WIE V'R HUURDE TOT MESTREECH

WEER VRIJ WAOR.

V'r zaoten in us kevinsje, boe v'r al bekans ach maond gelo-zjeerd hadde. „Struiswijk" hadde dat sjoen kestiel met z'nen hoegemoer en teurensjes. De beinaom kos me bove de poort, haaf oet-gekrets, leze : „Huis van bewaring". Nou, 'n bewaorsjaol is aan-ders. Bewaore, jao, dat doge die lielike zjappeneze mer al te good.Bewaoringele — nein, daoveur zaoge ze te sjouw oet. Zelles esze vleugelkes hejje gegad zouwe ze gei vruntelik sjnuutske ge-tuind hObbe. Doeraks, sjinaoze, dat waore ze, allemaol. Orden-telike kerels trof me noets ; mesjiens eine kos me e fetsoendeliknommer neume. Afin, laot mich euver dat krepuul zjwiege. Diesjinaoze ! Slivvenier zal meujte hObbe urn alles rechvierdig te ran-zjere met die mennekes, want wat tie us vrouwen en keender mis-doon hObbe... es 'ch tao euver gong vertê1le waos 'ch met SintGielis nog neet veerdig.

Hiel plezerig laoge v'r in de sjpekkamer (bove, achter, veur ustralies --zjus wie in 'n berekouw) en ammezeerden us methoon-derd wantluiskes, die dik waore vaan eus blood. Obbins zeen 'ch'ne Mestreechteneer eus str5Otsje indréjje. „Wat moot tee ?'' doch'ch bij m'n eige. Lang hoofde-n-ich neet te wachte. 'r Keekde haos,ofsjoen 'r meinde tot 'r zoe stëllekes spraok wie in 'ne beechstool.„Noonde ...pie ! Mestreech is vrij ! De Pruse zien d'roet gemieterd."

„Sjusses, Maria, Joezep I Mestreech en Wiek, Kaberg en Wol-der, Lummel en Sint Pieter vrij ? I Goddaank I... Hejje v'r mer edropke, of e glaas beer. Daan koste v'r ins klinke en drinke.Luuster, Flup, kom euver 'n haaf eurke trOk, dan mask iech getop eus gooi aw stad."

Wie 'r zich weer leet zien, lachde-n-ich en zag : „Kerel, noehuurste get in d'n mooierstaol." Ich sjlikde get eweg en begos :

Wat huur ich tao ?... Me leef Mestreech,sjijnt noe de Staar weer met habr leech,wie vreuger jaore, hoeg en lieg ?Is noe dee gooie Sintervaos,dee met ze vruntelik geziechz'n stad gestiedig, door z'n voesen staaf besjermde, wie z'n hoes,weer hier en meister aon de Maos ?

„Goddaank !" zeet &Ire Treechteneer.Noe klinke alle klokke riekaon klaanken euver Wolder, Wiek,op Kaberg, Kier, bekans tot Mheer...

Noe isset fies in gats en straot,in hoes, in kaf fee, in de Raod,kepel en kerrek... Jao, Selvrouwkin noe weer lache tege Trui,Merie en Pie... Zuuch, alle luigoon met to keender nao Ha& tou,en beije, zinge tottet kraakin vioer en moer, jao, innet taak,bis in d'n hiemel ...... „Slivvenier,veer daanken Uuch met moond en hart,noe al d'n êlend en de smartveurbij zien ...... Zegent kier op kierEur keender, erm en aait en joonk..."

Mestreech heft noe de sjoenste broonkop 't Vriethof, Merret, straot en weeg.Dao straolt et sjittrend stareleechop veendels, kruunsjes en altaor.Dao zinge bruutsjes, krdOlkes fien,met inglestumme, zeut wie wien,d'n Tantum ergo...... En 'n snaorvaan cel of cither klink nog neetzoe sjoen en deep es 't keenderleed....

Us aait Mestreech veult zich weer nui

bij 't roet-en-witte blomgestrui.G'r huurtet aon de kerreljong,boe klaanke, zjwoer wie vaan 'n gong,en liech wie veerkes reijaloetgoon speule ...... Zeet de hoezer aon :oraanje-wit-en-blawwe baonvaan eelke vlag ...... veur raom en roet'n blom of plant...... Noe zingk de Staar :

„Waaraan 't oud Oranjehuis't yolk blijft hou en trouw,met ons roemrijk Nederlandeen in vreugd en roues.Daar is mijn vaderland,Limburgs dierbaar oord ......19

* * *

Dee dit veur uuch gesjreven heet,vergit z'n mooierstaol nog neet,al weurter mie es hoonderd jaor.Dat God Mestreech nog iewe spaor !

Batavia, 18 September 1944.JF NOTERMANS.

REDACTIE - SECRETARIAAT:Kapelaan F. SCHLEIDEN

HOOFDSTRAAT 19HOENSBROEK

DRUK EN UITGAVE VAN :DRUKKERIJ v.h. CL. GOFFIN

NIEUWSTRAAT 9.MAASTRICHT

6e JAARGANG

No. 32 DEC. 1931.

IVELDEKE1ORGAAN VAN V. E. L. D. E. K. E.

VEREENIGING TOT INSTANDHOUD ING ENBEVORDERING DER L1MBURGSCHE DIALECTEN

MEDEDEELING.De secretaris van Veldeke, Mr. Franquinet, heeft om zeer drukke

bezigheden verzocht van zijn functie te worden ontslagen. Hetbestuur betuigt hem hiermede haren dank voor het zeer vele dat hijvoor de vereeniging heeft verricht en deelt mede, dat als secretarisis benoemd, Kapelaan F. SCHLEIDEN, Hoofdstr. 19, Hoensbroek.

MAASTRICHTSCH.

KEMUNIEKINNEKE

Klein bruudsjede klêdsje

is wit noe, wie snie,en dat krenske vaan blomme-n-in d'n haor

't zeet,dat 't fies is vandaog,

en d'n auge, die kieke zoe klaor.

't Sjoenstedat wets te,

dat waos wie toestrakSlivvenier oet d'n hiemel wou goon

nao de bruudsjeshun hertsjes.

Heer wis, dat op eerdtoch aug nog wel ingelkes bestoon.

Zoe'n ingelke,Nieke,

bis tieg aug vandaog,me de krenske, dat zêts te strak aof

249

en de kledsjedat leks te

venaovend e weg...

Beij daan hiel stel en belaof :Slivvenierke,

Slevruijke,e wit kledsje draag ieg

neet eederen daag, me ieg vraog,zOrreg Geer,altied weer,

al is dit kleid lang te klein,dat mien hertsje blijf wit wie vandaog.

Mestreeg 1927. SJAREL THEUNISSEN.

WIE MOOTE VER EUS DIALECT SJRIEVE ?(Vervolleg ).

12. a. lui ; et teike -ui is hij weer gekooze vaanweeges de letterkas ;et kin desnoets wel deveur gereserveert blieve.

12. b. puime ; hej zien drej versjellende oetspraoke te constateere,n.l. : met lange -w-twieklaank ; met lange -j-twieklaank ; metlange monophtong (de lang 6 ). Dee leste oetspraok kumpm.i. euverweegent veur. De volgende vokaal heet wel 'nemerrekbaaren invloet op den twieklaank, meh de opinies ende oetspraoke loupe zoe oetrein, tot veur miech veurluipechgejn tow is draon vas te knuipe.

13. a. Kump neet veur.13. b. Idem.14. a. Idem.14. b. Idem.15. a. graaje ; absoluut genoome is deezen twieklaank langer es de

hejveur oonder a geneumde, en den aofstant tot de oonder16. a. behandelde is kleiner es dee in euvereinkomstege ge-valle in de veurege nummers. En daobij zien de nuudege eu-vergaankslengdes det6sse. Zeuk mer oet.

15. b. Kump neet veur.16. a. Gaajs ; maajt ; mesjiens ouch : kaajt ; vaajer. ( Zeet 15. a. )16. b. maawe, huurt me wel ins ; dus neet de as vaan kaar, meh

de gecircumflecteerde. Euveregens gel6jf 'ch neet tot er nochveurkump.

17. a. Beeje. Dezelfde (mesjiens noch korteie) in : dee, wat ver inden auslaut en intervokalies altiet tot twieklaank promoveere.Meh aongezeen ver dat oonbewus doen, moote doen, zow

250

'ch haos zegke, hoove ver in de spelling dao gejn reekeningmet te hawwe.

17. b. Kump neet veur.18. a. Idem.18. b. Idem.19. a. Snieje ; die ( zeet 17. a.) ; sjrieje (bij sommege mestreechs

spreekende).19. b. Liew ; iew ; spriew.20. a. Miejer. Wat de absolute lengde betrOf, zal deezen twieklaank

'ne sjerrepe concurrent zien eur die oonder 17. a. en 15. a.geneumde, terwejl me mesjiens ieder euvereinstumming met18. a. zow verwach hObbe. Meh 'ch hop al twie kier gewaar-sjoit. (Vergeliek 15. a.)

20. b. Kump neet veur.21. a. Vlaoj ; raoj ; snaoj.21. b. Kump neet veur.22. a. Moje. Euver dit veurbeelt zow mesjiens ouch noch gevrei-

gelt kinne weure ; meh 'ch mejn dees -Aoj met e ger& geweetees laank te kinne aondeene teegeneuver die vaan 21. a.

22. b. Kump neet veur.23. a. SjAojelek ; Aojerke ; vlaojke.23. b. Kump neet veur.24. a. Kraaje ; nabjeke. Of et zus (AZ) of zoe (AO) of noch Bans

aanders gesjreeve zal weure, zulle ver „de commissie- laoteoetmaake. Es die noe ouch mer neet mejnt tot et op 'n be-paolde meneer moot, neet aanders kin, tot e bepaolt teike „opziech" (zeet Dr. Jaspar, biz. 124), - an and fur sich, daantoch zeeker - noets 'ne bepaolde klaank kin „weergeeve",want daan koume ver noets droet. Eeder wellekeurech teikekin 'ne bepaolde klaank veurstelle, es ver et mer vaan teveure Boot saame aofspreeke.

24. b. Kump neet veur.25. a. Kooj ; booj ; gooj.25. b. Kump weer allejn veur in den „absoluten- auslaut, in de

sandhi veur vokaal, by. zoo, cadeau, Zjoo. (Zeet 17. a.)26. a. BrOoje ; m6ojer. By.: sj000jer, steit tOsse 25. a. en 26. a. in,

tunks m'ch.26. b. Kump neet veur.27. a. Veuj ; meuj ; ouch in : neujme, sjeujn, is duudelek e -j ele-

mint te huure, wat me neet geweent is in de spelling oetge-drOk te vinde ; et is toch eeve werechtech dao. In : beujt ;sjeuerke, is den twieklaank get langer, tunks m'ch ; meh tochnoch neet weerdech oonder 28. a. opgenoome te weure.

