstellen over woordsoorten. Dat betekent: keuzes maken. Wat overigens ook geldt voor het gebruiken ervan.

Over de keuzes van de samenstellers het volgende:

- werkwoord We noemen zelfstandige werkwoorden en hulpwerkwoorden natuurlijk wel, maar in de oefeningen zijn we er tevreden mee, wanneer een leerling alle werkwoorden (persoonsvorm, voltooid deelwoord, infinitief) in een zin kan aangeven. Dat is immers van groot belang voor een correcte werkwoordspelling. Voor het koppelwerkwoord is er een apart hoofdstuk.

- bijvoeglijk naamwoord We beperken ons niet tot het kunnen herkennen ervan. Vooral ook ter ondersteuning van de werkwoordspelling geven we veel aandacht aan o.m. het als bijvoeglijk naamwoord gebruikte voltooid deelwoord: Hij bemestte de grond met bemeste tuinaarde. Met een aantal extra oefeningen die u in een woordsoortenboek wellicht niet zou verwachten. Ook elders zult u (nuttige) extra's tegenkomen.

- bijwoord Het herkennen van bijwoorden (vooral ook het verschil met het bijvoeglijk naamwoord) lijkt ons belangrijk in verband met het vreemdetalenonderwijs. Denkt u aan het Engels:

a quick walk walking quickly

Wij maakten dus onze keuzes. Doet u dat als gebruiker gerust ook. Bepaalde oefeningen (aan het eind van een hoofdstuk) kunt u of overslaan of gebruiken om te differentiëren. Dat geldt in feite ook voor enkele hoofdstukken. Misschien vindt u het bijvoorbeeld niet nodig om het met uw leerlingen over het wederkerend en wederkerig voornaamwoord te hebben. Wat het tussenwerpsel betreft: dat hebben we opgenomen voor de echte 'liefhebber' … We gaan ervan uit dat u snel uw weg zult weten te vinden in Woordsoorten.

1 Woordsoorten

We kunnen een zin verdelen in zinsdelen en die dan een naam geven. Dat noemen we redekundig ontleden. Ieder woord apart benoemen kan ook. Dat gaan we in dit boek doen. We gaan kijken tot welke soort de woorden in een zin horen. Dat noemen we taalkundig ontleden. Behoort een woord altijd tot dezelfde woordsoort? Meestal wel. Zo is meisje altijd een zelfstandig naamwoord, jongen ook; en de is altijd een lidwoord. Maar er zijn ook woorden waarbij het van de zin afhangt tot welke soort ze behoren. Zo is hard een bijvoeglijk naamwoord in een hard schot, maar een bijwoord in hij schiet hard. Welke woordsoorten kom je in dit boek tegen? ww werkwoord zelfstandig werkwoord zww hulpwerkwoord hww koppelwerkwoord kww

K2-Pu

blisher

.nlat overigens ook geldt voor

K2-Pu

blisher

.nlat overigens ook geldt voor

natuurlijk wel, maar in

K2-Pu

blisher

.nl

natuurlijk wel, maar in de

K2-Pu

blisher

.nl

de oefeningen

K2-Pu

blisher

.nl

oefeningen persoonsvorm, voltooid deelwoord,

K2-Pu

blisher

.nl

persoonsvorm, voltooid deelwoord, root belang voor een correcte werkwoordspelling.

K2-Pu

blisher

.nl

root belang voor een correcte werkwoordspelling.

We beperken ons niet tot het kunnen herkennen ervan. Vooral ook ter ondersteuning van de

K2-Pu

blisher

.nl

We beperken ons niet tot het kunnen herkennen ervan. Vooral ook ter ondersteuning van de als bijvoeglijk naamwoord gebruikte

K2-Pu

blisher

.nl

als bijvoeglijk naamwoord gebruikte bemeste

K2-Pu

blisher

.nl

bemeste tuinaarde

K2-Pu

blisher

.nl

tuinaarde.

K2-Pu

blisher

.nl

.oefeningen die u in een woordsoortenboek wellicht niet zou verwachten.

K2-Pu

blisher

.nl

oefeningen die u in een woordsoortenboek wellicht niet zou verwachten.

Het herkennen van bijwoorden (vooral ook het verschil met het bijvoeglijk naamwoord) lijkt ons

K2-Pu

blisher

.nl

Het herkennen van bijwoorden (vooral ook het verschil met het bijvoeglijk naamwoord) lijkt ons belangrijk in verband met het vreemdetalenonderwijs. Denkt u aan het Engels:

K2-Pu

blisher

.nl

belangrijk in verband met het vreemdetalenonderwijs. Denkt u aan het Engels:

Wij maakten dus onze keuzes. Doet u dat als gebruiker gerust ook. Bepaalde oefeningen (aan het eind

K2-Pu

blisher

.nl

Wij maakten dus onze keuzes. Doet u dat als gebruiker gerust ook. Bepaalde oefeningen (aan het eind van een hoofdstuk) kunt u of overslaan of gebruiken om te

K2-Pu

blisher

.nl

van een hoofdstuk) kunt u of overslaan of gebruiken om te differentiëren

K2-Pu

blisher

.nl

differentiërenenkele hoofdstukken. Misschien vindt u het bijvoorbeel

K2-Pu

blisher

.nl

enkele hoofdstukken. Misschien vindt u het bijvoorbeeld niet nodig om het met uw leerlingen over het

K2-Pu

blisher

.nl

d niet nodig om het met uw leerlingen over het wederkerend en wederkerig voornaamwoord te hebben. Wat het tussenwerpsel betreft: dat hebben we

K2-Pu

blisher

.nl

wederkerend en wederkerig voornaamwoord te hebben. Wat het tussenwerpsel betreft: dat hebben we opgenomen voor de echte 'liefhebber'

K2-Pu

blisher

.nl

opgenomen voor de echte 'liefhebber' …

K2-Pu

blisher

.nl

…

We gaan ervan uit dat u snel uw weg zult weten te vinden in

K2-Pu

blisher

.nl

We gaan ervan uit dat u snel uw weg zult weten te vinden in

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Woordsoorten

K2-Pu

blisher

.nl

Woordsoorten

We kunnen een zin verdelen in zinsdelen en die dan een naam geven.

K2-Pu

blisher

.nl

We kunnen een zin verdelen in zinsdelen en die dan een naam geven. redekundig ontleden

K2-Pu

blisher

.nl

redekundig ontleden.

K2-Pu

blisher

.nl

.Ieder woord apart benoemen kan ook. Dat gaan we in dit boek doen. We gaan kijken tot welke

K2-Pu

blisher

.nl

Ieder woord apart benoemen kan ook. Dat gaan we in dit boek doen. We gaan kijken tot welke soort de woorden in een zin horen. Dat noemen we

K2-Pu

blisher

.nl

soort de woorden in een zin horen. Dat noemen we

Behoort een woord altijd tot dezelfde woordsoort? Meestal wel.

K2-Pu

blisher

.nl

Behoort een woord altijd tot dezelfde woordsoort? Meestal wel.Zo is

K2-Pu

blisher

.nl

Zo is meisje

K2-Pu

blisher

.nl

meisje altijd een zelfsta

K2-Pu

blisher

.nl

altijd een zelfstaMaar er zijn ook woorden waarbij het van de zin afhangt tot welke soort ze behoren. Zo is K2-

Publis

her.n

lMaar er zijn ook woorden waarbij het van de zin afhangt tot welke soort ze behoren. Zo is een K2-

Publis

her.n

leen bijvoeglijk naamwoordK2-

Publis

her.n

lbijvoeglijk naamwoord

Welke woordsoorten K2-Pu

blisher

.nl

Welke woordsoorten




PAGINA 2 VAN 23

2

lw lidwoord znw zelfstandig naamwoord bnw bijvoeglijk naamwoord bw bijwoord voornaamwoord persoonlijk voornaamwoord pers vnw bezittelijk voornaamwoord bez vnw wederkerend voornaamwoord wederkerig voornaamwoord aanwijzend voornaamwoord aanw vnw vragend voornaamwoord vr vnw betrekkelijk voornaamwoord betr vnw onbepaald voornaamwoord onb vnw tw telwoord vw voegwoord vz voorzetsel

tussenwerpsel 1 Werkwoord ww

Werkwoorden zijn doe-woorden: ze vertellen wat er wordt gedaan of wat er gebeurt. Ze kunnen in een andere tijd gezet worden; soms verandert dan de klank. Bram tekent vaak een giraffe. Hoeveel zinnen heb je al gemaakt? Met een werkwoord kun je vrijwel altijd een rijtje met ik-jij-hij-wij maken:

Ik ga even een rijtje maken.

ik ga ik maak jij gaat jij maakt hij gaat hij maakte wij gingen wij maakten ik ben gegaan ik heb gemaakt

Dus: ga en maken zijn werkwoorden.

toets

Als je dit plaatje tegenkomt, met een toetsnummer eronder, is er een toets aan de beurt. Toetsen vind je achter in dit boek vanaf blz. 37.

K2-Pu

blisher

.nlpers vnw

K2-Pu

blisher

.nlpers vnw

bez vnw

K2-Pu

blisher

.nlbez vnw

aanwijzend voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

aanwijzend voornaamwoord aanw vnw

K2-Pu

blisher

.nl

aanw vnwvr vnw

K2-Pu

blisher

.nl

vr vnwbetrekkelijk voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

betrekkelijk voornaamwoord betr vnw

K2-Pu

blisher

.nl

betr vnwonbepaald voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

onbepaald voornaamwoord onb vnw

K2-Pu

blisher

.nl

onb vnw

K2-Pu

blisher

.nl

Werkwoord ww

K2-Pu

blisher

.nl

Werkwoord ww

Werkwoorden zijn doe

K2-Pu

blisher

.nl

Werkwoorden zijn doe-

K2-Pu

blisher

.nl

-woorden: ze vertellen wat er wordt gedaan of

K2-Pu

blisher

.nl

woorden: ze vertellen wat er wordt gedaan ofZe kunnen in een andere tijd gezet worden; soms verandert dan de klank.

K2-Pu

blisher

.nl

Ze kunnen in een andere tijd gezet worden; soms verandert dan de klank.

Bram

K2-Pu

blisher

.nl

Bram tekent

K2-Pu

blisher

.nl

tekent vaak

K2-Pu

blisher

.nl

vaakHoeveel zinnen

K2-Pu

blisher

.nl

Hoeveel zinnen

Met een werkwoord kun je vrijwel altijd een rijtje met ik

K2-Pu

blisher

.nl

Met een werkwoord kun je vrijwel altijd een rijtje met ik

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 3 VAN 23

3

Oefening 1 Kleur in de volgende zinnen de werkwoorden. (Kun je er een rijtje met ik-jij-hij-wij mee maken?) Er kunnen meerdere werkwoorden in een zin staan.

1 Bram tekent vaak een giraffe.

2 Heb jij weleens in een sportwagen gezeten?

25 Waarom sta je zo te schreeuwen? Waarom sta je zo te schreeuwen?

* Let op! Hier is het werkwoord gesplitst.

hebben, Het voltooid deelwoord komt bijna altijd voor met een hulpwerkwoord: met zijn of

worden. Bij andere hulpwerkwoorden krijg je de infinitief (het hele werkwoord). Kijk maar in de volgende oefening. Oefening 2 Vul in de zinnen hieronder steeds een hulpwerkwoord in. Kies daarbij uit:

hebben, zijn, worden, zullen, mogen, kunnen, moeten, willen. Als je aan een zin niet kunt zien in welke tijd die staat, neem je de

tegenwoordige tijd. Zijn er meerdere werkwoorden mogelijk, dan hoef je er maar een op te schrijven.

1 Hij _______________ nu al twee keer te laat gekomen.

2 Wie _______________ mij straks even helpen?

Oefening 3 In de oefening hierboven heb je steeds een hulpwerkwoord ingevuld. Kleur nu de andere werkwoorden nog even. Oefening 4 Kleur alle werkwoorden; dat kunnen er meerdere in een zin zijn. Zet

daarna in iedere zin een kringetje om het 'hoofdwerkwoord' (het belangrijkste werkwoord).

1 Ahmed was in een plas gevallen.

2 Zal ik jou eens even helpen?

15 We moeten alleen in zin 15 de werkwoorden nog kleuren.

K2-Pu

blisher

.nl

Waarom sta je zo te schreeuwen?

