Methoden en Technieken

Student: Marco Lassche

Studentennummer: 318417

Klas: 2L

Docent: Rick Nijland

Voorwoord

1

Dit verslag is gemaakt naar aanleiding van het van Methoden en Technieken in het tweede jaar van de opleiding Sport, Gezondheid en Management aan de Hanzehogeschool Groningen. Voor dit onderzoek ga ik de gezondheid van een cliënt in kaart brengen, die voor privacy redenen in dit verslag volledig anoniem blijft. De testen die hiervoor gebruikt worden zijn samen met de cliënt gekozen op basis van een gesprek met de cliënt. Alle testen zijn gekozen op hun betrouwbaarheid en validiteit en heb ik zelf kunnen uitvoeren bij de cliënt.

Voor de totstandkoming van dit verslag wil ik de cliënt bedanken voor de medewerking en de mogelijkheid om deze persoon te testen. Daarnaast wil ik Rick Nijland bedanken voor alle hulp tijdens de werkcolleges van dit vak.

2

InhoudsopgaveInleiding..............................................................................................................................4Hoofdstuk 1: Doelgroep analyse.........................................................................................5Hoofdstuk 2: Interview........................................................................................................6Hoofdstuk 3: Methoden.......................................................................................................7

PAR-Q..............................................................................................................................7Beck Depression Inventory (BDI).....................................................................................7Huidplooimeting (Durnin & Womersly methode).............................................................7Algemene gezondheid (RAND-36)...................................................................................8Bloeddrukmeting.............................................................................................................8UKK 2km wandeltest........................................................................................................8

Hoofdstuk 4: Resultaten.....................................................................................................9PAR-Q..............................................................................................................................9Beck Depression Inventory (BDI).....................................................................................9Huidplooimeting (Durnin & Womersly methode).............................................................9Algemene gezondheid (RAND-36)...................................................................................9Bloeddrukmeting...........................................................................................................10UKK 2km wandeltest......................................................................................................10

Hoofdstuk 5: Discussie......................................................................................................11Advies............................................................................................................................11Evaluatie.......................................................................................................................11

Nawoord...........................................................................................................................13Bronvermelding................................................................................................................14Bijlages.............................................................................................................................16

Bijlage 1: Brief cliënt......................................................................................................16Bijlage 2: Toestemmingsverklaring................................................................................17Bijlage 3: Uitwerking Interview......................................................................................18Bijlage 4: PAR-Q vragenlijst...........................................................................................22Bijlage 5: Beck Depression Inventory............................................................................23Bijlage 7: Vragenlijst RAND 36.......................................................................................32Bijlage 8: Protocol Omron M2........................................................................................37

3

Inleiding Dit verslag bestaat uit een totaal van vijf hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk wordt er een analyse van de doelgroep gemaakt. De doelgroep is volwassenen met obesitas. Obesitas wordt bepaald door een combinatie van BMI en de buikomvang.

In het tweede hoofdstuk wordt het interview met de cliënt beschreven. Het interview is erop gericht om te achterhalen welke gezondheidstesten de cliënt zou willen uitvoeren.

In het derde hoofdstuk worden de meetinstrumenten beschreven. Waarom voor deze instrumenten is gekozen en hoe betrouwbaar en valide deze zijn.

In het vierde hoofdstuk worden de resultaten beschreven die er zijn gemeten bij de cliënt. Met de testen die genoemd zijn in hoofdstuk drie.

De resultaten worden in het vijfde hoofdstuk verder uitgelegd in de vorm van een discussie. In dit hoofdstuk wordt er een advies uitgebracht richting de cliënt. En er wordt op het proces geëvalueerd.

4

Hoofdstuk 1: Doelgroep analyse

Obesitas is een aandoening waarbij een lichaam veel te veel vet heeft opgeslagen en waarbij er gezondheidsrisico’s ontstaan. Gezondheidsrisico’s die ontstaan zijn hart- en vaatziekten, vroegtijdig overlijden, suikerziekte, en hoge bloeddruk en soms ook psychische klachten (Centrum voor Obesitas Nederland, n.d.). Obesitas wordt op twee manieren gemeten. Door de BMI (Body Mass Index te berekenen) en door de buikomvang te meten. Bij een BMI van 30 of meer en een buikomvang van meer dan 94 centimeter bij vrouwen en 102 centimeter bij mannen heeft een persoon obesitas (Centrum voor Obesitas Nederland, n.d.). Obesitas is een gezondheidsaandoening die toeneemt in de meeste delen van de wereld. In totaal zijn er 312 miljoen volwassenen die obesitas hebben in de wereld (Newby et al, 2006). In Nederland heeft 11,3% van de mannen en 13,9% van alle vrouwen obesitas(Nationaal Kompas Volksgezondheid, 2014).

Obesitas ontstaat doordat er meer energie wordt geconsumeerd dan er wordt verbruikt. Newey et al heeft onderzoek gedaan naar het eetgedrag onder vrouwen tussen de jaren 1987 en 1997. Hierbij is onderscheidt gemaakt tussen vrouwen met een normaal gewicht, overgewicht en vrouwen met obesitas op basis van BMI. Uit dit onderzoek is naar voren gekomen dat de vrouwen met obesitas het hoogste percentage nooit rokers heeft en het laagste percentage had met een universitair opleidingsniveau. Daarnaast hadden de vrouwen met obesitas de grootste toename in de consumptie van frisdrank. Daarnaast hadden de vrouwen met obesitas de grootste afname in het consumeren van gezonde voedingsproducten zoals groenten, vis en fruit (Newby et al, 2006).

Naast energie-inname is energieverbruik ook een belangrijke reden voor obesitas. Uit onderzoek van Pey Sze Teo et al blijkt dat onder jongeren tussen de 12 en 19 jaar de kans op overgewicht en obesitas het grootste is als deze minder fysiek actief zijn. Daarnaast was een sedentaire leefstijl tevens een belangrijke risico factor voor het hebben van teveel lichaamsvet (Teo et al, 2014). Een onderzoek van Jeroen S. de Munter bevestigd dat mensen met overgewicht en obesitas minder vaak aan fysieke activiteiten doen dan mensen op gezond gewicht (de Munter et al, 2014).