27. b. Kump neet veur.28. a. Meujerke ; deujerke. (Zeet 27. a.).

251

28. b. Kump neet veur.

29. a. Zoej ; knoej : broejer.

29. b. Kump allejn veur in den absoluten auslaut, en in de sandhi

intervokalies. In gein vaan dees gevalle zien ver geweent et

-w-elemint oetgedräk te zien ; by. zoe ; zoe is. (Vgl. 5. b.).

30. a. Loeje ; póejer.

30. b. Kump neet veur.

31. a. Vluuje ; puuje. Veur by. bluu, vluu, puu, weer -j-elemint

etc. (Zeet 17. a., 19. a, 25 b., 29. b.).

31. b. Kump neet veur.

32. a. fiujer.

32. b. Kump neet veur.V.

Al doorwerrekende is wie langer wie duudeleker gewoore tot noch

'n bende aon dit euverziech oontbrik. Meh dat deit ten slotte toch

niks aof aon de bedoeling : urn te laote zien tot me bij de kaos vaan

e bepaolt spellingstelsel met allerlej consequenties heet reekening

te hawwe, boevaan et int noch neet zoe gaw te zien is, zoedat 'ne

in de gawwelikheit opgestelde reegel deks eeve gaw in bootsing

kump met neet veurzeen gevalle.

Verder moot noch ins de naodrOk drop gevestech weure tot in

gein inkel opziech nao weetensjappelekheit in et stelsel vaan spel-

ling gestreef is. Veur dee et interesseert zou me kinne probeere 'n

transcriptie te geeve in et internationaal euvereingekoume siesteem,

meh dat zow us hej op dees plaots ieder wejjer vaan eus doel aof,

es naoder debij gebrach hbbbe.

FONS TUINSTRA. (Dao kump noch mie).

VALKENBURGSCH.

FLUP EN ADRIAAN

joare geleije woonde hie twiea gebreursj

Mit hieal veul doosj en doorweg ein platte beursj.

Ze forsjeerde zich de hersjes in hun kup

Op loeter wietse, want et woare sjtrup !

Me ze mooste tusjebeij toch get bedrieve

Um aan 't ete en 't drinke te kinne blieve :

Op huij ging eine mit roete-n-euver land

En murge trok zie broor eemes einen tand.

Ze woare waal van alle merte thoes,

Me zelde trot me ze in hun eige-n-hoes.

Et handele zoot hun in de prie geboare,

En gluift mich : ze woare neet bevroare.

Oeren in 't rond kos neemes tieppen aan

Oos twiea gebreursj : Flup en Adriaan.

252

Et waor ei paar daag veur SjaalsbergergankEn oos twiea helte woare benoa krankVan al et dinke en et prakkezeere,Wat ze noe weer ins zouwe goan hanteere,Um gouw en gemekelik aan get geld te komme.Doa sjpringt Flup op en reupt : „Mêr nondedomme !„Witste Adriaan wat veer goan doon ? !„Veer goan e Zondig oppe Sjaalsberg sjtoon !„Veer gelle oes veur 'ne Frang of veer„Bie 't brujerke e zoea ei veetsje beer,„En verkoupen et doa aan 'ne cent of drie et sjupke,„Aan zoean kommersj heet noeats eemes ei sjtrupke."„Da's ein idee," zag Adriaan sebiet,„Dan goan ich 't al besjtelle, want 't weurd tied."

Es Zondes murges um ein oer of veerTrokke ze de Sjaalsberg op met et veetsje beer.Ze houwe zich ouch ei paar planke mitgenommeEn get peul, en boaven aangekommeBegoeste ze doavaan mit euverlek van zakeEt nuadig boete meubileir te make.Et veetsje beer woord op 'ne sjraag gedrageEn mit 'nen houte kraan doa opgesjlage.Van al dat temptere, negele en zêgeBegoes zich Flup de sjweit al aaf te vège.En Adriaan zeet : „Ich maak et neet te bont,„Ich bin nog meuger es 'ne karrenhond.„Ich hub nog drei cent in mie zjielestesjke,„Hubstoe nog get sjiedammer in et flesjke ?"„De flesj is leeg, mer hubste van ze iêve ? !„Doe koes mich op et beer wal handgeld gêve !"„Alio !" zag Adriaan, „tap mich mer eint,„Good vol van Bove en dan neet zoea ei kleint !"Flup tapde ei glaas veur Adriaan en zag :„Gezondheid jong dat 't dich bekomme maag !"„Bedankt" zag Adriaan, dronk 't oet en hieal contentBetaald her Flup wie 't hoort mit zien drie cent.„Dat deid 'ne minsj toch good bis in de knoake„Van zoea nen drank doa mus me sop van koake !„Doa kan boeljong nog lang neet tegen op !„Dat hub ich leever es de bêste sop !"Mar Flup woar in zien eige get aan 't zinge :Die drie cent begoesten em in zien tesj te sjpringe.Hee houw auch doorsj van al dat belle en kroameEn koes van druugde in den hous bouw neet miea oame.

253

„ak, Adriaan'', zag hee ten lange leste,„Ich geef veur mich eine toernee ten beste !„Schut mich eint ; doe loots mich handgeld beure :„Noe wil auch oes eige waar ens keure."Adriaan tapde em eint dat 't sjuumde,Flup dronk et oet dat er kuumde,Lekde zich de knevel aaf en betaalde mit drie cent.„Noe hubste auch handgeld ; bis te noe content ?"Vroog Flup. „Jowaal," zag Adriaan, „'t geit good."„fleet me eimoal handgeld jong, dan kriegt me mood."„Drum sjtoan ich jus dreuver te dinke„Of ich mich auch nog mer ei kleint zou drinke.„Et doert nog get veur dat de klante komme",zag Flup, „mer ich hub mich vuergenomme„Ich verkoup allein mer a contant,„Aan poefe hub ich bieasechtig et land."„Jus mien icike" zag Adriaan ; „tap op !„Dan drink ich mich eint zoeveul es veur de sop.„Aan mich hubste 'nen oetgezeukde klant,„Want geld hub ich in abendant".En Flup tabde Adriaan eint den twieade moal.In 'nen amelank houw er et achter 't kamezoal,En doog aan Flup de drie cent langeDie er iersj van heum veur 't zient houw ontvange.„Ich hub iersj eint gehad wie ste zals weite„En ei glaas dat is de moel mer kreite",Zag Flup : „Zuug Adriaan, ich wol geere„Bie oes auch nog get geld verteere.„Op ei bein kan 'ne minsj neet sjtoan,„En woe nieks in kump kan 't gesjef neet goan.„Drum tap mich eint, hie liGt et geld gereid.Flup houw op den dusj et gekrege geldVan Adriaan sjoean nevenein oetgeteld,En loot zich 't glaas nao aw geweente sjmake.„Zoeaget zou weer 'ne minsj van eemes make-Reepe lachenteere oos twiea sjnake.En umdat toch nog neemes koamKlopde Adriaan op de veetsjesboamEn besjtelde zich nog mer ei sjupke,„Dat sjmaakt esmurges beter es ein drupke".

Mar wie van 't ei zjieleetesjke noa et andertDe drie cent van eigeneer woare veranderdZoeane kiear of tiean of misjien twellef,Woar et veetsje leeg bis oppe hellef.

254

En wie 'n urke later Flup nog ins wol tappe

Mos er zich van sjrik aan 'n toafel sjnappe,

Want et woar leeg geloupe door hunne-n-hous.

„Doa hubstet noe" zag Flup, „et dink is mous,

„Mar doa geit niks van aaf, veer hubbe good verkoch,

„Noe weurd ens gouw et geld bie ein gezoch".

Ze zochte grundlich in al hun tesjkes,

Vongen auch get knuip en leeg flesjkes,

Mer geld woas Fransch, al sjting Flup van gief te sjpringe,

Ze koeste same neet miea es drie cent vinge.

„Wie hub ich dat ? !" reep Adriaan versjrikt

En woar bouw in zien eige weurd gesjtikt

Van loeter gif en woed en laberente,

Wie beet neet miea zoag es drie onnuzel cente.

„Woeveur r zeet nip, „weurt hiea zoea gesjandaald ?

„Hub ich neet wat ich dronk contant betaald ?"

„Hub ich dat auch neet broor ?" zag Adriaan,

„Zeus doe mich veur 'ne nutte poeflap aan ?"

Zoea sjtonge ze nog einen tied te sjandale

Euver cente en euver et betale,

Tot groeat plezeer van de luuj die drum heen koame sjtoon.

Flup en Adriaan woste doe niks betersj es heiversj goan.

En onderwiel dat ze mit 'n loes in 'n oer heiversj sjtapde,

Doge ze es went ze van et ganse geval gei mieterke sjnapde.

P. VISSCHERS.

VENLOOSCH.Utrique fidelis.Aan allebei trouw.

DE TROUWE WIELTrouw aan de Kerk en auk trouw aan het Land,

Det waas Wiel Nolens zien heiligste pand.

Trouw aan het Land en auk trouw aan de Kerk,

Dat waas Wiel Nolens zien hieel levenswerk.

Trouw aan den Hiere en 't Vorstenhoes trouw,

Dat waas Wiel Nolens ziene levensopbouw.

Trouw Wilhelmina en trouw aan den Hier,

Det waas Wiel Nolens in hieil zien verkier.

Trouw Katholiek en zien vaderland leef,

Dat waas Wiel Nolens bij al waat hae dreef.

Good democraat, maar auk fier diplomaat,

Det waas Wiel Nolens veur Waereld en Staat.

255

Trouw aan zien waopen en trouw aan zien stad,Venlo haed noeits grutter preester gehad.Trouw zoee to laeve tot in zienen doeed,Det mak Wiel Nolens al de ieuwe door groeet.

14-X-31. P. M. VAN HAELEN.

Dr. J. LANGBEHN OVER HET DIALECTEen citaat uit „Rembrandt als Erzieher".