K2-Pu

blisher

.nl

Waarom sta je zo te schreeuwen?

hebben

K2-Pu

blisher

.nl

hebbenhulpwerkwoord

K2-Pu

blisher

.nl

hulpwerkwoord: met

K2-Pu

blisher

.nl

: met zijn

K2-Pu

blisher

.nl

zijn

(het hele werkwoord).

K2-Pu

blisher

.nl

(het hele werkwoord).

Vul in de zinnen hieronder steeds een hulpwerkwoord in. Kies daarbij uit:

K2-Pu

blisher

.nl

Vul in de zinnen hieronder steeds een hulpwerkwoord in. Kies daarbij uit: ,

K2-Pu

blisher

.nl

, zullen

K2-Pu

blisher

.nl

zullen,

K2-Pu

blisher

.nl

, mogen

K2-Pu

blisher

.nl

mogen,

K2-Pu

blisher

.nl

, kunnen

K2-Pu

blisher

.nl

kunnenAls je aan een zin niet kunt zien in welke tijd die staat, neem je de

K2-Pu

blisher

.nl

Als je aan een zin niet kunt zien in welke tijd die staat, neem je de Zijn er meerdere werkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

Zijn er meerdere werkwoorden er maar een op te schrijven.

K2-Pu

blisher

.nl

er maar een op te schrijven.

Hij _______________ nu al twee keer te laat gekomen.

K2-Pu

blisher

.nl

Hij _______________ nu al twee keer te laat gekomen.

Wie _______________ mij straks even helpen?

K2-Pu

blisher

.nl

Wie _______________ mij straks even helpen?

In de oefening hierboven heb je steeds een

K2-Pu

blisher

.nl

In de oefening hierboven heb je steeds een Kleur nu

K2-Pu

blisher

.nl

Kleur nu de andere

K2-Pu

blisher

.nl

de andere werkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoorden

Oefening

K2-Pu

blisher

.nl

Oefening 4

K2-Pu

blisher

.nl

4 Kleur alle

K2-Pu

blisher

.nl

Kleur alle daarna

K2-Pu

blisher

.nl

daarna belangrijkste werkwoord).

K2-Pu

blisher

.nl

belangrijkste werkwoord).

1 K2-Pu

blisher

.nl

1 Ahmed was in een plas gevallen.K2-Pu

blisher

.nl

Ahmed was in een plas gevallen.

Zal ik jou eensK2-Pu

blisher

.nl

Zal ik jou eens

We moeten alleen K2-Pu

blisher

.nl

We moeten alleen




PAGINA 4 VAN 23

4

Een koppelwerkwoord zit in een naamwoordelijk gezegde. Het 'koppelt' het onderwerp aan een bijvoeglijk naamwoord of zelfstandig naamwoord: Die man is verkouden. Die man wordt verkouden. Die man blijft verkouden. Die man blijkt verkouden. Die man lijkt verkouden. Die man schijnt verkouden. Die man komt (me) verkouden voor.

Dat meisje is journalist. Dat meisje wordt journalist. Dat meisje blijft journalist. Dat meisje blijkt journalist. Dat meisje lijkt journalist. Dat meisje schijnt journalist. Dat meisje heet Lida.

Steeds een naamwoordelijk gezegde. Steeds 'koppelt' het werkwoord het onderwerp die man aan het bnw verkouden: die verkouden man.

Steeds een naamwoordelijk gezegde. Steeds 'koppelt' het werkwoord het onderwerp dat meisje aan het znw journalist.

De koppelwerkwoorden op een rij:

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, vóórkomen. Deze werkwoorden zijn alleen maar koppelwerkwoord (en dus deel van een nw gez) als ze koppelen (verbinden): zelfstandig naamwoord onderwerp aan (met) of bijvoeglijk naamwoord In de volgende voorbeelden zijn het geen koppelwerkwoorden.

Wanneer GEEN koppelwerkwoord?

We zijn in Australië.

Ze blijven in Australië.

Kangoeroes komen in Australië voor.

Het gaat hier om ERGENS zijn, ERGENS blijven, ERGENS vóórkomen.

Dan geen koppelwerkwoord, maar een zelfstandig werkwoord (en dus ook een ww gez).

3 Werkwoord: koppelwerkwoord kww kww K2-

Publis

her.n

lnaamwoord

K2-Pu

blisher

.nlnaamwoord:

K2-Pu

blisher

.nl:

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

journalist

K2-Pu

blisher

.nl

journalist.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

journalist

K2-Pu

blisher

.nl

journalist.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

journalist

K2-Pu

blisher

.nl

journalist.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

journalist

K2-Pu

blisher

.nl

journalist.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

schijnt

K2-Pu

blisher

.nl

schijnt journalist

K2-Pu

blisher

.nl

journalist.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

at meisje

K2-Pu

blisher

.nl

at meisje heet

K2-Pu

blisher

.nl

heet Lida

K2-Pu

blisher

.nl

Lida.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Steeds een

K2-Pu

blisher

.nl

Steeds een naamwoordelijk gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

naamwoordelijk gezegde

K2-Pu

blisher

.nl

Steeds 'koppelt' het werkwoord het

K2-Pu

blisher

.nl

Steeds 'koppelt' het werkwoord het

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp dat meisje

K2-Pu

blisher

.nl

dat meisje aan het

K2-Pu

blisher

.nl

aan het

K2-Pu

blisher

.nl

journalist

K2-Pu

blisher

.nl

journalistjournalist

K2-Pu

blisher

.nl

journalist.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

blijken

K2-Pu

blisher

.nl

blijken,

K2-Pu

blisher

.nl

, lijken

K2-Pu

blisher

.nl

lijken,

K2-Pu

blisher

.nl

, schijnen

K2-Pu

blisher

.nl

schijnen

alleen maar

K2-Pu

blisher

.nl

alleen maar koppelwerkwoord

K2-Pu

blisher

.nl

koppelwerkwoord

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

onderwerp aan (met)

K2-Pu

blisher

.nl

aan (met)

K2-Pu

blisher

.nl

In de volgende voorbeelden zijn het

K2-Pu

blisher

.nl

In de volgende voorbeelden zijn het

K2-Pu

blisher

.nl

Wanneer

K2-Pu

blisher

.nl

Wanneer

K2-Pu

blisher

.nl

Het gaat hierK2-Pu

blisher

.nl

Het gaat hier

Dan K2-Pu

blisher

.nl

Dan K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 5 VAN 23

5

Oefening 5 Kleur in de volgende zinnen eerst de werkwoorden. (Kun je er een rijtje met ik-jij-hij-wij mee maken?)

Staat er een koppelwerkwoord in de zin, dan schrijf je dat op achter de zin. Geen koppelwerkwoord? Zet dan een kruisje!

Er kunnen meerdere werkwoorden in een zin staan.

1 Wordt Chantal later kapster? 1 wordt

2 Ik zou vandaag liever op school gebleven zijn. 2 x

3 Het water bleek warm. 3 _________________

__

toets 1

Lidwoorden staan vóór het zelfstandig naamwoord. Er zijn er drie: de, het ('t), een ('n).

de tafel een tafel de en het - bepaald lidwoord het boek een boek een - onbepaald lidwoord

Zelfstandige naamwoorden zijn woorden waar je (bijna altijd) een lidwoord voor kunt zetten. Het gaat om mensen, dieren, dingen, planten, begrippen en (eigen)namen (die je meestal met een hoofdletter schrijft). Bij de meeste zelfstandige naamwoorden hoort een meervoud en een verkleinwoord. Bijvoorbeeld:

kind het kind de kinderen het kindje Oefening 6 Kleur in de volgende zinnen de zelfstandige naamwoorden en de lidwoorden.

1 De hele nacht viel de regen in stromen naar beneden.

15 Met Kerstmis eten we bij onze vroegere buren in Alkmaar. Oefening 7 Kleur in de volgende zinnen de zelfstandige naamwoorden en de werkwoorden.

1 Er is gisteren een ongeluk gebeurd bij een onbewaakte spoorwegovergang.

12 Daardoor raakte niemand gewond; er was alleen materiële schade. * Let op! In deze zin zit een gesplitst werkwoord.

4 Lidwoord + zelfstandig naamwoord lw + znw kww

K2-Pu

blisher

.nlin de zin, dan schrijf je dat op achter de

K2-Pu

blisher

.nlin de zin, dan schrijf je dat op achter de

_________________

K2-Pu

blisher

.nl

_________________

naamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

naamwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

. Er zijn er drie:

K2-Pu

blisher

.nl

Er zijn er drie: de

K2-Pu

blisher

.nl

de

het

K2-Pu

blisher

.nl

het -

K2-Pu

blisher

.nl

- bepaald

K2-Pu

blisher

.nl

bepaald lidwoord

K2-Pu

blisher

.nl

lidwoordeen

K2-Pu

blisher

.nl

een -

K2-Pu

blisher

.nl

- onbepaald lidwoord

K2-Pu

blisher

.nl

onbepaald lidwoord

zijn woorden waar je (bijna altijd) een

K2-Pu

blisher

.nl

zijn woorden waar je (bijna altijd) een mensen, dieren, dingen, planten, begrippen en (eigen)namen (die je

K2-Pu

blisher

.nl

mensen, dieren, dingen, planten, begrippen en (eigen)namen (die je meestal met een hoofdletter schrijft).

K2-Pu

blisher

.nl

meestal met een hoofdletter schrijft).zelfstandige naamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

zelfstandige naamwoorden hoort een

K2-Pu

blisher

.nl

hoort een meervoud

K2-Pu

blisher

.nl

meervoud

kind

K2-Pu

blisher

.nl

kind de

K2-Pu

blisher

.nl

de kinderen

K2-Pu

blisher

.nl

kinderen

Kleur

K2-Pu

blisher

.nl

Kleur in

K2-Pu

blisher

.nl

in de volgende zinnen de

K2-Pu

blisher

.nl

de volgende zinnen de lidwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

lidwoorden.

K2-Pu

blisher

.nl

.

De hele nacht viel de regen in stromen naar beneden.

K2-Pu

blisher

.nl

De hele nacht viel de regen in stromen naar beneden.

Met Kerstmis eten we bij onze vroegere buren in Alkmaar.

K2-Pu

blisher

.nl

Met Kerstmis eten we bij onze vroegere buren in Alkmaar.

Oefening 7

K2-Pu

blisher

.nl

Oefening 7 Kleur in de volgende zinnen de

K2-Pu

blisher

.nl

Kleur in de volgende zinnen de de

K2-Pu

blisher

.nl

de werkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoorden

1

K2-Pu

blisher

.nl

1 Er is gisteren een ongeluk gebeurd bij een onbewaakte spoorwegovergang.

K2-Pu

blisher

.nl

Er is gisteren een ongeluk gebeurd bij een onbewaakte spoorwegovergang.

12 K2-Pu

blisher

.nl

12 Daardoor raakte niemand gewond; er wasK2-Pu

blisher

.nl

Daardoor raakte niemand gewond; er was

Let op! In deze zin zit een gesplitst werkwoord.K2-Pu

blisher

.nl

Let op! In deze zin zit een gesplitst werkwoord.K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Lidwoord + zelfstandig naamwoord lw + znw

K2-Pu

blisher

.nl

Lidwoord + zelfstandig naamwoord lw + znw




PAGINA 6 VAN 23

6

Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een zelfstandig naamwoord.

mooi lelijk aardig hoog laag stom fantastisch afgelegen robuust groot klein geel wit prachtig goed gammel stevig landelijk antiek modern nieuw oud stenen houten schitterend leuk schoon vies ouderwets rommelig haveloos bijzonder afgebroken vreemd raar fraai gerenoveerd

Een groot huis Groot vertelt iets over huis; het voegt er iets bij. Een bijvoeglijk naamwoord staat meestal vlak voor het zelfstandig naamwoord. Het kan er ook achter staan; in een zin met een koppelwerkwoord, een zin met een naamwoordelijk gezegde dus. De nieuwe fiets De fiets is nieuw. Nieuwe en nieuw zeggen iets over fiets. Soms staan er meerdere bijvoeglijke naamwoorden vlak voor het zelfstandig naamwoord, gescheiden door een komma.

Dat mooie, grote, houten huis De meeste bijvoeglijke naamwoorden kunnen een uitgang krijgen: groot - grote hout - houten Een houten schutting Wanneer komt er -en achter het bijvoeglijk naamwoord?

