Wereldhandel: WHO-topman Alejandro Jarai pleit voor plan B

8/4/2019 Wereldhandel: WHO-topman Alejandro Jarai pleit voor plan B

1/6

TEKST SOFIE BRUTSAERT

FOTOWHO

Alejandro Jarai

Vicedirecteur-generaal WHOl

Exact 10 jaar al palavert de Wereldhandelsorganisatie (WHO) over een akkoord

dat de wereldhandel vrijer, maar ook eerlijker maakt. In december is er een

nieuwe deadline om met de zogenoemde Doharonde te landen, maar het heeft

er veel van weg dat ook deze keer de champagne in de kelder mag blijven. Vice-

directeur-generaal Alejandro Jara schetst voor Forward de stand van zaken.

Wereldhandel


2/6

Uw baas, Pascal Lamy,

gaf onlangs tijdens eeninformele meeting voor

het eerst toe dat de

leden de ernst van de

situatie waarin de Doharonde verkeert,

erkenden. Durft u openlijk spreken

over een mislukking van de onderhan-

delingen?

Alle onderhandelingen van deze omvang

en complexiteit maken crisissen door, al

zie je meestal licht aan het eind van de

tunnel. Deze keer heeft iemand het licht

uitgedaan Het is een mislukking in die

zin dat we de deadlines die de leden zelf

hadden vooropgesteld niet halen. Metde juiste processen en politieke context

hadden we ook eerder kunnen eindigen.

Maar de ronde is niet dood en niemand

wil die dood. Dat impliceert dat er din-

gen moeten veranderen, want eindeloosdoorgaan op dezelfde weg is zinloos.

Een deadline vooropstellen van

10 jaar, dat zet niet bepaald aan tot

hard werk

Maar er is al veel rond! En bij dat pakket

zitten enorm veel voordelen voor ontwik-

kelingslanden bij. De eindconclusie uit-

stellen betekent voor die armere landen

ook het uitstellen van al die positieve ele-

menten waarover men het nu al eens is.

Ik geef echter toe dat sommige landen in

een moeilijke politieke context verkeren

om de doorbraak nu te forceren. In veelsleuteldomeinen is het niet tijd die ons

ontbreekt, maar wel politieke wil. Het

probleem is ook niet het aantal leden dat

Plan Bvoor de wereldhandel

Ik denk dat de WHOde beste manier blijftom internationalesamenwerking tebevorderen


3/6

rond de tafel zit, want zelfs mochten we

dat aantal tot de 10 belangrijkste handels-

partners reduceren, dan zitten de usual

suspects mee aan tafel. We zou-

den met die 10 in exact dezelfde

situatie vastzitten als vandaag.

Hoe moeilijk het ook blijkt om

tot een echte eindconclusie te

komen, vanuit diverse hoeken

horen we dat niemand het

zogenoemde Doha-mandaat

wil laten vallen. Wat betekent

dat precies?

Doha moest een accepteerbaar

onderhandelingstraject worden

en daarom werd een agenda

opgesteld met vele themas dieheel verschillende belangenge-

bieden vertegenwoordigen. Elk

land ziet in die huidige agenda

wel n of meerdere dingen die

in zijn belang zijn en dat het erg

belangrijk acht, en dus wil het

die aspecten niet zien verdwij-

nen van de agenda. Voor sommige is de

afbraak van bepaalde visserijsubsidies

een belangrijk punt, voor andere is dat

de liberalisatie van handel en landbouw.

En voor een derde land kunnen beide

belangrijk zijn. In de vorige ronde, de

Uruguay Ronde, werd landbouw voor

het eerst in het multilaterale systeem

gebracht van afgesproken regels. Maar

nu is het echt de eerste keer dat er een

serieuze poging wordt ondernomen om

landbouw te liberaliseren: tarieven doen

dalen en het afbouwen tot elimineren van

bepaalde subsidies. Landen met een effi-

cinte landbouwsector zien dat niet graag

verloren gaan.

Uit de recente toespraken van Lamy

blijkt dat het zijn ambitie is om in de-

cember te landen met een soort PlanB, een slotakkoord, maar niet over alle

delen van de agenda die oorspronkelijk

waren gepland.

De zogenoemde groep van 5 (VS, EU,

Brazili, China en India) kwam enkele

maanden geleden tot de conclusie dat de

kloof tussen wat ze accepteerbaar achten

te groot is om een akkoord te sluiten.

En ze wierpen de handdoek in de ring.

Daarop hebben andere getracht om de

brug te slaan, maar het blijkt onmogelijk.