Man hat sich neuerdings des Plattdeutschen vorwiegend in humo-ristischer Absicht als Schriftsprache bedient ; indes ist eine solcheVerwendung nicht erschOpfend ; der traditionelle Eulenspiegel er-schliesst nur eine Seite, nicht den gesamten Inhalt des niederdeut-schen Menschen. Es sollte eine ernsthafte plattdeutsche Prosa ge-ben. Welch eine erhabene und grossartige Wirkung noch jetzt demniederdeutschen Dialekt zur Wrffigung stelft, weiss derjenige,welcher den Bundes eid kennt, den die Buren vor ihrem Kampfemit den Englandern 1880 schwuren ; ein so grimmiger Ernst undein so hochgetragene Ausdrucksweise findet sich kaum in einerShakespeareschen TragOdie. Es ist eine echte Heldensprache. Werplattdeutsch fahllt, der wird auch plattdeutsch schreiben konnen...Eine gelegentlich schon versuchte plattdeutsche Uebersetzung desHomer wurde, wenn von einem Meister der Uebersetzungskunstausgeffihrt, den treuherzigen klaren und kraftigen Naturton desOriginals unzweifelhaft gut und vielleicht besser noch als das Hoch-deutsche wiedergeben. Die Rine und Biegsamheit des plattdeut-schen Dialekts befafigen ihn jedenfalls zu einer grossen Entwick-lung ; es sind einmal plattdeutsche Opern in Hamburg aufgefuhrtworden ; warum sollte es nicht wieder so konnen ? Der italienischeVulgardialekt wurde vor Dante ebenso verachtet und fur unlitera-risch gehalten wie jetzt der niederdeutsche ; die GOttliche KomOdlemachte ihn fur die Weltliteratur hof Lai-lig. „Er schrieb nicht, wie ersollte" urteilten damalige gelehrte Zeitgenossen fiber Dante ; dieNachwelt hat anders geurteilt : Volk und Gelehrte messen rechtoft mit verschiedenem Masse. Noch im vorigen Jahrhundert hat einDichter von erstem Range das gleiche Beispiel gegeben wie Dante ;namlich Robert Burns. Luther und Lessing, Shakespeare und Mo-liêre, Dante und Cervantes wirkten dadurch, dass sie natiirlichkeitund zu volkstiimlicher Gesinnung zuruckkehrten ; nur auf solcherFolie kann sich ein neuer und grosser zug der Literatur entfalten...Schiefheiten und unwahrheiten der Bildung lassen sich in einemurwuchsigen Idiom weit weniger verbergen als in einem abgeschlif-fenen ; uberhaupt ist jenes bescheidener, herzlicher, lieblicher alsdieses, und insofern wurde eine teilweise Riickkehr zu dialekti-schem Sprachgeist auch ihre sittliche Wirkung haben.

256

i ^ ; ^ . V^. ^^WJ^i r f ^ 4•^, ^(r 5} i.^ •Any/:1k r^^^%^•^ ^'J r^^r^^^k f( '' ^ ^^ A^G},..r^• r ^ r ^ 'ti i ; r^ / ^• ti •. ^ A^ \ ^• /• n/ f' ira ^ ^' ^ • ` v ^ `'^ r ^4`y',t1^^t ^ ',\^^ y .

6e JAARGANG

No. 33 FEM. 1932.

VELDEKEIORGAAN VAN V. E. L. D. E. K. E.

VEREENIGING TOT INSTANDHOUDING ENBEVORDERING DER LIMBURGSCHE DIALECTEN

REDACTIE - SECRETARIAAT:Kapelaan F. SCHLEIDEN

HOENSBROEKHOOFDSTRAAT 19

DRUK EN UITGAVE VAN :DRUKKERIJ v.h. CL. GOFFIN

NIEUWSTRAAT 9.MAASTRICHT

MEDEDEELING.

Het Bestuur van V.E.L.D.E.K.E. brengt bij deze ter kennis vande beoefenaars der Limburgsche dialecten, dat het in zijne verga-dering van 13 januari j.l. de navolgende algemeene spelregels heeftvastgesteld en aangenomen :

I. de klank, ongeveer uitgesproken als de Fransche a in : grand,quand, enz. of als de Engelsche in : small, law, enz. wordtaangeduid door : ao ; (als in het Vlaamsch : gaon, praoten )

II. de klank ongeveer beantwoordende aan de Fransche u in : unwordt aangeduid door .56, niet door ell, dus : sjaiir (scheur),terwiji sjeur beteekent : schuur ;

III. de klank, overeenstemmende met de Ndl. e in gesloten letter-grepen als : het, pet, enz. wordt steeds aangeduid door e, nim-mer door a, dus : bekker, niet baker) ;

IV. de klank, ongeveer uitgesproken als de Fransche e in : elle,quel, enz. of als de Duitsche e in : besser, essen, enz. wordtaangeduid door : é ;

V. de klank, overeenstemmende met de Duitsche 6 in : K:51n,Scheipfer, enz. wordt steeds aangeduid door : 6, nimmer dooru, dus : sjOtter, bas, los, stäkske (stukske beteekent: schokje);

VI. de klank, overeenstemmende met de Ndl. ou in : pout, kous,enz. wordt steeds aangeduid door ou, niet door au ;

VII. de klank, gehoord als de Ndl. o in : gevonden, wonder, enz.wordt aangeduid door : 6, dus : stop (stoep) naast stop, bokke(bukken) naast bokke, enz. ;

VIII. de klank, overeenstemmende met de Ndl. ui in : muffs, uit, enz.wordt aangeduid door : ui, nimmer door äu, dus : buimke, nietbaumke ;

IX. de zg. „Zischlaut - wordt aangeduid door sj als in Ndl. doosje,meisje, enz., nimmer door sch of ch ;

257

X. de klank, uitgesproken als de Fransche g in : garcon, grand,enz. of als de Duitsche g in : Gott, gut, gross, enz. wordt aan-geduid door G of GG, dus : lêGGe, liGGe, zéGGe, enz.

Het Bestuur is van meening, dat bovenvermelde klankteekens inverreweg de meeste Limburgsche dialecten kunnen worden toege-past, zonder aan hun eigen karakter afbreuk te doen en doet in hetbelang der zaak dan ook een dringend beroep op de dialect-schrij-vers om zich van die klankteekens zooveel mogelijk te bedienen, teneinde zoodoende de zoozeer gewenschte eenheid in de schrijfwijzeeen aanmerkelijke schrede verder te brengen.

Bovendien wil het Bestuur de schrijvers van eenzelfde plaats ofstreek in overweging geven, maatregelen te nemen om ook voor hetoverige in de spelling van hun eigen dialect zooveel mogelijk totovereenstemming te geraken, ten einde de uniformiteit nog verderte helpen tot stand te komen.

Om aan het verlangen van vele lezers van dit Tijdschrift te vol-doen, ziet het Bestuur zich ten slotte genoodzaakt, reeds nu medete deelen, dat aan polemieken over de spellingskwestie geen plaats-ruimte in deze bladzijden meer kan worden afgestaan.

Ook werd op deze vergadering besloten, dat V.E.L.D.E.K.E.meer dan tot nu toe gebeurde zijne aandacht zou wijden aan deFolklore. Gaarne setlt ons orgaan zijne plaatsruimte beschikbaarvoor folkloristische bijdragen, mits ze gesteld worden in dialect. Ookbij 't practisch uitbeelden van folkloristische gewoonten en gebrui-ken, verleent de vereeniging gaarne hare medewerking.

Onze voorzitter opent de rij met een folkloristische schets in ditnummer : Et Pallemhultje.

jooRVERGADERING VA VELDEKE I GEBROOK(DER TWEIDE KRISDAAG 1931).

Veldeke, dat rondgeet durch t Limburgse land, um de liij te laotehiiere, wiej sjun de dialecte zunt, diej waede gesjpreake en ge-sjrave, kOmt der tweide Krisdaag i Gebrook aa, t ()ayes tage 'n oer

of zuvve. De ledevergadering woad geleid durch der Haer Jaspar,lid os ezu gans oet t hats gegrâepe, sjprook van t Limburgs dialect,dat var beware urn dOdurch te blieve Limburger van t and goodtsbat, mit de alderzeftigste sjpraok en t gemuuteligste gloof. Dersikretaris loos t jaorversjlaag vabr, ezu wiej t hei besjräve sjteet :

Versjlaag iivver t jaor 1930-1931.„Went me t litste jaor ezu va wiejts uvverziet, da zow me zage,

dat t vaOr Veldeke in t algeming nog al good wiler gewest. Varhant in ozze verein vruid en leed gekand. In den usjtem begoste var

258

mit e groeet fes te viere, t usjte lustrum va Veldeke. Do waore beidiej lustrumviering wal 400 liij bei-e-nee en mit dat alles hant vardit jaor mer 227 lede. DO hant 'r zich aagemeld en andere hantzich bedankt. Eegentlich, went t richtig Bung, wiej t ziee meet, damuste ze ieesj bedanke, der daag v.aOr dat ze sjterve. Bis do as enbis gans op t litste sjpraeke var in os moddersjpraok. MA do zunt 'r,diej zich vergdete en diej bedanke 30, 40 jaor vaOr hunne doeed.De vruid i Haeele bej de lustrum-viering hant var i Weert gansaatergelaote. De vergadering waor do ezu sjlaet bezoeet, dat t be-sjtuur benao de mieerderheed hou. Der aod-sikretaris hat os ditjaor vertild va zie bezeuk an der verein AeOker Platt en wiej var.va Aoke nog get kunne lieere. Wat os mood gift, is der gedanke,dat var mit get energie och va Veldeke get kunne make. Veldeke,os orgaan zow t alderusjte ene uvverrok motte ha, mesjie mit ad-vertenties good gevoord. Och zow t get dikker motte waede, wiejdat mit kinger van dan owwer gemintelich passieet. Dao is i Lim-burg copie genog vOr 1000 jaor. Dao zunt tonieelsjtukker en sjpruchen proza in abondant. Ma da motte var, jidderinge bej zieng vrung,nuj lede werve.

Ozze verein hat nog te vertille, dat ozze sikretaris, da va Veldeket leef en leed t mitste hat gepreufd, zich hat bedankt, va wage tvakil werk, dat e hat. Hae wirkt in de Nedermaas an alles wat sjunen good is in os Limburgse land. Var Janke-n-em yd.& alles, wathae vatir Veldeke hat gedoa.

En noe hoape var, dat t kOmmend jaor via& Veldeke in alle op-zichte good zal waede."

Daonao begon de groeete vergadering. Der zaal waor sjun be-zat, liij va Zitterd, Kirkrao, Mastrich en de durper en sjtae, diejdao tussjen-i lieje. Der Haer Jaspar iiapende de vergadering. Evergelaek os dialecte mit bloome, diej blao en roeéd en gal en wieste bleune sjtunt op de berg en in de delle van os land. En ezu waoroch dizze oavend gearrangieed. Der Haer lieerer Snijders decla-meeret in t Gebreuker, P. Visschers in t Valkebergs, V. Crugten int Echter, en Dr. Jaspar in t Mastrichs. t Gong an os varbej ezu fiewiej 'n bronk, te sjun urn te besjrieve. Me mot dat huere t Kaiildesj-gebed en van dat and vertuuzeld begientje van Paul van H., derSjaelsberger gank van P. Visschers, de Mooder in t Echter en vanJ. Reinard, wiej de kaOldesjmodder um opsjlaag gong vraoge vaOrhaOre jong en entelich de nujaorsbreeve, wiej Olterdisse ze litsjrieve. Dat alles waor wiej ene laach en e gebed. Donao gong derol op en sjtonge de sjpaeler van de Onderbenk, va Merkelbeekgereed urn der Dageraod te laote kOame. Do woad gebend engeconferieed en gedispoetieed in t Merkelbeeker plat. En t waorwiej var dat van ander sjtukker weete, diej sjpaeler veule zich inezun sjtukker heem. Dao zunt ze ellenei, 't Neel en der halfe en der

259

burgemeester en der posbao, oet as durper, wiej var ze krone. Zehowwe i Gebrook e groeet succes. Der Haer Vromen, dd nog mieesjtukker hat gemakt, diej var gar zeuge, hou mit zieng sjpaeler danoch e dankbaar gehuur.