Als een bijvoeglijk naamwoord wat vertelt over het materiaal (de stof) waarvan iets gemaakt is, wordt het een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord genoemd. Iets kan gemaakt zijn van bijvoorbeeld: katoen, hout, steen, goud, blik, lood, glas.

Die schutting is VAN hout. Die muur is VAN steen.

De meeste stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden eindigen op –en. Niet allemaal dus; deze bijvoorbeeld niet:

een plastic auto een platina album een nylon tentdoek een aluminium pan Bij het bijvoeglijk naamwoord heeft wél of geen –n niets te maken met enkel- of meervoud, wel met 'gewoon' of stoffelijk. Kijk maar!

Gewoon bijvoeglijk naamwoord Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord tien glimmende lepels tien zilveren lepels

5 Bijvoeglijk naamwoord bnw

Wat voor huis?

Een houten huis

K2-Pu

blisher

.nl

; het

K2-Pu

blisher

.nl

; het voegt

K2-Pu

blisher

.nl

voegt er iets

K2-Pu

blisher

.nl

er iets bij

K2-Pu

blisher

.nl

bij.

K2-Pu

blisher

.nl

.

staat meestal vlak voor het

K2-Pu

blisher

.nl

staat meestal vlak voor het zelfstandig naamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

zelfstandig naamwoordkoppelwerkwoord

K2-Pu

blisher

.nl

koppelwerkwoord, een zin met een

K2-Pu

blisher

.nl

, een zin met een

Nieuwe

K2-Pu

blisher

.nl

Nieuwe en

K2-Pu

blisher

.nl

en nieuw

K2-Pu

blisher

.nl

nieuw zeggen iets over

K2-Pu

blisher

.nl

zeggen iets over

naamwoorden vlak voor het zelfstandig naamwoord,

K2-Pu

blisher

.nl

naamwoorden vlak voor het zelfstandig naamwoord,

De meeste bijvoeglijke naamwoorden kunnen een uitgang krijgen:

K2-Pu

blisher

.nl

De meeste bijvoeglijke naamwoorden kunnen een uitgang krijgen:

hout

K2-Pu

blisher

.nl

hout -

K2-Pu

blisher

.nl

- houten

K2-Pu

blisher

.nl

houten

en

K2-Pu

blisher

.nl

en achter het bijvoeglijk naamwoord?

K2-Pu

blisher

.nl

achter het bijvoeglijk naamwoord?

K2-Pu

blisher

.nl

Als een bijvoeglijk naamwoord wat vertelt over het materiaal (de stof) waarvan iets gemaakt

K2-Pu

blisher

.nl

Als een bijvoeglijk naamwoord wat vertelt over het materiaal (de stof) waarvan iets gemaakt is, wordt het een

K2-Pu

blisher

.nl

is, wordt het een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

stoffelijk bijvoeglijk naamwoordIets kan gemaakt zijn van bijvoorbeeld:

K2-Pu

blisher

.nl

Iets kan gemaakt zijn van bijvoorbeeld:

Die schutting is

K2-Pu

blisher

.nl

Die schutting is VAN

K2-Pu

blisher

.nl

VAN hout.

K2-Pu

blisher

.nl

hout.

De meeste stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden eindigen op

K2-Pu

blisher

.nl

De meeste stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden eindigen op Niet allemaal dus; deze bijvoorbeeld niet:

K2-Pu

blisher

.nl

Niet allemaal dus; deze bijvoorbeeld niet:

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

een

K2-Pu

blisher

.nl

een plastic

K2-Pu

blisher

.nl

plastic auto

K2-Pu

blisher

.nl

auto

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

een K2-Pu

blisher

.nl

een nylonK2-Pu

blisher

.nl

nylon tentdoekK2-Pu

blisher

.nl

tentdoek

Bij het bijvoeglijk naamwoord heeft wél of geen K2-Pu

blisher

.nl

Bij het bijvoeglijk naamwoord heeft wél of geen wel met 'gewoon' of stoffelijk. Kijk maar!K2-

Publis

her.n

l

wel met 'gewoon' of stoffelijk. Kijk maar!K2-Pu

blisher

.nl

Gewoon bijvoeglijk naamwoordK2-Pu

blisher

.nl

Gewoon bijvoeglijk naamwoordK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Een houten huis

K2-Pu

blisher

.nl

Een houten huis




PAGINA 7 VAN 23

7

Oefening 8 Kleur alle bijvoeglijke naamwoorden.

1 Op een zonnige dag speelde Jan met zijn leren bal. 18 Een aluminium pan is lichter dan een stalen of ijzeren pan. Oefening 9 Wel of niet stoffelijk: wel of geen –en aan het eind? Vul steeds het bijvoeglijk naamwoord in. 1 hoog De ______________________ flat Er zijn ook bijvoeglijke naamwoorden die van een werkwoord afgeleid zijn: het voltooid deelwoord (soms ook het onvoltooid deelwoord) wordt dan gebruikt als bijvoeglijk naamwoord.

verbreden > verbreed (volt. deelw.) De verbrede weg

stromen > stromend (onv. deelw.) Het stromende water

Ik vergrootte de foto. De foto is vergroot. / Ik heb de foto vergroot. ww (persoonsvorm) ww (voltooid deelwoord) ww (voltooid deelwoord) IK-vorm + te De vergrote foto bijvoeglijk naamwoord: zo kort mogelijk: één klinker (o), één medeklinker (t), behalve wanneer je het verkeerd zou

uitspreken: in bekladde muren dus wel 2 d's! Schrijf het bijvoeglijk naamwoord als een gewoon woord.

Als het voltooid deelwoord van een sterk werkwoord op –en eindigt, blijft die –en in het bijvoeglijk naamwoord gewoon staan! bakken > gebakken (volt. deelw.) Het gebakken brood

verzenden > verzonden (volt. deelw.) De verzonden e-mail Ook zó'n bijvoeglijk naamwoord eindigt dus op –en.

Oefening 10 Gebruik het voltooid deelwoord als een bijvoeglijk naamwoord.

1 Mijn fiets is gestolen. De ______________________________ fiets fiets

11 De grond is bemest. De ______________________________ grond grond

12 De gevangene is gevlucht. De ______________________________ gevangene gevangene K2-

Publis

her.n

laan het eind? Vul steeds het

K2-Pu

blisher

.nlaan het eind? Vul steeds het

Er zijn ook bijvoeglijke naamwoorden die van een werkwoord afgeleid zijn: het

K2-Pu

blisher

.nl

Er zijn ook bijvoeglijke naamwoorden die van een werkwoord afgeleid zijn: het voltooid

K2-Pu

blisher

.nl

voltooid ) wordt dan gebruikt als

K2-Pu

blisher

.nl

) wordt dan gebruikt als bijvoeglijk

K2-Pu

blisher

.nl

bijvoeglijk

De

K2-Pu

blisher

.nl

De verbrede

K2-Pu

blisher

.nl

verbrede weg

K2-Pu

blisher

.nl

weg

Het

K2-Pu

blisher

.nl

Het stromende

K2-Pu

blisher

.nl

stromende water

K2-Pu

blisher

.nl

water

K2-Pu

blisher

.nl

vergroot

K2-Pu

blisher

.nl

vergroot.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

/

K2-Pu

blisher

.nl

/ Ik heb de foto

K2-Pu

blisher

.nl

Ik heb de foto vergroot

K2-Pu

blisher

.nl

vergroot

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

(voltooid deelwoord) ww (voltooid deelwoord)

K2-Pu

blisher

.nl

(voltooid deelwoord) ww (voltooid deelwoord)

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

één klinker (o), één medeklinker (t), behalve wanneer je het verkeerd zou

K2-Pu

blisher

.nl

één klinker (o), één medeklinker (t), behalve wanneer je het verkeerd zou

K2-Pu

blisher

.nl

bekladde

K2-Pu

blisher

.nl

bekladde muren

K2-Pu

blisher

.nl

muren dus wel 2 d's!

K2-Pu

blisher

.nl

dus wel 2 d's!

K2-Pu

blisher

.nl

Schrijf het bijvoeglijk naamwoord als een gewoon woord.

K2-Pu

blisher

.nl

Schrijf het bijvoeglijk naamwoord als een gewoon woord.Schrijf het bijvoeglijk naamwoord als een gewoon woord.

K2-Pu

blisher

.nl

Schrijf het bijvoeglijk naamwoord als een gewoon woord.

deelwoord van een sterk werkwoord op

K2-Pu

blisher

.nl

deelwoord van een sterk werkwoord op bijvoeglijk naamwoord gewoon staan

K2-Pu

blisher

.nl

bijvoeglijk naamwoord gewoon staan!

K2-Pu

blisher

.nl

!

>

K2-Pu

blisher

.nl

> gebakken

K2-Pu

blisher

.nl

gebakken (volt. deelw.)

K2-Pu

blisher

.nl

(volt. deelw.)

verzenden

K2-Pu

blisher

.nl

verzenden >

K2-Pu

blisher

.nl

> verzonden

K2-Pu

blisher

.nl

verzonden

Ook zó'n bijvoeglijk naamwoord eindigt dus op

K2-Pu

blisher

.nl

Ook zó'n bijvoeglijk naamwoord eindigt dus op

Oefening 10

K2-Pu

blisher

.nl

Oefening 10 Gebruik

K2-Pu

blisher

.nl

Gebruik het

K2-Pu

blisher

.nl

het

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Mijn fiets is

K2-Pu

blisher

.nl

Mijn fiets isMijn fiets is

K2-Pu

blisher

.nl

Mijn fiets is gestolen

K2-Pu

blisher

.nl

gestolengestolen

K2-Pu

blisher

.nl

gestolen

11

K2-Pu

blisher

.nl

11

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

De grond is

K2-Pu

blisher

.nl

De grond isDe grond is

K2-Pu

blisher

.nl

De grond is bemest

K2-Pu

blisher

.nl

bemest

12 K2-Pu

blisher

.nl

12 K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

De gevangene isK2-Pu

blisher

.nl

De gevangene isDe gevangene isK2-Pu

blisher

.nl

De gevangene is




PAGINA 8 VAN 23

8

Oefening 11 Maak van de volgende werkwoorden een bijvoeglijk naamwoord.

missen breken verslaan knopen vinden redden witten winnen

Oefening 12 Maak nu zelf passende bijvoeglijke naamwoorden van de volgende woorden. leuk steen wassen glimmen katoen stelen rijden

1 Een huis van steen is een ______________________________ huis.

7 Na de poetsbeurt is het weer een _______________________ auto. Oefening 13 Maak van de werkwoorden hieronder een voltooid deelwoord en

gebruik dat als bijvoeglijk naamwoord. 4 vergroten De _______________________________ foto

5 beantwoorden De _______________________________ brief

Een bijwoord zegt iets over:

een werkwoord Ik speel leuk. Ik heb leuk gespeeld. Je moet duidelijk spreken. Hij schildert prachtig. een bijvoeglijk naamwoord Dat is een erg aardige jongen.

Aardige vertelt iets over het znw jongen: is dus een bv nw. Erg vertelt iets over het bv nw aardige: niet gewoon aardig, maar erg aardig; erg is dus een bw.

een ander bijwoord Die auto rijdt zeer snel. Snel vertelt iets over het ww rijdt: is dus een bw.

Zeer vertelt iets over het bw snel: niet gewoon snel, maar zeer snel; zeer is dus een bw.

Jullie kunnen bijzonder goed ontleden. telwoord Hij heeft er heel veel. Ik heb er erg weinig.

6 Bijwoord bw

1 de ____________________ vaas 5 de ____________________ wedstrijd

K2-Pu

blisher

.nl

van de

K2-Pu

blisher

.nl

van de

leuk steen wassen glimmen katoen stelen rijden

K2-Pu

blisher

.nl

leuk steen wassen glimmen katoen stelen rijden

Een huis van steen is een ______________________________ huis.

K2-Pu

blisher

.nl

Een huis van steen is een ______________________________ huis.

Na de poetsbeurt is het weer een _______________________

K2-Pu

blisher

.nl

Na de poetsbeurt is het weer een _______________________ auto.

K2-Pu

blisher

.nl

auto.

van de werkwoorden hieronder een

K2-Pu

blisher

.nl

van de werkwoorden hieronder een voltooid

K2-Pu

blisher

.nl

voltooid deelwoord

K2-Pu

blisher

.nl

deelwoordnaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

naamwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

.

