Wondbehandeling bij

obesitas

Barbara den Boogert,

wondconsulent

Reinier de Graaf Groep

Delft

(potentiële) belangenverstrengeling Geen

Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Geen

Sponsoring of onderzoeksgeld

Honorarium of andere (financiële)

vergoeding

Aandeelhouder Andere relatie, namelijk …

N.v.t.

N.v.t.

N.v.t.

N.v.t.

Disclosure belangen spreker

WCS model (Cuzzell, 1988)

Voorbereiding

van het wondbed

Algehele

beoordeling Aandacht voor:

Pijn

Ongerustheid

vragen

Beoordeling

van de patiëntwonddiagnose

Behandeling

onderliggende

oorzaak

Ontleed aan Vowden gebaseerd op Falanga 2002

Bacteriële

balans

Necrose

management

Exsudaat

management

Herstel van

cellulaire

disfunctie

Herstel van

biochemische

balans

Antibacteriële

therapie

debridement

Toepassing

geschikte

producten

Systemische

therapie

Voorbereide

wond

Wondbed

voorbereiding

V.Falanga 2002

Ontleed aan Vouwden gebaseerd op

Falanga 2002

Wond anamnese

ALTIS

• Aardpostoperatieve wond

infectie

• Locatiebuik

• Tijddatum

• Intensiteit

35x15x5

• Samenhang

Diabetes

Overgewicht

Slechte voeding status

Voorbereiding

van het wondbed

Algehele

beoordeling Aandacht voor:

Pijn

Ongerustheid

vragen

Beoordeling

van de patiëntwonddiagnose

Behandeling

onderliggende

oorzaak

Ontleed aan Vowden gebaseerd op Falanga 2002

Bacteriële

balans

Necrose

management

Exsudaat

management

Herstel van

cellulaire

disfunctie

Herstel van

biochemische

balans

Antibacteriële

therapie

debridement

Toepassing

geschikte

producten

Systemische

therapie

Voorbereide

wond

Wondbed

voorbereiding

V.Falanga 2002

Ontleed aan Vouwden gebaseerd op

Falanga 2002

TIME model• Tissue dood of ongezond weefsel vertraagd de genezing en is een

bron van infectie.

• Infection infectie of inflammatie is een infectie of een continue ontsteking waarbij een verhoogd aantal ontstekingsbevorderende stoffen in de wond aanwezig is

• Moisture(wondvocht) te veel of te weinig wondvocht in chronische wonden werkt ongunstig op de genezing

• Edge( wondranden) door verstoorde celgroei en overmatige hoeveelheid eiwitafbrekende enzymen groeien de wondranden onvoldoende aan

TIME

T

I

M

E

EWMA 2008

EWMA document Hard to Heal A holistic Approuch

Co- morbiditeit

• Diabetes

• Immobiliteit

• Voedingsstatus

• Lymfeoedeem

Diabetes en wondgenezing

Normale wondgenezing

• Heamostase

1. Thrombocyten

• Ontstekingsfase

1. granulocyten

2. Leukocyten

3. Macrofagen

• Granulatiefase

1. Fibroblasten

2. Endotheelcellen

3. Zuurstof neovascularisatie

• Maturatie- /Remodelleringsfase

1. Fibrinogeen

2. Collageen

3. Epitheelcellen

• Littekenvorming

1. collageen

Diabetes patiënten

• Heamostase

1. Thrombocyten↓

• Ontstekingsfase

1. Fibrinogeen

2. Leukocyten

3. Macrofagen ↓

• Granulatiefase

1. Fibroblasten ↓

2. Endotheelcellen

3. Zuurstof neovascularisatie ↓

• Maturatiefase

1. Fibrinogeen

2. Collageen ↓

3. Epitheelcellen

• Littekenvorming

1. Collageen ↓

Immobiliteit / decubitus

Decubitus is een degeneratieve verandering van het weefsel veroorzaakt door een

zuurstoftekort ten gevolge van het collaberen van bloedvaten door weefselvervorming. Deze

vervorming van het weefsel wordt veroorzaakt door een combinatie van druk en schuifkracht

Internationale richtlijnen

2009

Epuap, European Pressure Ulcer Advisory

Npuap, National Pressure Ulcer Advisory Panel

2014

Epuap

Npuap

Pppia, Pan Pacific Pressure Injury Alliance

Decubitus classificatie

• Categorie I

niet-wegdrukbare roodheid

• Categorie II

verlies van een deel van de huidlaag of blaar (geen wondbeslag)

• Categorie III

verlies van een volledige huidlaag (vet zichtbaar)

• Categorie IV

verlies van een volledige weefsellaag (spier/bot zichtbaar)

DE

CU

BIT

US

LE

TS

E

LS

Classificatie is om ernst letsel vast te stellen, niet om behandeling te bepalen!

Ander categorie? (ook in 2009, maar niet meegenomen

door Nederland)

Een categorie vallend onder IV• Niet geclassificeerd stadium

• Diepte onbekend

• Waarschijnlijk diepe schade

Categorie IV A/B:

Ondefinieerbaar; verlies volledige

weefsel laag met onbekende diepte.