DE SIKRETARIS.

HOENSBROEKSCH.

ET BEGIENTJE EN DER DOEEDDialekt van Hoensbroek.

Ze lieet dr sjluier bis de auge neer,dr hieemel brikt zich op dr kant van dr breveer.

Ein sjtum geit in hay ier aa en sjprikt :lytij waeerd dich oet dit anger land ein sjoeen tieng gesjikt.

Haber luppe blujje razelentaeere om die wuerd,in eins is hâtitier get onbekands sjieeliks gebuerd.

Et kumt ein hets pielrech op hai5er ron auge sjtaoe,ei groeet flikkervuur kos langsj hatier zin aan 't gaoe.

Die haäer i twiee erm aa zich raste lieetziit neet dat eine winkt en hakiestig sjpood aa rieedt.

De lift blieft hange bie dr krankezaal,dr onbekinde zaeet aanhawwend vraeem taal.

Allein 11545er auge zieent wat daee deit,et is gein twieede die zien korte wued versjteit.

Dr recter hilt Ons-Hieer haiier vuer dr mond ;ze griene of ze ze bie hun eige moeeder sjtond.

Et waeerd ei sjtrak gevecht va blik op blik,woe Bans laber korte jonkheid i verantwoeerd lik.

Dr sjeem van et anger land kumt uever hair gevlaoege,deep hilt dr Doeed zich vuer zieel neer gebaoege.

PAUL VAN H.

VENLOOSCH.

ET PALLEMHULTJE

Ein van de aardige gebroeke, die mig oet mien jeug zien bejge-bleve, is toch nog altied det wej op Pallem Zondaag ein pallemhultjekreege.

260

As kinder makde wej der os neet druk euver wao det gebroek vandan kwaam, waat et eigelik beteikene meus, of et vruuger ouk zoegewaes waas of waal anders, wie et dan lankzaam aan, vutje veurvutje, urn zoe te zegge, veranderd waas, et kwaam der en det waasos genog. Gouw waas det gedaon, want taege det wej de H. Corn-munie deeje, waase wej der al te ald veur. Det waas good veurklein blaage, die nog gluifde det de Ingelkes der wat op brachte.

Oose Venloose Prefesser, Dr. Schrijnen, haet der hiel wat euvergeschreve in zien bekind book, maar Hae haet toch neet gezag waatder allemaol kwaam kieke veur det et pallemhultje in al zien gloriede kinder blie makde.

Zaoterdaags veur Pallem Zondaag zooge wej as wej op waegnao de schoel Tangs de Mert kwaame, dat der hiel wat boere, die daoeur greuntes verkochte, ouk pallemhultjes hadde. Veural die oet etVen, wao nog al dennebus waase, hadde die, want et meuste klein,jonge denne zien, die ein kruunke hadde van veer, vief tekskes enwao de stam as middelste ein bietje baoven oet stook. De luu meindedet ze et moeier zoele zien as ze gescheld waase, blank en wit ; daor-um hadde ze de schaal dervan aaf gedaon. Bej eeder hultje huurdeein buske pelmkes, die tusse de tekskes woorte gebonde en onder aanmit ein wiets stevig vasgemak urn de stam.

Mooder koch dan zon pallemhultje veur ein paar grossche ; detwoort neet weggezat, nae, de kinder meusten et zeen, wie et dao,zonder wat drop, stond ; allein woort eur dan gezag det as ze hielbraaf waase, zich netjes in de kuup hadde laote wasse en good optied nao bed ginge en mit de uigskes toe sleepe, de Ingelkes snachswat op et pallemhultje zoele bringe veur eur.

Mooder trok-der op oet um alles derveur te koupe.Iers einen Haan van wek, wie der bej de bekkers looge, mit krinte,

die veur ouge meuste doorgaon ; daen haan woort bove drop gezat,net as wie hae ouk baoven op de kerktore de wag hilt euver dezielkes van de Parochie. Et meus um waal pien hebbe gedaon, wantde middelsten tak woort urn zoe maar, zonder vuul komplemente, inet lief gestaoke, det hae maar good vas zoel zitte en der neet aafkos valle.

Dan viege, gedruugde proeme, ouk waal reziene ; die woorte danaan einen draod ingevaemp, dae as slingers onder aan, van tak naotak gebonde woorte.

Maar waat noets meugde mankeere, det waase de ringskes vanGatse, den bekker, dao onder aan de Steinstraot, oppen hook vanden Alde Mert woende. Gennen einen bekker makde die zoe lek-ker as dae, det wis de hiel stad, en daorum meus hae daag en nagbakke, um eederein te kunne bedeene. Ouk die ringskes woorte aaneinen draod gevaemp en as slingers aan et pallemhultje vasgemak.Die waase toch ao ! zoe lekker. Wie ik ze later nog ens preufde

261

vont ik der, ierelik gezag, niks aan as watter en mael ; maar as kind

haet men hiel andere smaak as later, en ze woorte toch ouk allein

veur de kinder gebakke.

Waase de kinder et hiel jaor braaf gewaes, dan kos et gebeure

det der oppe punt van de zietekskes nog ein appelesien of einen

appel gestaoke woort, maar det waas dan hiel erg schoeen.

As dan smorges de kinder wakker woorte, dan zag mooder det as

ze zich netjes leete aankleije, ze zoele gaon kieke of de Ingelkes wat

op et pallemhultje gebrag hadde, en me had die klein blaage ens

motte zeen en huure as zej et gewaar woorte ; dan waas et ein

plezeer, dat de elders zelfs nog good deej. Eeder kind woel et dan

drage, ouk waal ens dervan snoepe, maar det meugde nog neet ;

waal later, as ze good gegaete hadde.

As de kiok begos te luuje waas det ein teiken det in de Kerk de

palleme gezaegend zoele waere, en et aldstte van de kinder meugde

dan, ouk al umdet det et sterkste waas, et pallemhultje nao de Kerk

draage, um de pellemkes mit te laote zaegene. Vader zag waal det

der van die strup van jonges op loerde um der wat aaf te trekke,

maar Mooder vond toch det de kinder neet meugde mankeere, en,

wie et later geregeld zoel gebeure, waat Mooder zag waas toch

et beste.

In et middelste pand stonde al kinder te wachte, maar elk ougen-

blik woort den troep grutter, en as dan de zaegen gegaeve woort,

stook eeder zien pallemhultje zoe hoeg meugelik op urn toch maar

zien paortie van de zaegen te kriege.

Nateurlik waas der ein verschil tusse et ein en et ander ; elders,

die et neet good koste misse, en die toch eur kinder et plezeer gunde,

hadde ein pallemhultje gemak mit minder drop en draan as andere;en det der dan waal ens ein bietje jaloesie tusse kwaam, och ! det

gebeurt waal tusse groete minse.Maar toch dink ik nog duks, now ik oet de jaore bin um ein pal-

lemhultje te kriege, det et in den regel die jaloesie is. die de raejeis van al et gedoons taegeswoordig ; det der zoevuul rondloupe, die

neet begriepe det der al van et begin aaf verschil haet bestaon tussede minse, al zien wej allemaol van de zelf de leim gebakke, en det zal

waal zoee blieve zoelang as de werreld zal dreije. Wao in oozen tied

eederein de gelaegenheid haet urn snit werke en liere zich ein po-

sitie te schaffe onder de luu, vuul gemekkelikker as vruuger, waoeeder schoel toegankelik is veur de luu, die wille, zuut me dageliks

ierste krachte opkomme en oetblinke, oct kringe die der iers neet aan

hebbe kunne dinke. En det is op zich zelf hiel, hiel good. Me vraog

neet mier „wao kums te vandan - — dao koste de minse zelf toch

ouk neet veur — maar waat kus te, en daoop kump et allewieles

aan. Eeder haet de kans, det hae daovan profiteert !

Dig bej mig in de Kerk, stont ein maedje van de ein of ander

262

plaats ( b.v. Guddesplaats, Ariaansplaats, ik weit et neet juus mier)mit ein hiel gewoen, niks schoen opgemak pallemhultje, det al hielkontent scheen te zien det et der ein hat, maar wie der toe eine jongnaeve um kwaam staon mit ein pallemhultje, waoaan ouk niks ge-spaard waas, toe, och ! kinder kieke ouk, kwaame der treun in zienuigskes ; het hat mar ein hiel simpel pallemhultje en dae jong, daenaeven urn stond, dae hat der ein, wie allein ierste klas ingelkes kosteversiere. Maar dae jong hat die treunkes gezeen, en toe..... vraogdehae et maedje „zek wille wej toese ?, dan kriegs tich det van migen ik det van dig !" En et maedje greuzelde van plezeer en zag hielnetjes „now, gaer - , en veur det et dae jong kos bedanke, waas daeal weggeloupe.

Zoelang as ik in Venlo gewaes bin heb ik det noets vergaete ; ikkinde dae jong waal, hae laef nog, en eeders kier as ik in Venlokom, en ik kom urn taege — hae is now net as ik, eine man op jaore— heb ik altied mit vuul plezeer veur um mienen hood aafgenaome.Hae wet neet det ik nog altied dink aan daen Pallem Zondaag, enlets, wie ik urn taege kwaam en mienen hood veur um aafnoom,vraogde mig eine kinnes, dae bej mig waas, „kips tich dae zoegood ?" „Dae- , zag ik, „kin ik persoenlik neet, ik heb urn noets ge-spraoke, ik heb ouk noets mit urn wat oetstaons gehad, mer ik weitdet hae onder de allerbeste huurt van die in Venlo rondloupe ; dethoofs te urn now neet te zegge, maar et is zoe.-

Allich is hae zelf die hiel zaak vergaete, en as det zoe is, dan isdet waal ein bewies derveur dat hae et hiel gewoen gevonde haet ;maar mig is et mien laeve lang ein gooj les gewaes.

JOS. VAN WESSEM Sr.

LEDENLIJST VAN V.E.L.D.E.K.E.

AAmerica, Alb., Gosewijnstraat 19, Valkenburg.Arnoldts, Ferd., Rijksweg, Sittard.