Het is dus een feit dat we de Doharonde

niet kunnen besluiten eind dit jaar. Maar

we zullen het later doen. Er moeten sowieso dingen veranderen. Wat precies

wordt momenteel geanalyseerd door de

overheden. De bedoeling is om op de mi-

nistermeeting in december een plan voor

te leggen van hoe we de agenda zullen

aanpakken in de toekomst. En hopelijk

kunnen we ook een vroege oogst binnen-

halen, wat betekent dat we al een aantal

zaken waarover eensgezindheid bestaat,

kunnen vastleggen. Vele daarvan zijn

trouwens in het voordeel van de armste

landen, zoals het duty free en quota free

toegang verlenen tot de markt van de

minst ontwikkelde landen, of het trans-

parantiemechanisme voor preferentile

handel dat nu trouwens al in werking

is, maar waarvan we de kans hebben het

definitief te maken. Voorts ligt een ak-

koord op tafel over de procedures voor

het beslechten van handelsakkoorden en

is er overeenstemming om iets te doenin het voordeel van de katoenproduce-

rende Afrikaanse landen Er zijn veel

dingen waarover een akkoord nu al zou

kunnen of zelfs zaken die nu al gem-

plementeerd worden, maar die pas echt

definitief worden als we een heel pakket

afronden.

Moet dergelijk voorakkoord de geloof-

waardigheid van de WHO redden?

De vraag suggereert dat die geloof-

waardigheid is aangetast. Ik denk dat de

WHO de beste manier blijft om inter-

nationale samenwerking te bevorderen,

met voorsprong het beste systeem is om

internationale handelsconflicten te rege-

len, en het meest gesofisticeerde mecha-

nisme is dat we hebben in internationale

economische relaties. Dat ontkent nie-

mand. Als we nu echter geen resultaten

boeken, zullen er arme landen zijn die

zich afvragen wat er voor hen inzit als

we geen antwoord kunnen bieden op hun

specifieke, en heel dringende, noden. Ze

zeggen dat als we zelfs niet in staat zijn

om overeenstemming te bereiken over

dit deel van het pakket, elke andere am-bitie sowieso te hoog gegrepen is. Men-

sen verliezen hun interesse en dat tast

inderdaad de geloofwaardigheid van de

WHO aan als platform voor liberalise-

ring van de handel.

De uitblijvende WHO-resultaten waren

alvast een factor die de EU aanzette

om bilaterale akkoorden met landen

als Korea, India te sluiten. Is dat

geen blaam voor het multilateralisme?

Sommige landen wensen sneller te gaan

en hun economien vrij te maken op een

wederkerige basis: preferentile handels-partners en bilaterale vrijhandelsakkoor-

den zijn manieren om dat te doen. Daar-

naast is er de strijd tegen discriminatie:

Ik geef toe dat sommigelanden in een moeilijke

politieke context verkerenom de doorbraak nu te

forceren

WIE IS ALEJANDRO JARA?

Alejandro Jara (1949) is geboren in het Chileense

Santiago. Hij liep humaniora in Rio de Janeiro (Brazil-

li) en in Santiago. In 1973 behaalde hij een diploma

in de rechten aan de Universidad de Chile, waarna

hij zich dankzij een Fulbright scholarship verder kon

bekwamen aan de Law School van de University

of California at Berkeley (1975-1976). Zijn carrire

startte in de diplomatieke dienst van Chili waar hij

zich specialiseerde in internationale handelsrelaties.

Hij maakte deel uit van de Chileense delegatie in de

GATT-onderhandelingen en was hoofdonderhande-

laar voor het vrijhandelsakkoord tussen Chili en Mexi-co. In juni 2000 werd hij permanent vertegenwoor-

diger van Chili bij de WHO in Genve. Vandaag is hij

voorzitter van de Special Session of the Council for

Trade in Services, waar de Doharonde wordt onder-

handeld. Jara is vicedirecteur-generaal van de WHO.

forwardseptember 2011


4/6


5/6


6/6

als de EU ziet dat Korea een vrijhandels-

verdrag negotieert met de VS, kan de

Unie wellicht niet niets doen, anders zal

Europa zonder twijfel markt verliezen.

Dus gaat de EU op haar beurt onderhan-

delen met Korea. Dat is een spiraal die

blijft draaien. Het is misschien niet de

meest optimale oplossing, maar landen

evolueren tenminste in de juiste richting:

ze liberaliseren hun handel, hun diensten

en investeringen. En dat is goed. Noch-

tans, dit gezegd zijnde, veel arme landen

nemen niet deel aan dit proces, en er zijn

ook zaken die niet op bilaterale manier

kunnen worden opgelost: de gemeen-

schappelijke landbouwpolitiek van de EU

of de VS zal je niet ontmantelen op deze

manier.