______________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________

K2-Pu

blisher

.nl

_________________

K2-Pu

blisher

.nl

__________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

______________________

______________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________

K2-Pu

blisher

.nl

_________________

K2-Pu

blisher

.nl

__________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

______________________

Ik

K2-Pu

blisher

.nl

Ik speel

K2-Pu

blisher

.nl

speel leuk

K2-Pu

blisher

.nl

leuk.

K2-Pu

blisher

.nl

.

Je moet

K2-Pu

blisher

.nl

Je moet duidelijk

K2-Pu

blisher

.nl

duidelijk

bijvoeglijk naamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

bijvoeglijk naamwoord Dat is

K2-Pu

blisher

.nl

Dat is een

K2-Pu

blisher

.nl

een

Aardige

K2-Pu

blisher

.nl

AardigeErg

K2-Pu

blisher

.nl

Erg

een ander

K2-Pu

blisher

.nl

een ander bijwoord

K2-Pu

blisher

.nl

bijwoord

telwoordK2-Pu

blisher

.nl

telwoordK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl___

K2-Pu

blisher

.nl___ wedstrijd

K2-Pu

blisher

.nlwedstrijd

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 9 VAN 23

9

Oefening 14 Kleur de bijwoorden. Soms staan er meerdere in een zin. Er zit ook een zin tussen zonder bijwoord.

Er zijn ook bijwoorden die een tijd of plaats aangeven; als zinsdeel zijn dat (vaak) bijwoordelijke bepalingen van één woord: tijd

Ik help je morgen.

plaats

Waar staat mijn fiets? Er zijn nog veel meer bijwoorden. Ook dit soort losse woordjes horen erbij:

enigszins,

Ik kom niet, zij komt wel. Ook dit zijn als zinsdeel (vaak) bijwoordelijke bepalingen van één woord. 'Vraagwoorden' als waar, wanneer, waarom, waarnaar en hoe zijn bijwoorden. Waar woon jij? Hoe doe je dat? Wanneer komt je oma? Waarom ga jij niet mee? Alleen wie, wat, welk(e) zijn vragende voornaamwoorden! (zie blz. 26) Oefening 15 Kleur de bijwoorden. Soms staan er meerdere in een zin.

Haal bijwoord en bijvoeglijk naamwoord niet door elkaar! Een bijvoeglijk naamwoord zegt altijd iets over een zelfstandig naamwoord.

Dat is een leuk spel. Dat spel is leuk.

Een bijwoord doet dat niet! Dat zegt bijvoorbeeld iets over een werkwoord. Hij speelt leuk. Een bijvoeglijk naamwoord kan van vorm veranderen:

Een leuk spel Het leuke spel

Een bijwoord niet! Zij spelen leuk. Zij kunnen leuk spelen.

1 Er ligt daar een iPhone. 7 Wanneer komt je oom?

1 Dat is een erg mooie auto. 12 Dat zijn bijzonder veel munten.

K2-Pu

blisher

.nlaangeven; als zinsdeel zijn dat (vaak)

K2-Pu

blisher

.nlaangeven; als zinsdeel zijn dat (vaak)

enigszins

K2-Pu

blisher

.nl

enigszins,

K2-Pu

blisher

.nl

,

Ook dit zijn als zinsdeel (vaak) bijwoordelijke bepalingen van één woord.

K2-Pu

blisher

.nl

Ook dit zijn als zinsdeel (vaak) bijwoordelijke bepalingen van één woord.

waarom

K2-Pu

blisher

.nl

waarom,

K2-Pu

blisher

.nl

, waarnaar

K2-Pu

blisher

.nl

waarnaar en

K2-Pu

blisher

.nl

en hoe

K2-Pu

blisher

.nl

hoe

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

doe je dat?

K2-Pu

blisher

.nl

doe je dat?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Wanneer

K2-Pu

blisher

.nl

Wanneer komt je oma?

K2-Pu

blisher

.nl

komt je oma?

zijn vragende voornaamwoorden! (zie blz. 26)

K2-Pu

blisher

.nl

zijn vragende voornaamwoorden! (zie blz. 26)

Kleur de

K2-Pu

blisher

.nl

Kleur de bijwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

bijwoorden. Soms staan er meerdere in een zin.

K2-Pu

blisher

.nl

. Soms staan er meerdere in een zin.

K2-Pu

blisher

.nl

Haal

K2-Pu

blisher

.nl

Haal bijwoord

K2-Pu

blisher

.nl

bijwoord en

K2-Pu

blisher

.nl

en bijvoeglijk

K2-Pu

blisher

.nl

bijvoeglijk

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

bijvoeglijk

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

naamwoord zegt altijd iets over een

K2-Pu

blisher

.nl

zegt altijd iets over een

Een

K2-Pu

blisher

.nl

Een bijwoord

K2-Pu

blisher

.nl

bijwoord doet dat niet!

K2-Pu

blisher

.nl

doet dat niet! Dat zegt bijvoorbeeld iets over een

K2-Pu

blisher

.nl

Dat zegt bijvoorbeeld iets over een

Een K2-Pu

blisher

.nl

Een bijvoeglijkK2-Pu

blisher

.nl

bijvoeglijk naamwoord K2-Pu

blisher

.nl

naamwoord K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Er ligt daar een iPhone.

K2-Pu

blisher

.nl

Er ligt daar een iPhone.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl12 Dat zijn bijzonder veel munten.

K2-Pu

blisher

.nl12 Dat zijn bijzonder veel munten.




PAGINA 10 VAN 23

10

Oefening 16 Kleur de bijwoorden en de bijvoeglijke naamwoorden.

7 Misschien kom ik ook naar dat grote feest. 14 Het waait wel bijzonder hard.

Oefening 17 Je kunt nu in de zinnen van oefening 16 ook nog de zelfstandige naamwoorden en de werkwoorden kleuren.

Kijk ook nog even naar dit verschil: Daar staat een fraai, geschilderd huis. Met komma: fraai en geschilderd zeggen

hier allebei iets over het znw huis:

twee bijvoeglijke naamwoorden dus. Ik heb een fraai geschilderd huis. Geen komma: geschilderd zegt nu iets over

het znw huis: is dus een bijvoeglijk naamwoord; fraai zegt iets over het bnw geschilderd: is dus een bijwoord.

Oefening 18 Kleur de zelfstandige naamwoorden, de werkwoorden, de lidwoorden, de bijwoorden en de bijvoeglijke naamwoorden.

14 Dan vergeet ik nogal vaak de tijd.

15 Ik val soms in slaap met het boek losjes in mijn hand.

toets 2 Kun je alle woorden in de volgende zin al een naam geven? __________ __________ __________ __________ Lorena heeft net een elegante duik gemaakt. __________ __________ __________

K2-Pu

blisher

.nlHet waait wel bijzonder

K2-Pu

blisher

.nlHet waait wel bijzonder

zelfstandige

K2-Pu

blisher

.nlzelfstandige

fraai

K2-Pu

blisher

.nl

fraai en

K2-Pu

blisher

.nl

en geschilderd

K2-Pu

blisher

.nl

geschilderd zeggen

K2-Pu

blisher

.nl

zeggen hier allebei iets over

K2-Pu

blisher

.nl

hier allebei iets over het znw

K2-Pu

blisher

.nl

het znw huis

K2-Pu

blisher

.nl

huis:

K2-Pu

blisher

.nl

:

bijvoeglijke naamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl


Geen komma

K2-Pu

blisher

.nl

Geen komma:

K2-Pu

blisher

.nl

: geschilderd

K2-Pu

blisher

.nl

geschilderd

K2-Pu

blisher

.nl

het znw

K2-Pu

blisher

.nl

het znw huis

K2-Pu

blisher

.nl

huis:

K2-Pu

blisher

.nl

: is dus een

K2-Pu

blisher

.nl

is dus een bijvoeglijk

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

naamwoord;

K2-Pu

blisher

.nl

; fraai

K2-Pu

blisher

.nl

fraai zegt iets over het bnw

K2-Pu

blisher

.nl

zegt iets over het bnwgeschilderd

K2-Pu

blisher

.nl

geschilderd: is dus een

K2-Pu

blisher

.nl

: is dus een

zelfstandige naamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

zelfstandige naamwoorden,

K2-Pu

blisher

.nl

, de

K2-Pu

blisher

.nl

de werkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoordenbijwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

bijwoorden en de

K2-Pu

blisher

.nl

en de bijvoeglijke naamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl


Dan vergeet ik nogal vaak de tijd.

K2-Pu

blisher

.nl

Dan vergeet ik nogal vaak de tijd.

Ik val soms in slaap met het boek losjes in

K2-Pu

blisher

.nl

Ik val soms in slaap met het boek losjes in mijn hand.

K2-Pu

blisher

.nl

mijn hand.

Kun je alle woorden in de volgende zin al een naam geven?

K2-Pu

blisher

.nl


__________

K2-Pu

blisher

.nl

__________

K2-Pu

blisher

.nl

__________

K2-Pu

blisher

.nl

__________

LorenaK2-Pu

blisher

.nl

Lorena K2-Pu

blisher

.nl

heeft net een elegante duik gemaakt. K2-Pu

blisher

.nl

heeft net een elegante duik gemaakt.

K2-Pu

blisher

.nl

__________ K2-Pu

blisher

.nl

__________ K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 11 VAN 23

11

Een persoonlijk voornaamwoord duidt personen (of dingen of dieren) aan, zonder de naam te noemen. Damian zit vooraan in de klas. Hij zit vooraan in de klas.

De persoonlijke voornaamwoorden in een schema op een rij:

Persoonlijk voornaamwoord Als onderwerp In andere gevallen Enkelvoud 1e persoon ik mij (me)

2e persoon jij (je) u

jou (je) u

3e persoon hij zij (ze) het

hem haar het

Meervoud 1e persoon wij (we) ons

1e persoon: dat ben je zelf (enkelvoud) of de groep waar je bij hoort (meervoud).

Oefening 19 Kleur de persoonlijke voornaamwoorden.

18 Nee, hij gaat met hen mee. 24 Reik je me die handdoek even aan?

Oefening 20 Geef in oefening 19 ook de lidwoorden, de werkwoorden en de zelfstandige naamwoorden aan. Let op de splitsbare werkwoorden in de zinnen 6, 11, 17, 18 en 24. Oefening 21 Wat voor woordsoort is het? Vul in. __________ __________ __________ __________ Wij hebben haar het mooie cadeau direct gegeven. __________ __________ __________ ___________ Voor wie iets meer wil … Welke zin is goed?

Ik spring hoger dan hij. Zij lopen harder dan wij. Ik spring hoger dan hem. Zij lopen harder dan ons.

Dat ontdek je zó:

Ik spring hoger dan hij/hem springt. Zij lopen harder dan wij/ons lopen.

7 Persoonlijk voornaamwoord pers vnw

Wie is die persoon?

K2-Pu

blisher

.nlaan, zonder de naam

K2-Pu

blisher

.nlaan, zonder de naam

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

op een rij:

K2-Pu

blisher

.nl

op een rij:

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

andere gevallen

K2-Pu

blisher

.nl

andere gevallen

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

mij (me)

K2-Pu

blisher

.nl

mij (me)

K2-Pu

blisher

.nl

jou (je)

K2-Pu

blisher

.nl

jou (je)

K2-Pu

blisher

.nl

hem

K2-Pu

blisher

.nl

hemhaar

K2-Pu

blisher

.nl

haarhet

K2-Pu

blisher

.nl

het

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

ons

K2-Pu

blisher

.nl

ons

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

groep

K2-Pu

blisher

.nl

groep waar

K2-Pu

blisher

.nl

waar je

K2-Pu

blisher

.nl

je bij

K2-Pu

blisher

.nl

bij hoort

K2-Pu

blisher

.nl

hoort (meervoud).

K2-Pu

blisher

.nl

(meervoud).

persoonlijke

K2-Pu

blisher

.nl

persoonlijke voornaamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

voornaamwoorden

24

K2-Pu

blisher

.nl

24 Reik

K2-Pu

blisher

.nl

Reik je

K2-Pu

blisher

.nl

je

oefening 19

K2-Pu

blisher

.nl

oefening 19 ook de

K2-Pu

blisher

.nl

ook de lidwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

lidwoordenzelfstandige

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

naamwoordenLet op de splitsbare werkwoorden in de zinnen 6, 11, 17, 18

K2-Pu

blisher

.nl

Let op de splitsbare werkwoorden in de zinnen 6, 11, 17, 18

Wat voor woordsoort is het?