Volgens het Centrum van Obesitas Nederland kan obesitas ook leiden tot psychische klachten. Een onderzoek in de Verenigde Staten heeft onderzocht of mensen met overgewicht en obesitas vaker mentale klachten hadden dan mensen op gezond gewicht. De doelgroep was de werkende Amerikaan waarbij werd gekeken hoeveel dagen zij zich mentaal ongezond voelden. Uit dit onderzoek bleek dat mensen met overgewicht vaker dagen hadden waarbij zij zich mentaal ongezond voelden (Jung & Chang, 2014).

Depressie en obesitas is daarnaast iets wat vaak samen hand in hand gaan. Mensen met een zware depressie hebben vaker een slechtere kwaliteit van hun dieet. Mensen met een depressie eten meer verzadigde vetten (de ongezonde vetten die cholesterol verhogend zijn) en meer suiker. Depressie heeft geen effect op gezonde voedingsproducten zoals fruit en groente (Appelhans, 2012).

Obesitas heeft daarnaast ook gevolgen voor hoe iemand naar zijn lichaam kijkt, “body esteem.” Uit onderzoek blijkt dat iemand met een low body esteem, dus een lage zelfwaarde van het lichaam, ook vaker sociaal angstig is en daarom ook minder fysiek actief is. Deze mensen hebben angst hoe zij door anderen worden beoordeeld (Abdollahi & Talib, 2014).

5

Hoofdstuk 2: Interview Voor het interview is er geen gebruik gemaakt van een specifieke vragenlijst. Door middel van een thema lijst is er geprobeerd een echt gesprek van te maken met de cliënt. De onderwerpen die hierin aan bod moesten komen waren:

Geschiedenis cliënt t.a.v. obesitas Hoe is de cliënt bezig met voeding en beweging Fysiek welbevinden van de cliënt Psychisch welbevinden van de cliënt Familiegeschiedenis.

Uit het interview kwam naar voren dat de cliënt niet altijd obesitas heeft gehad en dit iets is van de laatste jaren. Verder kwam naar voren dat de cliënt nooit zelf de gezondheid heeft laten testen. De familiegeschiedenis vertelde veel over aandoeningen in de familie die ook gerelateerd kunnen zijn aan obesitas zoals depressie, suikerziekte en hoge bloeddruk. De cliënt was daarom ook wel nieuwsgierig om vooral de dingen die familie en obesitas gerelateerd zijn in kaart te brengen.

De conclusie van het interview was dat de volgende gezondheidsfactoren gemeten gaan worden.

PARQ Bloeddruk Depressie Vetpercentage Uithoudingsvermogen Bloedsuikerspiegel (Op basis van het feit of het de onderzoeker lukt om een

glucosemeter te kunnen regelen. Mocht dit niet lukken dan wordt er gezocht naar iets anders.)

6

Hoofdstuk 3: Methoden De onderstaande methoden worden gebruikt om de volgende factoren van gezondheid te meten bij de cliënt.

PAR-Q: Bepalen of de cliënt fysiek belastbaar is. Beck Depression Inventory: Om depressie te meten. Huidplooimeting: Om het vetpercentage te meten. Algemene gezondheid: Om de algemene gezondheid van de cliënt te bepalen. Bloeddrukmeting: Om de bloeddruk te meten UKK 2km wandeltest: Om de conditie van de cliënt te meten.

Alle metingen vinden plaats bij de cliënt thuis. De kamer is afgeschermd voor buitenstaanders dus niemand kan naar binnen kijken. Hierdoor heeft de cliënt privacy voor het invullen van de vragenlijsten en het uitvoeren van de huidplooimeting. Bij de huidplooimeting moet het bovenlichaam namelijk ontbloot zijn. Verder wordt de wandeltest buiten uitgevoerd op een uitgezette route.

PAR-QDe PARQ-vragenlijst is een vragenlijst die verplicht is gesteld door de opleiding om mee te nemen tijdens dit onderzoek. PARQ bestaat uit een vragenlijst van zeven vragen om te bepalen of iemand fysiek belastbaar is. Mocht het zo zijn dat iemand niet volledig fysiek belastbaar is moet er in overleg met een arts worden overlegd naar de mogelijkheden (RGF Midden Nederland, n.d.). Doordat de test verplicht is gesteld door de opleiding is het niet verplicht gesteld om de betrouwbaarheid en validiteit te achterhalen.

Beck Depression Inventory (BDI)De Beck Depression Inventory (BDI) is een vragenlijst die bestaat uit 21 vragen die moet worden beantwoord om depressie te meten. Elke vraag bestaat uit een aantal stellingen. Het is belangrijk dat tijdens de test de cliënt alle stellingen goed en rustig doorleest voordat de cliënt een antwoord geeft.

Voor elke stelling staat een nummer. Dit nummer correspondeert met het aantal die een deelnemer krijgt. Hoe meer punten er worden gescoord hoe depressiever iemand is. Voor een cliënt die niet klinisch depressief is verklaard is een score van 21 of meer punten een indicatie dat de cliënt depressief is. Voor een persoon die klinisch depressief is verklaard zijn er de volgende scores:

0 – 9: lichte depressieve symptomen 10 - 16: milde depressieve symptomen 17 - 29: moderate depressieve symptomen 30 – 63: ernstige depressieve symptomen

(Encyclopedia of Mental Disorders, n.d.)

De BDI heeft in onderzoek laten zien een valide en betrouwbaar instrument te zijn om te achterhalen of iemand depressief is (Visser et al, 2006)

Huidplooimeting (Durnin & Womersly methode)Door middel van een huidplooimeter wordt er een 4-punts meting oftewel de Durnin & Womersly methode gebruikt om het vetpercentage van de cliënt in kaart te brengen. Bij deze meting worden vier huidplooien op het bovenlichaam gemeten en de som van de

7

metingen kan worden uitgelezen in een tabel. Hiervoor is een protocol gebruikt van Personal Training Direct (n.d.). Het gehele protocol is te vinden in bijlage 6.

Huidplooimeting is een valide en betrouwbare methode om het vetpercentage te meten (Yeung & Hui, 2010).