BBaar-Jung man, Mevr., Valkenburgerweg, Heerlen.Bartels, Ant., architect, Tempsplein 26, Heerlen.Beckers, G., notaris, Hoensbroek.Beckers, J. H. Dr., Huize Nieuwenhof, Beek ( L.).Beckers, J., onderwijzer, Koperstraat 8, Vaals,Bemelmans, J., kapelaan, Eys-Wittem.Bergmans, J. H., Munsterplein 20, Roermond.Bergstein, Mej. Antonia, Markt 10, Kerkrade.

263

Bollen, J. L., Akerstraat 29, Heerlen.Boumans, Fr., Akerstraat, Heerlen.Boumans, W., Kruisstraat 16, Heerlen.Boumans, L. H. J., Oliemolenstraat 20, Heerlen.Bartels, j. C., Houthemerweg, Valkenburg.Brouwers, Mr. M., burgemeester, Borgharen.Bloemen, C., julianalaantje 15, Rijswijk Z. H.Bemelmans, H., slager, Akerstraat, Hoensbroek.Beckers, Jos., Ringstraat 6, Treebeek.Bus, H., Hoofd der School, Hoensbroek.Brouwers, P., griffier, Aylvalaan 26, Maastricht.Bunge, Dr. J. C. F., Dir. der Staatsmijnen in Limburg, Heerlen.Bakker, Ir. J., bedrijfsingenieur van Staatsmijn Wilhelmina.

CCaselli, E., Lindenlaan 18, Valkenburg.Coenders, Mr. M. D. J., burgemeester, Sittard.Consten, J., Oranje Nassaustraat 12, Heerlen.Cremers, Fr., Parklaan, Sittard.Cremers, J. A. H., apotheker, Bongerd 25, Heerlen.Crolla, Jos., drukker-uitgever, Valkenburg.Cuipers, G., Emmaplein 11, Heerlen.Claessens, Mgr., Putstraat 63, Sittard.Cremers, J., hotelhouder, Valkenburg.Crugten, van, Slakkestraat, Hoensbroek.

DDuifjes, G., Hoofdingenieur Staatsmijn Emma.Damen, F., burgemeester, Geleen.Dassen, H., architect, Heerlen.Dautzenberg, J., burgemeester, Voerendaal.Delhougne, Henri, Putstraat 13, Sittard.Derks, A., notaris, Maastricht.Deuss, W., ontvanger der registratie, Sittard.Diederen, L., Ringstraat 6, Treebeek.Doljê, P. J., Rijksweg 2 a, Heerlen.Dorren, Th., Valkenburg.Dubois, Mr. Jos. Bosscherweg 31, Vught.Dumoulin, Mr. Eug., Witmakerstraat, Maastricht.Diederen, B., rector, Blerik.Dohmen, H. J., Litt. Stud., Steynhuisstraat 7, Nijmegen.Durlinger, J., kapelaan, Valkenburg.Dols, Dr., arts, Geleen.Dols, H., Heistraat 29, Terwinselen.Drift, J. B. van der, Bedrigsingenieur Staatsmijn Emma.

264

6e JAARGANG

No. 34 APRIL 1932.

VELDEKEORGAAN VAN V. E. L. D. E. K. E.

VEREENIGING TOT IN ST AN D HO LID ING ENBEVORDERING DER Ll MBURGSCHE DIALECTEN

REDACTIE - SECRETARIAAT:Kapelaan F. SCHLEIDEN

HOENSBROEKHOOFDSTRAAT 19

DRUK EN UITGAVE VAN :DRUKKERIJ v.h. CL. GOFFIN

NIEUWSTRAAT 9.MAASTRICHT

MAASTRICHTSCH.

TWIE SUKSES-AOVENDE VAN V. E. L. D. E. K. E.De belangstê1ling in et werrek van V.E.L.D.E.K.E. greujt met

t'n daag.De ambitie, die van alle kante getuind weurd um met get intres-

sant van eige bojem veur de borde te komme, weurd wie langerwie groeter. Daodoor veult et publiek ouch wie langer wie miejerziech aongetrokke tot te aovende, die de Vereiniging organiseerten weurde die aovende, wat hun gehalte betrOf, gestiedig beter.Et is e verblijdend teike, dat te dialek-beoefeneers ziech ummermie goon zêtte aon et sjrieve van komediestäkker, naodat te iersteproove met te „Brand va Bellent - en „De Dageraad kump- zoegood gela waore. Zoe get sprik nog vai51 beter tot et vollek es esimpel gedichsje of proza-stOkske.

Op 6 Miert woort in Kêrrekraoj veur ene stampvolle zaol opge-veurd 'n komedie in twie akte „De Heksebaas of et Spoe'k oesenKlink" van J. Reinard en op Paos-Dinsdag ouch onder groete be-langstelling in Zittert „De Koel i Lutterendar, in drei bedrieve,van keplaon Schleiden. De twie stiikker woorte good gespatild enhadde groet sukses.

Veuraof en tOsse de bedrieve woorte veurdrachte gehawe in ver-sjêllende dialekte en op te twie aovende waore deputaties van debekinde en bleujende Zustervereiniging „Oecher Platt - prezent,die met hun orizjineel en geistige proza- en poezie-nommers groetebijval hadde.

Et Bestuur is tevens euvertuig, dat op tees maneer moot weurdedoorgegange en helt ziech veuraal aonbevole bij al degene, die nogkomedie-stOkker „in petto- hObbe of ziech aongetrokke veule, eintte sjrieve. LeefhObbers um te speule zien gen6g te vinde en aongooj krachte ontbrik et in eus landouwe ouch neet, dat hObbe detwie lêste aovende wel dutelek beweze.

265

AON DE LEZERS EN LEZERESSE VAN„VELDEKE".

Et „Algemein Nederlandsch Verbond" heet et plan opgevat, zoemeugelik Limburgse „geluidsfilme - to laote make, d. w. z. opnaomevan ein of ander typies folkloristies gebruuk, woebij evel in dialekmoot gesproke of gezonge weurde. Kinderleedsjes of -spablkes zienouch hiel good.

IVIê ...... ander spreke of zinge maag het neet !

Wee van de lezers of lezeresse noe get van deen aard wet, enwelt hellepe, kent sjrieve aon den ondergeteikende, dee geere in-formaties zal geve aon dee ze vreug.

H. J. E. ENDEPOLS, St. Hubertuslaan 11, Maastricht.

VENLOOSCH.

AAN BUSSCHOP LERANG SCHRIJE9 VAN VENLO

Groeet is Venlo in zien zone

Die urn lang zien veurgegaon.

Noeet vergit 't in Daeke Schrije

Waat dae mins haet good gedaon.

Graveur Wiener 2 ) hild 't in iere,

Busschop Boermans aevezier.

Veur Verzijl 3 ) en veur Wiel Nolens

Tokkelt Venlo gaer zien tier.

Maar neet minder zingt 't zien zange

Oet veur Venlo's groeete Zoon,

Ozen Busschop Lerang Schrije,

Wao 't mit recht op roeme kan.

't Waas 'ne zaege veur oos busdom

Dette Busschop woord, en det

Hae veur 't glauf os haet behalde

En van ondergang gered.

De clerge waas um genaege,

Erm en riek, 't waas al egaal,

Vonden in urn einen VADER

Mit zien hertelikke taal.

En veural stond Missie en erme

Vaer weg bij urn baovenaan,

Truesde in leid, en goof mit volle

Hampels oet bij wies vermaan.

266

/ •31),i 1.1,

Och, as zij ens woele spraeke,

Die door urn geholpe zien !

Det juus had te van zien Vader

En van zien gooi Tant Kerlien. 4)

Now is hae van os gescheie,

Weg, gescheie door den doeed.

Maar den naam van Busschop Schrije

Blief veur Venlo altied groeet.

I. IV. 32. A. M. P.

I ) In 't Venloosch zegge ze neet Laurent Schrijnen, maar altied Lerang Schrije.2 ) Graveur Wiener had einen waereldnaam as stempelsnieer van medailles,

laefde en storf te Brussel.3) Gustaaf Verzijl, Kanunnik en Professor in 't Groeet Seminarie te Remund,

was geschiedschriever en dichter. Van zien hand zien ein Kerkelikke Geschiede-nis en o.a. 't moeie „Nieuwjaar - in „de Feestv. Kath. Kerk in Nederland".

4) Mej. Caroline Canoy, tant van Monseigneur, haat de jonges aan hoesopgeleid wie mama Schrije-Canoy gestorve waas. Ze waas, wie Papa Schrije,lid van de St. Vincentiusvereiniging, presidente van de „St. Elisabeth" en vande „Kleling veur erme Communiekinderen".

MAASTRICHTSCH.

SURREXIT !

De gooje Vriedag gong veurbij

En sloot in zwoere rouw de rij

Van stel, luguber Passie-daog,

Boe-op zwart-duuster stumming laog.

De klok, de bel, d'n oll'ger zweeg ,

D'n tabbernakel, einzaam, leeg,

Goof kellig-hool de klanke weer

Van Lamentaties, Mizereer' ;

Zwoer, drakend waos te somber nach,

Wie 'n laank-gerekde, deepe klach,

Die knaog en vrit en ondermijnt,

Zoedat en mood en hoop verdwijnt.

Dao klonk gesmaord op eerd 'ne kreet

Van onoetsprekelek verdreet,

Van bang geveul veur groeten noed,

Van einzaam stoon veur 't uterst' koed ......

Mer 't woort weer daag : en daag brink hoop !

Dan klink t'n „Alleluja--roop,

D'n ierste, dreimaol achterein,

Er davert rond langs hout en stein,

En volt van koer tot aon iksaol,De ruimte met z'n jubel-taol.

267

En klok en bel en Olrgerklaank,

Ze breke los in samezaank,En sjalle 't oet tot bij de zon :

De doed lik neer en Kristus won !

Dan geit 'ne sjtOk door aal wat leef,

En 't hart van blij emotie beef.

't Is Paosse weer, et gloriefees !

„Surrexit - ! God-de-Zoon verrees !

T

IERSTE H. KEMMUNIE.Vaan et kemmunieprintsjevaan m'nen ajtste.

Geer hop vendaoch miech, Slivvenhier,

de oonbegrieplek groete ier

vaan e bezeuk gegunt,

Geer Kindervrfint.

Iech weit neet wat daoveur te geve ;

want alles wat in Bans mie leeve

iech hop of kin of bin

is noch te min.

Meh aon SlevrOjke zal iech bêje

miech hiel das nao Uuch tow te kje

aon de kemmuniebaank,

me leeve laank.

En Paa en Maa die vaan miech hâwwe,

die vraog' Uuch tot iech woort zal hawwe.

Wat iech noe 't liefste hat ?

Aoch, gef hun dat !

(Vrij nao Guido Gezelle).PONS TUINSTRA.

VALKENBURGSCH.

