Wet Werk en Bijstand

Marscha Mehciz

2Inhoud presentatie

Bijstand in historisch perspectief

WWB: uitgangspunten

WWB: punt voor punt

WWB: en nu….

3Deel I: algemene inleiding

Bijstand in historisch perspectief

1965: invoering ABW:– beperkt volume – declaratierelatie met Rijk

geringe belangstelling lokaal bestuur

• autonome positie gemeenten

4Deel I: algemene inleiding

Bijstand in historisch perspectief

‘GEDECENTRALISEERD RIJKSBELEID’

Jaren zeventig:

• diversiteit in uitvoering

• toename bijstandsvolume

toename bemoeienis rijksoverheid

5Deel I: algemene inleiding

Bijstand in historisch perspectief

1993: rapport Van der Zwan

1996: nieuwe bijstandswet (nAbw): volume beperking

• handhaving

• poortwachter

• uitstroom

• vereenvoudiging

• decentralisatie

6Deel I: algemene inleiding

Bijstand in historisch perspectief

nAbw:

• problemen bij overgang

• verbetertrajecten / boetes

SUWI 2002: volumebeperking

7Deel I: algemene inleiding

hoofdlijnen WWB

‘Werk boven inkomen’

• eigen verantwoordelijkheid burgers

• arbeidstoeleiding gemeente

• maximale beleidsvrijheid gemeente

Wet Werk en Bijstand 2004

8Deel I: algemene inleiding

hoofdlijnen WWB

Filosofie:

• financiële prikkels brengen zowel gemeenten als klant in beweging

• administratieve regels belemmeren effectiviteit financiële prikkels en moeten dus geringer worden

9Deel I: algemene inleiding

hoofdlijnen WWB

Hoofdpunten WWB

• financiering

• algemene verplichting reïntegratie

• inkomenswaarborg

• deregulering/vereenvoudiging

• toezicht en verantwoording

10Deel II: WWB punt voor punt

financiering

I. Budget voor uitkeringen (inkomensdeel)

II. Budget voor reïntegratie (werkdeel)

Budgettering leidt tot financieel belang bij:

•helpen van mensen aan werk

•bestrijding fraude met uitkering

11Deel II: WWB punt voor punt

financiering

Budget inkomensdeel:

I: 65-

•ontwikkeling bijstandsbestand

•economische ontwikkeling

•veranderingen in rijksbeleid

12Deel II: WWB punt voor punt

financiering

II: 65+

• separate raming

• aansluiten bij werkelijke kosten

13Deel II: WWB punt voor punt

financiering

Verdeelsystematiek

•objectief verdeelmodel

•historisch model

Afrekening

• overschoten mogen behouden

• tekorten zelf opvangen

• eventueel: noodvoorziening

14Deel II: WWB punt voor punt

financiering

Budget werkdeel

• samenvoeging WIW/ID

• inzet naar eigen inzicht

• private aanbesteding

• geen overschoten behoudens m/v-regeling

Verdeling: historisch => behoefte

15Deel II: WWB punt voor punt

financiering

Bezuinigingen

• inkomensdeel: doelmatige uitvoering

• werkdeel: gesubsidieerde arbeid

Herbezinning op gesubsidieerde arbeid

16Deel II: WWB punt voor punt

arbeidsinschakeling en reïntegratie

van passende arbeid naar algemeen geaccepteerde arbeid

‘uitkeringsbeschikking op maat’: vastlegging rechten en plichten

‘recht’ op reïntegratie, maar gemeente bepaalt!

17Deel II: WWB punt voor punt

inkomenswaarborg

• bijzondere bijstand: geen categoriaal beleid

• langdurigheidstoeslag

Inkomenswaarborg

18Deel II: WWB punt voor punt

deregulering

Deregulering en vereenvoudiging

Van verplichting naar bevoegdheid

• terugvordering

• verhaal

Uniform regime voor handhaving

• maatregelsystematiek

19Deel II: WWB punt voor punt

deregulering

Afschaffing uitvoeringsvoorschriften

• RAU

• heronderzoeken

• beëindigingonderzoeken

• debiteurenonderzoeken

• beleidsplannen/verslagen

20Deel II: WWB punt voor punt

verhouding tot Rijk

Vormen van toezicht

• rechtmatigheid: toets aan wettelijke regels

• doeltreffendheid: alleen op landelijk niveau

• doelmatigheid: geen toezicht

toezicht door Rijk is beperkt

21Deel III: WWB en gemeenteraad

invoering WWB

Fase 1 per 1 januari 2004

• volledige budgettering inkomens en werkdeel

• afschaffing uitvoeringsvoorschriften

• omzetting plichten naar bevoegdheden

• afschaffing categoriale bijstand

• invoering langdurigheidstoeslag

• afschaffing vrijlatingsregeling

• toeslagenverordening

Gefaseerde invoering

22Deel III: WWB en gemeenteraad

invoering WWB

Fase 2 per 1 januari 2005

• invoering stelsel rechten en plichten

• opstellen fraudeverordening

• opstellen verordening cliëntenparticipatie

23Deel III: WWB en gemeenteraad

rol van gemeenteraad

Opstellen verordeningen

• reïntegratie

• toeslagen

• afstemming

• cliëntenparticipatie

• fraudebestrijding

24Deel III: WWB en gemeenteraad

rol gemeenteraad

Beleidsvorming

• armoedebeleid

• terugvordering en verhaal

• vrijlating arbeidsinkomsten

25Deel III: WWB en gemeenteraad

invoering WWB

Implementatiekeuzes

• financiële aansturing W&I beleid?

• bedrijfsmatig werken: vertalen financiële prikkels in organisatie

• karakter uitvoeringsorganisatie: uitkerings -of activeringsgericht

26Deel III: WWB en gemeenteraad

invoering WWB

Speciale aandacht voor reintegratiebeleid!

• keuzes in doelgroep

• gesubsidieerde arbeid

Samenwerking tussen diensten:

• afstemming uitvoering en beleid

27Deel III: WWB en gemeenteraad

invoering WWB

Opstellen gemeentelijke uitvoeringsregels

• rechtmatigheidstoetsing

• werkinstructie