Algemene gezondheid (RAND-36)De RAND 36 is een vragenlijst bestaande uit 36 vragen die de algemene gezondheidstoestand van een individu in kaart brengen. Bij deze vragenlijst worden er zaken zoals mentale gezondheid, gezondheidsbeleving e.d. in kaart gebracht. De RAND 36 heeft een codering. Daarom is het belangrijk om de RAND 36 met een handleiding uit te voeren. De handleiding die is gebruikt voor deze test is geschreven door Van der Zee & Sanderman (2012).

De betrouwbaarheid en validiteit van de Rand-36 is goed. Het is een goed instrument om de algemene gezondheid in kaart te brengen (Van der Zee & Sanderman, 2012).

BloeddrukmetingDe bloeddruk wordt gemeten door middel van de bloeddrukmeter Omron M2. Bij de Omron M2 zit ook een handleiding. Deze handleiding is het protocol van de meting. De handleiding is te vinden in bijlage 8.

Er worden voor de test twee bloeddrukmetingen uitgevoerd, waarbij er minimaal 3 minuten zit tussen de twee metingen.

Uit onderzoek is gebleken dat de Omron M2 een betrouwbaar en valide meetinstrument is om de bloeddruk te meten (Topouchian et al, 2010).

UKK 2km wandeltestDe UKK 2km wandeltest is een test om de VO2max te meten van de testpersoon. Het is de bedoeling dat de testpersoon 2 kilometer zo snel mogelijk wandelend aflegt in een contant en hoog tempo zonder te rennen. Voor de test is er een parcours uitgezet van 500 meter die vier keer moet worden afgelegd. De tijd van de testpersoon wordt opgenomen. Aan het einde van de test wordt de hartslag van de testpersoon gemeten. De hartslag wordt gemeten door middel van een Polar FT4M hartslagmeter. De resultaten worden verwerkt in een formule, waaruit een waarde wordt berekend. Deze formule is:

Resultaat = 420 + (L x 0,2) – (T x 0,19338 + HF x 0,56 + (G : (LG x LG) x 2.6))

L = LeeftijdT = 2 kilometer tijd in secondenHF = Hartfrequentie aan het einde van de testG = Gewicht in kilo’sLG = Lengte in meters

(H.P. Cosmos, n.d.)

De UKK 2km wandeltest is een valide en betrouwbaar meetinstrument om de fysieke conditie van een persoon in kaart te brengen (Zakariás et al, 2003).

8

Hoofdstuk 4: Resultaten

PAR-QDe volledige ingevulde vragenlijst voor PAR-Q is te vinden in bijlage 4. Uit deze vragenlijst kwam naar voren dat de cliënt alle vragen met nee heeft beantwoord.

Beck Depression Inventory (BDI)De volledig ingevulde vragenlijst voor BDI is te vinden in bijlage 5. In de vragenlijst scoorde de cliënt 9 van de 63 punten.

Huidplooimeting (Durnin & Womersly methode)Uit de metingen kwam naar voren dat de cliënt een totaal van 112 millimeter scoort bij het meten van de huidplooimetingen d.m.v. de Durnin en Womersley methode. De cliënt is van het mannelijke geslacht en is 25 jaar oud. 112 millimeter komt daarom overeen met een vetpercentage van 29,1%. De individuele metingen en resultaten zijn af te lezen in tabel 1.

Tabel 1: Resultaten metingen huidplooimeting cliënt

Plooi Meting 1 Meting 2 Meting 3 ResultaatBiceps 14 16 15 15Triceps 34 34 34 34Subscapulaire 25 25 26 25Supra-iliacale 40 38 38 38

Algemene gezondheid (RAND-36)De volledige ingevulde vragenlijst van de Rand 36 is te vinden in bijlage 7. De uitkomsten van de rand 36 zijn op een schaal van 1 tot 100. In figuur 1 zijn de scores af te lezen.

Figuur 1: Uitkomsten RAND-36 vragenlijst per categorie

9

BloeddrukmetingDe resultaten van de bloeddrukmeting zijn weergegeven in figuur 2. In de figuur wordt er onderscheid gemaakt tussen de eerste en tweede meting.

Figuur 2: Resultaten van de twee metingen van de bloeddruk.

UKK 2km wandeltestAlle gegevens werden in de formule ingevoerd. Het resultaat is figuur 3 te zien. De zwarte lijn geeft het resultaat aan van de cliënt.

Figuur 3: Resultaat cliënt van de UKK 2km wandeltest.

10

Hoofdstuk 5: Discussie

AdviesCliënt is een 25-jarige man met obesitas. Dat blijkt onder andere uit zijn BMI (34,3). Daarnaast heeft de cliënt een veel te hoog vetpercentage, namelijk 29,1% (Acti-Vita, n.d.). Dit blijkt uit de huidplooimeting d.m.v. de Durnin & Womersly methode.

De cliënt heeft van de obesitas nog geen directe bedreigende gevolgen. De bloeddruk is niet verhoogd, namelijk 104/62. Een gezonde waarde zit tussen 100-135/60-85 (MeetFit, n.d.). De RAND-36 vragenlijst liet zien dat de cliënt geen fysieke beperkingen heeft op dit moment en dat alleen de scores op mentale gezondheid, vitaliteit, algemene gezondheidsbeleving en gezondheidsverandering lager scoren. Ondanks de lagere score op mentale gezondheid is de cliënt niet depressief volgens de BDI. De cliënt scoorde 9 uit 63 punten. Voor een niet klinisch depressief verklaarde persoon betekend dit dat er geen sprake is van depressie.

Doordat de cliënt alle vragen van de PAR-Q met nee beantwoorde was het mogelijk om een fysieke test af te nemen. Hier waren de gevolgen van obesitas wel te zien. De cliënt scoorde onder gemiddeld (81,8). Een gemiddelde score bij deze test is 100.