AOVEND.Ich zoot aan de Drie Beeldsjes

Te rate-n-op de bank ;

Te lo‘ estre noa et windje

En nao de Geul hOare zank.

De tek en blaar ze weegdeZich in de wind dee tong :

En winkde adiêa op 't zunke

Dat oes verlaote gong.

268

Ich zoog nog 'n inkel vinkskeDat nao zie neske vloogEn evekes nog sjirpdeWie 't zien vrundsjes zoog.

Wie miea de zon voert zakde,Wie sjtiller dat et woord,Bis ich op 't lest allein nogDe Geul heur zingen hoort.

P. VISSCHERS.

MEERSSENSCH.

DE NACHRAOF.

't Sjloog twelf. De wiezer houw z'n ronde volbrach.Op 'n einzame weeg in sjtikduuster nachKump de nachraaf weer heiversj getoemeld.Met vrun van ze soort hat 'r geboemeld.Z'ne geis is beneveld, verhit is ze bloodDoor d'n drank. Es Onder 't goon z'ne vootZich ins sjtubet aan e'ne sjteinPeersj 'r z'n tan vas opein.En al mer grOmmentareSjtamp 'r in z'n colêreZ'ne pollevie oppe grond,S;leit z'n erm in 't rondEs of 'r van get kwoids is bezete.E paar maol hat 'r de grond al gemeteEn besjmeurd met leim en klei,Is 'r met gevlook en beheiWeer zoiwiet gekomme,Dat 'r z'n balans hat hernemme.

Zoi taf felt 'r wiejer met nog giftiger kopTOssjebei za de lap 'r 'si nog e paar bove dr'op.Es of 'r zich veur d'n ein of ander wilt heuije,Begint z'n heit blood nog filder te gleuije.Op ins sjteit 'r sjtil. — Wa's dat ? — Erie sjiêmNog zjwarter es zjwart. — 't Is of de nao hêum kiêm...'t Geit vlaak langs z'n ziej'm Sjriekelings verbiej. Da ! 't hat 'm z'ne mood al doon zakde,D'n angs hat 'm noe al te pakke.Bang wie eine gesjOpten hondSjteit 'r verbObzak, met ope mond.

269

En wiej 'r dao van sjrik steit te bave,Zuut 'r al weer aan kOmme zjwave,Nog zjwarter es zjwart, met ouge van vuurJao, hee zuut 't secuur ......Zoi gauw es z'n bein 'm kinne drage,Is d'n held op de luip doe gesjlage.

Dao vluug noe de nachraaf door hek en door sjtroek.Aoh jui ! dao sjtoek 'r veureuver op z'ne boek,Z'n han, ze gezich vol sjriemen en kratse.Me dao veult 'r niks van door het hetse,Z'n ouge, z'n luppe knip 'r vas mer opein,Verreure deit 'r met errem noch met beinVan d'n danige sjrikGeuf 'r kik mie noch mik.Hee dink : m'n leste oor hat gesjlage,En door die gedachte gedrageBlief 'r ligge. Me lanksamerhandHerkrieg 'r toch weer ze versjtand,Hee is zich bewus wat 'm gebeurdeEn wat 'm z'n rubbekas sjeurde.Hee veult zich verword in 'n puntdraote hek.Geine minsj oits gezeen hat de neuchteren trekDe op z'n kapotte sjnoets sjtang te leze.Me van 't nachrave is 'r geneze.

Sas van Gent. A. WEHRENS.

REUVERSCH.

IN DE WORSTEPAN.

Zoe heet 't lozjement van Truke. Baove de deur hOng ei sjild,wo verver Kuepke al zien kuns aan getuind haaj. In 't midde 'ngroete pan, met 'n broen gebraoje wors, zoe natuurlik, det me 'twater tOsse de tenj kreeg, es me 't sjild bekeek, en det te huundjesop te echterste puetjes ginge sjtaon en met sjmachtende uigskesnao de wors loerde. Links taovan ei glaas beer, wo de sjoem euverbroesde en rechs ei kruukske met ei dropkesglaeske. Baoven allesin ei baogske met sjieke letters : Logement voor den reizenden man,en daoonger : In de Worstepan.

Es me binnekwaam, waas links te lozjementskamer. Me zaagop 't ierste gezich, dat Truke der gen iersterangs hotel op nao heel.'t Kaemerke met roej plevuze waas lieg gesjtaoke en neet groet,

270

mer alles zaag ter praoper oet. De lu van de waeg, die bie Trukeooten en lozjeerde, ware neet vuel gewend en vOngen 't hie al langgood. Dao kwamen aventoe : De bran met 't boekorgelke, Klom-penaegelkes Graadje, Fakis, de sjaele Dominikes en nag anger be-kende tiepen oet te reizende waireld..

't Kaemerke waas einvoudig bemuibeld met 'n groete taofel enei sjtOk of zes sjteul. Taegeneuver de deur hing 'n aadwetsig sjpee-gelke. Links taovan ei groet pertret van 'ne kaerel in worstelkos-tuum. Det waas Frens, Truke ziene miens. 'ne Kaerel, wie ei sjtandj-beeld ! De sjnor sjtang links en rechs met peekskes omhoeg, of terei gans boske „Komm heraus !" teraan gefiemeld haaj. 't Bêstepertret van „Wilhelm" oet ziene goojen tied, mg:5s 't aafligke taigedet van Frens. 't Sjtelde 'm veur in 't pekske van zie vreuger be-drief : worstele op te kermesse. 't Waas 'ne weuste kairel, merOnger Truke zie regiem waas ter ne gewaore wie ei lemke.

Aan den mere kantj van de sjpeegel hung ei gekleurd pertretvan den aaje keuning Wullem, met broene baard en wange wiewieneppelkes. Es te sjaele Dominikes binnekwaam, ging der iersnao die sjilderie en noom vol resjpek zien mots aaf. Vreuger haajder ens aan 't pelies van de keuning op te monika gesjpild. Vandaen tied haaj der permissie in 't ganse landj te sjpeele. Dao waaster de keuning nog altied dankbaar veur en hae vergoot noets 'mte salueere, es ter bie Truke binnekwaam.

Taegeneuver 't vinster hinge nag twie sjilderiekes. De ein waas't bekinde plaetje, det vreuger jaore in eeder cafe en cafeke hung :van de twie buurkes, die procedeerde euver 'n koe. 't Ei buurketrok te koe bie de kop en 't anger bie de sjtert en 'nen affekaot zaoträstig 't hies* te milke, 't Anger waas ei sjilderieke, det in diejaore in gen cafe ontbrook. 'ne Groeten driehook met 'n oug endao rOndjomhaer : „Hier vloekt men niet ! God ziet mij." En daoheel Truke de hand] aan. Es „Hannes te Sjtamelaer" ei glaeskete vuel gedronken haaj en Fransch beges te sjpraike, dan waasTruke der gouw bie. ter der den derde kier „non" oetsjtamelde,haaj Truke 'm al zoevuel gezag, det ter „dedju'' in de res van 'tletanieke tOsse de tenj knoorsde hae haaj neet te kraasj, nog eiwaord „Fransch" te laoten huere.

Den deftigste klantj waas te bran met 't boekOrgelke, dae ich uch'ne volgende kier 'ns haop veur te sjtelle.

JOS. H. BERGMANS.

LEDENLIJST VAN V.E.L.D.E.K.E.EEndepols, Dr., Hubertuslaan 11, Maastricht.Evers, Mr. Ch., Wilhelminasingel, Maastricht.Eyssen, Flor., Villa Nerum, Oud-Valkenburg.

271

Eussen, H. A., Cand. notaris, Past. Vonckenstraat 104, Geleen.Ermers, Henk, Paludestraat, Hoensbroek.Eyzeren, H. van, Drs., Heerlerheide.

FFranquinet, E., Chaussee de Waterloo 1377, Uccle bij Brussel (B.).Franquinet, Mr. E., Rijksweg C 125, Gulpen.Franquinet W., M. Brugstraat 35, Maastricht.Frantzen, Ger., Oranjestraat 22, Kerkrade.0Gare, A., arts, Sittard.Geurts, R., leeraar Ned. M. 0., Groote straat 59, Echt.Gils, Dr. van, J. A., Zwartbroekstraat 26, Roermond.Graafland, jhr. J., Julianaplein 2, Maastricht.Goffin, Drukkerij, Nieuwstraat 9, Maastricht.Grinten, Fr. v. d., Villapark 26, Venlo.Gruintjes, L. Th., rijksambtenaar, Zevenaar B 4.Gerber, Fr., Lousbergstraat 10, Aken.Gereon, Pater van Wersch 0. F. M., leeraar gymn., Megen bij Oss.Groothoff, Dr. Ir. J., Villa Leeuwenhorst, Valkenburg.Grunsven, M. van, burgemeester, Heerlen.Grein, Mej. J., Nieuwstraat 9, Maastricht.

HHaan, F., notaris, Urmond.Hendriks, Jos., Hiiskensweg, Heerlen.Hennen, Henri, steenkolenhandelaar, Kempkensweg 1, Heerlen.Hennen, Lodewijk, grossier, Schinkelstraat 102, Heerlen.Hennus, Aug., assuradeur, Parallelweg 52, Maastricht.Hermans, H. G. M., kamerlid, Laan van N. 0. I. 213, Den Haag.Hermans, H., Over de Maas 9, Venlo.Hermans, N., Limbrichterstraat, Sittard,Heynen, J., St. Bernardusstraat 2, Maastricht.Hoen, Fred., R. K. pr., Roermond.Hoens, J. A., Doenrade.Hävell tot Westerflier, baron, Mr., Commissaris der Koningin.Huveneers, P., kapelaan, Gulpen. Maastricht.Huysmans, J., Kapellerlaan 44 a, Roermond.Herberghs, J., Heesbergstraat 4, Heerlen.Hennen, Mej. Johanna, Villa Nova, Valkenburg.Hulsman, Mevr. M., Virulyplein 17 A, Rotterdam.Haemers, Otto, Oranje Nassaustraat 31, Heerlen.Hulsman, Ant., Ambachtstraat 10, Heerlen.Hoenen, J., notaris, St. Servaasklooster, Maastricht.Hoens, H., Hoofd d. School, Hoensbroek-Passart.Hermans, F., koster, Hoensbroek.Herberigs, jos., Markt, Kerkrade.

272

VELDEKE1ORGAAN VAN V. E. L. D. E. K. E.

VEREENIGING TOT INSTANDHOUDING ENBEVORDERING DER LIMBURGSCHE DIALECTEN

REDACTIE - SECRETARIAAT:Kapelaan F. SCHLEIDEN

HOENSBROEKHOOFDSTRAAT 19

DRUK EN UITGAVE VAN :DRUKKERIJ v.h. CL. GOFFIN

NIEUWSTRAAT 9.MAASTRICHT

6e AARGANG

No. 35 JUNI 1932.