K2-Pu

blisher

.nl

Wat voor woordsoort is het?

__________

K2-Pu

blisher

.nl

__________

K2-Pu

blisher

.nl

__________

K2-Pu

blisher

.nl

__________

hebben

K2-Pu

blisher

.nl

hebben

K2-Pu

blisher

.nl

haar het

K2-Pu

blisher

.nl

haar het

K2-Pu

blisher

.nl

__________

K2-Pu

blisher

.nl

__________

K2-Pu

blisher

.nl

Voor wie iets meer wil …

K2-Pu

blisher

.nl

Voor wie iets meer wil …

Welke zin is goed?K2-Pu

blisher

.nl

Welke zin is goed?Ik K2-

Publis

her.n

l

Ik spring hoger danK2-Pu

blisher

.nl

spring hoger danIk spring hoger danK2-

Publis

her.n

l

Ik spring hoger dan

Dat ontdek je zó:K2-Pu

blisher

.nl

Dat ontdek je zó:K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 12 VAN 23

12

hun of hen Bezittelijk voornaamwoord

Meewerkend voorwerp zonder voorzetsel

Na een voorzetsel Lijdend voorwerp

Dat is hun fiets. Ik geef hun die fiets.

Ik zal die fiets aan hen geven.

Wij bedanken hen.

Je kunt ook zeggen: Ik geef ze die fiets.

Je kunt ook zeggen: Ik zal die fiets aan ze geven.

Je kunt ook zeggen: We bedanken ze.

Gebruik hun nooit als onderwerp! Als onderwerp gebruik je zij of ze!

Zij/Ze springen ver. NIET: Hun springen ver.

Oefening 22 Streep steeds de foute woorden door; soms blijven er dan in een zin meerdere goede woorden staan.

10 Ik zal die beker wel voor hen / hun / ze meenemen.

Kun je alle woorden in de volgende zin al een naam geven? __________ __________ __________ Heb jij haar vandaag ge-e-maild? __________ __________

Een bezittelijk voornaamwoord geeft een bezit aan. Het staat vóór een zelfstandig naamwoord (vóór het bezit). Alle bezittelijke voornaamwoorden horen bij een persoonlijk voornaamwoord. Je kunt ze ook zelfstandig gebruiken met een lidwoord ervoor. persoonlijk voornaamwoord bezittelijk voornaamwoord zelfstandig enkelvoud Ik de fiets van mij mijn fiets de mijne Jij (je) de fiets van jou u de fiets van u

jouw fiets uw fiets

de jouwe de uwe

hij de fiets van hem zij (ze) de fiets van haar

zijn fiets haar fiets

de zijne de hare

8 Bezittelijk voornaamwoord bez vnw

Van wie is het?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nlWij bedanken

K2-Pu

blisher

.nlWij bedanken hen

K2-Pu

blisher

.nlhen.

K2-Pu

blisher

.nl.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nlJe kunt ook zeggen:

K2-Pu

blisher

.nlJe kunt ook zeggen:Je kunt ook zeggen:

K2-Pu

blisher

.nlJe kunt ook zeggen:

K2-Pu

blisher

.nl

We bedanken

K2-Pu

blisher

.nl

We bedanken ze

K2-Pu

blisher

.nl

ze.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

zij

K2-Pu

blisher

.nl

zij of

K2-Pu

blisher

.nl

of ze

K2-Pu

blisher

.nl

ze!

K2-Pu

blisher

.nl

!

springen ver.

K2-Pu

blisher

.nl

springen ver.

steeds de foute woorden door; soms blijven er dan in een zin

K2-Pu

blisher

.nl

steeds de foute woorden door; soms blijven er dan in een zin

ze

K2-Pu

blisher

.nl

ze meenemen.

K2-Pu

blisher

.nl

meenemen.


K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Heb jij haar vandaag ge

K2-Pu

blisher

.nl

Heb jij haar vandaag ge

K2-Pu

blisher

.nl

__________

K2-Pu

blisher

.nl

__________

bezittelijk voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

bezittelijk voornaamwoord geeft ee

K2-Pu

blisher

.nl

geeft ee

Het staat

K2-Pu

blisher

.nl

Het staat vóór een

K2-Pu

blisher

.nl

vóór een zelfstandig naamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

zelfstandig naamwoord Alle

K2-Pu

blisher

.nl

Alle b

K2-Pu

blisher

.nl

bezittelijk

K2-Pu

blisher

.nl

ezittelijke

K2-Pu

blisher

.nl

e voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

voornaamwoordJe kunt ze ook zelfstandig gebruiken met

K2-Pu

blisher

.nl

Je kunt ze ook zelfstandig gebruiken met

persoonlijk K2-Pu

blisher

.nl

persoonlijk voornaamwoordK2-Pu

blisher

.nl

voornaamwoordK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

enkelvoudK2-Pu

blisher

.nl

enkelvoudK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

de K2-Pu

blisher

.nl

de K2-Pu

blisher

.nl

Jij (je K2-Pu

blisher

.nl

Jij (je) K2-Pu

blisher

.nl

) de K2-Pu

blisher

.nl

de K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Bezittelijk voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

Bezittelijk voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 13 VAN 23

13

meervoud wij (we) de fiets van ons onze fiets de onze jullie de fiets van jullie jullie fiets zij (ze) de fiets van hen hun fiets de hunne Zie je het boek? Wat is het/dat dik! Ik vind zijn kaft niet mooi.

Bij het (pers vnw) hoort dan dus zijn (bez vnw). Heb je haar gezien? Die auto is van haar. Haar is hier persoonlijk voornaamwoord.

Dat is haar auto. Haar hoort nu bij auto – haar is bezittelijk voornaamwoord.

Dat is hun boek. Hun hoort bij boek – hun is bezittelijk voornaamwoord. Oefening 23 Kleur de bezittelijke voornaamwoorden. 11 Jullie oude vrienden komen op bezoek. 14 Is dat uw auto? Oefening 24 Kleur de persoonlijke voornaamwoorden en de bezittelijke voornaamwoorden. 8 Heb jij hun hond uitgelaten? 16 Geef je mij mijn jas even?

Is dat jouw fiets? (bez vnw) Die fiets is van jou. (pers vnw) Jou of jouw? Die w aan het eind hoor je niet. Maak er dan even u of uw van! Is dat uw fiets? Nu hoor je een w. Dus ook: Is dat jouw fiets? Die fiets is van u. Nu hoor je geen w. Dus ook: Die fiets is van jou. Oefening 25 Vul in: jou of jouw 7 Zal ik ________ mijn pen dan even geven?

8 Bakt ________ moeder vaak pannenkoeken?

K2-Pu

blisher

.nlhunne

K2-Pu

blisher

.nlhunne

K2-Pu

blisher

.nl

persoonlijk voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

persoonlijk voornaamwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

.

is

K2-Pu

blisher

.nl

is bezittelijk

K2-Pu

blisher

.nl

bezittelijk

is

K2-Pu

blisher

.nl

is bezittelijk

K2-Pu

blisher

.nl

bezittelijk voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

voornaamwoord

bezittelijke voornaamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

bezittelijke voornaamwoorden.

K2-Pu

blisher

.nl

.

14

K2-Pu

blisher

.nl

14 Is dat uw auto?

K2-Pu

blisher

.nl

Is dat uw auto?

persoonlijke

K2-Pu

blisher

.nl

persoonlijke voornaamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

voornaamwoordenbezittelijke voornaamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

bezittelijke voornaamwoorden.

K2-Pu

blisher

.nl

.

16

K2-Pu

blisher

.nl

16

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

jou

K2-Pu

blisher

.nl

joujou

K2-Pu

blisher

.nl

jouw

K2-Pu

blisher

.nl

w fiets?

K2-Pu

blisher

.nl

fiets? (

K2-Pu

blisher

.nl

(bez

K2-Pu

blisher

.nl

bez vnw

K2-Pu

blisher

.nl

vnw)

K2-Pu

blisher

.nl

)

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Die

K2-Pu

blisher

.nl

Die w

K2-Pu

blisher

.nl

w aan het eind hoor je niet.

K2-Pu

blisher

.nl

aan het eind hoor je niet. Maak er dan even

K2-Pu

blisher

.nl

Maak er dan even

K2-Pu

blisher

.nl

uw

K2-Pu

blisher

.nl

uw fiets?

K2-Pu

blisher

.nl

fiets?

K2-Pu

blisher

.nl

N

K2-Pu

blisher

.nl

Nu hoor je

K2-Pu

blisher

.nl

u hoor je

K2-Pu

blisher

.nl

Die fiets is

K2-Pu

blisher

.nl

Die fiets is van

K2-Pu

blisher

.nl

van u

K2-Pu

blisher

.nl

u.

K2-Pu

blisher

.nl

.

Oefening

K2-Pu

blisher

.nl

Oefening 2

K2-Pu

blisher

.nl

25

K2-Pu

blisher

.nl

5 Vul in: jou of jouw

K2-Pu

blisher

.nl

Vul in: jou of jouw

7 K2-Pu

blisher

.nl

7 Zal ik ________ mijn pen dan even geven?K2-Pu

blisher

.nl

Zal ik ________ mijn pen dan even geven?

Bakt ________ moeder vaak K2-Pu

blisher

.nl

Bakt ________ moeder vaak K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 14 VAN 23

14

Drie zinnen die niet kloppen:

Nu kloppen ze wél:

Mijn vader vergist in mijn kracht. Mijn vader vergist zich in mijn kracht.

Met zich, me en je achter het werkwoord (de persoonsvorm) erbij kloppen ze wél. Zich, me en je zijn wederkerende voornaamwoorden. Een wederkerend voornaamwoord komt alleen voor bij een (wederkerend) werkwoord. Bijvoorbeeld:

zich vergissen Welk wederkerend voornaamwoord je gebruikt, hangt van het onderwerp af: het wederkerend voornaamwoord is altijd dezelfde persoon als het onderwerp; het onderwerp komt als het ware nog een keer terug (in een andere vorm).

zich vergissen

Wij moeten ons natuurlijk wél aanpassen.

Is ons nou wel of geen wederkerend voornaamwoord?

Verander het onderwerp dan even in hij.

Hij moet zich natuurlijk wél aanpassen.

Ons is veranderd in zich. Ons is dus een wederkerend voornaamwoord.

Ik vergis mij (me) Jij vergist je U vergist u Hij / zij / u / het vergist zich

Wij vergissen ons Jullie vergissen je Zij vergissen zich

U vergist u en U vergist zich mogen allebei.

Oefening 26 Kleur de wederkerende voornaamwoorden en de (wederkerende) werkwoorden die daarbij horen. Kleur ook de persoonlijke voornaamwoorden.

6 Hij scheert zich iedere morgen. 12 Hij ergert zich aan al die herrie.

Van het wederkerig voornaamwoord is er eigenlijk maar één: elkaar. Ze gaven elkaar de hand. Misschien kom je mekaar en elkander ook nog weleens tegen.

9 Wederkerend voornaamwoord

10 Wederkerig voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nlin mijn kracht.

K2-Pu

blisher

.nlin mijn kracht.

persoonsvorm) erbij kloppen ze wél.

K2-Pu

blisher

.nlpersoonsvorm) erbij kloppen ze wél.

voor bij een (wederkerend) werkwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

voor bij een (wederkerend) werkwoord.

je gebruikt, hangt van het onderwerp af: h

K2-Pu

blisher

.nl

je gebruikt, hangt van het onderwerp af: het

K2-Pu

blisher

.nl

et wederkerend voornaamwoord is altijd dezelfde persoon als het onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

wederkerend voornaamwoord is altijd dezelfde persoon als het onderwerp; het onderwerp

K2-Pu

blisher

.nl

; het onderwerp komt als het ware nog een keer terug (in een andere vorm).

K2-Pu

blisher

.nl

komt als het ware nog een keer terug (in een andere vorm).

K2-Pu

blisher

.nl

Wij moeten

K2-Pu

blisher

.nl

Wij moeten ons

K2-Pu

blisher

.nl

ons natuurlijk wél aanpassen.

K2-Pu

blisher

.nl

natuurlijk wél aanpassen.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Is

K2-Pu

blisher

.nl

Is ons

K2-Pu

blisher

.nl

ons nou wel of geen wederkerend

K2-Pu

blisher

.nl

nou wel of geen wederkerend

K2-Pu

blisher

.nl

voornaamwoord?