Ondanks dat de cliënt geen nadelige gevolgen ondervindt van obesitas op dit moment. Heeft de cliënt een groot risico op nadelige gezondheidseffecten in de toekomst zoals hoge bloeddruk, depressie e.d. De cliënt doet er daarom goed aan om af te vallen en dit te doen door meer te gaan bewegen en minder te gaan eten. Hierbij wordt vooral aangeraden om af te blijven van de zoetigheden. Door meer te bewegen zal de conditie van de cliënt mogelijk ook verbeteren. Bewegen kan wel leiden tot een lagere bloeddruk. De cliënt kan dit compenseren door meer zout te eten. De bloeddruk was prima, maar wel wat aan de lage kant van de goede zone. Daarnaast heeft beweging ook goede gevolgen voor de mentale gezondheid.

EvaluatieHet gehele proces ging niet voorspoedig. Al kwam dat niet over bij de cliënt. Voor de cliënt ging het razendsnel en dat vond hij wel prettig. Twee weken voor de deadline van dit verslag was het interview pas afgenomen. Een week na het interview werden de testen afgenomen. Dit zorgde ervoor dat de cliënt het gehele proces prettig heeft ervaren. Voor de onderzoeker was dit echter stressvol. Het was een drukke periode waarin er teveel te doen was en dit verslag er bij in leek te schieten.

Het interview was lastig. Zowel de onderzoeker als de geïnterviewde zijn allebei niet mensen die heel veel praten. Het gesprek leek af en toe dan ook tot stilstand te komen. De onderzoeker kwam wel te weten wat hij wilde weten, maar na afloop waren er slechts 5 testen bepaald i.p.v. 6. De cliënt vertrouwde de onderzoeker een zesde test te vinden.

De testen afnemen verliep voorspoedig. De cliënt kon eerst alle vragenlijsten invullen. Dit waren er drie. Daarna kon de bloeddruk worden gemeten, gevolgd door een huidplooimeting. Er was ook al een route van te voren uitgezet door de onderzoeker waardoor de cliënt ook direct de UKK 2km wandeltest kon doen. Na een pauze daarna van ongeveer 30 minuten werden ook direct alle testresultaten besproken en de waarden die normaal zijn. De cliënt vond deze manier prettig. Binnen 3 uur waren alle testen afgenomen en besproken. Het hele proces werd ook geëvalueerd. De cliënt vond het wel jammer dat de onderzoeker niet mogelijkheden had om wat uitgebreidere testen af te nemen. Hij noemde hierin vooral iets zoals een test op de fiets om de VO2max te meten

11

in een laboratorium. De testen waren soms te laagdrempelig, maar de onderzoeker had verder weinig middelen om dit grondiger te onderzoeken.

Het grootste verbeterpunt voor de onderzoeker was het beter inrichten van de tijd. De onderzoeker heeft te veel dingen te lang uitgesteld, waardoor het allemaal laatste moment werk was. Vergeleken met het uitvoeren van de testen met Health Check in het vorige studiejaar ging dit beter. Het was minder chaotisch en beter georganiseerd. De onderzoeker en cliënt hadden ruim de tijd gepland om alles te kunnen doen. Dit zorgde ervoor dat het niet gehaast was en rustig verliep.

12

Nawoord Voor de opleiding Sport, Gezondheid & Management moest ik dit verslag maken naar aanleiding van het uitvoeren van gezondheidstesten bij een cliënt. Dit vak doet mij denken aan een combinatie van Health Check uit jaar één en Sportonderzoek in jaar twee. Voor mij was het belangrijkste om de uitvoering van de testen rustiger te doen dan het afgelopen jaar bij Health Check. De cliënt heeft de uitvoering van de testen als rustig en prettig ervaren en daarom denk ik ook dat dit gelukt is.

Voor het uitvoeren van de testen wil ik mijn cliënt bedanken voor de tijd en moeite. Daarnaast wil ik de docent Rick Nijland bedanken voor de hulp bij de uitvoering van dit verslag.

Ondanks dat het uitvoeren van de testen goed verliep is bij dit verslag de tijdsplanning mis gelopen. Het uitwerken van het verslag is allemaal op het laatste moment gebeurd. Normaal gesproken is dit geen probleem. Echter heb ik voor mezelf veel te veel zaken uitgesteld. Het is belangrijk voor me om mijn normale manier van werken weer op orde te krijgen.

13

Bronvermelding Abdollahi & Talib, 2014. Sedentary behaviour and social anxiety in obese individuals: the mediating role of body esteem. Psychology, Health & Medicine. 20(2): 205

Acti-Vita, n.d. Heb jij een gezond vetpercentage? Geraadpleegd op 3 april van http://www.acti-vita.nl/bepaal-je-vetpercentage.html

Appelhans, Whited, Schneider, Ma, Oleski, Merriam, Waring, Olendzki, Mann, Ockene & Pagoto, 2012. Depression Severity, Diet Quality, and Physical Activity in Women with Obesity and Depression. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics. 122:693-698.

Centrum voor Obesitas Nederland, n.d. Wat is obesitas? Geraadpleegd van http://www.centrumvoorobesitasnederland.nl/obesitas/wat-is-obesitas op 23 maart 2015.

De Munter, Tynelis, Magnusson & Rasmussen, 2014. Longitudinal analysis of lifestyle habits in relation to body mass index, onset of overweight and obesity: Results from a large population-based cohort in Sweden. Scandinavian Journal of Public Health: 1-10.

Encyclopedia of Mental Disorders, n.d. Beck Depression Inventory. Geraadpleegd op 30 maart 2015 van http://www.minddisorders.com/A-Br/Beck-Depression-Inventory.html

H.P. Cosmos, n.d. UKK 2km walk test. Geraadpleegd op 30 maart 2015 van http://www.h-p-cosmos.com/en/content/application/walking2.htm

Jung & Chang, 2014. Is obesity related to deteriorating mental health of the U.S. working-age population? Journal of Behavioural Medicine. 2015: 38:81-90.

MeetFit, n.d. Waarom bloeddruk meten? Geraadpleegd op 3 april 2015 van http://meetfit.nl/waarom_bloeddruk/

Nationaal Kompas Volksgezondheid, 2014. Hoeveel mensen hebben overgewicht? Geraadpleegd van http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/persoonsgebonden/overgewicht/hoeveel-mensen-hebben-overgewicht/ op 23 maart 2015.

Newby, Weismayer, Åkesson, Tucker & Wolk, 2006. Longitudinal Changes in Food Patterns Predict Changes in Weight and Body Mass Index and the Effects Are Greatest in Obese Women. The Journal of Nutrition. 136:2580-2587.