MAASTRICHTSCH.

AON DE LEZERS VAN V. E. L. D. E. K. E.De redaksie heet te ier, Uuch met te deile, dat met te nuije jaor-

gaank, dee in Augustus begint, de twiemaondelekse aoflieveringevan eus tiedsjril z011e versjijne in t w elle f bladzijde drOks, met

enen umslaag ; d'n abonnemintspries weurd taoveur n e e t verhuug.

De redaksie is tot tee maotregel kinne-n-euvergoon, umtot et aon-

tal abonnes gestiedig tounump. En es noe de lede hun bes doen,

nog mie abonnes aon te bringe, kin d'n umvaank van et periodiek

weer nog miejer oetgebreid weurde.

Proofnummers weurde op aonvraog geere tougesjik.

Bijdrage euver f olklor e, mits in dialek gesjreve, z011e met

vabl plezeer geplaots weurde.

Wie al in e veurig nOmmer is gezag, geit van et „Algemeen Ne-

derlandsch Verbone 'n aksie oet, urn geluidsfilms te doen make

van dialek en folklore. Dr. Endepols ( St. Hubertuslaon 11, Mas-

treech ) heet op ziech genOmme, die zaak veur Limburg naoder oet

te werreke. Et sprik van zellef, dat beer daobij pp te voile steun

van V.E.L.D.E.K.E. kin rekene. •Wijjer deilt me-n-us met, dat menier W. Ploem (Aokerstraot,

Spekholzerhei) zich belangloes besjikbaar stelt veur et mierstummig

bewerreke van Volleksleedsjes in dialek.

Lede, die enen dialek-aovend welle organizeere in hun eige plaots

of umgeving, kinne ziech wende tot te sikkertaris van et Bestuur,

keplaon Schleiden.

WAT ET SEZOEN 1931 -1932 US BRACH.In eus veurig nOmmer hObbe veer in et kort geweze op et good

verloup van einige V.E.L.D.E.K.E.-aovende.

Wie evel noe de winter-kampanje 1931-1932 achter de rOk is,

welle veer dao nog ins get oetveuriger op trakomme.

273

Wat e versjel met vreuger jaore, dat leste winter-sezoen !Vreuger waore veer al hiel kontent, es ver heij en dao enen in-

voudige veurdrach-aovend kOste-n-ineinzette veur e gehuur van 'nklein honderd maan. Et gebabrde ouch wel ins, tot in de zaol miesteul leeg es bezat waore. En veer mochte blij zien, es ver e paareurkes gevold kraoge met 'n openingswoord van euze veurzitter(dat er deks espres get laank maakde) en einige veurdrachte in estOk of drei dialekte.

Mer d'n onvermeujde veurzitter gaof te mood neet op. Heer bleefvertrouwe hiibbe-n-in de zaak, die peer op touw had gezat, en......er heet geliek gekrege.

Want et is in de lesten tied anders gewoorde !Et beg6s al in Honsbrook op d'n twiede Keersdaag.Dao had zich keplaon S c h l e i d e n veur d'n ierste kier sints

z'n optreje-n-es sikkertaris deveur gespant en et is em prachtig ge-kik : va.51 publiek, mie es veer oets bijein gehad hadde, groete be-langstelling, 'n lang serie veurdrachte-n-in de dialekte van Ech,Honsbrook, Kerrekraoj, Vallekenberreg en Mastreech en es besluutet komediesta : „D e Da g er a a d Kum t" van menier J. V r o-m e n in et dialek van de „Ongerbenk - , good en met touwijdinggespabld, neettegenstaonde de primitief middele, boe me ziech taomet behellepe mos.

En et resultaat van deen aovend waor : 'n aontal nuij lede.Toen vollegde Kerr e k r a o j op Haaf-Vaste.Dao vont euze sikkertaris 'n flinke h011ep in d'n hier J. R e i n a r d,

dee met 'n oetgezeuk stel leefhObbers z'n komedie in twie akte : „D eHeksebdas of et Spoe'k oesen Klink op Jroe's-n u 11 e t", had ingestudeerd.

De groete zaol van et R. K. Vollekshoes waor stampvol, geinestool bleef onbezat. Et stök had e groet sukses en de sjrijver zoeweles te speulers hadde ziech euver de bijval van et publiek neet te be-klaoge. Et lache waor neet van de loch.

Ouch aon veurdrachte waor deen aovend gei gebrek ; et Rans-daals, Vallekenberregs, Vijlens, Kerrekraojs en Mastreechs kraogevolop hun deil. Zellefs en awwen hier Mertens oet Aoke, einevan de kopst5kker van „Oecher Platt'', had ziech te meujte getruusvan euver te komme en beet te lui met zenen onbetaolbaren AOkerhumor neet wienig geamezeerd.

En koelek waor Kerrekraoj achter de r3k of Z i t t e r t begosziech alweer te reure veur Paos-Dinsdag, boe-op veur d'n ierstekier zou opgeveurd weurde : „De Koel i Lutt er enda 1- vankeplaon S c h 1 e i d e n. Deen aovend waor de groete zaol van„Ober-Bayern - flink bezat met 'n oetgeleze publiek, dat al gawde gooi stumming te pakke had, wie 'n deputatie van „OecherPlatt- ziech vertuinde en de bekinde Nestor van die vereiniging;

274

menier Hein J a n s e n (van aofstamming ene Vinloneer) ze ge-huur trakteerde-n-op versjeije van z'n beste en geistigste gedichte.Ouch menier G 6 r g en oet Aoke droog einige zier gooj en grap-pige nOmmers veur, die veuraofgegange-n-en gevolleg woorte doorprodukte van de Zitterder, Vijlener, Vallekenberreger en Mastreech_ter dialekte, die allemaol bij et publiek inslooge.

De kroen op et werrek woort evel gezat door „De Koel - , e stäk,dat boetegewoen geistig inein zit en boe-in met naome de hoofrollehiel verdeenstelek gespabld woorte. Menier Hein Jansen heet ind'n „Echo der Gegenwart- van 16 Aprel onder andere et vollegendegesjreve : „Der Dechter hat met secher Hank sing Lemborjer„Landsliih open Biihn braat, wie us et Leave jejreife ; me failt, dat„hea kennt an jear hat. Et wor en Spasz viOr der Heamets-„frOnd, ze sien, wie die Spealer allemol met Hatz an Siel derbei„wore. Et ooet Pastiirche, de Huushaldesche, de Kerchmeastere,„wie de Bure ejjen Wietschaff bei et Stina Babbke, de Harraonie —„se wore ach bes en der Knauch".

Eindelek waor de babrt aon T e r w i n s e 1 e op 17 Aprel.Wat zouwe ze dao devan terech bringe ?Veer wiste wel : de sikkertaris en menier Sonnenschein c.s. hadde

hun sjouwers t'ronder gezat, dus kOste veer de zaak wel vertrouwe.Mer toch, wee hej zoe get gedach van Terwinsele ?

Dat is nog wel de glans-aovend van et gans sezoen gewoordeDao vonte ver veuriers ene prachtige, groete, in alle opzichte

behurelek ingerigde zaol in et Vereinigingsgebouw, ene zaol metmie es 500 zitplaotse, en dee zaol waor oetverkoch.

Dao zaoge veer arriveere enen trop van wel 'n twintig dames enhiere van „Oecher Platt'', oet puur belangstelling euvergekomme.En dao woort us ene program veurgezat, dee me ziech koelek sjoen-der zou kinne dinke.

Dat euze veurzitter al bij z'n openingswoord 'n hart wie e broedhad, is neet te verwondere.

Mer wat veer te zien en te hure krege euvertrof toch nog al eusverwachting e.

De pittige, zier verzOrregde zaank van de kerrekzengers oet Ter-winsele, die drei grappige nOmmers op teks in plaotselek dialekgaove, doog al ene stärrem van bijval losbreke ; de aordige, sjar-mante en zoe vas ingestudeerde reidanse van de patronaatskinderoet Spekholzerhei kraoge-n-eeder kier e geweldig applaus en 'nhartelek komplemint aon de Zusters en de dansereskes veur hunverdeenstelek werrek is heij zeker op z'n plaots.

Keplaon S c h 1 e i d e n met zenen unieke „Breef aan der Bus-sjop- en zene „Roezekrans'', menier V i s s c h e r s met z'n geis-tige „Sjaalsbergergaank- en „Flup en Adriaan- hadde, wie altied,aon ei stäk door de lachers op hun hand d'n onderveurzitter doog

275

nog 'n duit in et zekske door propaganda te make veur Folklore

en toen kwaom weer op te planke menier R e i n a r d z'n „H e k s e-

b ã a s'', zoe meugelek nog beter gespaold en door de ruimer urn-

geving en beter aonkleijing in alle geval väiil beter veur d'n daag

gebrach es in Kérrekraoj, zoedat menier Reinard mie es kontentkOs zien.

Kontent waor trouwens eederein, dee dao waor. Me hoort mer

tine roop : wat ene sjitterenden aovend ! Wat winne die V.E.L.-D.E.K.E.-aovende aon kwaliteit.

De stumming waor zoe d'rin, dat zellefs pastoer Spier t z veur

et vootleech versjeen um loch te geve-n-aon z'n groete voldoening

euver de prachtigen aovend en urn et publiek op te wake, et wer-rek van V.E.L.D.E.K.E. krachtig te steune.

Inderdaod, V.E.L.D.E.K.E. kin met groete voldoening trick zien

op zene lêste winter en z'n behaolde wins.

Mer dao is nog 'n ander, minstens eve belangrieke wins veur

V.E.L.D.E.K.E. te booke : de verbetering in et gehalte van et pu-

bliek, dat op eus aovende versjijnt. Veuraal in de Mijnstreek is tat

bezunder good mërrekbaar. Dao weurd zellefs hiel vdt51 belang-

stê1ling getuind door neet-Limburgers, die in die streek woene-n-en

die ouch wie Langer wie mie es lid toutreje.

Ouch hObbe veer kinne konstateere, dat te hiere geisteleke ziech

gestiedig miejer veur eus werrek intresseere en de aovende komme

bijwoene.

Zoe wied hiObbe veer et tus op et ougeblik gebrach, dat oet alle

range-n-en stande, door Limburgers en vreemdelinge aon eus wer-

rek vabl aondach weurd gesjonke. En dao mage veer zeker met

voldoening op wieze.

Mer daomét hoove veer us toch nog neet wies te make, tot veer

al zien, boe ver zien moote. Eus werrek is pas good op gaank, eus

doel nog lang neet bereik.