Waarschijnlijk diep schade.

Meerwaarde:

1. Behandeling ( wond)

anders benaderen geeft een

atypisch beeld

2. geen verschillen meer

met andere Europese

landen

Specifieke preventie voor verschillende patiënten groepen:

1. Ouderen patiënt

2. Dwarslaesie patiënt

3. Bariatrische patiënt

4. Kinderen

Bariatrische patiënten • De BMI berekenen en classificeer de obesitas

• Onderscheid decubitus / smetplek

• Inspecteer regelmatig de huid plooien

• Raadpleeg een diëtiste voor een uitgebreid voeding en

gewicht beheersplan

• Zorg voor regelmatig en zorgvuldige wisselligging

Decubitus stuit

Speciale stoelen/ bedden

Invoeren screening op

ondervoeding:

50% patiënten wordt niet herkend

Screenen bij opname door verpleegkundige

Instrument bv MUST of SNAQ

80% herkenning

Voeding bij wondgenezing

1. Stimuleren bloedcirculatie Arginine, vocht

voldoende aanvoer voedingsstoffen

2. Reguleren ontstekingsproces Vitamines A, C, E

afvoer dode cellen

beperken weefselschade

infectie voorkomen

3. Stimuleren wondheling

energie

eiwit

arginine

vit. en mineralengranulatie- /collageenvorming

aanmaak nieuwe bloedvaatjes

AANMAAK NIEUW WEEFSEL

Gevolgen van ondervoeding:

• Verlies van lichaamsgewicht en spiermassa (verminderde

werking ademhalingsspieren, hartspier)

• Verslechtering conditie van de huid (decubitus!)

• Meer kans op complicaties

• Slechtere wondgenezing

• Verminderde darmwerking (hogere kans op infecties)

• Daling van de weerstand (hogere kans op infecties)

• Achteruitgang kwaliteit van leven (fysiek, emotioneel,

luchtwegen, valkans, ADL enz)

Voedingsstoffen:• VitaminesVit C: synthese van collageen

Vit A: crosslinking collageenvezels en epithelialisatie

Vit K: stolling

Vit B-serie: collageensynthese en de vorming van antilichamen

Vit E: bescherming tegen zuurstofgebrek

• Mineralen en sporenelementenIJzer en koper: cross linking collageenvezels

Zink: indirect: eiwitsynthese en celgroei

Definitie smetten/ intertrigoEen in de grote huidplooien gelokaliseerde,

oppervlakkige huidaandoening welke zich kenmerkt door

altijd roodheid (erytheem) aan beide zijden van de plooi.

Daarnaast kunnen een of meerdere van de volgende

symptomen voorkomen: maceratie (verweking), fissuren

(scheurtjes), erosies, een nattende huid of korstvorming.

Bron: Landelijke richtlijn smetten 2011

www.venvn.nl

Indeling smetten

Indeling in drie verschijningsvormen:

- smetten

- smetten met een nattende huid

- smetten met een geïnfecteerde huid

Risico factoren van smetten:

|

- Vrouwelijk geslacht

- Verminderde mobiliteit

- Diabetes

- Verminderde weerstand

- Gevorderde leeftijd

- Verhoogde lichaamstemperatuur

- Beperking in de ADL

- Obesitas

- Vochtige huid tgv transpiratie/ incontinentie

Smetten: preventie &

behandeling2xdd of frequenter

Criteria voor chirurgische wond

complicatie:

• BMI>35

• Diabetes

• Vaatlijden

• Roken

• Radiatie

• Steroïden

• Ondervoeding

Closed surgical incision

management:

Understanding the role of NPWT (2016)

Obese patients are at increased risk of dehiscence[56,57]. This is

possibly because incisional healing may be impaired due to

increased tension on suture lines and poor perfusion of adipose

tissue[56].

56. Hahler B. An overview of dermatological conditions commonly associated

with the patient with obesity. Ostomy Wound Manage 2006; 52(6): 34-47.

57. Costa VEA, Ferolla SM, dos Reis TO, et al. Impact of body mass index on

outcome in patients undergoing coronary artery bypass grafting and/or valve

replacement surgery. Braz J Cardiovasc Surg 2015; 30(3): 335-42.

Preventie incisie management

San Antonio, TX – November 10, 2016 – The World Health Organization (WHO) announced new

global guidelines concerning surgical site infections (SSIs) – a significant contributor to unnecessary

costs associated with patient complications. In its announcement, the agency suggests use of

prophylactic negative pressure wound therapy (pNPWT, or closed incision negative pressure therapy

[ciNPT]) over conventional wound dressings on primarily closed surgical incisions in high-risk wounds

for the prevention of SSIs.

Behandelplan

• Wondanamnese

• Wondregistratie

• Welk verband

• Diabetes regulatie

• Diëtiste

• Fysiotherapie

• Ergotherapie

• Zuurstof therapie