Omron Healthcare, n.d. Instruction Manual Digital Automatic Blood Pressure Monitor Model M2 Basic. Geraadpleegd op 3 april 2015 van http://www.omron-healthcare.com/data/catalog/3/205/1/HEM-7116-E2(V)-02-07-2012%20EN.pdf

Personal Training Direct, n.d. Taking Skinfold Measurements. Geraadpleegd op 30 maart 2015 van http://www.ptdirect.com/training-delivery/client-assessment/taking-skin-fold-body-fat-measurements

RGF Midden Nederland, n.d. Zoekresultaten voor trefwoord: PAR-Q. Geraadpleegd op 30 maart 2015 van http://rgfmn.fysionet.nl/index.php?query=Par-Q&search-submit=OK&p=395357

14

Teo, Nurul-Fadhilah, Aziz, Hills & Foo, 2014. Lifestyle Practices and Obesity in Malaysian Adolescents. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2014: 11: 5828-5838.

Topouchian, Agnoletti, Blacher, Youssef, Ibanez, Khabouth, Khawaja, Beaino & Asmar, 2010. Validation of four automatic devices for self-measurement of blood pressure according to the international protocol of the European Society of Hypertension. Vascular Health and Risk Management 2011. 7: 709-717.

Van der Zee & Sanderman (2012). Het meten van de algemene gezondheidstoestand met de RAND-36. Geraadpleegd op 30 maart 2015 van https://www.umcg.nl/SiteCollectionDocuments/research/institutes/SHARE/assessment%20tools/handleiding_rand36_2e_druk.pdf

Visser, Leentjes, Marinus, Stiggelbout & van Hilten, 2006. Reliability and validity of the Beck depression inventory in patients with Parkinson’s disease. Movement Disorders. 21(5): 668-672.

Yeung & Hui, 2010. Validity and reliability of skinfold measurement in assessing body fatness of Chinese children.

Zakariás, Petrekanits & Laukkanen, 2003. Validity of a 2-km Walk Test in Predicting the Maximal Oxygen Uptake in Moderately Active Hungarian Men. European Journal of Sport Science. 3(1)

15

Bijlages

Bijlage 1: Brief cliënt

Marco Lassche Eendrachtskade 4-179726CW GroningenTelefoon: 06 23 22 49 44E-mail: m.lassche@st.hanze.nl

Betreft: Gezondheidsonderzoek

Geachte heer/mevrouw,

Mijn naam is Marco Lassche. Ik ben 2e-jaars student van de opleiding Sport, Gezondheid en Management aan de Hanzehogeschool te Groningen. Voor de opleiding is het vereist om onderzoek te verrichten naar de gezondheid van een individu. Dit gebeurt op basis van een van te voren bepaalde doelgroep. U behoort binnen deze doelgroep.

Het doel van dit onderzoek is om uw gezondheid in kaart te brengen door middel van een aantal testen. De testen die worden uitgevoerd zullen in samenspraak met u worden bepaald. Dit gebeurt op basis van een interview. In het interview zal worden gekeken welke factoren u belangrijk vind ten aanzien van uw gezondheid. Deze factoren zullen daarna op een zo betrouwbare manier worden gemeten. De resultaten van deze metingen worden daarna met u besproken, waarna er een adviesgesprek volgt. Door uw deelname aan dit onderzoek krijgt u inzicht in uw gezondheid op basis van factoren die u belangrijk vind. In het adviesgesprek zal u dan ook adviezen krijgen hoe u uw gezondheid kan verbeteren. Daarnaast zullen wij gezamenlijk het gedane onderzoek evalueren. Voor het interview, adviesgesprek en de evaluatie bent u ongeveer twee uur kwijt. Hoeveel tijd u kwijt bent aan de metingen hangt af van de gekozen meetinstrumenten.

De gegevens die worden verzameld zullen worden gebruikt voor dit onderzoek. Uw identiteit zal hiervoor worden gewaarborgd. In alle stukken zullen uw persoonlijke gegevens niet worden vertoond en u blijft dus volledig anoniem. De anonieme gegevens kunnen worden ingezien door Rick Nijland, docent aan het Instituut voor Sportstudies aan de Hanzehogeschool Groningen.

Indien u mee wilt doen aan het onderzoek, wilt u dan de bijgevoegde toestemmingsverklaring ondertekenen.

Als u vragen heeft over het onderzoek kunt u met mij contact opnemen.

Met vriendelijke groet,

Marco Lassche

16

Bijlage 2: Toestemmingsverklaring

Toestemmingsverklaring

Gezondheidsonderzoek

Ik heb de informatie voor de proefpersoon gelezen, waarbij er de mogelijkheid was om aanvullende vragen te stellen. Mijn vragen zijn voldoende beantwoord en ik had genoeg tijd om te besluiten om wel of niet mee te doen.

Deelname aan dit onderzoek is vrijwillig. Ik kan op elk gewenst moment besluiten te stoppen met het onderzoek. Indien ik stop ben ik niet verplicht om een reden op te geven.

De gegevens die uit het onderzoek voortkomen worden volledig anoniem verwerkt.

Ik weet dat sommige mensen mijn anonieme gegevens kunnen inzien, deze mensen staan vermeld in de toelichting.

Bij dezen geef ik toestemming om mijn anonieme gegevens te gebruiken, voor de doelen die in voorgaande informatiebrief staan vermeld.

Ik geef toestemming om mijn anonieme gegevens nog maximaal drie jaar na afloop van dit onderzoek te bewaren voor nadere analyse.

Ik ga er mee akkoord om aan dit onderzoek deel te nemen.

Naam proefpersoon:

Handtekening: Datum: __/__/__

Ik verklaar hierbij dat ik mijn proefpersoon volledig heb geïnformeerd over mijn onderzoek.Als er tijdens het onderzoek informatie bekend wordt waardoor de toestemming van de proefpersoon zou kunnen worden beïnvloed, stel ik hem daar tijdig van op de hoogte.

