Woonbeleid 2020-2050 Een beleidsmatige situering

Opmaak Woonbeleidsplan: traject

Startfase (2011) • Toekomstverkenning Steunpunt Ruimte en Wonen • Advies Vlaamse Woonraad • Voorstudie, Afdeling Woonbeleid

Debatfase (2011 - 2012) • Debatnota • Publieksmoment 29/11/2011 • Debat in VVSG – commissie huisvesting + reactie VVSG op

debatnota • Paneldebatten op studiedagen: Woonforum (VMSW), Private huur

(Steunpunt Wonen) • Thematische rondetafels met actoren en experten

Opmaak Woonbeleidsplan: traject

Fase ‘visie en krijtlijnen’ (2012)

• Bundeling analyses en conclusies voorgaande fases

• Publieksmoment 13/09/2012

• Visienota

Fase ‘beleidsplan’ (2013):

• Doorvertaling visie naar operationele doelstellingen, instrumenten en acties

• Rondetafels ‘operationalisering woonbeleid 2020-2050’

• Finalisering woonbeleidsplan

Analyses en conclusies voorgaande fases

Debatthema’s publieksmoment 29/11/2011

• Migratietrends en impact op de stedelijk woningmarkt

• Woningenbestand versus demografische trends

• Energie, energie, energie …

• Bestuurlijke vernieuwing

• Recht op wonen

• Prijsontwikkelingen

• Ruimte en wonen

Analyses en conclusies voorgaande fases

Conclusies en bevindingen publieksmoment

• Sociale dimensie: – Afdwingbaar recht op wonen wordt positief onthaald, maar vergt

gericht doelgroepenbeleid

– Wonen alleen kan niet alles oplossen, andere beleidsvelden dragen bij tot goed woonbeleid (o.a. welzijns- en armoedebeleid)

– Moeilijk evenwicht tussen ‘woonbehoeftigheid’ en ‘inburgering’. Taal -en inburgeringsvoorwaarden versus het (afdwingbaar) recht op wonen

– De uitdagingen van de stad zijn onlosmakelijk verbonden met de migratie-effecten

Analyses en conclusies voorgaande fases

Conclusies en bevindingen publieksmoment

• Economische dimensie: – Inzetbaarheid van overheidsmiddelen versus specifieke noden

woningmarktsegmenten

– Sterke focus op eigendomsverwerving reduceerde private huurmarkt tot restsegment, met alle problemen vandien

– Overheid voert dubbel beleid: aanmoedigen van residentiële mobiliteit maar ook ondersteuning levenslang wonen (65+), wat met onderbezettingsproblematiek

Analyses en conclusies voorgaande fases

Conclusies en bevindingen publieksmoment

• Ecologische dimensie: – Als beleidsmatige prioriteit al goed doorgedrongen, maar door de

hoeveelheid aan initiatieven allerhande is coherente samenwerking tussen overheidsdiensten nodig

– Pleidooi voor een meer sociale en doelmatige inzet van premies en fiscale ondersteuningsinstrumenten, doelgroepenbenadering

– Welke rol voor lokale besturen om energiethema’s lokale invulling te kunnen geven

Analyses en conclusies voorgaande fases

Conclusies en bevindingen publieksmoment

• Ruimtelijke dimensie: – Ruimtelijke mismatch tussen aanbod en woonbehoefte vergt

doordacht beleid

– Wonen aan hogere dichtheden en intelligent renoveren om de bouwkosten van hogere energienormen aanvaardbaar te houden en duurzaam ruimtegebruik te bevorderen

– Versnipperde eigendomsstructuur van gronden en de renovatie uitdagingen vergen meer projectmatige aanpak van woningproductie en meer stedenbouwkundige en architectonische expertise

– Meer wisselwerking nodig tussen lokale overleg- en adviesorganen

Analyses en conclusies voorgaande fases

Rondetafelgesprekken mei 2012

• Inbreng van experten en woonactoren

• Scherpstellen van de conclusies en aanbevelingen

• Thematische focus: - Recht op wonen als uitgangspunt van het woonbeleid: definitie van

kernbegrippen

- De rol van de overheid op de woningmarkt

- Wonen in de toekomst

Analyses en conclusies voorgaande fases

Conclusies en bevindingen rondetafels

• “In het woonbeleid moet in eerste instantie gedacht worden vanuit “principes” en “doelstellingen” om dan de koppeling te maken met (bestaande) instrumenten / organisaties / structuren.” ⁻ Durven loskomen van instrumenteel denken

⁻ Beleid baseren op degelijke analyses om adhoc beleid te vermijden

⁻ Visie richten op lange termijn, niet enkel focus op huidige knelpunten

⁻ Denken vanuit ideaalbeeld, middelenverdeling volgt hieruit

⁻ Toetsingskader voor evaluatie bestaande en ontwikkeling nieuwe instrumenten

Analyses en conclusies voorgaande fases

Conclusies en bevindingen rondetafels • “Het basisprincipe is het ‘recht op wonen’ en het garanderen

daarvan is de verantwoordelijkheid van de overheid” ₋ Recht op wonen moet primeren op organisatorische en

instrumentele discussies

₋ Niet realiseerbaar via huidige woonmodel

₋ Geïntegreerde samenwerking tussen beleidsniveaus en beleidsvelden

₋ Eigendomsverwerving is geen doelstelling, recht op wonen voor iedereen

₋ Overheidsingrijpen vanuit het perspectief langetermijndenken

₋ Overheid moet ‘recht op wonen’ concreet invullen via afdwingbare normen

Analyses en conclusies voorgaande fases

Conclusies en bevindingen rondetafels

• “Bij de inzet van financiële middelen en de financiële ondersteuning richt de overheid zich op de meest woonbehoeftigen”

₋ Beperktheid van overheidsmiddelen impliceert prioritering

₋ Men moet focussen op zij die recht op wonen niet op eigen kracht (financieel of sociaal) kunnen realiseren

₋ Consensus over invoeren doelgroepentoets voor instrumenten

₋ Baken overige doelgroepen af waar het wonen via stimulerend en faciliterend beleid wordt ondersteund

Naar een visie voor het woonbeleid

6 experten aan het woord

• Maarten Loopmans

• Erik Buyst

• Linda Boudry

• Filip De Rynck

• Hilde Masschelein

• Fons Van Dyck

Naar een visie voor het woonbeleid

De Vlaamse minister voor wonen aan het woord

• Reflectie op de experten

• Krachtlijnen voor het Woonbeleidsplan Vlaanderen

Contact

Verdere vragen over het Woonbeleidsplan Vlaanderen?

Mail: onderzoekscel.woonbeleid@vlaanderen.be

Tel: 02 533 82 74

www.wonenvlaanderen.be (documenten en presentaties)