En veer mage-n-us veuraal neet laote verleije tot rbste, tot ver-

slappe. Dao lik nog zoevabl braok terrein veur us, dat veer gere-

geld flink moote blieve-n-aonpakke. Mer daoveur häbbe veer de

höllep nudig van alle lui, die et good met eus dialekte meine, die

besef hObbe van de groete woerheid, dat, es veer eus dialekte neet

tot eedere pries in stand hawe, ouch eus gooj aw zede-n-en ge-

bruke in de verdrokking zalle komme en veer op en doer eus Lim-

burgs karakter gans zouwe verleere.

Daorum, Limburgers, wêrrekt allemaol met, hellept us, weurd

lid, beoefent zoe meugelek eur eige plaotseleke taol, sprekt ze ge-

regeld, hawt eur aw tradities in iere, daan z011e veer same bereike

wat veer eus veur ouge stélle :

Veur Eeder Limburgs Dialek Ein Krachtige Einheid !

I276

HOENSBROEKSCH.

DE BOERE VA LIMBURG.Hergod :

die doeer de gewander va Limburg de koutere drieve mit werm

van de voeere dr roewsj om dr kop ;

die, vas aan hun gaffe! der weltbol, de vingere vauww' op dr sjtieel

went dr Ingelesieer waeerd geklop :

da sjtont ze ei moment wie oet vuursjtei gehouwe, 'ne goetsj van

de zon op hun linje, te baee,

en grave da vurwats op duuster en nach aa es went et vuer hun

geine daag waoer gewaee ;

die onger dr sjlaag van hun hart in et zieekleid dr kaoerezaoed

dragen en ziee mit 'ne plechtige sjwunk,

en aan Uch bis Sint An ueverlaoete, geras, om te doee mit hun

lenj wie Uch tunk :

aan der eigeste roeezekrans telle hun doemen Uch de aw Vader-

onzer vuer sjtraoef of genaad,

went dr wink van Eur hand hun gesjlaaf moos verwerpen of

vruntjlich gezaeengend haat ;

die et Sondes, vervraeemd van hun eige gow kleier de kirk mit 'ne

grielach gont binnegetratsj,

en grieemelentaeere dr hook bie et Doupsel vol Glaoeria broemme

doeer et voor van hun patsj ;

ze zitten et saoeves zich sjtil get bieei mit ein drOpk.e te sjwieg'

in 'ne vraeeme kaffiee

en bezieent da va varres et nuutste i Limburg, — et hunt ziit al

lang geine meie ......

Dees Limburger boere, de kitsj oet mie vouk, awwerwets nog en

broewn van ein kaeer-hel krach :

laoet sjtrak wie ein fel witte vlam aa gn loch allenej in de midde

sjtaoe van Eur gedach ! PAUL VAN H.

VYLENSCH.

DER ROEEZEKRANS.Vdor dat der vadder begon en zich bênet,

Kea e ins rond nao de kinger ... en zénet

landsem zich kop, bros en sjowwer ... morjeng went

dan ... zich nog inge nit trek hei gebend.

't Ow van der vadder heel aoeder rondum.

Andacht, die gaof os der vadder zieng sjtum.

Ginge van os kompt melëve lants

dizze lebendige roeezekrans,

277

't Fientje van os veel 't usjte i sjlaop.Went da der vadder, ocherm dat erm sjaopmit zienge hood op der kop hou gehowwe,toot 't to grienge ... de heng braaf gevowwe.

Onder de litenei kregte nog knuuppatsj ... klatsj ... der Frens en Juup en der Huub,bis ze wir alleneu bidfrons sjun zaateen an de. groeete hillege daate.

Ummers die weate noeets vergêete.Dat waor 't usjte der hillige sint MêeteValentien, de me i Raore verieet,dat me va boekpieng besjirremd wieet.

Blasius vaiir jidder pieng i gen haos !nerve, besjlèêg en begof fed ... Servaos.Sjweère en oetsjleeg der hillige Job,valzog die hieeft Corneelis wal op.

't Volgete vrOliij... 'n grellige rei.Jidder kreg och 'n vadder onzer of dreihillige Sint Agnes en Agatha mitAnna, Jacoba en Sint Margerit.

Mechtig ... dat me dat duudelich hoeetBarbara têge der plbtsliche doeed.Da kompt der litste entelich draa ...de i gen hieemel sjteet wied aatenaa ...

de bei de miensje nog gans onbekand ...zonder 'n krankheed en zonder ee land,geer e gebed, ee good werk hei gehad ...dat waor der hillige Sint „sjnap de hat".

Ummersj de hillige zunt ieesj content,went nao der roeezekrans, de wet gebend,Jidder 't ziengt van 't gebed had gehad !Och zoee der hillige Sint „sjnap de hat".

Went da der vadder zich entelich zenet,en zich vábr al de erm zieele nog bênet,looge de kinger in ivvige rowonder gen deuisj mit der kop op der mow,

Da komt de modder, die dat 't bitste koeet,Zukket zich 't Fientje, der Frens, der Juup droet,braat ze nao aove en woee ze do sjleepebis hun de hane des murges wir reepe.

F. SCHLEIDEN.

• • •

• • .

• • •

278

MAASTRICHTSCH,

HERLEVING.

Wat is et opins noe weer boete-n-e fees !Wie spoojt ziech noe alles met greuje !Wel vreiselek lang is et wachte gewees,Et waor, esof niks dorref bleuje.Mer noe, wie de zon haöre werreme lackWat sleep weer heet wakker gezonge,Noe is t'r gein hawe mie aon, en met krachKump alles te grond oet gespronge.

't Is straolend gelOk, et is glans, wat me zuut,'t Is broesje van sjuimend, jonk leve,'t Is passie, die losbrik, door niks mie gestuut,'t Is snakke um gans ziech te geve.

M'ne God, wat 'n weelde ! Kin 't woerlek bestoon,Dat al die jong sjOpsels hun krachteOuch ins z011e riepe, verslappe ...... vergoon ? !Aoh, Tied, blief ins stelstoon en wachte !

Mer nein, neet geknijs noe, de zärreg aon kant !Noe drinke 't nuij leve, geneete,En danke Degeen', Dee Z'n mechtige HandDie sjatte veur us doog ontsleete.

1 Mei 1932. Dr. E. JASPAR.

ZeRUMSCH. 1)

Wat 2 ) haj kumt, is gaar nit gemend as „polemiek over de spel-lingskwestie" („Veldeke- , bl. 258). 't Maaeg dorm grOst in „Vel-deke- kaome.

Ze zegge wal, As-tet de baaze, die de wette maake, d'r eigesnit ;zinger 2 ) staoen. Mar mêj dunks, die mOtte toch 't vaOrbild gdeve.

En wat zfiste now in 't Fibberwari-nummer va „Veldeke" ?De VaOrzitter schrieft i schoeen stuk ouver „'t Pallemhultje.

In Vêndelke 3 ) zêgge zu ummers : „1-151tje" mein ik. As-tet waor is,da mot 't ok zoee geschreve were (regel V). Zoee makt-e nag walmier foute tegen de regels van 't Besteuer, wie : „druk'' i plats va„drOk- , „hae" en „dae" i. p. v. „he - en „de (of : hee en dee ?)

De Sikkretaris — innen awd-lierling van mêj, woee ik angerszoee gruts op bin — deuet al deven errig tegen de niej regels asik en de Prizzedent. Ouveral zet-e „d- woei de virden regel „e -vaOrschrieft : „tage" i. p. v. „tege'', hãe i. p. v. he (of hee ?).

Wat zulle now de gewoeen lfij dooen ?Det ik tegen de regels doon, mot 't Besteuer mêj nit ze• kwellik

279

nême ; wand 4 ) ik mit die regels zuver arumsch kOs schrieve, zuiik d'r mêj gaer aan haoje.

Nag i klei vrOgske : Mot me gi verschil maake tusschen Um-laut (") en deilteiken (..) ? In „Veldeke" wêren die allebei op deeigeste meneer gedrukt. Det zui ik verangere, al bin ik mar

Inne Zérumsche &el.I ) = Sevenumsch.2) 't teiken --- gift aan det de klinker mot wéren oeetgespraoke mit de k lank

van de lange Nederl. klinker, mar dan k o r t.3) = Venlo.'1 ) wand (mit hieel korte a) = kannier, as.

OPGENOMEN NIEUWE LEDEN VAN V.E.L.D.E.K.E.TIJDENS DEN V.E.L.D.E.K.E.-AVOND, GEHOUDEN TE

TERWINSELEN OP 17 APRIL 1932.

Dr. Van Wersch, Heerlerbaan.Kapelaan Werry, Terwinselen, Singelweg.M. Botterweck, Schaesbergerstraat, Terwinselen.A. Mommertz, Schaesbergerstraat, Terwinselen.Dr. J. Berger, Dr. Nolensstraat, Terwinselen.Meijs, Opperwachtmeester, Akerstraat, Spekholzerheide.Ir. J. H. Deenen, Heistraat 44, Terwinselen.A. Bours, Hoofd R. K. Jongensschool, Terwinselen, Singelweg.H. Dieteren, Mariastraat 17, Terwinselen.H. H. Kremer, Heistraat 46, Terwinselen.H. Duijsens, Rukkerweg, Terwinselen.J. L. Houben, Heistraat 57, Terwinselen.M. Scholly, Parallelstraat 58, Terwinselen,J. I. M. Boesten, Heistraat 3, Terwinselen.Chr. Woudenberg, Heistraat 34, Terwinselen.M. J. Engels, St. Hubertuslaan 71, Terwinselen.A. Mulders, St. Hubertuslaan 67, Terwinselen.J. P. Van Oefelen, Vredeshofje 32, Terwinselen.J. Stollman, Heistraat 32, Terwinselen.H. Wetzelaer, Heistraat 49, Terwinselen.H. J. Heckmans, Vredeshofje 34, Terwinselen.L. G. Fox, Heistraat 19, Terwinselen.C. Hendriks, Tunnelweg 40, Terwinselen.Jos. Vijgen, Schaesbergerstraat 75, Terwinselen.M. Merkelbach, Hofstraat8, Terwinselen.E. Weerts, Mariastraat 19, Terwinselen,J. Hamerlinck, Laurentiusstraat, Terwinselen.J. Ladeur, Rulzkerweg, Terwinselen.P. Keijbets, Seminarist, Groot Seminarie, Roermond.Leon Francken, R. K. Priester, Groot Seminarie, Roermond.Eug. Wintjens, R. K. Priester, Groot Seminarie, Roermond.W. Friederichs, Seminarist, Groot Seminarie, Roermond.Jos. van Eyseren, R. K. Priester, Groot Seminarie, Roermond.H. Vliegen, R. K. Priester, Groot Seminarie, Roermond.H. Wetzels, Seminarist, Groot Seminarie, Roermond.Jan Rycken, R. K. Priester, Groot Seminarie, Roermond.L. Systermans, Seminarist, Groot Seminarie, Roermond.

280