Naam onderzoeker:

Handtekening: Datum: __/__/__

17

Bijlage 3: Uitwerking Interview

Allereerst wil ik je bedanken voor de tijd en moeite die je neemt om samen met mij te kijken hoe we jouw gezondheid in kaart kunnen brengen. Je hebt de brief gelezen die ik je heb gestuurd over wat we gaan doen. Had je hier in eerste instantie vragen over?

Volgens mij als ik het goed begrijp gaan we het nu hebben over wat voor mij belangrijk is voor mijn gezondheid. En dan gaan we samen testjes uitzoeken.

Daar komt het wel redelijk op neer. We gaan zo in gesprek en dan komen hier factoren uit die jij belangrijk vind. Ik ga dan hier testjes voor opzoeken die zo betrouwbaar mogelijk zijn zodat je een goed beeld krijgt van deze factoren.

Ok, dan snap ik wat er bedoeld wordt.

Ik wil je als eerst vragen of je altijd zo zwaar bent geweest?

Nee, dat is pas de laatste jaren ontstaan. Ik was als kind altijd een magere lat om zo maar te zeggen, maar een jaar of 5 geleden begon ik aan te komen.

Weet je ook waarom dit toen is begonnen?

Het is niet zo dat er iets speelde toentertijd. Ik voelde me goed, maar ik begon om een of andere reden wat vaker te snoepen. Door mijn studie zat ik ook vaker stil achter de computer en werd ik wel wat minder actief.

Dus je zegt eigenlijk dat je minder bent gaan bewegen en meer gaan eten?

Ja, ik denk wel dat dit de voornaamste oorzaken zijn.

En hoe is dat nu?

Ik ben nu een aantal maanden aan het kickboxen. Dit vind ik heel leuk om te doen en dit doe ik dan ook twee avonden in de week. Maar het eetgedrag blijft wel een probleem. Ik kan gewoon moeilijk van de zoetigheid afblijven. Hiervoor heb ik ook nog aan fitness gedaan. Dit deed ik heel onregelmatig.

En dat kickboxen doe je wel standaard twee keer per week?

Over het algemeen wel. Het komt wel eens voor dat ik een keer oversla.

Waarom sla je een les dan over?

Soms heb ik het druk met andere dingen zoals de studie of ben ik gewoon moe en heb ik geen energie om er heen te gaan.

En het kickboxen geeft je geen energie als je het hebt gedaan?

Als ik ga dan voel ik me wel goed als ik ben geweest. Ik voel me dan wel vermoeid, maar op een lekkere manier.

Waarom ga je dan soms niet heen omdat je moe bent? Je zegt zelf dat het je ook energie geeft?

18

Nou ja, dan heb ik denk ik gewoon niet de puf om mezelf erheen te schoppen.

En hoe is het met je gewicht sinds je aan het kickboxen bent? Ben je nog afgevallen?

Nee ik schommel eigenlijk de hele tijd tussen de 112 en 115 kilo.

Denk je dan dat je alsof te weinig aan beweging doet of zit het vooral in het snoepgedrag?

Nou je zou altijd meer kunnen bewegen. Ik doe de opleiding ICT en dan zit je gewoon veel achter de computer. En daarnaast game ik graag voor ontspanning. En ik vind het gewoon lekker om te snoepen.

En ben je dan ook degene die de snoep koopt?

Nee, zelf koop ik nooit snoep. Ik woon nog bij mijn ouders en mijn moeder haalt de boodschappen in huis. Als ik iets in een supermarkt een keer op haal koop ik het nooit zelf.

Zou je minder willen snoepen?

Ja eigenlijk wel. Ik heb al heel vaak aangegeven aan mijn moeder dat ze minder snoep moet meenemen, maar ze blijft het maar ophalen. Misschien dat mijn vader daarom ook zo zwaar is.

Je vader heeft ook overgewicht?

Hij weeg rond de 125 kilo. Dus ja best wel veel.

Komt overgewicht vaker voor in de familie?

Mijn moeder is heel zwaar geweest. Die is er uiteindelijk voor geopereerd en is daardoor heel veel kwijt geraakt. Mijn broer was ook veel te zwaar. Die is gaan sporten en anders gaan eten en veel kwijtgeraakt. Verder heb ik weinig contact met de rest van de familie, maar die familieleden zijn redelijk op gewicht op één tante na die ook overgewicht heeft.

Heeft je familie ook andere gezondheidsklachten?

We hebben veel familieleden die om hartklachten overlijden. En daarnaast weet ik dat hoge bloeddruk heel veel voorkomt bij ons. Mijn tante is mager altijd actief en gezond eten. Ze is zon gezondheidstype. Veel voor zichzelf zorgen met maskertjes en dergelijke. Je kent het type misschien wel. Maar zij slikt medicatie voor haar veel te hoge bloeddruk. Mijn moeder heeft hier ook soms last van.

Weet je zelf of je een hoge bloeddruk hebt?

Nee, dat zou ik niet weten.

Is dat misschien iets wat je graag zou willen weten? Hoge bloeddruk en overgewicht gaan namelijk ook hand in hand. En als ik zo hoor dat het in de familie ook voor komt kan ik me voorstellen dat je hier misschien nieuwsgierig naar bent.

Ja, dat is op zich wel een goed idee.

Heb je er last van dat je zo zwaar bent?

19

Ik wil wel heel graag afvallen, maar om een of andere reden lukt het gewoon niet. Ik sport, probeer gezond te eten. Op het snoepen na gaat me dat wel redelijk af. Ik merk gewoon dat ik moeite heb met dingen zoals uithoudingsvermogen.

Doet het je ook niets op psychisch gebied?

Soms ben ik wel somber. Als ik mezelf zie in de spiegel. Ik ben daarnaast al jaren single en weet niet of dit ook met mijn overgewicht te maken heeft.

Ben je al eens depressief geweest?

Ja, in het verleden heb ik een periode gehad waar het helemaal niet ging. Dit is ook zo’n dingetje dat in de familie ligt. Mijn oma was manisch depressief. Mijn moeder, broer en andere familieleden hebben dit ook al gehad. Dokters weten niet waar het vandaan komt en zeggen tegen ons altijd dat we er gewoon gevoelig voor zijn.

Hoe voel je je nu?

De ene dag is beter dan de andere.