K2-Pu

blisher

.nl

voornaamwoord?

K2-Pu

blisher

.nl

Verander het onderwerp dan even in

K2-Pu

blisher

.nl

Verander het onderwerp dan even in

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Hij moet

K2-Pu

blisher

.nl

Hij moet zich

K2-Pu

blisher

.nl

zich natuurlijk wél aanpassen.

K2-Pu

blisher

.nl

natuurlijk wél aanpassen.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Ons

K2-Pu

blisher

.nl

Ons is veranderd in

K2-Pu

blisher

.nl

is veranderd in

K2-Pu

blisher

.nl

wederkerend voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

wederkerend voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

mogen allebei.

K2-Pu

blisher

.nl

mogen allebei.

wederkerend

K2-Pu

blisher

.nl

wederkerende

K2-Pu

blisher

.nl

e voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

voornaamwoordwerkwoord

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

en d

K2-Pu

blisher

.nl

die

K2-Pu

blisher

.nl

ie d

K2-Pu

blisher

.nl

daarbij

K2-Pu

blisher

.nl

aarbij horen

K2-Pu

blisher

.nl

horenKleur ook de

K2-Pu

blisher

.nl

Kleur ook de persoonlijk

K2-Pu

blisher

.nl

persoonlijke

K2-Pu

blisher

.nl

e voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

voornaamwoord

Hij scheert zich iedere morgen.

K2-Pu

blisher

.nl

Hij scheert zich iedere morgen.

Van het wederkerig voornaamwoord is er eigenlijk maar

K2-Pu

blisher

.nl

Van het wederkerig voornaamwoord is er eigenlijk maar

Ze gaven

K2-Pu

blisher

.nl

Ze gaven elkaar

K2-Pu

blisher

.nl

elkaar de

K2-Pu

blisher

.nl

de

Misschien kom je

K2-Pu

blisher

.nl

Misschien kom je mekaar

K2-Pu

blisher

.nl

mekaar en

K2-Pu

blisher

.nl

en elkander

K2-Pu

blisher

.nl

elkander

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Wederkerig voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

Wederkerig voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 15 VAN 23

15

Dat is een aanwijzend voornaamwoord. Aanwijzende voornaamwoorden wijzen altijd iets of iemand aan. Ze kunnen vóór een zelfstandig naamwoord staan in plaats van het lidwoord. Die, dat, deze en dit komen het meest voor.

Bij een de-woord: die of deze. Bij een het-woord: dat of dit.

de trui die trui het verhaal dat spannende verhaal deze trui dit spannende verhaal Er zijn er nog wel meer: o.a. zo'n, zulke en dergelijke. Er staat in de zin niet altijd een zelfstandig naamwoord (vlak) achter. Deze jas is mooier dan die. Oefening 27 Kleur de aanwijzende voornaamwoorden.

18 Wie heeft in de keuken die koffiepot uit zijn handen laten vallen?

19 Welke vind je het mooist: deze papegaai of die valkparkiet?

20 Moet ik je dat nou nog een keer vertellen?

Een vragend voornaamwoord vraagt naar mensen, dieren of dingen. Het staat meestal aan het begin van een vraagzin. Er zijn er maar een paar: wie, wat en welk(e).

Wat voor (een) hoort er ook nog bij. (Dan neem je dus twee of drie woorden bij elkaar.)

Wie heeft mijn bril gezien? Wat doe jij daar?

Welk boek zal ik eens gaan lezen? Welke meisjes doen mee?

11 Aanwijzend voornaamwoord aanw vnw

12 Vragend voornaamwoord vr vnw

Ik wijs naar dat woord.

Wie ..? Wat ..? Welk(e) ..?

K2-Pu

blisher

.nl

altijd iets of iemand aan.

K2-Pu

blisher

.nl

altijd iets of iemand aan.Ze kunnen vóór een zelfstandig naamwoord staan in plaats van het lidwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

Ze kunnen vóór een zelfstandig naamwoord staan in plaats van het lidwoord.

woord:

K2-Pu

blisher

.nl

woord: dat

K2-Pu

blisher

.nl

dat of

K2-Pu

blisher

.nl

of dit

K2-Pu

blisher

.nl

dit.

K2-Pu

blisher

.nl

.

verhaal

K2-Pu

blisher

.nl

verhaal dat

K2-Pu

blisher

.nl

dat spannende

K2-Pu

blisher

.nl

spannendedit

K2-Pu

blisher

.nl

dit spannende

K2-Pu

blisher

.nl

spannende

dergelijke

K2-Pu

blisher

.nl

dergelijke.

K2-Pu

blisher

.nl

.

Er staat in de zin niet altijd een zelfstandig naamwoord (vlak) achter.

K2-Pu

blisher

.nl

Er staat in de zin niet altijd een zelfstandig naamwoord (vlak) achter.

is mooier dan

K2-Pu

blisher

.nl

is mooier dan die

K2-Pu

blisher

.nl

die.

K2-Pu

blisher

.nl

.

aanwijzende voornaamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

aanwijzende voornaamwoorden

Wie heeft in de keuken die koffiepot uit zijn handen laten vallen?

K2-Pu

blisher

.nl

Wie heeft in de keuken die koffiepot uit zijn handen laten vallen?

Welke vind je het mooist: deze papegaai of die valkparkiet?

K2-Pu

blisher

.nl

Welke vind je het mooist: deze papegaai of die valkparkiet?

Moet ik je dat nou nog een keer vertellen?

K2-Pu

blisher

.nl

Moet ik je dat nou nog een keer vertellen?

vragend

K2-Pu

blisher

.nl

vragend voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

voornaamwoordHet staat

K2-Pu

blisher

.nl

Het staat meestal aan het begin van een vraagzin.

K2-Pu

blisher

.nl

meestal aan het begin van een vraagzin.Er zijn

K2-Pu

blisher

.nl

Er zijn er

K2-Pu

blisher

.nl

er maar een

K2-Pu

blisher

.nl

maar een paar:

K2-Pu

blisher

.nl

paar: wie

K2-Pu

blisher

.nl

wie

Wat voor (een)K2-Pu

blisher

.nl

Wat voor (een)

WieK2-Pu

blisher

.nl

Wie heeft mijn bril gezien?K2-Pu

blisher

.nl

heeft mijn bril gezien?K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Vragend voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

Vragend voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 16 VAN 23

16

Soms staan ze midden in een zin. Kijk dan even, of je de vraag die midden in die zin staat, kunt stellen met wie, wat of welk(e) vooraan. Waarom wil je weten wie daar roept? Ik zal je vertellen wat zijn beroep is.

Wie roept daar …? Wat is zijn beroep …?

De 'vraagwoorden' wanneer, waar, waarom, waardoor, hoe enz. zijn bijwoorden, geen vragende voornaamwoorden! Oefening 28 Kleur de vragende voornaamwoorden en de bijwoorden die

'vraagwoord' zijn.

15 In wat voor een buurt woont hij? Oefening 29 Kleur eerst de werkwoorden, de zelfstandige naamwoorden, de

bijvoeglijke naamwoorden en de bijwoorden. Schrijf daarna de andere woorden in het schema onder de zinnen in de goede kolom. De lidwoorden mag je overslaan.

10 Zij wil hem heel graag muziek leren maken.

8 x pers vnw 3 x bez vnw 2 x aanw vnw

De agent die daar loopt, is onze buurman.

Het mooie schilderij dat u gekocht hebt, is een vervalsing.

Die en dat zijn betrekkelijke voornaamwoorden. Een betrekkelijk voornaamwoord slaat terug op een woord dat ervóór staat (of woorden die ervoor staan). Het verwijst daarnaar, het heeft er betrekking op.

De belangrijkste betrekkelijke voornaamwoorden zijn die en dat.

die en dat als betr vnw

die

De trui die daar ligt, wil ik graag hebben. Die verwijst naar de trui. (een de-woord) Dit zijn de schoenen die ik net gekocht heb. Die verwijst naar de schoenen. (meervoud)

dat

13 Betrekkelijk voornaamwoord betr vnw

Waar heeft het betrekking op?

K2-Pu

blisher

.nlzijn beroep is.

K2-Pu

blisher

.nlzijn beroep is.

bijwoorden

K2-Pu

blisher

.nlbijwoorden,

K2-Pu

blisher

.nl, g

K2-Pu

blisher

.nlgeen

K2-Pu

blisher

.nleen

bijwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

bijwoorden die

K2-Pu

blisher

.nl

die


K2-Pu

blisher

.nl

zelfstandige naamwoorden,

K2-Pu

blisher

.nl

, de

K2-Pu

blisher

.nl

debijwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

bijwoorden.

K2-Pu

blisher

.nl

.in het schema onder de zinnen in de

K2-Pu

blisher

.nl

in het schema onder de zinnen in de goede kolom. De lidwoorden mag je overslaan

K2-Pu

blisher

.nl

goede kolom. De lidwoorden mag je overslaan.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

2

K2-Pu

blisher

.nl

2 x

K2-Pu

blisher

.nl

x aanw vnw

K2-Pu

blisher

.nl

aanw vnw

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

die

K2-Pu

blisher

.nl

die daar loopt, is onze buurman.

K2-Pu

blisher

.nl

daar loopt, is onze buurman.

Het mooie schilderij

K2-Pu

blisher

.nl

Het mooie schilderij dat

K2-Pu

blisher

.nl

dat u gekocht hebt, is een vervalsing.

K2-Pu

blisher

.nl

u gekocht hebt, is een vervalsing.

betrekkelijke voornaamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

betrekkelijke voornaamwoordenEen betrekkelijk voornaamwoord slaat terug op een

K2-Pu

blisher

.nl

Een betrekkelijk voornaamwoord slaat terug op een ervoor staan). Het verwijst daarnaar, het heeft er

K2-Pu

blisher

.nl

ervoor staan). Het verwijst daarnaar, het heeft er

De belangrijkste betrekkelijke voornaamwoorden zijn

K2-Pu

blisher

.nl

De belangrijkste betrekkelijke voornaamwoorden zijn

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

die K2-Pu

blisher

.nl

die K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Betrekkelijk voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

Betrekkelijk voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 17 VAN 23

17

Oefening 30 Vul in: die of dat.

10 De man ________ ik zijn verloren sleutel teruggaf, was daar erg blij mee.

Dat boek ligt op die tafel. Hij zegt dat hij niet meedoet. aanwijzend voornaamwoord (staat vóór het znw) voegwoord

Ook wie en wat kunnen betrekkelijk voornaamwoord zijn.

wat en wie als betr vnw

wat

Dat is iets wat ik nooit zou doen. Dat is het enige wat ik nog wilde zeggen. Dat is het leukste wat ik daar heb gezien.

In plaats van wat kan dat hier meestal ook.

Hij heeft het altijd over datgene/dat wat fout gaat.

Zij wilde naar de stad, wat ik een prima idee vond.

Wat slaat nu terug op een hele zin.

wie

Oefening 31 Kleur de betrekkelijke voornaamwoorden. 10 De krant die ik 's morgens lees, komt vaak nogal laat.

Wat staat daar? Wie loopt daar? Daar ligt nog wat (= een beetje, iets) rommel.

vragend voornaamwoord onbepaald voornaamwoord (blz. 32) Oefening 32 Kleur de betrekkelijke voornaamwoorden. Ze hebben betrekking op

een woord (of woorden) vlak daarvoor. Dat noemen we het antecedent. Het antecedent kan ook een zinnetje zijn. Kleur ook het antecedent.

10 Het boek dat daar ligt, is mijn boek.

Wat is ook een betrekkelijk voornaamwoord als je het kunt vervangen door dat wat. Wie is ook een betrekkelijk voornaamwoord als je het kunt vervangen door degene die. Wat je daar doet, is gemeen. Wie dit leest, is gek. Dat wat je daar doet, is gemeen. Degene die dit leest, is gek.

K2-Pu

blisher

.nlteruggaf, was daar erg blij mee.

K2-Pu

blisher

.nlteruggaf, was daar erg blij mee.

hij niet meedoet.

K2-Pu

blisher

.nlhij niet meedoet.

voegwoord

K2-Pu

blisher

.nl

voegwoord

K2-Pu

blisher

.nl

als betr vnw

K2-Pu

blisher

.nl

als betr vnw

K2-Pu

blisher

.nl

ik nooit zou doen.