Maar een bilateraal akkoord sluiten is

al zo moeilijk. Is het wel realistisch te

hopen dat handelspartners wereldwijd

het ooit eens zullen worden?

Een vrijhandelsakkoord lijkt makke-

lijker omdat je slechts met n partner

praat, maar het is tegelijk moeilijker

omdat je de tarieven tot nul herleidt. In

multilaterale gesprekken is het de bedoe-

ling de tarieven te laten zakken, maar

niet noodzakelijk ze tot nul te herleiden.

Dus de aanpassing die wordt gevraagd

kan voor landen beter verteerbaar zijn.

Bovendien zijn de tarieven al erg laag.

Vandaag zijn het reglementair kader, de

standaarden, privstandaarden, SPS-pro-

cedures (*) veel belangrijker. Er is een

hele wereld van regeltjes en eisen achter

de grenzen van landen op diensten en in-

vesteringen.

EU-commissaris Karel De Gucht be-

weerde al herhaaldelijk dat n van de

grote problemen in de Doha-ronde de

minimale steun is van de VS. Klopt die

analyse volgens u?Ik geef daar geen commentaar op, het is

niet mijn rol om te zeggen wiens schuld

het is. Ik denk dat het een collectief pro-

bleem is. Maar de VS hebben wel een

probleem omdat er geen politiek verant-

woordelijke is voor handelspromotie. De

debatten in de VS in een context van

ernstige werkloosheid verlopen zeer

moeilijk. Ik kan niet zeggen dat de VS

de belangrijkste verantwoordelijkheid

dragen voor de situatie in de Doha-ronde,

maar de EU is zeker constructiever dan

in het verleden.

Op de European Business Summit die

het VBO onlangs organiseerde, liet

Paolo Fellin, vice-president van Cater-

pillar, zich ontvallen dat de effecten

van de Uruguay Ronde alle verwach-

tingen bij Caterpillar overtroffen. Nu

de wereld zoveel veranderd is, zal de

impact van een nieuw akkoord noggroter zijn. In dit geval is geen deal een

slechte deal. En toch zien we nauwe-

lijks actie vanuit de bedrijfswereld om

politieke leiders aan te zetten tot een

akkoord. Hoe komt dat?

Uit statistieken van de Wereldbank

blijkt dat tussen 1990 en 2005 er in de

ontwikkelingslanden een grote golf van

vrijmaking van de handel was, ook in-

zake diensten en investeringen. Wat

betreft de vrijmaking van de handel in

goederen, was 65% unilateraal, 25% was

multilateraal (m.a.w. de Uruguay Rondeof afgeleiden), en 10% was via bilaterale

vrijhandelsakkoorden. Dat betekent dat

de opkomende economien en de ont-

wikkelingslanden hun economien een-

zijdig hebben geopend. En dat geeft een

probleem, want wij praten over het tarief

waar men zich officieel heeft toe verbon-

den (bound level), maar het toegepaste

tarief ligt vaak veel lager! Als wij dus een

formule negotiren die het tarief van 25

naar 12 brengt, is dat enorm, maar als men

in de praktijk maar 6 vraagt, ben je geen

stap vooruit! Het is n van de problemen

dat businessmensen blijven zeggen dat er

meer moet komen uit de Ronde, omdat ze

nu geen extra markttoegang krijgen met

wat er wordt genegotieerd. Maar dat be-

tekent ook dat ze niet bereid zijn de in-

spanningen die de ontwikkelingslanden

hebben geleverd, te honoreren.

(*) SPS staat voor Sanitary/Phytosanitary/

Food Safety

FACT FILE WERELDHANDELSORGANISATIE

Gevestigd in: Genve, Zwitserland

Opgericht op: 1 januari 1995

Opgericht door: de Uruguay Round onderhandelingen (1986-1994)

Leden: 153 landen

Budget: 196 miljoen Zwitserse frank in 2010

Staff secretariaat: 640

Functies: vastleggen van WHO-handelsakkoorden; forum voor handelsonderhandelingen;

afwikkeling van handelsdisputen; monitoring van nationaal handelsbeleid; technische bijstand en

training aan ontwikkelingslanden; samenwerking met andere internationale organisaties

Algemeen directeur: Pascal LamyWebsite: www.wto.org

65Wereldhandel

Wereldhandel: WHO-topman Alejandro Jarai pleit voor plan B

Documents

Transcript of Wereldhandel: WHO-topman Alejandro Jarai pleit voor plan B