Voor dit onderzoek zou ik ook een psychische test moeten doen. Vind je het een idee om deze test op depressie te richten? Kijken hoe je er nu voor staat.

Ik denk dat ik er wel redelijk voor sta. Het is niet zo erg als geweest, maar als we dat zouden kunnen meten waarom niet?

Ben je al eens bij een arts geweest om te kijken of je overgewicht ook andere klachten veroorzaakt?

Nee eigenlijk niet. Ik voel me verder prima. Ik ben wel snel buiten adem, maar verder is alles goed.

Heb je al eens je VO2max getest?

Wat is een VO2max?

VO2max is je maximale zuurstofopname. Iemand met een beter uithoudingsvermogen heeft ook een hogere VO2max. Het is bijna een standaardwaarde die wordt berekend om te kijken hoe zo’n goede conditie je hebt.

Ik wil wel graag weten hoe goed mijn conditie is. Kun je een test vinden die dat kan meten?

Daar zijn wel veel testjes voor ik denk dat dit wel moet lukken. Zijn er nog andere dingen die je graag wil weten?

Ik ben heel nieuwsgierig hoeveel vet ik eigenlijk heb. Ik weet dat ik te zwaar ben, maar hoeveel procent van mijn lichaam is vet en hoeveel zou dat moeten zijn.

Prima dan gaan we je vetpercentage ook meten. We hebben nu 4 testjes. De bloeddruk, vet, depressie en conditie. We zouden nog een testje moeten bedenken die je gezondheid in kaart brengt.

Ik heb geen idee wat we nog verder zouden kunnen doen.

20

We hebben nu op fysiek vlak een aantal dingen en op psychisch vlak. Overgewicht brengt heel veel risicofactoren met zich mee. Hoge suikerspiegel, kans op hart en vaatziekten. Ik probeer te bedenken wat we nog meer zouden kunnen testen.

Mijn tante heeft suikerziekte.

Moet zij ook insuline spuiten?

Ik weet niet precies of ze dat moet. Wel weet ik dat ze bepaalde dingen niet mag eten en drinken.

Misschien dat ik een glucosemeter kan regelen zodat we je suikerspiegel kunnen meten. Ik weet niet of dit gaat lukken, dan moet ik even op school kijken.

Nou ja dan hebben we de 5 testjes.

Mocht dat niet lukken dan ga ik kijken wat wel mogelijk is ten aanzien van je gezondheid en dan neem ik je tussentijds contact met je op. Met de mogelijkheden. Als je zelf iets nog kan bedenken hoor ik dat graag.

Ja, dat vind ik prima.

Ik ga mijn best doen. Daarnaast doen we ook de PARQ. Dit is een simpele vragenlijst van 7 vragen. Mocht je toch bedenken om iets anders te weten te komen dan hoor ik dat graag.

Ok prima.

Had je op dit moment nog vragen?

Wanneer gaan we de testjes doen?

Daar maken we zo even een afspraak voor. We gaan op die dag dan alle testen doen en dan zullen we direct de resultaten met elkaar bespreken. Ik zorg dat ik alles bij me heb om dat te kunnen doen.

Ok prima.

21

Bijlage 4: PAR-Q vragenlijstHieronder de ingevulde PARQ-vragenlijst door de cliënt. De antwoorden zijn aangekruist.

22

Bijlage 5: Beck Depression Inventory

23

24

25

Bijlage 6: Protocol Huidplooimeting

Bron: Personal Training Direct, n.d.

Taking Skinfold Measurements

Skinfolds, calipers, the pinch test - call it what you like, but if you insist on putting your clients through it then at least learn how to take the measurements correctly by reading here.

Skinfold testing, also known as calliper testing is a commonly used method to determine a clients body fat percentage. 

This technique of measurement is based on the densitometry technique (underwater weighing) and the prediction equations are ‘population specific’.  That means originally to come up with the equations to calculate body fat from calliper measurements a whole lot of people were underwater weighed and then calliper tested.  Their results from the underwater weighing were used to work out what equation was needed to convert their calliper measurements to a body fat percentage.

 

The equations actually only predict body fat within 3-5% of the value obtained from underwater weighing and only if the person is similar in age, gender, state of training, fatness and culture to the population from which the equations were originally derived. 

 

In other words, there is the real possibility that calliper measurements will be inaccurate, misleading and unreliable in many instances.  That means personal trainers expose themselves and their clients to significant risks.  If a client trains well for six weeks then finds out their body fat percentage hasn’t changed (or worse has become larger) because there were errors in the equations used, or the measurements taken, or the consistency of the measurements, the result will be one of disappointment, frustration and de-motivation. 

 

This is why we recommend extreme caution and very strict use of protocols if you are going to use calliper testing in any way.  If you do, it is best just to use a ‘sum of skinfolds’ where you add up all the measures you take and don’t convert to body fat percentage as this, at the very least, removes the errors in equations and comparisons to sample populations which can throw your figures off.

 

26

As this technique is commonly used in the fitness industry and some clients may even specifically request it, it is important that you understand the protocol and are competent at completing it.  Remember though, choose wisely the circumstances in which you use this type of measurement and pick the test that best suits your client goals and will provide valid, reliable and positive results.

 

If you are going to use callipers as a form of measurement it is recommended you practice your skill in measuring skinfolds on between 50-100 ‘practice’ participants to develop your proficiency. 

 

Procedures for skinfold measurement:You need to firmly grasp a fold of your client’s skin between your thumb and index finger and lift this up.  The skinfold should include two thicknesses; one of skin and one of the subcutaneous fat, but no muscle or fascia. 

 

Place the contact surface of the callipers at a 90 degree angle to the skinfold approximately 1cm below the fingers.  Slightly release the pressure between the fingers, but remain holding the skinfold so that a greater pressure is applied by the callipers.  Release the handle of the callipers and read the needle to the nearest 0.1mm approximately 4 seconds after the pressure is released.