K2-Pu

blisher

.nl

ik nooit zou doen.enige

K2-Pu

blisher

.nl

enige wat

K2-Pu

blisher

.nl

wat ik nog wilde zeggen.

K2-Pu

blisher

.nl

ik nog wilde zeggen.het leukste

K2-Pu

blisher

.nl

het leukste wat

K2-Pu

blisher

.nl

wat ik

K2-Pu

blisher

.nl

ik daar heb gezien

K2-Pu

blisher

.nl

daar heb gezien

In plaats van

K2-Pu

blisher

.nl

In plaats van wat

K2-Pu

blisher

.nl

wat kan

K2-Pu

blisher

.nl

kan dat

K2-Pu

blisher

.nl

dat hier meestal ook

K2-Pu

blisher

.nl

hier meestal ook

Hij heeft het altijd over

K2-Pu

blisher

.nl

Hij heeft het altijd over datgene

K2-Pu

blisher

.nl

datgene

Zij wilde naar de stad

K2-Pu

blisher

.nl

Zij wilde naar de stad,

K2-Pu

blisher

.nl

, wat

K2-Pu

blisher

.nl

wat

Wat

K2-Pu

blisher

.nl

Wat slaat nu terug op

K2-Pu

blisher

.nl

slaat nu terug op

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl


De krant die ik 's morgens

K2-Pu

blisher

.nl

De krant die ik 's morgens lees, komt vaak nogal laat.

K2-Pu

blisher

.nl

lees, komt vaak nogal laat.

Wie

K2-Pu

blisher

.nl

Wie loopt

K2-Pu

blisher

.nl

loopt daar?

K2-Pu

blisher

.nl

daar?

K2-Pu

blisher

.nl

Daar ligt nog

K2-Pu

blisher

.nl

Daar ligt nog


K2-Pu

blisher

.nl


Oefening 32

K2-Pu

blisher

.nl

Oefening 32 Kleur de

K2-Pu

blisher

.nl

Kleur de betrekkelijke

K2-Pu

blisher

.nl

betrekkelijkeeen woord (of woorden) vlak daarvoor. Dat noemen we het

K2-Pu

blisher

.nl

een woord (of woorden) vlak daarvoor. Dat noemen we het Het antecedent kan ook een zinnetje zijn. Kleur ook het

K2-Pu

blisher

.nl

Het antecedent kan ook een zinnetje zijn. Kleur ook het

Het boek dat daar ligt, is mijn boek.

K2-Pu

blisher

.nl

Het boek dat daar ligt, is mijn boek.

Wat K2-Pu

blisher

.nl

Wat is ook K2-Pu

blisher

.nl

is ook een K2-Pu

blisher

.nl

een betrekkelijk voornaamwoord als je het kunt vervangen doorK2-Pu

blisher

.nl

betrekkelijk voornaamwoord als je het kunt vervangen doorWie K2-

Publis

her.n

l

Wie is ook K2-Pu

blisher

.nl

is ook een K2-Pu

blisher

.nl

een

je daar doet,K2-Pu

blisher

.nl

je daar doet,K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 18 VAN 23

18

Oefening 33 Kleur steeds het betrekkelijke voornaamwoord en, waar dat kan, het antecedent (= waar het betrekking op heeft).

20 Mijn vrouw, die Ierse is, spreekt goed Nederlands. Oefening 34 Kleur het betrekkelijk voornaamwoord, het vragend voornaamwoord

en het aanwijzend voornaamwoord. 8 Het goot van de regen, wat ik erg vervelend vond. 9 Wat ik daar zie, bevalt me niet. 10 Is de jas die daar hangt, van jou?

toets 4 Oefening 35 Wat voor woordsoort is het? Vul in. __________ __________ __________ __________ De fantastisch gebouwde raket heeft razendsnel de maan bereikt. __________ __________ __________ ___________

Als je een persoon of een voorwerp (een ding) niet precies kunt of wilt omschrijven, gebruik je een onbepaald voornaamwoord. Deze onbepaalde voornaamwoorden komen het meest voor: iets, niets, iemand, niemand, alles, wat*, men, het*, ieder, iedereen, elk(e). * Wat is alleen maar onbepaald voornaamwoord als het iets of een beetje betekent. Iedereen moest wat (= iets) meenemen. Daar ligt nog wat (= een beetje, iets) rommel.

* Het is onbepaald voornaamwoord in zinnetjes als: Het regent. Het waait. Het vriest. Oefening 36 Kleur alle onbepaalde voornaamwoorden.

14 Onbepaald voornaamwoord onb vnw

7 Ik dacht dat ik daar wat hoorde. 14 Heeft iedereen alles af?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nlvragend

K2-Pu

blisher

.nlvragendvragend

K2-Pu

blisher

.nlvragend voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nlvoornaamwoord

toets 4

K2-Pu

blisher

.nl

toets 4

__________

K2-Pu

blisher

.nl

__________

K2-Pu

blisher

.nl

De fantastisch gebouwde raket heeft razendsnel de maan bereikt.

K2-Pu

blisher

.nl

De fantastisch gebouwde raket heeft razendsnel de maan bereikt.

__________

K2-Pu

blisher

.nl

__________

K2-Pu

blisher

.nl

__________

K2-Pu

blisher

.nl

__________

Als je een persoon of een voorwerp (een ding) niet precies kunt of wilt omschrijven, gebruik je

K2-Pu

blisher

.nl

Als je een persoon of een voorwerp (een ding) niet precies kunt of wilt omschrijven, gebruik je onbepaald voornaamwoord

K2-Pu

blisher

.nl

onbepaald voornaamwoord.

K2-Pu

blisher

.nl

.

voornaamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

voornaamwoorden komen het meest voor:

K2-Pu

blisher

.nl

komen het meest voor:iemand

K2-Pu

blisher

.nl

iemand,

K2-Pu

blisher

.nl

, niemand

K2-Pu

blisher

.nl

niemand,

K2-Pu

blisher

.nl

, alles

K2-Pu

blisher

.nl

alles,

K2-Pu

blisher

.nl

, wat

K2-Pu

blisher

.nl

wat

Wat

K2-Pu

blisher

.nl

Wat is alleen maar onbepaald voornaamwoord als het

K2-Pu

blisher

.nl

is alleen maar onbepaald voornaamwoord als het Iedereen

K2-Pu

blisher

.nl

Iedereen moest

K2-Pu

blisher

.nl

moest wat

K2-Pu

blisher

.nl

wat (

K2-Pu

blisher

.nl

(= iets

K2-Pu

blisher

.nl

= iets

Daar ligt

K2-Pu

blisher

.nl

Daar ligt nog

K2-Pu

blisher

.nl

nog wat

K2-Pu

blisher

.nl

wat (=

K2-Pu

blisher

.nl

(= een beetje, iets

K2-Pu

blisher

.nl

een beetje, iets

*

K2-Pu

blisher

.nl

* Het

K2-Pu

blisher

.nl

Het is onbepaald voornaamwoord in zinnetjes als:

K2-Pu

blisher

.nl

is onbepaald voornaamwoord in zinnetjes als:Het K2-

Publis

her.n

lHet regent. K2-

Publis

her.n

lregent. HetK2-

Publis

her.n

lHet

Oefening 36K2-Pu

blisher

.nl

Oefening 36K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Onbepaald voornaamwoord onb vnw

K2-Pu

blisher

.nl

Onbepaald voornaamwoord onb vnw

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Ik dacht dat ik daar wat hoorde.K2-Pu

blisher

.nl

Ik dacht dat ik daar wat hoorde.K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 19 VAN 23

19

Telwoorden vertellen iets over een aantal of over de plek in een rij.

hoofdtelwoorden rangtelwoorden

één, enz.

veel, enz.

eerste, enz.

hoeveelste, enz.

Voor een (hoofd)telwoord kun je haast altijd Ik heb er … zetten. Ik heb twintig boeken. Ik heb er twintig. Hij heeft verschillende pennen. Ik heb er verschillende.

Oefening 37 Kleur de telwoorden. Voor wie een stapje verder wil … Bij vijf, tien enz. weet je precies hoeveel > bepaald hoofdtelwoord Bij veel, weinig enz. weet je dat niet > onbepaald hoofdtelwoord

Bij vijfde, tiende enz. weet je precies welke > bepaald rangtelwoord Bij hoeveelste enz. weet je dat niet > onbepaald rangtelwoord Oefening 38 Zet de telwoorden uit oefening 37 in de goede kolom.

Hoofdtelwoord Rangtelwoord 8 x bepaald 7 x onbepaald 4 x bepaald 3 x onbepaald

Een voegwoord 'plakt' twee zinnen, twee woorden of twee woordgroepen aan elkaar; het voegt ze samen. Voegwoorden kunnen ergens in het midden van een zin staan (vaak na een komma!), maar ook vooraan.

woorden Bert en Bart Winnen of verliezen woordgroepen De arme man en de rijke man

zinnen

Ik ga naar binnen. Het regent.

Voordat het regent, ga ik naar binnen.

15 Telwoord tw

16 Voegwoord vw

Ik heb er ... Dat is de ...

15 Ik heb meerdere keren getwijfeld, of mijn antwoord wel goed was.

toets 5

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

rangtelwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

rangtelwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

eerste

K2-Pu

blisher

.nl

eerste,

K2-Pu

blisher

.nl

, enz.

K2-Pu

blisher

.nl

enz.

hoeveelste

K2-Pu

blisher

.nl

hoeveelste,

K2-Pu

blisher

.nl

, enz.

K2-Pu

blisher

.nl

enz.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Ik heb er …

K2-Pu

blisher

.nl

Ik heb er … zetten.

K2-Pu

blisher

.nl

zetten.

K2-Pu

blisher

.nl

Ik heb er

K2-Pu

blisher

.nl

Ik heb er twintig

K2-Pu

blisher

.nl

twintig.

K2-Pu

blisher

.nl

.

K2-Pu

blisher

.nl

Ik heb er

K2-Pu

blisher

.nl

Ik heb er verschillende

K2-Pu

blisher

.nl

verschillende

K2-Pu

blisher

.nl

enz. weet je precies hoeveel

K2-Pu

blisher

.nl

enz. weet je precies hoeveel > bepaald hoofdtelwoord

K2-Pu

blisher

.nl

> bepaald hoofdtelwoordenz. weet je dat niet

K2-Pu

blisher

.nl

enz. weet je dat niet > onbepaald

K2-Pu

blisher

.nl

> onbepaald

enz. weet je precies welke

K2-Pu

blisher

.nl

enz. weet je precies welke > bepaald rangtelwoord

K2-Pu

blisher

.nl

> bepaald rangtelwoordenz. weet je dat niet

K2-Pu

blisher

.nl

enz. weet je dat niet > onbepaald rangtelwoord

K2-Pu

blisher

.nl

> onbepaald rangtelwoord

Zet de telwoorden uit

K2-Pu

blisher

.nl

Zet de telwoorden uit oefening 3

K2-Pu

blisher

.nl

oefening 3

K2-Pu

blisher

.nl

Hoofdtelwoord

K2-Pu

blisher

.nl

Hoofdtelwoord

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

7

K2-Pu

blisher

.nl

7 x o

K2-Pu

blisher

.nl

x onbepaald

K2-Pu

blisher

.nl

nbepaald

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

voegwoord

K2-Pu

blisher

.nl

voegwoord 'plakt' twee zinnen, twee woorden of

K2-Pu

blisher

.nl

'plakt' twee zinnen, twee woorden of voegt ze

K2-Pu

blisher

.nl

voegt ze samen. Voegwoorden kunnen ergens in het midden van een zin staan (vaak na een

K2-Pu

blisher

.nl

samen. Voegwoorden kunnen ergens in het midden van een zin staan (vaak na een komma!), maar ook vooraan.

K2-Pu

blisher

.nl

komma!), maar ook vooraan.

woordenK2-Pu

blisher

.nl

woordenK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

woordgroepK2-Pu

blisher

.nl

woordgroepenK2-Pu

blisher

.nl

enK2-Pu

blisher

.nl

zinnenK2-Pu

blisher

.nl

zinnenK2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Voegwoord vw

K2-Pu

blisher

.nl

Voegwoord vw

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Dat is de ...

K2-Pu

blisher

.nl

Dat is de ...