Here are some key points to remember when taking skinfold measurements:

Ensure you are careful in locating the anatomical landmarks used to identify the skinfold site

Take all skinfolds on the right side of the body (for reliability)

Ensure that you take the skinfold in a rotational order (circuit) and do not complete

consecutive readings at each skinfold site

Grasp the skinfold firmly between your thumb and index finger of your left hand.  The

skinfold is lifted 1 cm and recorded with the callipers held in the right hand

Keep the fold elevated while the measurement is recorded

Take the skinfold measurement 4 seconds after the calliper pressure is released

Take a minimum of two measurements at each site.  The acceptable range between

repeated measures is 1mm.  If the values vary by more than 1mm take an additional

measurement and use the average of the three measurements

Skinfold measurements should not be taken when the skin is wet or after exercise

Remember age, size and state of hydration may affect skinfold measurement 

27

The ‘Durnin and Womersley’ four-site skinfold test 

The most commonly used skinfold test is the Durnin and Womersley four site test, devised in 1974 (yip – it’s pretty dated!).  This test uses the sum of the triceps, biceps, subscapula and suprailiac skinfolds to produce an estimate of body fat for males and females. 

The following images and instructions will help you to locate the four sites used in the Durnin and Womersleytest.  Once you have successfully located the sites use the previous instructions on how to take a skinfold to complete the four site test. 

Once you have completed and recorded the measurements of the four sites, refer to the following tables for the conversion of the sum of the four skinfolds to % body fat and for a rating of the sum of the four skinfolds for males and females of normal and athletic ability.

 

Tricep Skinfold 

Vertical fold

Located on the posterior midline of the upper arm

Measure halfway between the acromion (bony point of

the shoulder) and olecranon processes (bony point of the

elbow)

Arm held freely to the side of the bodyBiceps Skinfold

 

Vertical fold

Located on the anterior midline of the upper arm over the

belly of the biceps muscle

Located 1 cm higher than the level used to mark the

triceps site 

28

Subscapula Skinfold

Diagonal fold

Located 1 to 2 cm below the inferior angle of the scapula (the

bottom of the shoulder blade)

If you struggle to locate the bottom of the shoulder blade then ask

your client to raise their arm up behind their back – this should

make the scapula become more prominent.

Suprailiac Skinfold

  Diagonal fold

Located 1 cm above the anterior superior iliac crest (top

of the hip bone)

Locating this landmark may require you to ‘poke’ firmly

through thick subcutaneous layers of fat to find the bone

underneath. 

Once you have recorded the skinfolds at each site you could simply use these measurements to compare with subsequent measurements to show change in the clients skinfold over time (which we recommend), alternatively you can add the sum of the four sites together to work out an estimate of your clients body fat percentage using the following table.

Body Fat % Conversion Table 

Use the table below for the conversion of the sum of the four skinfolds (biceps, triceps, subscapula and suprailiac) in mm into % body fat. 

Skinfolds (mm) Males (age in years) Females (age in years)

17-29 30-39 40-49 50+ 18-29 30-39 40-49 50+

15 4.8 -- -- 12.6 10.5 -- -- --

20 8.1 12.2 12.2 15.6 14.1 17.0 19.8 21.4

25 10.5 14.2 15.0 18.6 18.8 19.4 22.2 24.0

29

30 12.9 16.2 17.7 20.8 19.5 21.8 24.5 26.6

35 14.7 17.7 19.8 22.9 21.5 23.7 26.4 28.5

40 16.4 19.2 21.4 24.7 23.4 25.5 28.2 30.3

45 17.7 20.4 23.0 26.5 25.0 26.9 29.6 31.9

50 19.0 21.5 24.6 27.9 26.5 28.2 31.0 33.4

55 20.1 22.5 25.9 29.2 27.8 29.4 32.1 34.6

60 21.2 23.6 27.1 30.4 29.1 30.6 33.2 35.7

65 22.2 24.3 28.2 31.6 30.2 31.6 34.1 36.7

70 23.1 25.1 29.3 32.7 31.2 32.5 35..0 37.7

75 24.0 25.9 30.3 33.8 32.2 33.4 35.9 38.7

80 24.8 26.6 31.2 34.8 33.1 34.3 36.7 39.8

85 25.6 27.2 32.1 35.8 34.0 35.8 37.5 40.4

90 26.2 27.8 33.0 36.6 34.8 36.5 38.3 41.2

95 26.9 28.4 33.7 37.4 35.6 37.2 39.0 41.9

100 27.6 29.0 34.4 38.2 36.4 37.9 39.7 42.6

105 28.2 29.6 35.1 39.0 37.1 38.6 40.4 43.3

110 28.8 30.1 35.8 39.7 37.8 39.1 41.0 43.9

115 29.4 30.6 36.4 40.4 38.4 39.6 41.5 44.5

30

120 30.0 31.1 37.0 41.1 39.0 40.1 42.0 45.1

125 30.5 31.5 37.6 41.8 39.6 40.6 42.5 45.7

130 31.0 31.9 38.2 42.4 40.2 41.1 43.0 46.2

135 31.5 32.3 38.7 43.0 40.8 41.6 43.5 46.7

140 32.0 32.7 39.2 43.6 41.3 42.1 44.0 47.2

145 32.5 33.1 39.7 44.1 41.8 42.6 44.5 47.7

150 32.9 33.6 40.2 44.6 42.3 43.1 45.0 48.2

155 33.3 33.9 40.7 45.1 42.8 43.6 45.4 48.7

160 33.7 34.3 41.2 45.1 43.3 44.0 45.8 49.2

1655 34.1 34.6 41.6 -- 43.7 44.4 46.2 49.6

170 34.5 34.8 42.0 46.1 44.1 44.8 46.6 50.0

175 34.9 -- -- -- -- 45.2 47.0 50.4

180 35.3 -- -- -- -- 45.6 47.4 50.8

185 35.6 -- -- -- -- 45.9 47.8 51.2

190 35.9 -- -- -- -- 46..2 48.2 51.6

195 -- -- -- -- -- 46.5 48.5 52.0

200 -- -- -- -- -- -- 48.8 52.4

205 -- -- -- -- -- -- 49.1 52.7

31

Bijlage 7: Vragenlijst RAND 36

32

33

34

35

36

Bijlage 8: Protocol Omron M2

Hieronder is de handleiding van de Omron M2 te zien. Deze handleiding is gebruikt om de meting correct uit te voeren (Omron Healthcare, n.d.)

37

38

39