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Ik heb meerdere keren getwijfeld

K2-Pu

blisher

.nl

Ik heb meerdere keren getwijfeld, of mijn antwoord wel goed was.

K2-Pu

blisher

.nl

, of mijn antwoord wel goed was.

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 20 VAN 23

20

Er zijn heel wat voegwoorden. Bijvoorbeeld: maar, Oefening 39 Kleur de voegwoorden. Er is één zin zonder voegwoord.

Een voorzetsel kun je invullen op de puntjes hieronder:

..... de kast boven de kast uit de kast onder de kast in de kast

..... het feest sinds het feest voor het feest tijdens het feest op het feest

..... het huis om het huis achter het huis naast het huis langs het huis bij het huis rondom het huis tegenover het huis naar het huis Tijdens is dus ook een voorzetsel, net zoals wegens, volgens, namens, sinds en ondanks. Ook te kan een voorzetsel zijn: te (= in) Amsterdam, (hij loopt) te fluiten. Oefening 40 Kleur de voorzetsels. in de kast 11 Vanaf mijn vijfde jaar houd ik al van muziek. 12 Volgens mijn vader moet je ergens boven die plank met gereedschap kijken. Oefening 41 Kleur de voorzetsels. Kijk uit: je komt vijf keer zo'n splitsbaar

werkwoord tegen.

9 Mijn mobieltje was tussen die twee kasten terechtgekomen. 10 Denk je bij deze oefening extra goed na? Weet je nog welke woordsoort? Het paard staat in de wei. Het staat in de wei. Het regent.

toets 7

17 Voorzetsel vz

11 Aangezien het donker wordt, gaan we maar naar huis.

12 Het raam gaat dicht, zodat het niet kan inregenen.

13 Je mag mee, mits je klaar bent met je huiswerk.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

onder

K2-Pu

blisher

.nl

onder de kast

K2-Pu

blisher

.nl

de kast in

K2-Pu

blisher

.nl

in de kast

K2-Pu

blisher

.nl

de kast

K2-Pu

blisher

.nl

tijdens

K2-Pu

blisher

.nl

tijdens het feest

K2-Pu

blisher

.nl

het feest op

K2-Pu

blisher

.nl

op

K2-Pu

blisher

.nl

naast

K2-Pu

blisher

.nl

naast het huis

K2-Pu

blisher

.nl

het huis

K2-Pu

blisher

.nl

het huis

K2-Pu

blisher

.nl

het huis tegenover

K2-Pu

blisher

.nl

tegenover het huis

K2-Pu

blisher

.nl

het huis

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

wegens

K2-Pu

blisher

.nl

wegens,

K2-Pu

blisher

.nl

, volgens

K2-Pu

blisher

.nl

volgens,

K2-Pu

blisher

.nl

, namens

K2-Pu

blisher

.nl

namens

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Amsterdam

K2-Pu

blisher

.nl

Amsterdam,

K2-Pu

blisher

.nl

, (hij loopt)

K2-Pu

blisher

.nl

(hij loopt)

Kleur de voorzetsels.

K2-Pu

blisher

.nl

Kleur de voorzetsels.

K2-Pu

blisher

.nl

Vanaf mijn vijfde jaar houd ik al van muziek.

K2-Pu

blisher

.nl

Vanaf mijn vijfde jaar houd ik al van muziek.Volgens mijn vader moet je ergens bov

K2-Pu

blisher

.nl

Volgens mijn vader moet je ergens boven die plank met gereedschap kijken.

K2-Pu

blisher

.nl

en die plank met gereedschap kijken.

Kleur de

K2-Pu

blisher

.nl

Kleur de voorzetsels

K2-Pu

blisher

.nl

voorzetsels. Kijk uit: je komt vijf keer zo'n splitsbaar

K2-Pu

blisher

.nl

. Kijk uit: je komt vijf keer zo'n splitsbaar werkwoord tegen.

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoord tegen.

Mijn mobieltje was tussen die twee kasten terechtgekomen

K2-Pu

blisher

.nl

Mijn mobieltje was tussen die twee kasten terechtgekomenDenk je bij deze oefening extra goed na?

K2-Pu

blisher

.nl

Denk je bij deze oefening extra goed na?welke woordsoort?

K2-Pu

blisher

.nl

welke woordsoort?

paard staat in de wei.

K2-Pu

blisher

.nl

paard staat in de wei.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Voorzetsel vz

K2-Pu

blisher

.nl

Voorzetsel vz

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 21 VAN 23

21

Tussenwerpsels zijn woorden die niet echt bij de zin horen. Als je ze weglaat, verandert de betekenis van de zin (meestal) niet. Het gaat om:

O, dat wist ik niet! U gelooft me niet, wel? Dat doen we niet, hoor, met kinderen erbij.

Plons! Wie springt daar in het water? Oefening 42 Kleur het tussenwerpsel.

8 Bah, dat smaakt echt nergens naar!

Toets 1 - werkwoorden

Kleur alle werkwoorden. Het kan gaan om een persoonsvorm, een voltooid deelwoord of een infinitief. 10 Ahmed liet zijn hond gisteren drie keer uit.

Klaar? Zet dan ook nog even een streep onder de koppelwerkwoorden!

Toets 2 -

werkwoorden, lidwoorden, zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden, bijwoorden

Kleur de werkwoorden, lidwoorden, zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en de bijwoorden.

10 Wil je misschien meevaren op een echt Fries skûtsje? Skûtsje

18 Tussenwerpsel

Hatsiekadee Tjongejonge Hallo Jippie Toe maar!

K2-Pu

blisher

.nlverandert de

K2-Pu

blisher

.nlverandert de

hoor

K2-Pu

blisher

.nl

hoor,

K2-Pu

blisher

.nl

, met kinderen erbij.

K2-Pu

blisher

.nl

met kinderen erbij.

Wie springt daar in het

K2-Pu

blisher

.nl

Wie springt daar in het water?

K2-Pu

blisher

.nl

water?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Toets 1

K2-Pu

blisher

.nl

Toets 1 -

K2-Pu

blisher

.nl

- werkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoorden

. Het kan gaan om een persoonsvorm, een voltooid deelwoord of

K2-Pu

blisher

.nl

. Het kan gaan om een persoonsvorm, een voltooid deelwoord of

hond gisteren drie keer uit.

K2-Pu

blisher

.nl

hond gisteren drie keer uit.

Klaar? Zet dan ook nog even een streep onder de

K2-Pu

blisher

.nl

Klaar? Zet dan ook nog even een streep onder de koppelwerkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

koppelwerkwoorden

Toets 2

K2-Pu

blisher

.nl

Toets 2

werkwoorden, lidwoorden, zelfstandige naamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoorden, lidwoorden, zelfstandige naamwoordenbijvoeglijke naamwoorden, bijwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

bijvoeglijke naamwoorden, bijwoorden

werkwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

werkwoorden,

K2-Pu

blisher

.nl

, lidwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

lidwoordennaamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

naamwoorden en de

K2-Pu

blisher

.nl

en de bijwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

bijwoorden

Wil je misschien meevaren op een echt Fries skûtsje?

K2-Pu

blisher

.nl

Wil je misschien meevaren op een echt Fries skûtsje?

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Toe maar!

K2-Pu

blisher

.nl

Toe maar!




PAGINA 22 VAN 2322

Toets 3 -

persoonlijke voornaamwoorden en bezittelijke voornaamwoorden

Zoek de persoonlijke voornaamwoorden en de bezittelijke voornaamwoorden. Schrijf ze achter de zin in de goede kolom. Je mag ze ook kleuren.

pers vnw bez vnw

9 Heeft ze u uw mobieltje teruggegeven?

10 Gaan jullie met hen mee naar hun huis?

***

Toets 4 -

aanwijzende voornaamwoorden, vragende voornaamwoorden, betrekkelijke voornaamwoorden

Kleur de aanwijzende voornaamwoorden, de vragende voornaamwoorden en de betrekkelijke voornaamwoorden. Let op! Niet alle 'vraagwoorden' horen bij de vragende voornaamwoorden! 8 Wat voor zwembroek heb jij dit weekend gekocht?

9 Schilderen is iets wat ik heel graag doe. Wat doe jij graag?

10 Wanneer gaat die gids ons vertellen welke kant we op gaan?

Toets 5 -

onbepaalde voornaamwoorden en telwoorden

Zoek de telwoorden en de onbepaalde voornaamwoorden. Schrijf ze achter de zin in de goede kolom.

tw onbep vnw

9 Niemand heeft iets gezien.

Toets 6 - voegwoorden

Welke voegwoorden staan er in de zinnen hieronder? Kleur ze. In twee zinnen zit geen voegwoord.

9 Bert speelt buiten, terwijl Bart binnen een boek zit te lezen.

10 Toen we alle zinnen gemaakt hadden, deden we onze boeken dicht.

Klaar? Onderstreep dan in de zinnen van toets 5 de voorzetsels nog even.

K2-Pu

blisher

.nlSchrijf ze achter de zin in

K2-Pu

blisher

.nlSchrijf ze achter de zin in

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nlbez vnw

K2-Pu

blisher

.nlbez vnw

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

aanwijzende voornaamwoorden, vragende voornaamwoorden,

K2-Pu

blisher

.nl

aanwijzende voornaamwoorden, vragende voornaamwoorden, betrekkelijke voornaamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl


K2-Pu

blisher

.nl

vragende voornaamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

vragende voornaamwoorden

horen bij de vragende voornaamwoorden!

K2-Pu

blisher

.nl

horen bij de vragende voornaamwoorden!

Wat voor zwembroek heb jij dit weekend gekocht?

K2-Pu

blisher

.nl

Wat voor zwembroek heb jij dit weekend gekocht?

Schilderen is iets wat ik heel graag doe. Wat doe jij graag?

K2-Pu

blisher

.nl

Schilderen is iets wat ik heel graag doe. Wat doe jij graag?

Wanneer gaat die gids ons vertellen welke kant we op

K2-Pu

blisher

.nl

Wanneer gaat die gids ons vertellen welke kant we op

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Toets 5

K2-Pu

blisher

.nl

Toets 5 onbepaalde voornaamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

onbepaalde voornaamwoorden

Zoek de telwoorden en de onbepaalde voornaamwoorden

K2-Pu

blisher

.nl

Zoek de telwoorden en de onbepaalde voornaamwoorden

Niemand heeft

K2-Pu

blisher

.nl

Niemand heeft iets gezien.

K2-Pu

blisher

.nl

iets gezien.

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

Welke voegwoorden staan er in de zinnen hieronder?

K2-Pu

blisher

.nl

Welke voegwoorden staan er in de zinnen hieronder? In twee zinnen zit gK2-

Publis

her.n

lIn twee zinnen zit geen voegwoord.K2-

Publis

her.n

leen voegwoord.

9 K2-Pu

blisher

.nl

9 Bert speelt buiten, terwijl Bart binnen een boek zit te lezen.K2-Pu

blisher

.nl

Bert speelt buiten, terwijl Bart binnen een boek zit te lezen.

Toen we alle zinnen gemaakt K2-Pu

blisher

.nl

Toen we alle zinnen gemaakt K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl

K2-Pu

blisher

.nl




PAGINA 23 VAN 23

23

Toets 7

11 zinnen met daaronder twee schrijflijnen. Kleur eerst alle werkwoorden. Schrijf daarna de dikgedrukte woorden op zo'n schrijflijn en benoem ze.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

10 Ik geef dat aan iemand die iets voor ons heeft gedaan. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

11 Volgens ons buurmeisje wordt het verbouwde café binnenkort geopend. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

K2-

Publis

her.n

l

_____________________________________________________________________________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

______________

_______________________________________________________________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

_______________________________________________________________________________________________________________

heeft gedaan.

K2-Pu

blisher

.nl

heeft gedaan.

_____________________________________________________________________________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

_____________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

________________________

verbouwde

K2-Pu

blisher

.nl

verbouwde

K2-Pu

blisher

.nl

café

K2-Pu

blisher

.nl

café

K2-Pu

blisher

.nl

binnenkort

K2-Pu

blisher

.nl

binnenkort

_____________________________________________________________________________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

_____________________________________________________________________________________________________________________________

K2-Pu

blisher

.nl

Woordsoorten bloemlezingbijvoeglijk naamwoord: zo kort mogelijk: één klinker (o), één...

Documents

Transcript of Woordsoorten bloemlezingbijvoeglijk naamwoord: zo kort mogelijk: één klinker (o), één...